Dzień wolny za pracę w dniu wolnym

Za pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy pracownikowi przysługuje inny dzień wolny do pracy, udzielony w terminie z nim uzgodnionym do końca trwającego okresu rozliczeniowego czasu pracy (art. 151³ ustawy – Kodeks pracy; dalej: KP). Przy pracy w stałym rozkładzie dziennym od poniedziałku do piątku dniami takimi są soboty.

Niekiedy można spotkać się z twierdzeniem, że za pracę w dniu wolnym przysługuje zawsze cały 8-godzinny dzień wolny. To błąd albo skrót myślowy, który znajdzie faktycznie zastosowanie w systemie podstawowym przy zatrudnieniu w pełnym wymiarze, gdzie dni pracy są tylko 8-godzinne.

Rekompensata dniem wolnym opiera się na rekompensacie „dzień za dzień” – mówiąc potocznie, za dzień zajęty dodatkową pracą pracownik ma uzyskać inny, cały dzień wolny. Nie ma tu mowy o dniu, w którym zaplanowana została określona liczba godzin.

Wskazana w pytaniu osoba ma prawo do dnia wolnego. Termin nie jest wyznaczany przez pracownika, ale uzgadniany z nim. Pracodawca nie musi więc zgadzać się na wniosek pracownika. Jeżeli się zgodzi, to 3 nieprzepracowane w poniedziałek godziny będą tak samo usprawiedliwione płatne, jak pierwsze 6,5 godzin. Będzie to zatem koszt dla pracodawcy niepołączony ze wzajemnym świadczeniem w postaci pracy.

Dzień wolny może być ustalony np. na piątek – wówczas zarówno pracownik uzyska rekompensatę dnia, jak i dokładnie tylu godzin ile wypracował w sobotę. Konieczna jest jednak zgoda pracownika (uzgodnienie). Jeżeli do uzgodnienia nie dojdzie, to przepracowane w sobotę 6,5 godzin stanie się z końcem okresu rozliczeniowego przekroczeniem średniotygodniowym.

Zgodnie z pismem GIP (GPP-249-4560-52/09/PE/RP): „(…) Praca w dniu wolnym, wynikającym z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy (np. w sobotę) powinna być zrekompensowana udzieleniem innego dnia wolnego, nie później niż do końca okresu rozliczeniowego. Uprawnienie to powstaje niezależnie od ilości godzin zatrudnienia w dniu wolnym wynikającym z rozkładu – nawet, jeżeli praca była wykonywana krótko, np. przez 3 godziny, pracownik może domagać się pełnego dnia wolnego w zamian. Należy podkreślić, że pracodawca nie ma prawa wyboru sposobu rekompensowania pracy w dniu wolnym, wynikającym z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Ustawowo przewidzianą formą jest udzielenie innego dnia wolnego od pracy – art. 151³ KP nie przewiduje możliwości wypłaty żadnego dodatkowego wynagrodzenia. Nieudzielenie dnia wolnego, o którym mowa w przepisie art. 151³ KP, jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika, określonym w art. 281 pkt 5 KP, zagrożonym karą grzywny w wysokości 30 000 zł.

Należy jednak podkreślić, że gdyby pracodawca nie miał możliwości udzielenia pracownikowi innego dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego (np. gdy pracownik przebywał do końca okresu rozliczeniowego na zwolnieniu lekarskim) i w ten sposób doszłoby do przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy, wówczas pracownik – zgodnie z przepisem art. 151² § 2 KP – nabywa prawo do wynagrodzenia, powiększonego o dodatek w wysokości 100 % wynagrodzenia. Jeżeli polecenie pracy w dniu wolnym, wynikającym z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, spowoduje również przekroczenie dobowej normy czasu pracy, wynagrodzenie pracownika za takie godziny zostanie powiększone – zgodnie z przepisem art. 151 ¹ § 1 pkt 2 KP – o 50-procentowy dodatek (innymi słowy – za pierwsze osiem godzin pracy – dodatek w wysokości 100 %, a pozostałe godziny należy opłacić dodatkiem w wysokości 50 %) (…).”

Zasady ochrony informacji niejawnych w postępowaniu i realizacji zamówienia w dziedzinach  obronności i bezpieczeństwa

W przypadku gdy zamawiający przeprowadza postępowanie w dziedzinach obronności lub bezpieczeństwa, które obejmuje informacje niejawne, zgodnie z art. 407 PrZamPubl powinien podjąć działania mające na celu zapewnienie ochrony tych informacji. Zgodnie z treścią wskazanego przepisu zamawiający określa w dokumentach zamówienia lub w ogłoszeniu o zamówieniu wymagania dotyczące realizacji zamówienia związane z ochroną informacji niejawnych. Wymagania te mają na celu zagwarantowanie, że wykonawca oraz jego podwykonawcy będą przestrzegać zasad ochrony informacji niejawnych w trakcie realizacji zamówienia.

Aby móc wyegzekwować obowiązek zachowania poufności, zamawiający może żądać od wykonawcy złożenia wraz z ofertą odpowiednich zobowiązań, w których wykonawca potwierdzi, że:

Obowiązek nieujawniania informacji niejawnych dotyczy zarówno wykonawcy, jak i jego podwykonawców, i ma charakter nieograniczony w czasie.

Ponadto wykonawca jest zobowiązany poinformować zamawiającego o każdym podwykonawcy, wskazując jego dane identyfikacyjne oraz informacje dotyczące posiadanych uprawnień do ochrony informacji niejawnych. Przekazanie tych danych warunkuje uzyskanie zgody zamawiającego na udział podwykonawcy w realizacji zamówienia.

Dodatkowo zamawiający posiada nadane PrZamPubl kompetencje do weryfikacji nie tylko osób uczestniczących w realizacji zamówienia, lecz także biorących udział w samym postępowaniu o udzielenie zamówienia. W związku z tym zamawiający ma prawo żądać od wykonawcy informacji o pracownikach uczestniczących w przygotowywaniu wniosków, ofert, negocjacjach oraz innych czynnościach związanych z postępowaniem. Co więcej, w odniesieniu do pracowników wykonawcy, którzy mają brać udział w realizacji zamówienia, zarówno na etapie prowadzenia postępowania, jak i w trakcie wykonywania umowy, zamawiający może nie wyrazić zgody na ich udział, jeżeli:

Zaznaczyć należy, że zamawiający powinien powyższe wymagania określić w ogłoszeniu o zamówieniu lub dokumentach zamówienia.

 

Prace nad projektem ustawy o żywieniu zbiorowym z udziałem żywności ekologicznej

Zasady produkcji ekologicznej oraz przepisy dotyczące takiej produkcji, związanej z tym certyfikacji oraz stosowania przy znakowaniu i w materiałach reklamowych oznaczeń odnoszących się do produkcji ekologicznej określa rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/848 z 30.5.2018 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 (Dz.Urz. UE L 150 z 14.6.2018, str. 1, ze zm.; dalej: rozporządzenie 2018/848). Zgodnie z postanowieniami art. 30 ust. 1 rozporządzenia 2018/848 termin „ekologiczne” oraz jego pochodne i wersje skrócone, jak np. „bio” i „eko”, używane samodzielnie lub łącznie, mogą być stosowane na terytorium Unii do celów znakowania i reklamy jedynie produktów zgodnych z tym rozporządzeniem. Jednocześnie jak stanowi art. 2 ust. 3 rozporządzenia 2018/848 żywienie zbiorowe realizowane przez zakłady takiego żywienia, co do zasady, nie podlega tym regulacjom. Jednak państwa członkowskie mogą stosować przepisy krajowe lub, w przypadku ich braku, prywatne normy w zakresie produkcji, znakowania i kontroli produktów pochodzących z działań w ramach żywienia zbiorowego przy czym logo produkcji ekologicznej UE nie jest wykorzystywane w znakowaniu, w prezentacjach lub reklamach takich produktów oraz nie jest wykorzystywane w celu reklamowania zakładu żywienia zbiorowego.

Projektowana ustawa określa wymagania i warunki dotyczące stosowania znaku ekologicznego i określeń odnoszących się do produkcji ekologicznej w żywieniu zbiorowym. Nowa regulacja obejmie zakłady żywienia zbiorowego w rozumieniu art. 2 ust. 2 lit. d rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z 25.10.2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz.Urz. UE L 304 z 22.11.2011, str. 18, ze zm.), z wyłączeniem pojazdów oraz ruchomych punktów sprzedaży. Takimi zakładami są restauracje, stołówki, szkoły, szpitale i przedsiębiorstwa świadczące usługi gastronomiczne, w których w ramach prowadzenia działalności gospodarczej przygotowuje się żywność gotową do spożycia przez konsumenta. W Polsce liczba takich podmiotów obejmuje ok. 150 tys., a są to zarówno zakłady, które świadczą usługi żywienia dla ogółu konsumentów (restauracje, bary, kawiarnie, puby, pizzerie, gastronomia w galeriach handlowych) jak i takie, które świadczą usługi żywienia dla określonej, zamkniętej grupy konsumentów (stołówki szkolne i przedszkolne, stołówki akademickie, stołówki w zakładach pracy, kuchnie i stołówki w domach pomocy społecznej, kuchnie i stołówki w szpitalach i innych placówkach medycznych, kuchnie i stołówki w zakładach karnych, stołówki w jednostkach wojskowych, cateringi zamknięte).

Wiarygodność oznakowania zakładów żywienia zbiorowego wykorzystujących i oferujących żywność ekologiczną ma gwarantować wpis takiego zakładu do wykazu prowadzonego przez Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, z tym, że wpisów w wykazie będzie dokonywał na wniosek zainteresowanego podmiotu − wojewódzki inspektor jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Wpis zakładu do wykazu ma obejmować jeden z trzech wariantów zależnych od udziału wartości zakupionej żywności ekologicznej dostarczonej do tego zakładu w ogólnej wartości zakupionej żywności (złoty, srebrny lub brązowy znak ekologiczny).

Podmioty, które zdecydują się na stosowanie znaku ekologicznego i określeń odnoszących się do produkcji ekologicznej w prowadzonych przez siebie zakładach żywienia zbiorowego obejmą obowiązki gwarantujące realizację celów ustawy. Za nieprzestrzeganie zasad przewidziano administracyjne kary pieniężne.

Projektodawcy spodziewają się po nowej regulacji nie tylko większej świadomości konsumenckiej i świadomych wyborów żywności ekologicznej, ale także istotnego zwiększenia popytu na certyfikowaną żywność bio.

Za opracowanie projektu odpowiada Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Proces legislacyjny można śledzić na stronie RCL pod adresem: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12404455/katalog/13171212#13171212

Sejm uchwalił ustawę wzmacniającą ochronę użytkowników w internecie

Zwrot nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych

Ustawodawca przewiduje dwie opcje przymusowego odzyskania nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych. Pierwsza wynika z przepisu art. 30 ust. 6 ustawy o świadczeniach rodzinnych (dalej: ŚwRodzU), który stanowi, że kwoty nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych ustalone ostateczną decyzją podlegają potrąceniu z wypłacanych świadczeń rodzinnych, wypłacanych zasiłków dla opiekunów, o których mowa w ustawie o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, wypłacanego świadczenia wychowawczego oraz wypłacanego świadczenia dobry start. Oczywiście podstawą dokonania takiego potrącenia jest pobieranie przez stronę któregokolwiek z wskazanych świadczeń. Jeżeli taka opcja jest możliwa do zastosowania to organ powinien podjąć działania zmierzające do przymusowej egzekucji. Zgodnie z treścią art. 30 ust. 7 ŚwRodzU nienależnie pobrane świadczenia rodzinne podlegają egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

W tym celu w pierwszej kolejności organ powinien wystawić upomnienie, o którym mowa w przepisie art. 15 EgzAdmU. Następnie, po upływie terminu wskazanego w upomnieniu, konieczne będzie wystawienie tytułu wykonawczego. Zgodnie z treścią art. 26 § 1 EgzAdmU postępowanie egzekucyjne wszczyna się na wniosek wierzyciela o wszczęcie egzekucji administracyjnej i na podstawie wystawionego przez niego tytułu wykonawczego, sporządzonego według ustalonego wzoru. Należy przy tym mieć na uwadze treść art. 26 § 1c EgzAdmU, który stanowi, że wnioski egzekucyjne i tytuły wykonawcze przekazuje się do organu egzekucyjnego:

1) drogą elektroniczną – przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego albo z użyciem środków komunikacji elektronicznej;

2) przez operatora pocztowego w rozumieniu przepisów PrPoczt, przez swoich pracowników oraz inne upoważnione osoby lub organy – jeżeli z przyczyn technicznych nie jest możliwa droga elektroniczna.

W analizowanym przypadku konieczne będzie zastosowanie drogi elektronicznej, co wymaga wcześniejszego zapewnienia dostępu do systemu teleinformatycznego, który to dostęp jest uzyskiwane na podstawie upoważnienia wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

Policjant jako prelegent w szkole a sprawdzanie niekaralności

Art. 21 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (dalej: PrzestSekU) wskazuje, że przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi na pracodawcy lub innym organizatorze takiej działalności oraz na osobie, z którą ma być nawiązany stosunek pracy lub która ma być dopuszczona do takiej działalności, ciążą obowiązki określone w art. 21 ust. 2-8 PrzestSekU:

Pobierane są również dalsze oświadczenia wymienione w art. 21 PrzestSekU.

Obowiązek sprawdzenia tej osoby w rejestrach jest niezależny od obowiązku uzyskania od niej informacji z KRK. Informacja powinna obejmować przestępstwa wskazane powyżej.

Ustawa w sposób restrykcyjny narzuca konieczność przeprowadzenia weryfikacji nie wprowadzając w tym zakresie wyłączeń podmiotowych (poza odniesieniem do członków rodziny małoletniego).

W ocenie autora odpowiedzi, jeżeli szkoła zawrze umowę wprost z osobą, która jest policjantem, to jest zobligowana do dokonania weryfikacji. Już jednak taki obowiązek nie będzie na szkole spoczywał, wówczas gdy policjant prowadzi zajęcia w ramach swoich obowiązków służbowych, został delegowany przez jednostkę Policji, z którą szkoła dokonywała uzgodnień odnośnie przeprowadzenia zajęć/spotkania.

Stanowisko Komendy Wojewódzkiej Policji w Kielcach w sprawie zaświadczeń o niekaralności policjantów (https://kuratorium.kielce.pl/83761/stanowisko-komendy-wojewodzkiej-policji-w-kielcach-w-sprawie-zaswiadczen-o-niekaralnosci-policjantow/): „(…) Policja działa na podstawie ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji (Dz. U. z 2024 r. poz.145), która wskazuje, że jest ona umundurowaną i uzbrojoną formacją służącą społeczeństwu i przeznaczona jest do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego. Tym samym na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż zgodnie z art. 25 ust. 1, ustawy o Policji, „Służbę w Policji może pełnić obywatel polski o nieposzlakowanej opinii, który nie był skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo, lub przestępstwo skarbowe, korzystający z pełni praw publicznych (…)”.

Natomiast, zgodnie z art. 41 ust. 1 pkt 4 ustawy o Policji (dalej: PolicjaU), policjanta zwalnia się ze służby, w przypadku „skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego” oraz, w myśl art. 41 ust. 2 pkt 2 PolicjaU „skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe inne niż określone w ust. 1 pkt 4”.

Zatem, mając na uwadze powyższe, oczywiste jest, że w przypadku policjanta, jego status niekaralności weryfikowany jest nie tylko przed przyjęciem go do służby w Policji, ale również w trakcie jej trwania. Tym samym, to nie po stronie dyrektora placówki oświatowej, czy też organizatora działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub opiekę nad nimi, leży obowiązek sprawdzenia niekaralności policjanta, ponieważ to nie ww. są jego pracodawcą.”

Filia gminnego zespołu ośrodków zdrowia jako podmiot ochrony ludności – przekazanie zadań

Opis sytuacji: Na terenie gminy X funkcjonuje przychodnia, filia Gminnego Zespołu Ośrodków Zdrowia (GZOZ), którego dyrekcja oraz organ założycielski znajdują się w innej gminie. Gmina, na podstawie uchwały Rady Gminy i porozumienia Zarządu Gminy z Miastem i Gminą Y użycza budynki dla potrzeb funkcjonowania przychodni, a GZOZ zapewnia realizację zadań z zakresu ochrony zdrowia dla mieszkańców gminy X.

W zakresie stosowania art. 4 ust. 1 pkt 4 lit. f ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej (dalej: OchrCywU) zauważyć należy, że zadań ujętych we wskazanym przepisie nie przypisano organowi wykonawczemu gminy ani żadnemu innemu. Oznacza to, że konieczne jest uzyskanie wytycznych ministerialnych, w których doprecyzowane zostaną kompetencje terytorialnych organów ochrony ludności w ramach analizowanych zadań.

W ocenie autora odpowiedzi przepisy OchrCywU nie dają jednoznacznej odpowiedzi na pytanie dotyczące pierwszeństwa właściwości terytorialnej czy zarządczej w zakresie traktowania np. filii gminnego zespołu ośrodków zdrowia jako podmiotu ochrony ludności. Warto jednak sięgnąć do uzasadnienia do projektu OchrCywU. Wskazano w nim bowiem, że: „Uwzględniając podejmowane działania Unii Europejskiej w zakresie ochrony ludności, ułatwiające współpracę podczas operacji z zakresu ochrony ludności, a także założenie, że zaproponowane rozwiązania prawne powinny stworzyć warunki ochrony wszystkich obywateli oraz osób przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w każdej sytuacji, projektowaną ustawę oparto na następujących zasadach: (…) – szczegółowa odpowiedzialność organów władzy publicznej regulowana jest przez odrębne przepisy prawne i wynika z kompetencji tych organów”. Wskazany cytat eksponuje zamysł ustawodawcy, zgodnie z którym działanie np. podmiotów ochrony ludności jest uregulowane nie tylko w OchrCywU, lecz także w innych ustawach czy aktach. Wobec powyższego w przedmiotowej sprawie zaleca się skorzystanie z kompetencji organu wykonawczego gminy określonej w art. 10 ust. 1 pkt 3 OchrCywU i zorganizowanie współpracy z omawianym podmiotem ochrony ludności i obrony cywilnej na obszarze gminy. Powinna ona zostać zainicjowana przez kontakt z organem prowadzącym filię gminnego zespołu ośrodków zdrowia. Na kanwie zainicjowanego kontaktu należy doprecyzować, w jaki sposób wójt/burmistrz/prezydent miasta widzi potencjalną realizację zadań z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej w razie zaistnienia zagrożeń na terenie gminy wymagających reakcji ze strony gminnego zespołu ośrodków zdrowia. Uzyskanie praktycznego stanowiska organu prowadzącego wydaje się w tym wypadku kluczowe w odniesieniu do realizacji zadań, jakie terytorialny organ ochrony ludności przewiduje dla omawianego podmiotu.

W opinii autora odpowiedzi filia gminnego zespołu ośrodków zdrowia (GZOZ) jest podmiotem ochrony ludności na mocy art. 17 ust. 1 OchrCywU. Wynika to z art. 18–20 OchrCywU, w których wskazano konkretne przesłanki umożliwiające wyznaczenie danej organizacji jako podmiotu ochrony ludności. Patrząc z jednej strony na brzmienie art. 17 ust. 1 pkt 22 OchrCywU, a z drugiej warunki wskazane w art. 18–20 OchrCywU, w opinii autora odpowiedzi trudno wykazać zasadność korzystania z instrumentów ujętych w omawianych przepisach.

Odnosząc się do pytania dotyczącego możliwości nakazania realizacji zadań związanych z realizacją akcji jodowej, w tym wydawaniem tabletek jodku potasu lub zapewnieniem konsultacji medycznych dla osób chorych lub wymagających zachowania środków ostrożności przed przyjęciem jodku potasu w sytuacjach wskazanych w ulotce wyrobu medycznego, należy zauważyć, że w art. 4 OchrCywU wskazano, na czym polegają zadania ochrony ludności, ale nie przypisano ich automatycznie do organu wykonawczego gminy. Nie można zatem „dopowiadać sobie” dodatkowych kompetencji, ponieważ nie ma się pewności, że wspominanie w tym akapicie zadania nie zostaną w jakiejś mierze przypisane innemu terytorialne organowi ochrony ludności, na przykład staroście.

Dodatkowo pamiętać należy, że zgodnie z art. 9 ust. 2 OchrCywU minister właściwy do spraw wewnętrznych odpowiada za realizację polityki państwa w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej oraz koordynuje realizację zadań ochrony ludności i obrony cywilnej przez organy ochrony ludności. W nawiązaniu do wspomnianego przepisu, zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 5 OchrCywU, do zadań ministra właściwego do spraw wewnętrznych należy przygotowywanie i wdrażanie rozwiązań organizacyjnych na potrzeby ochrony ludności i obrony cywilnej.

Wskazane przepisy prowadzą do wniosku, że konkretne rozwiązania zaproponowane przez autora pytania powinny znaleźć swój wyraz w wytycznych wydawanych przez właściwe organy zarządzające procesem rozdysponowywania tabletek jodku potasu. Ponadto zasadne wydaje się oczekiwanie na szczegółowe wytyczne ministerialne związane z przygotowaniem się terytorialnych organów ochrony ludności do działań opisanych w art. 4 ust. 1 pkt 4 lit. f OchrCywU.

Obowiązek wdrożenia KSeF w bibliotece publicznej niebędącej podatnikiem VAT

Zgodnie z art. 106ga ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: VATU) podatnicy są zobowiązani wystawiać faktury ustrukturyzowane przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur (dalej: KSeF).

Podatnikami zaś są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności (art. 15 ust. 1 VATU). Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 VATU).

Przyjmuje się, że podatnikiem – bez względu na fakt zarejestrowania jako podatnik VAT – jest podmiot prowadzący taką działalność. Dotyczy to więc także podatników korzystających ze zwolnienia od VAT na podstawie art. 43 VATU (przedmiotowego) oraz art. 113 VATU (podmiotowego).

Obowiązek wystawiania faktur przy użyciu KSeF nie dotyczy wystawiania faktur (art. 106ga ust. 2 VAT):

1) przez podatnika nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju;

2) przez podatnika nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju, który posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności nie uczestniczy w dostawie towarów lub świadczeniu usług, dla których wystawiono fakturę;

3) przez podatnika korzystającego z procedur szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 7, 7a i 9 VATU, dokumentujących czynności rozliczane w tych procedurach;

4) na rzecz nabywcy towarów lub usług będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej;

5) w przypadku odpowiednio udokumentowanych dostaw towarów lub świadczenia usług, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 106s VATU;

6) przez podatnika korzystającego ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113a ust. 1 VATU (chodzi tu o zwolnienie podmiotowe dotyczące podatnika z siedzibą w innym państwie członkowskim UE).

Wymienieni tu podatnicy zwolnieni z obowiązku stosowania KSeF wystawiają faktury elektroniczne lub faktury w postaci papierowej, natomiast w przypadku, o którym mowa w pkt 1, 2 i 4, podatnicy mogą wystawiać faktury ustrukturyzowane (art. 106ga ust. 3 i art. 106ga ust. 4 VATU).

Przepisy te wejdą w życie 1.2.2026 r.

Jak wynika z przytoczonych przepisów, obowiązek stosowania KSeF dotyczy także podatników zwolnionych od VAT przedmiotowo i podmiotowo (poza zwolnieniem z art. 113a VATU), których nie wymieniono w art. 106ga ust. 2 VATU.

Więcej szczegółowych informacji na temat KSeF, w tym harmonogram stosowania tego systemu, można znaleźć na stronie: https://ksef.podatki.gov.pl/, a także na stronie https://ksef.podatki.gov.pl/informacje-ogolne-ksef-20/zakres-obowiazkowego-ksef/

Warto też zapoznać się z przepisami epizodycznymi dotyczącymi faktur, tzn. art. 145l-145n VATU, z których wynika m.in., że w okresie:

1) od 1 lutego 2026 r. do 31 marca 2026 r. podatnicy obowiązani do wystawiania faktur ustrukturyzowanych mogą wystawiać faktury elektroniczne lub faktury w postaci papierowej, jeżeli łączna wartość sprzedaży wraz z kwotą podatku u tych podatników nie przekroczyła w 2024 r. kwoty 200.000.000 zł;

2) od 1 kwietnia 2026 r. do 31 grudnia 2026 r. podatnicy obowiązani do wystawiania faktur ustrukturyzowanych mogą wystawiać faktury elektroniczne lub faktury w postaci papierowej, jeżeli łączna wartość sprzedaży wraz z kwotą podatku u tych podatników udokumentowana tymi fakturami wystawionymi w danym miesiącu jest mniejsza lub równa 10.000 zł.

Próbna ewakuacja w firmie IT. Jak liczyć stałych użytkowników obiektu?

Próbna ewakuacja

Szczegółowe zasady dotyczące organizacji tzw. próbnej ewakuacji określa rozporządzenie MSWiA z 7.6.2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 822, ze zm.). Wspomniane przepisy precyzują, że właściciel lub zarządca obiektu przeznaczonego dla ponad 50 osób będących jego stałymi użytkownikami, niezakwalifikowanego do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV (czyli budynki oraz części budynków, stanowiące odrębne strefy pożarowe o kategorii mieszkalnej), powinien co najmniej raz na 2 lata przeprowadzać praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji z całego obiektu. W przypadku obiektów, w których cyklicznie zmienia się jednocześnie grupa powyżej 50 użytkowników, w szczególności: szkół, przedszkoli, internatów, domów studenckich, praktycznego sprawdzenia organizacji oraz warunków ewakuacji należy dokonać – co najmniej raz na rok, jednak w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia rozpoczęcia korzystania z obiektu przez nowych użytkowników.

W przypadku obiektu zawierającego strefę pożarową zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL II (czyli obiekty przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, takie jak: szpitale, żłobki, przedszkola, domy dla osób starszych) oraz w budynkach zakwaterowania osadzonych zlokalizowanych na terenach zakładów karnych i aresztów śledczych, zakres i obszar budynku objęty praktycznym sprawdzeniem organizacji i warunków ewakuacji musi być uzgodniony z właściwym miejscowo komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej.

Próbna ewakuacja w praktyce

Przede wszystkim wspomniana próbna ewakuacja, czyli praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji z obiektu dotyczy całego obiektu. Jeśli więc firma, o której mowa w pytaniu, mieści się np. w większym budynku, w którym znajdują się także inne firmy, obowiązek próbnej ewakuacji będzie dotyczył wszystkich firm (liczbę stałych pracowników należy ustalić łącznie). Jeśli zaś w danym obiekcie mieści się tylko jedna firma, która w sumie zatrudnia obecnie 50 pracowników (liczy się osoba, a nie wymiar jej czasu pracy), obowiązek przeprowadzenia próbnych ewakuacji tego obiektu „pojawi się” z chwilą zatrudnienia kolejnego pracownika (ponad 50 osób). W tym celu właściciel lub zarządca tego obiektu powiadamia właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej o terminie próbnej ewakuacji, nie później niż na tydzień przed ich przeprowadzeniem. Co istotne, wymieniona w przytoczonych przepisach graniczna liczba 50 osób dotyczy stałych użytkowników obiektu. Nie uwzględnia się w niej np. klientów, kontrahentów, itp.

Nie ma szczególnej formy dla „doprecyzowania interpelacji”

Zasady składania interpelacji reguluje art. 24 ustawy o samorządzie gminnym (dalej: SamGminU). Jeśli chodzi o formę interpelacji, to należy się stosować do norm zawartych w art. 24 ust. 6 SamGminU, czyli:

1) interpelację należy składać w formie pisemnej, za pośrednictwem przewodniczącego rady gminy,

2) wójt lub osoba przez niego wyznaczona ma z kolei 14 dni na udzielenie odpowiedzi również w formie pisemnej.

W żadnym miejscu ustawodawca nie posługuje się terminem „doprecyzowania interpelacji”. Organy władzy publicznej muszą działać na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji), nie można więc wymyślać nowej formy kontaktu z radnym, nieprzewidzianej w ustawie.

Samorządy nie mogą same doprecyzowywać ani w jakikolwiek sposób zmieniać przepisów dotyczących składania interpelacji.

Przypomniał o tym m.in. Wojewoda Lubuski w rozstrzygnięciu nadzorczym z 30.4.2024 r. (NK-I.4131.62.2024, Legalis): „W tym miejscu należy wskazać, iż problematyka interpelacji i zapytań została wyczerpująco uregulowana w art. 24 ust. 3–7 SamGminU. Nie ma zatem upoważnienia ani przestrzeni dla rady gminy do wprowadzania zapisów statutowych regulujących zagadnienie interpelacji i zapytań”.

Jak twierdzą też przedstawiciele doktryny, jest to pomocne ze względów praktycznych: „Zachowanie tej formy ma dodatkowo wymiar praktyczny. Po pierwsze – umożliwi przewodniczącemu właściwe zaewidencjonowanie pisma, po drugie – pozwoli na wcześniejsze rozważenie umieszczenia tej kwestii w porządku obrad, po trzecie – stanowić będzie treść informacji podawanej następnie do publicznej wiadomości” (Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. Drembkowski/Suwaj, C.H.Beck 2023).

W takiej sytuacji należy zastosować normy z art. 24 ust. 6 SamGminU.