Przyznane zwolnienie od podatku od nieruchomości nie stanowi pomocy publicznej – wyrok TSUE
Chodzi tu o wyrok TSUE z 29.4.2025 r. (C-453/23), który wydano w konsekwencji wniesienia przez Naczelny Sąd Administracyjny pytań prejudycjalnych do TSUE.
Sprawa dotyczyła w tym przypadku spółki posiadającej nieruchomości stanowiące infrastrukturę kolejową (głównie bocznicę kolejową), którą zamierzała udostępnić przewoźnikowi kolejowemu, który wykonywałby przewozy na jej rzecz. Spółka była przekonana o możliwości skorzystania w takiej sytuacji z przedmiotowego zwolnienia od podatku od nieruchomości, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: PodLokU), jednak zwróciła się do organu podatkowego (prezydenta miasta) z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej. Organ podatkowy stwierdził, że skorzystanie ze zwolnienia nie jest możliwe. Jego zdaniem, chociaż z formalnego punktu widzenia spółka spełnia przesłanki do skorzystania ze zwolnienia, to nie może z niego skorzystać, ponieważ skutkowałoby to przyznaniem spółce pomocy państwa, która nie została poddana procedurze uprzedniej kontroli Komisji.
Spółka wniosła skargę do WSA, który oddalił skargę, a następnie wniosła skargę kasacyjną do NSA, który postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do TSUE z pytaniami prejudycjalnymi odwołując się do art. 107 ust. 1 TFUE, tzn.:
- czy w świetle tego przepisu zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji przyznanie przez kraj członkowski adresowanej do wszystkich przedsiębiorców ulgi podatkowej, takiej jak w art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a PodLokU, polegającej na zwolnieniu od podatku od nieruchomości gruntów, budynków i budowli wchodzących w skład infrastruktury kolejowej w rozumieniu przepisów o transporcie kolejowym, która jest udostępniana przewoźnikom kolejowym?
- czy w przypadku odpowiedzi pozytywnej na to pytanie przedsiębiorca, który skorzystał z tego zwolnienia podatkowego, wprowadzonego bez zachowania wymaganej procedury, ma obowiązek zapłaty zaległego podatku wraz z odsetkami?
Z art. 107 ust. 1 TFUE wynika, że z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w Traktatach, wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi.
Chodziło więc o to czy przepis ten należy interpretować w ten sposób, iż przepisy państwa członkowskiego, które zwalniają z podatku nieruchomości wchodzące w skład infrastruktury kolejowej, gdy jest ona udostępniana przewoźnikom kolejowym, przyznają beneficjentom tego zwolnienia selektywną korzyść i zakłócają konkurencję lub grożą jej zakłóceniem.
TSUE przypomniał o autonomii przyznanej państwom członkowskim w dziedzinie podatków bezpośrednich, która oznacza, że państwa mają możliwość wprowadzenia zwolnień podatkowych, które uznają za najbardziej odpowiednie do realizacji zamierzonych przez nie celów leżących w interesie ogólnym, niezależnie od tego czy cele te mają charakter podatkowy, czy też nie.
W odniesieniu do wspomnianej wyżej selektywnej korzyści przy stosowaniu zwolnienia od podatku, zdaniem TSUE: „(…) wydaje się, że zwolnienie to może uzyskać każdy podatnik, który posiada grunt, budynek lub budowlę wchodzące w skład infrastruktury kolejowej, która jest udostępniana przewoźnikom kolejowym, niezależnie od tego, czy dany podatnik prowadzi działalność gospodarczą, a jeśli ją prowadzi – niezależnie od charakteru tej działalności. Wydaje się zatem, że kategoria beneficjentów zwolnienia podatkowego będącego przedmiotem postępowania głównego odpowiada zróżnicowanej całości, składającej się zarówno z podmiotów niebędących podmiotami gospodarczymi, jak i z przedsiębiorstw, przy czym te ostatnie mogą ponadto przybierać bardzo różne formy prawne i różnić się znacznie pod względem rozmiarów oraz działać w bardzo odmiennych sektorach działalności”.
Ponadto, jak stwierdził TSUE, system podatku od nieruchomości realizuje nie tylko cel budżetowy, lecz również – za pomocą wspomnianego zwolnienia od podatku – cel o charakterze środowiskowym polegający na motywowaniu odnośnych przedsiębiorstw do remontowania nieczynnych bocznic i do korzystania z transportu kolejowego, który nie powoduje emisji dwutlenku węgla (CO2) i jest bezpieczniejszy niż transport drogowy.
TSUE stwierdził w swoim rozstrzygnięciu, że przepis art. 107 ust. 1 TFUE, należy interpretować w ten sposób, że nie wydaje się, aby przepisy, które zwalniają z podatku od nieruchomości grunty, budynki i budowle wchodzące w skład infrastruktury kolejowej, gdy jest ona udostępniana przewoźnikom kolejowym, stanowiły środek, który przysparza beneficjentom tego zwolnienia selektywnej korzyści. Udzielenie takiego zwolnienia podatkowego nie narusza więc równowagi na rynku unijnym, tzn. nie stanowi niedopuszczalnej pomocy publicznej.
Zadania jednostek samorządu terytorialnego między I a II turą głosowania w wyborach Prezydenta RP
Co do zasady w ponownym głosowaniu wyboru dokonuje się spośród dwóch kandydatów, którzy w pierwszym głosowaniu otrzymali największą liczbę ważnie oddanych głosów. Za wybranego na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej w drugiej turze uznaje się tego kandydata, który otrzymał więcej głosów.
Ponieważ w tegorocznych wyborach proces wyborczy nie został zakończony i trwa aż do ustalenia wyników wyborów w II turze, tym samym aktualność zachowują wszystkie nałożone na jednostki samorządu terytorialnego obowiązki związane z organizacją wyborów. Dopiero po przeprowadzeniu głosowania ponownego i ustaleniu wyniku wyborów, obowiązki wyborcze jst ulegają ograniczeniu, choć nadal istnieją (dotyczy to chociażby usuwania materiałów wyborczych pozostawionych przez komitety wyborcze).
Do najważniejszych zadań spoczywających na organach jednostek samorządu terytorialnego związanych z organizacją tzw. II tury należą:
- aktualizacja spisów wyborców;
- stała obsługa urzędników wyborczych;
- realizacja zadań związanych z toczącą się kampanią wyborczą;
- obsługa głosowania korespondencyjnego;
- obsługa pełnomocnictw do głosowania;
- wydawanie zaświadczeń o prawie do głosowania
- przygotowanie lokali wyborczych przed dniem ponownego głosowania.
Aktualizowanie spisów wyborców
Już od 44. dnia przed dniem wyborów w Centralnym Rejestrze Wyborców generuje się w sposób automatyczny, jednak nie częściej niż raz na dobę, spisy wyborców dla każdego obwodu głosowania w formie elektronicznej. Są one udostępniane gminom przez ministra właściwego do spraw informatyzacji. Oczywiście pomiędzy I a II turą wyborów spisy wyborców muszą być aktualizowane; w ciągu dzielących je 14 dni zdarzają się bowiem przypadki utraty lub nabycia praw wyborczych przez wyborców w danej gminie. Spis wyborców jest więc aktualizowany do dnia przekazania go przewodniczącym właściwych obwodowych komisji wyborczych. Dzieje się to przez dopisanie wyborcy do spisu wyborców lub skreślenie go ze spisu – stosownie do okoliczności.
W wyborach Prezydenta RP, w których przeprowadza się głosowanie ponowne, spis wyborców jest aktualizowany w systemie teleinformatycznym, w którym prowadzony jest CRW, w okresie między dniem pierwszego głosowania a trzecim dniem przed dniem ponownego głosowania. Najpóźniej na dwa dni przed głosowaniem ponownym drukuje się, w dwóch egzemplarzach, spis wyborców, który będzie służył do przeprowadzenia tego głosowania. Aktualizując spis wyborców, ujmuje się w nim osoby, które między dniem pierwszego głosowania a dniem ponownego głosowania ukończyły 18 lat lub dla których dany obwód głosowania stał się właściwy z urzędu lub na wniosek oraz skreśla się ze spisu osoby, które zmarły, utraciły prawo wybierania lub dla których dany obwód głosowania przestał być właściwy. W przypadku dopisania wyborcy do spisu wyborców po jego wydrukowaniu, drukuje się w dwóch egzemplarzach dodatkowy formularz spisu obejmujący dopisanych wyborców.
Do czasu przekazania spisu wyborców przewodniczącemu obwodowej komisji wyborczej, w celu aktualizacji spisu, sporządzane są jego dodatkowe strony, na których ujmowane są osoby, które zmieniły miejsce głosowania po wydrukowaniu spisu wyborców i zostały ujęte w obwodzie głosowania:
1) z urzędu, w związku z zameldowaniem na pobyt stały na obszarze danej gminy w stałym obwodzie głosowania właściwym dla adresu zameldowania na pobyt stały albo
2) w związku ze złożeniem przez wyborcę stale zamieszkałego na obszarze gminy bez zameldowania na pobyt stały wniosku o ujęcie go w CRW.
Z kolei na dodatkowych stronach spisu wyborców ujmowane są osoby pominięte w spisie w wyniku oczywistej omyłki oraz osoby, dla których skutkiem złożenia reklamacji jest ujęcie ich w spisie wyborców. Informację o przyczynach ujęcia na dodatkowych stronach spisu wyborców zamieszcza się w rubryce „Uwagi” poprzez odpowiedni wpis.
Obsługa urzędnika wyborczego
W czasie pomiędzy pierwszą a drugą turą wyborów w gminach nadal funkcjonują urzędnicy wyborczy. W tym okresie więc wójt ma obowiązek dalszej kompleksowej obsługi urzędników wyborczych, zgodnie z postanowieniami porozumienia zawartego na podstawie art. 191g Kodeksu wyborczego.
Zadania w kampanii wyborczej
Po zakończeniu głosowania w pierwszej turze i ogłoszeniu jego wyników a przed drugą turą nadal toczy się kampania wyborcza, która ulega zakończeniu na 24 godziny przed dniem ponownego głosowania, czyli trwa do północy z 30 na 31 maja. W tym czasie aktualne pozostają wszystkie zadania jednostek samorządu terytorialnego związane z prowadzeniem kampanii wyborczej, tj. m.in. utrzymywanie wyznaczonych przez wójta na obszarze gminy miejsc przeznaczonych na bezpłatne umieszczanie urzędowych obwieszczeń wyborczych i plakatów wszystkich komitetów wyborczych. W tym czasie też Policja lub straż gminna nadal jest obowiązana usuwać na koszt komitetów wyborczych plakaty i hasła wyborcze, których sposób umieszczenia może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo bezpieczeństwu mienia bądź bezpieczeństwu w ruchu drogowym.
Głosowanie korespondencyjne
Zgodnie z art. 53b § 8 Kodeksu wyborczego, jeżeli głosowanie korespondencyjne ma dotyczyć m.in. wyborów Prezydenta RP, to zgłoszenie zamiaru głosowania korespondencyjnego dokonane przez wyborcę przed wyborami dotyczy również ponownego głosowania. Oznacza to, że bez konieczności dokonywania przez wyborców ponownych zgłoszeń, należy dostarczyć im, na zasadach i w trybie opisanym w Kodeksie wyborczym, pakiety wyborcze (art. 53e Kodeksu wyborczego). Jest to zadanie urzędnika wyborczego, należy jednak pamiętać, że na podstawie art. 191g Kodeksu wyborczego oraz zawartych porozumień, obsługę urzędnikom w tym zakresie zapewniają właściwi miejscowo wójtowie.
Pełnomocnik do głosowania
W wyborach Prezydenta RP akt pełnomocnictwa sporządza się na pierwsze oraz ponowne głosowanie odrębnie. Oznacza to, że właściwe urzędy gmin mają także pomiędzy I a II turą głosowania obowiązek przyjmowania wniosków o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania. Czynności związane ze sporządzeniem aktu pełnomocnictwa do głosowania są zadaniem zleconym gminie i są wolne od opłat. Wniosek taki, aby był skuteczny, musi być przez wyborcę złożony nie później jednak niż do 9. dnia przed dniem ponownego głosowania (a więc do 23 maja). Za datę wniesienia wniosku przyjmuje się dzień jego wpływu do właściwego urzędu gminy. Wniosek składa się na formularzu i jego rozpatrzenie podlega takiej samej procedurze, jak w przypadku wniosków złożonych przez I turą. W okresie pomiędzy turami głosowania urzędy gmin mają więc także obowiązek ciągłego prowadzenia oraz aktualizacji wykazu sporządzanych aktów pełnomocnictwa do głosowania.
Wydawanie zaświadczeń o prawie do głosowania
Wniosek o zaświadczenie o prawie do głosowania wyborca może złożyć po uruchomieniu drugiej tury wyborów, czyli po podliczeniu głosów i ogłoszeniu wyników pierwszej tury. Musi to uczynić nie później niż 3. dnia przed dniem ponownego głosowania, czyli do 29.5.2025 r., na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, opatrzonym własnoręcznym podpisem. Wniosek ten jest od początku do końca obsługiwany przez urzędy gmin. Aby otrzymać zaświadczenie o prawie do głosowania, należy przygotować dowód osobisty lub paszport oraz sam wniosek o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania. Można upoważnić inną osobę do odbioru zaświadczenia. W takim przypadku wyborca składa w urzędzie gminy wniosek o wydanie zaświadczenia i upoważnienie (mogą być ujęte w jednym dokumencie), w którym wskazuje swoje imię (imiona) i nazwisko, numer PESEL, adres zamieszkania, informację, w jakich wyborach wyborca jest uprawiony do głosowania, a także dane osoby upoważnionej do odebrania zaświadczenia.
Wniosek musi zostać podpisany przez wyborcę, nawet jeśli zaświadczenie odbiera pełnomocnik. Wójt wybranej gminy przygotowuje zaświadczenie i wydaje je wyborcy lub upoważnionej przez niego osobie za pokwitowaniem w urzędzie gminy, w którym złożono wniosek.
Zarówno zaświadczenie o prawie do głosowania, jak i pełnomocnictwo do odbioru zaświadczenia są bezpłatne.
Przygotowanie lokali wyborczych
Za techniczno-organizacyjną stronę przygotowania lokali wyborczych odpowiada wójt (burmistrz, prezydent miasta), a obowiązek ten oczywiście rozciąga się także na głosowanie w II turze wyborów prezydenta. Tak samo jak 18 maja, tak też 1 czerwca w jednym pomieszczeniu będzie mógł znajdować się jeden lokal wyborczy. Zgodnie z art. 39a Kodeksu wyborczego, w lokalu wyborczym ma być umieszczone, w miejscu widocznym dla wyborców, godło państwowe. Poza godłem, w lokalu wyborczym umieszcza się tylko urzędowe obwieszczenia wyborcze (art. 48 § 2 Kodeksu wyborczego). Państwowa Komisja Wyborcza może postanowić o umieszczeniu w lokalu wyborczym oraz w miejscu zapewniającym tajność głosowania zwięzłej informacji o sposobie głosowania właściwym dla przeprowadzanych wyborów. Poza wymienionymi elementami, w lokalu wyborczym musi także znajdować się wyposażenie umożliwiające przeprowadzenie głosowania i ustalenie jego wyników. Musi więc być zapewnione miejsce pracy dla obwodowych komisji wyborczych, urna (wykonana z przezroczystego materiału – art. 41a §1 Kodeksu wyborczego). Tajność głosowania zapewnia się m.in. przez przygotowanie w lokalu wyborczym odpowiedniej liczby łatwo dostępnych miejsc umożliwiających każdemu wyborcy nieskrępowane zapoznanie się z kartą do głosowania oraz jej wypełnienie w sposób niewidoczny dla innych osób (art. 52 § 5a Kodeksu wyborczego).
Wszelkie obowiązki prowadzące do sprostania opisanym kodeksowym wymogom spoczywają przed drugą turą na urzędach gmin.
Czas pracy w informacji o warunkach zatrudnienia dla kadry kierowniczej w samorządzie
Co do zasady zapisy te powinny być konstruowane tak samo jak dla innych pracowników.
Niekiedy wskazuje się, że kadra kierownicza objęta jest nienormowanym czasem pracy. Określenie nienormowany czas pracy jest błędne i wprowadza ryzyko popełnienia błędu. Każdy pracownik, niezależnie od zajmowanego stanowiska objęty jest normami czasu pracy. Jeżeli skarbnik, dyrektor, naczelnik itp. nie jest objęty zadaniowym czasem pracy to obejmuje go rozkład czasu pracy, którego powinien co do zasady przestrzegać.
Wskazując na normy czasu pracy należy odwołać się do norm powszechnie obowiązujących lub – jeżeli to dotyczy danej osoby – norm dla osób z niepełnosprawnościami. W informacji należy wskazać: 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, w przyjętym okresie rozliczeniowym albo odesłać do 129 § 1 Kodeksu pracy (dalej: KP).
Wymiar dzienny i tygodniowy – w zależności od zatrudnienia w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy oraz systemie czasu pracy (np. w systemie równoważnym zapis – do 12 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w tygodniu w okresie rozliczeniowym). W systemie podstawowym w pełnym wymiarze – praca 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo.
Wskazane osoby mają tak samo jak wszyscy inni pracownicy prawo do przerw w pracy, a więc tutaj również nie występują żadne różnice w stosunku do informacji dla innych pracowników (w związku z tym, że informacja jest indywidualna należy odnieść się do sytuacji danej osoby np. informując o przerwach na karmienie dziecka piersią osobę, która do takiej przerwy ma albo może mieć prawo – nie ma tutaj żadnego znaczenia stanowisko ale fakt bycia matką).
Przykładowe podstawy prawne to:
- art. 134 KP,
- § 7 rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe,
- rozporządzenie w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią.
W zakresie odpoczynków – w przypadku osoby zarządzającej (skarbnik jako główny księgowy) należy wskazać poza standardowym zakresem na możliwość skrócenia odpoczynków dobowych i tygodniowych. To skrócenie nie oznacza jednak braku prawa do odpoczynków więc zawieramy informację o prawie do odpoczynków.
W zakresie odpoczynków należy wskazać, że pracownikowi przysługują:
- odpoczynek dobowy – art. 132 KP,
- odpoczynek tygodniowy – art. 133 KP.
Godziny nadliczbowe i rekompensata
W przypadku pracowników samorządowych, szczególnie kadry kierowniczej, istotne jest rozróżnienie przepisów ogólnych od przepisów szczególnych.
Pracownikowi samorządowemu za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych przysługuje, według jego wyboru, wynagrodzenie albo czas wolny w tym samym wymiarze, przy czym wolny czas, na wniosek pracownika, może być udzielony w okresie bezpośrednio poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu.
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 21.1.2014 r. (P 26/12, Dz.U. z 2014 r.) stwierdził, że pracownikom samorządowym co prawda nie przysługują kodeksowe dodatki, ale będący przedmiotem rozważań „(…) art. 42 ust. 4 ustawy o pracownikach samorządowych (dalej: PracSamU), nie wyłącza prawa do rekompensaty za pracę wykonaną w godzinach nadliczbowych pracowników na kierowniczych stanowiskach, jak czyni to art. 1514 KP”. Należy uznać, że w tym zakresie ustawa o pracownikach samorządowych ma zastosowanie przed regulacjami KP. Artykuł 42 ust. 4 PracSamU zawiera wyczerpującą regulację dotyczącą rekompensaty pracy w godzinach nadliczbowych i odnosi się do wszystkich pracowników samorządowych, w tym również zajmujących stanowiska kierownicze.
Pracownikowi samorządowemu przysługuje rekompensata „za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych”. Faktycznie, skoro rekompensata przysługuje za pracę w nadgodzinach wykonywaną „na polecenie przełożonego”, to prawa do niej nie mają ci pracownicy samorządowi, którzy poleceń nie otrzymują (nie mają przełożonych) albo mają kompetencje do podejmowania samodzielnych decyzji dotyczących ich czasu pracy. Obejmuje to jednak tylko bardzo ścisłe kierownictwo.
Obowiązujące zasady pracy w godzinach nadliczbowych i rekompensaty za nią na podstawie: art. 151 KP oraz art. 42 PracSamU.
Wielokrotne przeniesienie decyzji o warunkach zabudowy
Jednokrotne przeniesienie decyzji o warunkach zabudowy nie konsumuje możliwości ponownego zastosowania normy przewidzianej w art. 63 ust. 5 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (dalej: PlanZagospU).
Zgodnie z art. 63 ust. 5 PlanZagospU, organ, który wydał decyzję o warunkach zabudowy, jest obowiązany – za zgodą strony, na rzecz której decyzja została wydana – do przeniesienia tej decyzji na rzecz innej osoby, jeżeli przyjmuje ona wszystkie warunki zawarte w tej decyzji. Stronami w postępowaniu o przeniesienie decyzji są zaś jedynie podmioty, między którymi ma być dokonane jej przeniesienie. Ustawodawca zastosował w tym przypadku rozwiązania analogiczne do rozwiązań dotyczących pozwolenia na budowę, które może być przeniesione na inną osobę na tych samych zasadach, z tą jedynie różnicą, że w przypadku pozwolenia na budowę zarówno podmiot, na który oryginalnie wydano decyzję, jak i podmiot, na który decyzja ma zostać przeniesiona, musi być uprawniony do dysponowania nieruchomością, której dotyczy pozwolenie na budowę. Należy podkreślić, że z kolei decyzja o warunkach zabudowy nie rodzi żadnych praw do terenu. Nie narusza ona także prawa własności ani praw osób trzecich. Informacja o tym fakcie musi się zaś znaleźć w treści decyzji. Wnioskujący o wydanie decyzji o warunkach zabudowy nie musi się więc legitymować tytułem prawnym do nieruchomości. Dopiero na etapie wydawania pozwolenia na budowę niezbędne jest wykazanie prawa do dysponowania nieruchomością.
Jak wyjaśnia się to przy tym w orzecznictwie sądowoadministracyjnym, cechą relewantną warunkującą legalność dopuszczalności przeniesienia decyzji o warunkach zabudowy jest zgoda strony, na rzecz której została wydana decyzja o warunkach zabudowy, i warunek przyjęcia przez osobę, na rzecz której to przeniesienie nastąpiło. Obowiązujące przepisy nie przewidują natomiast badania istnienia (bądź też nie) innych przesłanek warunkujących dopuszczalność przeniesienia (nawet wielokrotnego) raz wydanej decyzji o warunkach zabudowy.
Wyjaśnia się bowiem, że skoro osoba wnioskodawcy nie jest pierwszoplanowym elementem procesu lokalizacyjnego, to brak jest powodu, dla którego należałoby przyjąć, że jednokrotne przeniesienie decyzji lokalizacyjnej (tu: o warunkach zabudowy) konsumuje możliwość ponownego zastosowania normy przewidzianej w art. 63 ust. 5 PlanZagospU (zob. decyzja SKO we Wrocławiu z 8.4.2008 r., SKO 4122/6/08, Legalis). W takiej sytuacji dopuszcza się dalsze przenoszenie uprawnień wynikających z pierwotnie wydanej decyzji o warunkach zabudowy, czyli mamy do czynienia z przeniesieniem „decyzji przeniesionej”. W świetle przepisów PlanZagospU nie jest zaś dopuszczalne przenoszenie innych decyzji wydanych na jej podstawie, niż wyraźnie wskazana w art. 63 ust. 5 w związku z art. 59 ust. 1 PlanZagospU.
Należy zwrócić uwagę, że przepis art. 63 ust. 5 PlanZagospU ustanawia na gruncie tej ustawy własną konstrukcję następstwa prawnego materialnego. Jest to wyjątek od ogólnej reguły niedopuszczalności przekształceń stosunków administracyjnoprawnych. Doktryna prawa administracyjnego powszechnie przyjmuje bowiem zakaz sukcesji w płaszczyźnie prawa publicznego, a więc niedopuszczalność przenoszenia praw i obowiązków wynikających z aktu administracyjnego, jako że istotą aktu administracyjnego jest jednostronne określenie praw i obowiązków konkretnego adresata, znajdującego się w określonej sytuacji prawnej, na podstawie konkretnego stanu prawnego. Wyjątki od powyższej reguły muszą zaś znajdować wyraźne umocowanie w przepisie prawa powszechnie obowiązującego. Przewidziane w art. 63 ust. 5 PlanZagospU następstwo prawne występuje zatem z mocy decyzji administracyjnej, a w jej wyniku następca wchodzi w indywidualnie oznaczone prawa i obowiązki konkretnego podmiotu, wynikające z konkretnej decyzji ustalającej warunki zabudowy i zagospodarowania dla określonego w niej terenu. Tak też, przeniesienie decyzji o warunkach zabudowy na inny podmiot powoduje, że – zgodnie z przedstawionymi wyżej rozważaniami – podmiot ten wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki, które z tej decyzji wynikały dla jej poprzedniego adresata. Staje się on zatem adresatem wydanej uprzednio decyzji ustalającej warunki zabudowy, a więc podmiotem, „na którego rzecz decyzja ustalająca warunki zabudowy została wydana”.
A zatem, gdy wydana zostaje pierwsza decyzja „przenosząca”, np. z podmiotu X (deweloper) na Y, to z chwilą, gdy staje się ona ostateczna, podmiot Y wstępuje w miejsce X we wszystkie prawa i obowiązki wynikające z decyzji o warunkach zabudowy. W konsekwencji Y staje się zarówno adresatem decyzji o warunkach zabudowy, jak i „stroną, na której rzecz decyzja została wydana”. Skoro zatem Y wstąpi we wszystkie prawa i obowiązki wynikające z decyzji, a przysługujące X (jednym z przysługujących mu uprawnień jest zaś niewątpliwie uprawnienie do wyrażenia zgody na przeniesienie decyzji o warunkach zabudowy), to również jemu, czyli Y, przysługuje uprawnienie do wyrażenia zgody zmierzającej do przeniesienia tejże decyzji na kolejną osobę. Uprawnienie to jest bowiem integralną częścią wszystkich praw, które Y nabył wkraczając „w miejsce” X, wyznaczone ustaleniami decyzji o warunkach zabudowy (zob. wyr. NSA z 7.11.2006 r., II OSK 1285/2005, Legalis). Z kolei Y może przenieść dalej decyzję na Z itd. W świetle przedstawionych powyżej reguł nie sposób zatem uznać za uzasadnione stanowiska, zgodnie z którym jednokrotne przeniesienie decyzji ustalającej warunki zabudowy wyczerpuje możliwość wskazaną przez ustawodawcę w art. 63 ust. 5 PlanZagospU i tym samym wyklucza dopuszczalność jej kolejnego przeniesienia na inny podmiot.
Powyższe twierdzenie byłoby uzasadnione, ale tylko w przypadku, gdyby adresat decyzji, który już raz przeniósł decyzję ustalającą warunki zabudowy na inny podmiot, podjął działania zmierzające do ponownego przeniesienia tej samej decyzji (którą wskutek przeniesienia już przecież nie dysponuje) na kolejną osobę – fizyczną bądź prawną. W takiej sytuacji należałoby uznać, że kolejne przeniesienie decyzji ustalającej warunki zabudowy jest już niedopuszczalne – jednakże nie dlatego, że PlanZagospU przewiduje możliwość tylko jednokrotnego skorzystania z uprawnienia przewidzianego w art. 63 ust. 5 PlanZagospU, ale dlatego, że przeniesienie decyzji może nastąpić tylko raz przez ten sam podmiot. Zmiany dokonane na podstawie art. 63 ust. 5 PlanZagospU w płaszczyźnie podmiotowej decyzji wykluczają bowiem możliwość dysponowania uprawnieniami z niej wynikającymi przez podmiot, który tych uprawnień się już wyzbył.
Inne (dowolne) osoby mogą zatem uzyskać przeniesienie decyzji o warunkach zabudowy na swoją rzecz (a zatem uzyskać możliwość wykorzystania jej w ewentualnym procesie inwestycyjnym) jedynie za zgodą osoby, której przysługuje prawo powołania się na tę decyzję (czy to pierwotnego wnioskodawcy, czy też osoby, która nabyła prawo z decyzji wskutek przeniesienia). Podmioty wnioskujące o przeniesienie decyzji ustalającej warunki zabudowy same kształtują więc treść zgłoszonego żądania, a treść wniosku wyznacza przedmiot postępowania, którym organ prowadzący to postępowanie jest związany (zob. wyr. WSA w Gdańsku z 26.4.2017 r., II SA/Gd 133/17, Legalis).
Co istotne, dla przeniesienia decyzji o warunkach zabudowy zgodnie z art. 63 ust. 5 PlanZagospU nie ma zaś znaczenia – co do zasady – termin, w jakim z wnioskiem tym wystąpiono, oraz czy wniosek ten zgłoszony został już po wszczęciu procedury związanej z uzyskaniem pozwolenia na budowę bądź nawet po jego uzyskaniu. W szczególności w PlanZagospU nie określono terminu końcowego, do kiedy takie przeniesienie decyzji może nastąpić. Oznacza to, że przeniesienie decyzji może nastąpić w każdym czasie, w tym także po uzyskaniu decyzji o pozwoleniu na budowę.
Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości wiat na wózki sklepowe
Powyższe wynika z pisma RIO w Olsztynie, które zostało wydane w odpowiedzi na pytanie zadane przez jedną z gmin.
W wydanym piśmie RIO wskazała, że zagadnienie opodatkowania wiat podatkiem od nieruchomości od wielu lat budziło wątpliwości, których główną przyczyną była kwestia kwalifikowania ich jako budynki, budowle czy nawet obiekty małej architektury.
Od 1.1.2025 r., wraz z wejściem w życie zmian do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: PodLokU) zaczęła obowiązywać nowa definicja budynku i budowli. Regulacja objęła także kwestię opodatkowania wiat, które znalazły się w katalogu składników klasyfikowanych jako budowle wymienione w załączniku nr 4 do PodLokU.
W art. 1a PodLokU został zawarty słowniczek, zgodnie z którym budowla to, między innymi, obiekt niebędący budynkiem, wymieniony w załączniku nr 4 do PodLokU, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, wzniesiony w wyniku robót budowlanych, także w przypadku, gdy stanowi część obiektu niewymienionego w PodLokU (art. 1a ust 1 pkt 2 lit. a PodLokU). Pod pozycją 11 załącznika została ujęta wiata, z wyłączeniem wiaty wymienionej w art. 1a ust. 1 pkt 2a lit. c PodLokU, czyli obiektu użytkowego służącego rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku – w szczególności chodzi o śmietniki, wiaty na wózki dziecięce i rowery oraz obiekty stanowiące wyposażenie placów zabaw dla dzieci.
Zdaniem RIO, z analizy powyższych przepisów wynika zatem, że dla celów opodatkowania podatkiem od nieruchomości, wiaty, co do zasady, są budowlami. Wyłączenie dokonane przez ustawodawcę dotyczy obiektów użytkowych i służących rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku. Wiaty na wózki sklepowe, wzniesione w wyniku robót budowlanych, powinno zaliczyć się więc do budowli podlegających opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości z uwagi na brak ich związku z rekreacją codzienną i utrzymaniem porządku. Są one natomiast wykorzystywane na cele prowadzonej działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę i mają na celu przede wszystkim organizację przestrzeni oraz ochronę wózków sklepowych przed warunkami atmosferycznymi.
Źródło: Pismo Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie z 24.4.2025 r. (RIO.III.072-32/2025)
Sprawdzanie przez organ dotujący racjonalności wydatków poczynionych przez dotowane jednostki oświaty
Organ dotujący nie może sprawdzać racjonalności wydatkowania środków z dotacji oświatowej.
Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych (dalej: FinZadOśwU) organ dotujący ma prawo kontrolować prawidłowość pobrania i wykorzystania dotacji udzielonych zgodnie z art. 15-21, art. 25, art. 26, art. 28-31a i art. 32FinZadOśwU. Osoby upoważnione do przeprowadzenia kontroli mają prawo wstępu do przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół i placówek oraz wglądu do prowadzonej przez nie dokumentacji organizacyjnej, finansowej i dokumentacji przebiegu nauczania w związku z przekazaną dotacją. Zgodnie z art. 35 ust. 1 FinZadOśwU dotacje, o których mowa w art. 15-21, art. 25, art. 26, art. 28-31a i art. 32 FinZadOśwU, są przeznaczone na dofinansowanie realizacji zadań placówek wychowania przedszkolnego, szkół lub placówek w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym kształcenia specjalnego i profilaktyki społecznej.
W orzecznictwie administracyjnym funkcjonuje pogląd, że „każdy wydatek po niesiony na cele działalności szkoły” należy interpretować w kontekście zasady wyrażonej w art. 44 ust. 3 ustawy o finansach publicznych, że wydatki publiczne powinny być dokonywane w sposób celowy i oszczędny. Podmiot nie włada dotacją jak właściciel, bez ograniczeń, lecz przeciwnie, może ją wy korzystać jedynie w sposób ściśle określony w FinZadOśwU. Zatem to po stronie organu dotującego jest ocena, czy dotacja służyła wskazanym w art. 35 FinZadOśwU celom (wyr. WSA w Szczecinie z 1.6.2022 r. sygn. I SA/Sz 214/22).
Niemniej w ocenie autora brak jest podstaw do kwestionowania wydatku na łączną kwotę 8000,00 na nagłośnienie. Brak jest również podstaw aby organ dotujący narzucał organowi prowadzącymi niepubliczną jednostkę sposób postępowania przy dokonywaniu wydatków, w tym do występowania z zapytaniami ofertowymi do przyszłych usługodawców przedszkola. Nie można również narzucać podmiotowi niepublicznemu, że lepiej kupić sprzęt muzyczny który zostanie na wyposażeniu placówki aniżeli korzystać z takich usług. Po stronie podmiotu niepublicznego może być brak osoby umiejącej obsłużyć taki sprzęt, itp.
Wszczęcie postępowania w sprawie umieszczenia w domu pomocy społecznej w trybie interwencyjnym
Postępowanie w sprawie skierowania do domu pomocy społecznej co do zasady wszczyna się na wniosek strony. Odstępstwo od tej zasady, ma miejsce w przypadku skierowania w trybie interwencyjnym i może nastąpić bez przedłożenia dokumentów, o których mowa w § 8 ust. 1 i § 8 ust. 2 rozporządzenia w sprawie domów pomocy społecznej (dalej: DomPomSpołR), tj. również bez złożenia wniosku.
Postępowanie w sprawie skierowania do domu pomocy społecznej co do zasady wszczyna się na wniosek strony. Zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 1 DomPomSpołR do DPS kieruje się na podstawie pisemnego wniosku osoby ubiegającej się o skierowanie do domu, złożonego do ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na jej miejsce zamieszkania lub pobytu w dniu jej kierowania. Ponadto za zgodą osoby ubiegającej się lub jej przedstawiciela ustawowego, wniosek może złożyć także inna osoba fizyczna lub prawna, a także PCPR lub ośrodek pomocy społecznej. W § 8 ust. 2 DomPomSpołR określono dokumenty, które dołącza się do wniosku. Przy czym wnioskodawca nie ma obowiązku ich złożenia wraz z wnioskiem. Dokumenty te kompletuje ośrodek pomocy społecznej właściwy do rozpatrzenia wniosku, zgodnie z § 8 ust. 4 DomPomSpołR. Po zakończeniu całego postepowania wyjaśniającego, Ośrodek wydaje decyzję o skierowaniu do DPS, a w przypadku gdy osobę ubiegającą się kieruje się do domu o zasięgu ponadgminnym, dokumenty te Ośrodek przekazuje do właściwego ze względu na siedzibę domu powiatowego centrum pomocy rodzinie.
Odstępstwo od ww. zasady, ma miejsce w przypadku postępowania w sprawie skierowania do domu pomocy społecznej w trybie interwencyjnym. Zgodnie z § 9 DomPomSpołR, skierowanie i umieszczenie osoby w DPS może nastąpić bez przedłożenia dokumentów, o których mowa w § 8 ust. 1 i § 8 ust. 2 DomPomSpołR. Należy przy tym pamiętać, że dokumenty te powinny zostać skompletowane przez ośrodek pomocy społecznej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu wnioskodawcy w dniu kierowania, w terminie 3 miesięcy od dnia przyjęcia tej osoby do domu. Dokonując wykładni tego przepisu, należy stwierdzić, że skierowanie do domu pomocy społecznej może nastąpić również bez złożenia wniosku. Tak więc w przypadku skierowania do dps. w trybie interwencyjnym, nie określono niezbędnej dokumentacji, którą należałoby przekazać do PCPR, wskazując jedynie, że załączniki do wniosku powinny być skompletowane (i w domyśle przekazane) w ciągu 3 miesięcy od dnia przyjęcia tej osoby do domu pomocy społecznej.
Sankcje dla jednostki samorządowej z tytułu nieprowadzenia audytu wewnętrznego
W przepisach powszechnie obowiązujących brak jest jednoznacznych przepisów, które by określały sankcje dla jednostki samorządowej z tytułu nieprowadzenia audytu wewnętrznego. Ewentualną odpowiedzialność można rozważać w kontekście przepisów z zakresu dyscypliny finansów publicznych.
Z § 19 ust. 2 pkt 14 KRIR wynika:
„2. Zarządzanie bezpieczeństwem informacji realizowane jest w szczególności przez zapewnienie przez kierownictwo podmiotu publicznego warunków umożliwiających realizację i egzekwowanie następujących działań:
(…)
14) zapewnienia okresowego audytu wewnętrznego w zakresie bezpieczeństwa informacji, nie rzadziej niż raz na rok”.
W przepisach powszechnie obowiązujących brak jest jednoznacznych przepisów, które by określały sankcje dla jednostki samorządowej z tytułu nieprowadzenia audytu wewnętrznego. Ewentualną odpowiedzialność można rozważać w kontekście przepisów z zakresu dyscypliny finansów publicznych. W tym zakresie na uwagę zasługuje art. 18a ustawy z 17.12.2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, gdzie postanowiono: Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zaniechanie prowadzenia audytu wewnętrznego w jednostce sektora finansów publicznych do tego zobowiązanej, wskutek niezatrudniania audytora wewnętrznego albo niezawierania umowy z usługodawcą.
W praktyce trudno jednak ocenić, cze podany stan faktyczny może wypełnić znamiona ww. czynu naruszającego dyscyplinę finansów publicznych.
Raport PIP: Zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami w Polsce
Rekomendacje Państwowej Inspekcji Pracy
Pomimo licznych działań i istniejącego potencjału sytuacja osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy nadal wymaga poprawy. Potrzebne są:
- dalsze działania systemowe i legislacyjne, które ułatwią zatrudnianie i przystosowanie stanowisk pracy,
- zwiększenie dostępności infrastruktury i transportu przystosowanego dla osób z różnymi formami niepełnosprawności,
- redukcja barier architektonicznych i organizacyjnych,
- szeroko zakrojona edukacja pracodawców i pracowników,
- wsparcie finansowe i merytoryczne dla przedsiębiorców, którzy chcą zatrudniać osoby z niepełnosprawnościami.
Statystyki rynku pracy
Na koniec 2024 r. w Polsce było zarejestrowanych około 2,9 miliona osób z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności lub wskazaniem do ulg i uprawnień, co stanowi blisko 7,5 % ludności Polski. Osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności to niemal 636 tys., umiarkowanym – 1,435 mln, a znacznym – 839 tys. Blisko 40 % osób z niepełnosprawnościami ma od 26 do 59 lat, co wskazuje na ogromny potencjał tej grupy na polskim rynku pracy i podkreśla potrzebę ich aktywizacji zawodowej.
Niestety mimo postępu technologicznego odsetek osób z wyższym wykształceniem wśród niepełnosprawnych nadal pozostaje niski i wynosi zaledwie 12 %, podczas gdy w ogólnej populacji Polaków ten wskaźnik sięga 40 %.
Stan prawny i system wsparcia zatrudnienia
Zgodnie z RehZawU są trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki. Osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności często nie są zdolne do samodzielnej egzystencji i wymagają stałej opieki, podczas gdy osoby z umiarkowanym stopniem mogą potrzebować czasowej pomocy.
W Polsce funkcjonuje 587 zakładów pracy chronionej i 146 zakładów aktywności zawodowej, które zatrudniają łącznie niecałe 106 tys. osób z niepełnosprawnościami, co stanowi około 20 % aktywnych zawodowo niepełnosprawnych.
Pracodawcy mogą zatrudniać osoby z niepełnosprawnościami także na tzw. otwartym rynku pracy, pod warunkiem dostosowania stanowiska pracy do ich potrzeb. Kontrolę warunków pracy przeprowadza Państwowa Inspekcja Pracy, która ocenia m.in. dostępność infrastruktury oraz bezpieczeństwo i higienę pracy.
Obowiązujące przepisy nie nakładają ograniczeń na zatrudnianie pracowników z niepełnosprawnościami przy dozorze mienia lub w ochronie, co ma na celu wyeliminowanie zjawiska dyskryminacji. W latach 2018 i 2021 Główny Inspektor Pracy postulował m.in. zmianę przepisów dotyczących czasu pracy i obowiązkowych badań lekarskich, jednak do dziś te regulacje nie uległy zmianie.
Kontrole warunków pracy i wykryte nieprawidłowości
W 2024 r. Państwowa Inspekcja Pracy przeprowadziła 948 kontroli w 728 podmiotach zatrudniających osoby z niepełnosprawnościami. Kontrole objęły zarówno zakłady chronione, zakłady aktywności zawodowej, jak i pracodawców na otwartym rynku.
Wśród nich:
- 265 kontroli w zakładach chronionych i aktywności zawodowej (w 161 zakładach pracy chronionej i 37 zakładach aktywności zawodowej),
- 134 kontrole u pracodawców na otwartym rynku, zatrudniających osoby z niepełnosprawnościami w stopniu znacznym lub umiarkowanym,
- 411 kontroli u pracodawców organizujących stanowiska pracy dla osób z niepełnosprawnościami w ramach otwartego rynku.
W trakcie inspekcji stwierdzono liczne nieprawidłowości, które skutkowały wydaniem ponad 2,2 tys. decyzji i wniosków. Na przykład:
- u pracodawców posiadających status zakładu pracy chronionej w 88 % przypadków wykryto naruszenia przepisów,
- u pracodawców na otwartym rynku w 87 % przypadków wykryto naruszenia przepisów.
Wśród działań inspektorów pracy znalazły się m.in. decyzje dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy, nakazy wypłaty zaległych wynagrodzeń, a także skierowania pracowników do innych prac lub wykonania badań czynników szkodliwych.
W 2024 r. odnotowano także 85 wykroczeń przeciwko prawom pracownika, za które nałożono 38 mandatów na łączną kwotę 72,7 tys. zł. Skierowano do sądów 2 wnioski o ukaranie pracodawców naruszających przepisy.
Skargi i problemy zgłaszane przez osoby z niepełnosprawnościami
W 2024 r. osoby z niepełnosprawnościami zgłosiły 154 skargi na pracodawców, dotyczące 402 kwestii. Inspektorzy przeprowadzili 169 kontroli w 142 podmiotach, w wyniku których niemal połowa wykazała naruszenia przepisów ustawowych.
Najczęstsze problemy dotyczyły:
- niewypłacania wynagrodzeń lub ich nieterminowej wypłaty (skargi dotyczyły m.in. wynagrodzeń za nadgodziny oraz niższych kwot od umów),
- przekraczania dozwolonego czasu pracy, pracy w godzinach nadliczbowych i nocnych bez zgody lekarza,
- mobbingu i dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność.
W odpowiedzi na skargi inspektorzy wydali 28 decyzji dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz 25 nakazów wypłaty odszkodowań, łącznie na kwotę ponad 574 tys. zł.
Źródło: pip.gov.pl
Raport z audytu KRI, jako dokument urzędowy wytworzony przez szkołę, stanowi informację publiczną
Tak, szkoła jako jednostka sektora finansów publicznych zobowiązana jest do przeprowadzenia audytu zgodności z Krajowymi Ramami Interoperacyjności. Audyt ten może być przeprowadzony przez wykwalifikowanego pracownika (np. informatyka, administratora, inspektora ochrony danych) lub zewnętrzny podmiot. Raport z audytu, jako dokument urzędowy wytworzony przez szkołę, stanowi informację publiczną i podlega udostępnieniu na wniosek, o ile nie zachodzą przesłanki wyłączające jego jawność.
Szkoła publiczna (np. podstawowa, liceum, technikum) jest najczęściej jednostką organizacyjną sektora finansów publicznych, zazwyczaj działającą jako jednostka budżetowa. Na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 17.2.2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1557) każda jednostka budżetowa – w tym szkoła jako jednostka organizacyjna jednostki samorządu terytorialnego – zobowiązana jest do okresowego przeprowadzania audytu bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych, w których przetwarza się informacje publiczne. Celem audytu jest weryfikacja zgodności stosowanych środków technicznych i organizacyjnych z minimalnymi wymaganiami określonymi w załączniku do rozporządzenia. Wynika to bezpośrednio z § 19 ust. 2 pkt 14 rozporządzenia Rady Ministrów z 21.5.2024 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 773), minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych.
Audyt może być wykonany zarówno przez pracownika jednostki, jak i przez podmiot zewnętrzny – przepisy nie nakładają obowiązku powierzenia tego zadania firmie zewnętrznej. Kluczowe jest, aby osoba przeprowadzająca audyt posiadała odpowiednie kwalifikacje oraz nie była zaangażowana w bieżące administrowanie audytowanym systemem – co wynika z zasady bezstronności. Zatem dopuszczalne jest powierzenie audytu informatykowi, administratorowi lub inspektorowi ochrony danych, pod warunkiem spełnienia wymogu niezależności.
Raport z audytu, jako dokument urzędowy wytworzony przez organ władzy publicznej w ramach realizacji zadań publicznych, mieści się w definicji informacji publicznej [art. 1 ust. 1 oraz art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 902; dalej: DostInfPubU)]. Może jednak zostać w całości lub częściowo wyłączony z udostępnienia, jeśli zawiera informacje niejawne, dane osobowe lub inne informacje prawnie chronione (art. 5 ust. 1 i 2 DostInfPubU). W takim przypadku organ obowiązany jest do odpowiedniego zanonimizowania danych lub do wydania decyzji administracyjnej o odmowie udostępnienia.
