Najnowsze zmiany w klasyfikacji budżetowej weszły w życie

Przesłanki i zakres zmian w klasyfikacji budżetowej dokonanych przez nowelizację z 11.7.2023

Na podstawie upoważnienia zawartego w art. 39 ust. 4 pkt 1 i ust. 5 ustawy o finansach publicznych (dalej: FinPubU) Minister Finansów w rozporządzeniu w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (dalej: KlasBudżR) ustalił szczegółową klasyfikację dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych. Bazuje ona na strukturze działów, rozdziałów, grup i paragrafów.Zmiany legislacyjne oraz konieczność dostosowania podziałek klasyfikacji budżetowej spowodowały konieczność zmian w obszarach m. in. takich jak oświata i wychowanie, pomoc społeczna. Zmiany zostały wprowadzone również w rozdziale 855 „Rodzina” jak i 758 „Różne rozliczenia”

Zmiana KlasBudżR wprowadza zmianę objaśnień do rozdziału 75867 „Krajowy Plan Odbudowy” w celu umożliwienia klasyfikowania w nim również dochodów jednostek samorządu terytorialnego otrzymanych z Polskiego Funduszu Rozwoju S. A. przeznaczonych na finansowanie inwestycji i przedsięwzięć realizowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5d FinPubU, jak również zmianę dotyczącą czwartej cyfry 7 w załącznikach 3 i 4 do rozporządzenia, tak by mogła ona służyć do klasyfikacji środków z PFR S. A. w jednostkach samorządu terytorialnego – zarówno po stronie dochodowej, jak również i wydatkowej;

W ramach ZmKlasBudżR24 utworzono nowe rozdziały 80108 „Szkoły podstawowe dla dorosłych”, 80118 „Branżowe szkoły II stopnia”, 80122 „Licea ogólnokształcące dla dorosłych” oraz zmieniono nazwę rozdziału 80117 na 80117 „Branżowe szkoły I stopnia”, co pozwoli na precyzyjną ewidencję i analizę wydatków ponoszonych przez jednostki samorządu terytorialnego na kształcenie dorosłych w różnych formach oraz na kształcenie zawodowe w szkołach branżowych I i II stopnia. Dodatkowo utworzone zostały rozdziały 85518 „Świadczenie wspierające” i 85519 „Aktywny rodzic”.

Zmiana KlasBudżR dzieli paragraf 637 w dotychczasowym brzmieniu „Środki otrzymane z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych na realizację zadań inwestycyjnych” obejmujący wydatki poniesione ze środków z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych na realizację zadań inwestycyjnych w celu rozróżnienia środków wydatkowanych przez jednostki oraz tych przekazywanych do innych jednostek: z sektora finansów publicznych i spoza niego. W tym celu dodano nowe paragrafy: 673 „Dotacja na zadania inwestycyjne realizowane ze środków otrzymanych z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych przez jednostki z sektora finansów publicznych” oraz 674 „Dotacja na zadania inwestycyjne realizowane ze środków otrzymanych z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych przez jednostki niezaliczane do sektora finansów publicznych”. Analogicznie zmieniono dotychczasową nazwę § 610 „Dofinansowanie ze środków Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych” oraz utworzono paragrafy: 675 „Dotacja na zadania inwestycyjne realizowane ze środków otrzymanych z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych przez jednostki z sektora finansów publicznych”, 676 „Dotacja na zadania inwestycyjne realizowane ze środków otrzymanych z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych przez jednostki niezaliczane do sektora finansów publicznych”.

W ramach ZmKlasBudżR24 zmieniono zakres stosowania dotychczasowego dochodowego 062 „Wpływy z opłat za zezwolenia, akredytacje oraz opłaty ewidencyjne, w tym opłaty za częstotliwości” w załączniku nr 3 w zakresie opłat za zajęcie pasa drogowego. Zmieniono również nazwę § 285 w związku z wprowadzoną możliwością przekazania kwoty w wysokości 1,5% należnego podatku rolnego podmiotowi uprawnionemu.

Jednostki samorządu terytorialnego będą miały czas na dostosowanie uchwał budżetowych na rok 2024 do przepisów rozporządzenia zmienianego w § 1, w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia tj. do dnia 24.10.2024 r.

Więcej treści o finansach publicznych po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Wypróbuj!Sprawdź

Utworzenie nowych rozdziałów, uchylenie istniejących oraz zmiany objaśnień

Wprowadzone przez ZmKlasBudżR24 zmiany polegają na utworzeniu nowych rozdziałów klasyfikacji budżetowej, uchyleniu istniejących oraz zmianie objaśnień.

Utworzenie nowych rozdziałów 80108, 80118, 80122 i zmiana nazwy rozdziału 80117, 80154

Od 24.7.2024 r. dodane zostały rozdziały 80108 „Szkoły podstawowe dla dorosłych”, 80118 „Branżowe szkoły II stopnia”, 80122 „Licea ogólnokształcące dla dorosłych”. Dotychczasowy rozdział 80117 „Branżowe szkoły I i II stopnia” otrzymał brzmienie: 80117 „Branżowe szkoły I stopnia” oraz 80154 „Branżowe centra umiejętności”. Wprowadzone zmiany pozwolą na precyzyjną ewidencję i analizę wydatków ponoszonych przez jednostki samorządu terytorialnego na kształcenie dorosłych w różnych formach oraz na kształcenie zawodowe w szkołach branżowych I i II stopnia, w tym ułatwią analizę wydatków samorządów w odniesieniu do środków naliczonych na ten cel w ramach części oświatowej subwencji ogólnej.

Zmiany mają zastosowanie od 24.7.2024 r. z wyjątkiem zmiany brzemienia rozdziału 80117, która ma zastosowanie po raz pierwszy do planowania budżetu państwa na rok 2025 i jego wykonania za ten rok.

Utworzenie nowego rozdziału 85518 „Świadczenie wspierające”

Od 24.7.2024 r. w dziale 855 „Rodzina” po rozdziale 85517 „Rodzinny kapitał opiekuńczy” dodano rozdział 85518 w brzmieniu: 85518 „Świadczenie wspierające”. Rozdział został utworzony w związku z wejściem w życie 1.1.2024 r. ŚwiadczWspierU wprowadzającej nowe świadczenie finansowane z budżetu państwa.

Zmiana ma zastosowanie z mocą obowiązującą od 1.1.2024 r.

Utworzenie nowego rozdziału 85519 „Świadczenia »aktywny rodzic«”

Od 24.7.2024 r. w dziale 855 „Rodzina” utworzony zostanie rozdział 85519 „Świadczenia »Aktywny rodzic«”, w którym ujmowane będą wydatki związane z realizacją AktywnyRodzicU z jednoczesnym uszczegółowieniem, że w rozdziale tym ujmuje się wydatki związane z realizacją AktywnyRodzicU.

W dniu 15.5.2024 r. została uchwalona przez Sejm RP ustawa o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic”, wprowadzająca świadczenia „aktywny rodzic”, tj.: świadczenie „aktywni rodzice w pracy”, świadczenie „aktywnie w żłobku”, świadczenie „aktywnie w domu” oraz określająca zadania Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej związane z jej realizacją.

Rozwiązania określone zapisami AktywnyRodzicU są nowym instrumentem polityki rodzinnej i polityki demograficznej o znacznej skali wydatków z budżetu państwa, co stanowiło uzasadnianie dla dodania nowego rozdziału w ww. rozporządzeniu dla środków przeznaczonych na ten cel.

Zmiana ma zastosowanie po raz pierwszy do planowania budżetu państwa na rok 2025 i jego wykonania za ten rok.

Zmiana nazwy i objaśnień rozdziału 85205 „Zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie”

Od 24.7.2024 r. w dziale 852 „Pomoc społeczna” zmieniona została nazwa rozdziału 85205 „Zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie” wraz z objaśnieniami rozdział otrzymał brzmienie: 85205 „Zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy domowej” W rozdziale tym ujmuje się wydatki na realizację zadań, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz. U. z 2024 r. poz. 424)”.

Zmiana ma charakter redakcyjny i dostosowujący wraz wejściem w życie ZmPrzemDomU23, wprowadzającej m.in. zmianę preambuły przedmiotowego aktu prawnego z „ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie” na „ustawa o przeciwdziałaniu przemocy domowej”.

Zmiana ma zastosowanie z mocą obowiązującą od 24.7.2024 r.

Zmiana objaśnień rozdziału 75867 „Krajowy Plan Odbudowy”

Od 24.7.2024 r. objaśnienia do rozdziału „75867 Krajowy Plan Odbudowy” otrzymują brzmienie: „W rozdziale tym w zakresie wydatków ujmuje się tylko wydatki w części »34. Rozwój regionalny« ze środków pochodzących z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności przeznaczonych na wsparcie o charakterze bezzwrotnym. W rozdziale tym ujmuje się również dochody jednostek samorządu terytorialnego otrzymane z Polskiego Funduszu Rozwoju S. A. przeznaczone na finansowanie inwestycji i przedsięwzięć realizowanych ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5d ustawy”.

Zmiana została wprowadzona w celu umożliwienia klasyfikowania w rozdziale 75867 również dochodów jednostek samorządu terytorialnego otrzymanych z Polskiego Funduszu Rozwoju S. A. przeznaczonych na finansowanie inwestycji i przedsięwzięć realizowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5d FinPubU. Rozdział ten służył będzie również do klasyfikowania środków z Polskiego Funduszu Rozwoju S. A. (PFR S.A.) na finansowanie VAT w ramach inwestycji A4.2.1 Wsparcie programów dofinansowania miejsc opieki nad dziećmi 0- 3 lat (żłobki, kluby dziecięce) w ramach Maluch+. W związku z tymi zmianami zmianie ulegały również nazwy i objaśnień czwartej cyfry 7 w załącznikach nr 3 i 4 do KlasBudżR, tak by mogła ona służyć do klasyfikacji środków z PFR S. A. w jednostkach samorządu terytorialnego – zarówno po stronie dochodowej, jak i wydatkowej.

Zmiana ma zastosowanie z mocą obowiązującą od 1.1.2024 r.

Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie. Wypróbuj System Legalis Administracja. Sprawdź

Zmiany w układzie paragrafów dotyczących jednostek samorządu terytorialnego

Wprowadzone zmiany w układzie paragrafów mają charakter redakcyjny i dostosowujący.

Wyodrębnienie nowych paragrafów ma na celu ujednolicenie sposobu klasyfikowania takich środków przekazywanych do wszystkich funduszy zarządzanych przez BGK, w tym m.in. środków dla Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg oraz pozyskanie niezbędnych informacji o przychodach z lokat, przyczyniając się tym samym do większej jawności i przejrzystości finansów samorządowych. Utworzenie nowego paragrafu klasyfikacji budżetowej umożliwi również identyfikację środków obejmujących wypłaty tzw. trzynastej i czternastej emerytury.

Zmiana objaśnień paragrafu 062 „Wpływy z opłat za zezwolenia, akredytacje oraz opłaty ewidencyjne, w tym opłaty za częstotliwości”

Z dniem 24.7.2024 r. objaśnienia do paragrafu „062 Wpływy z opłat za zezwolenia, akredytacje oraz opłaty ewidencyjne, w tym opłaty za częstotliwości” otrzymują brzmienie: „W paragrafie tym ujmuje się wpływy z opłat za zezwolenia, akredytacje oraz opłaty ewidencyjne, w tym: opłaty za częstotliwości, opłaty za zajęcie pasa drogowego, chyba że podlegają one klasyfikowaniu w innym paragrafie klasyfikacji budżetowej, np. »048 Wpływy z opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych«”. Zmiana miała na celu uzupełnienie objaśnień w załączniku nr 3 do KlasBudżR przez doprecyzowanie, że obejmuje on również opłaty za zajęcie pasa drogowego.

Dodatnie nowego paragrafu 215 „Środki przekazane do funduszu prowadzonego w Banku Gospodarstwa Krajowego na finansowanie lub dofinansowanie zadań bieżących”

Od dnia 24.7.2024 r. utworzony został § 215 „Środki przekazane do funduszu prowadzonego w Banku Gospodarstwa Krajowego na finansowanie lub dofinansowanie zadań bieżących”.

Wyodrębnienie paragrafu wydatkowego 215 dla środków przekazywanych do funduszy prowadzonych w Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) na finansowanie lub dofinansowanie zadań bieżących umożliwi ujmowanie w nim środków, które nie stanowią dotacji w rozumieniu art. 126 FinPubU przekazywanych do wszystkich funduszy prowadzonych w BGK. Wprowadzona zmiana ma na celu ujednolicenie sposobu klasyfikowania takich środków przekazywanych do wszystkich funduszy zarządzanych przez BGK, w tym m.in. środków dla Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg.

Dodatnie nowego paragrafu 312 „Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne oraz kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów”

Od dnia 24.7.2024 r. utworzony został § 312 „Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne oraz kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów”. Dodanie paragrafu 312 obejmującego środki na wypłaty tzw. trzynastej i czternastej emerytury nastąpiło w związku z przejęciem finansowania tych świadczeń przez budżet państwa zaistniała potrzeba dostosowania klasyfikacji w celu umożliwienia identyfikacji tych środków.

Dodatnie nowego paragrafu 487 „Darowizny przekazane na realizację zadań bieżących”

Jednostki samorządu terytorialnego udzielają darowizn szkołom artystycznym prowadzonym przez ministra właściwego do spraw kultury i dziedzictwa narodowego na zadania bieżące na podstawie art. 4 ust. 2 FinZadOśwU, zgodnie z którym: „Jednostki samorządu terytorialnego mogą udzielać pomocy rzeczowej lub finansowej szkołom artystycznym i placówkom zapewniającym opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania prowadzonym przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego”.

W załączniku nr 4 KlasBudżR nie było wyodrębnionych paragrafów wydatków, w których jednostki samorządu terytorialnego mogłyby klasyfikować wydatki z tytułu darowizn udzielanych na podstawie art. 4 ust. 4 FinZadOśwU, zgodnie z którym „Pomoc finansowa może być udzielana w formie darowizny, o której mowa w art. 11a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych”.

Wyodrębnienie paragrafu 487 wraz z objaśnieniami ma służyć do klasyfikowania wydatków z tytułu darowizn przekazywanych na realizację zadań bieżących np. na pomoc finansową udzielaną przez jednostki samorządu terytorialnego szkołom artystycznym i placówkom zapewniającym opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania prowadzonym przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego – na podstawie art. 4 ust. 2 i 4 FinZadOśwU. Nowy paragraf będzie miał zastosowanie począwszy od planowania budżetowego na rok 2025.

Po paragrafie 486 „Pozostałe wydatki bieżące na zadania związane z pomocą obywatelom Ukrainy” dodano paragraf 487 „Darowizny przekazane na realizację zadań bieżących” wraz z objaśnieniami w brzmieniu: „Paragraf ten obejmuje w szczególności wydatki na pomoc finansową udzielaną na realizację zadań bieżących przez jednostki samorządu terytorialnego szkołom artystycznym i placówkom zapewniającym opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania prowadzonym przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego”.

Zmiana ma zastosowanie z mocą obowiązującą od 24.7.2024 r.

Dodatnie nowego paragrafu 640 „Darowizny przekazane na realizację zadań inwestycyjnych”

Jednostki samorządu terytorialnego udzielają darowizn szkołom artystycznym prowadzonym przez ministra właściwego do spraw kultury i dziedzictwa narodowego na zadania inwestycyjne na podstawie art. 4 ust. 2 FinZadOśwU, zgodnie z którym: „Jednostki samorządu terytorialnego mogą udzielać pomocy rzeczowej lub finansowej szkołom artystycznym i placówkom zapewniającym opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania prowadzonym przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego”.

Wyodrębnienie paragrafu 640 „Darowizny przekazane na realizację zadań inwestycyjnych” wraz z objaśnieniami ma służyć do klasyfikowania wydatków z tytułu darowizn przekazywanych na realizację zadań inwestycyjnych np. na pomoc finansową udzielaną przez jednostki samorządu terytorialnego szkołom artystycznym i placówkom zapewniającym opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania prowadzonym przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego – na podstawie art. 4 ust. 2 i 4 FinZadOśwU. Nowy paragraf będzie miał zastosowanie począwszy od planowania budżetowego na rok 2025.

Zmiana ma zastosowanie z mocą obowiązującą od 24.7.2024 r.

System Legalis Administracja – kompleksowe wsparcie każdego urzędnika. Wypróbuj! Sprawdź

Utworzenie nowych paragrafów 673, 674, 675 i 676

Od dnia 24.7.2024 r. utworzone zostały paragrafy 673–676 w brzmieniu: 673 „Dotacja na zadania inwestycyjne realizowane ze środków otrzymanych z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych przez jednostki z sektora finansów publicznych”, 674 „Dotacja na zadania inwestycyjne realizowane ze środków otrzymanych z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych przez jednostki niezaliczane do sektora finansów publicznych”, 675 „Dotacja na zadania inwestycyjne realizowane ze środków otrzymanych z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych przez jednostki z sektora finansów publicznych” oraz 676 „Dotacja na zadania inwestycyjne realizowane ze środków otrzymanych z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych przez jednostki niezaliczane do sektora finansów publicznych”.

Podział paragrafu 637 obejmującego wydatki poniesione ze środków z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych na realizację zadań inwestycyjnych miał miejsce w związku z potrzebą monitorowania i rozliczania środków z tego programu, wprowadzono rozróżnienie na środki wydatkowane przez jednostki oraz te przekazywane do innych jednostek z rozróżnieniem jednostek z sektora finansów publicznych i spoza niego (umożliwiono to przez zmianę nazwy paragrafu 637 oraz dodanie paragrafów 673 i 674). W analogiczny sposób dokonano również w klasyfikacji podziału wydatków na zadania inwestycyjne realizowane ze środków otrzymanych z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych (przez zmianę nazwy paragrafu 610 i dodanie paragrafów 675 oraz 676).

Zmiana ma zastosowanie z mocą obowiązującą od 1.1.2024 r.

Dodatnie nowego paragrafu 954 „Przelewy dokonane z lokat z lat ubiegłych”

Z dniem 24.7.2024 r. w załączniku nr 5 do KlasBudżR utworzony został 954 „Przelewy dokonane z lokat z lat ubiegłych”. Dodanie paragrafu 954 nastąpiło w związku z potrzebą dostosowania klasyfikacji do rozszerzonego katalogu źródeł finansowania deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego wynikających z art. 217 ust. 2 pkt 7 FinPubU. Wprowadzona zmiana umożliwi pozyskanie niezbędnych informacji o przychodach z lokat, przyczyniając się tym samym do większej jawności i przejrzystości finansów samorządowych.

Zmiana ma zastosowanie z mocą obowiązującą od 1.1.2024 r.

Zmiana nazwy paragrafu 285 „Wpłaty gmin na rzecz izb rolniczych w wysokości 2% uzyskanych wpływów z podatku rolnego”

Z dniem 24.7.2024 r. paragraf 285 „Wpłaty gmin na rzecz izb rolniczych w wysokości 2% uzyskanych wpływów z podatku rolnego” otrzymuje brzmienie: 285 „Wpłaty gmin na rzecz izb rolniczych w wysokości 2% uzyskanych wpływów z podatku rolnego oraz kwoty w wysokości 1,5% należnego podatku rolnego na rzecz wybranego przez podatnika podmiotu uprawnionego”.

Zmianę nazwy paragrafu 285 w załączniku nr 4 do KlasBudżR wprowadzono w związku z wejściem w życie z dniem 1.1.2024 r. ZmPodLokRolU23. Zgodnie z tą nowelizacją organ podatkowy na wniosek podatnika podatku rolnego przekazuje kwotę w wysokości 1,5% należnego podatku rolnego podmiotowi uprawnionemu. Zatem zachodzi potrzeba rozszerzenia zakresu paragrafu 285 o ww. kwoty w wysokości 1,5% należnego podatku rolnego na rzecz wybranego przez podatnika podmiotu uprawnionego.

Zmiana ma zastosowanie z mocą obowiązującą od 24.7.2024 r.

Zmiana nazwy paragrafu 610 Wydatki na zadania inwestycyjne realizowane ze środków otrzymanych z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych

Od 24.7.2024 r. paragraf 610 „Wydatki na zadania inwestycyjne realizowane ze środków otrzymanych z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych” otrzymuje brzmienie: „Wydatki jednostek na zadania inwestycyjne realizowane ze środków otrzymanych z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych”. Zmiana nazwy paragrafu 610 obejmującego wydatki poniesione z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych na realizację zadań inwestycyjnych nastąpiła w związku z jego podziałem będącego wynikiem konieczności monitorowania i rozliczania środków z tego programu wprowadzono rozróżnienie na środki wydatkowane przez jednostki oraz te przekazywane do innych jednostek – z rozróżnieniem jednostek z sektora finansów publicznych i spoza niego.

Zmiana ma zastosowanie z mocą obowiązującą od 1.1.2024 r.

Zmiana nazwy paragrafu 637 „Wydatki poniesione ze środków z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych na realizację zadań inwestycyjnych”

Od 24.7.2024 r. paragraf 637 „Wydatki poniesione ze środków z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych na realizację zadań inwestycyjnych” otrzymał brzmienie: 637 „Wydatki jednostek poniesione ze środków z Rządowego Funduszu Polski Ład:

Program Inwestycji Strategicznych na realizację zadań inwestycyjnych”.

Zmiana nazwy paragrafu 637 obejmującego wydatki poniesione ze środków z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych na realizację zadań inwestycyjnych nastąpiła w związku z jego podziałem będącego wynikiem konieczności monitorowania i rozliczania środków z tego programu wprowadzono rozróżnienie na środki wydatkowane przez jednostki oraz te przekazywane do innych jednostek – z rozróżnieniem jednostek z sektora finansów publicznych i spoza niego.

Zmiana ma zastosowanie z mocą obowiązującą od 1.1.2024 r.

Zmiana nazwy paragrafu 668 „Środki z budżetu państwa dla Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych”

Od 24.7.2024 r. paragraf 668 „Środki z budżetu państwa dla Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych” otrzymał brzmienie 668 „Środki przekazane do funduszu prowadzonego w Banku Gospodarstwa Krajowego na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji i zakupów inwestycyjnych”

Zmiana nazwy paragrafu 668 dla środków przekazywanych do funduszy prowadzonych w Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji i zakupów inwestycyjnych wymagała zmiany brzmienia paragrafu 668 obejmującego dotychczas tylko środki dla Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych w taki sposób, aby możliwe było ujmowanie w nim środków, które nie stanowią dotacji w rozumieniu art. 126 FinPubU przekazywanych do wszystkich funduszy prowadzonych w BGK. Wprowadzona zmiana ma na celu ujednolicenie sposobu klasyfikowania takich środków przekazywanych do wszystkich funduszy zarządzanych przez BGK, w tym m.in. środków dla Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg.

Zmiana ma zastosowanie z mocą obowiązującą od 1.1.2024 r.

Zmiana objaśnień czwartej cyfry 7 załącznika nr 3 i 4 KlasBudżR

Od 24.7.2024 r. w załączniku nr 3 do rozporządzenia czwarta cyfra „7 Płatności w zakresie budżetu środków europejskich” wraz z objaśnieniami otrzymała brzmienie: „Płatności w zakresie budżetu środków europejskich oraz wypłaty dokonywane przez Polski Fundusz Rozwoju S. A. na realizację Krajowego Planu Odbudowy. Symbol ten stosuje się do oznaczenia dochodów, których źródłem jest budżet środków europejskich. Symbol ten stosuje się również do oznaczenia dochodów jednostek samorządu terytorialnego wypłacanych przez Polski Fundusz Rozwoju S. A. przeznaczonych na finansowanie inwestycji i przedsięwzięć realizowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5d ustawy”.

W załączniku nr 4 do rozporządzenia czwarta cyfra 7 „Płatności w zakresie budżetu środków europejskich” wraz z objaśnieniami otrzymała brzmienie: „Płatności w zakresie budżetu środków europejskich oraz wypłaty dokonywane przez Polski Fundusz Rozwoju S.A. na realizację Krajowego Planu Odbudowy. Symbol ten stosuje się do oznaczenia dochodów, których źródłem jest budżet środków europejskich. Symbol ten stosuje się również do oznaczenia dochodów jednostek samorządu terytorialnego wypłacanych przez Polski Fundusz Rozwoju S.A. przeznaczonych na finansowanie inwestycji i przedsięwzięć realizowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5d ustawy”.

Zmiana nazwy i objaśnień czwartej cyfry 7 w załącznikach nr 3 i 4 do KlasBudżR, ma na służyć do klasyfikacji środków z PFR S. A. w jednostkach samorządu terytorialnego zarówno po stronie dochodowej, jak i wydatkowej.

Zmiana ma zastosowanie z mocą obowiązującą od 1.1.2024 r.

Sektor publiczny – Sprawdź aktualną listę szkoleń Sprawdź

Zmiany w grupach wydatków

W załączniku nr 4 do KlasBudżR nastąpiły zmiany w grupach wydatków: „Dotacje i subwencje”, „Świadczenia na rzecz osób fizycznych oraz” Wydatki majątkowe”. W jednostkach samorządu terytorialnego grupa wydatków zmianie uległy grupy o symbolu 1610 „Wydatki o charakterze dotacyjnym na inwestycje i zakupy inwestycyjne”, „Wydatki o charakterze dotacyjnym na inwestycje i zakupy inwestycyjne”, 1611 „Wydatki o charakterze dotacyjnym na inwestycje i zakupy inwestycyjne na programy finansowane środkami o których mowa w art 5 ust 1 pkt 2 ustawy”, 1612 „Wydatki o charakterze dotacyjnym na współfinansowanie inwestycji i zakupów inwestycyjnych ponoszonych ze środków o których mowa w art. 5 ust 1 pkt 2 ustawy (art. 236 ust. 4 pkt 1 ustawy)”.

Obowiązek zakupu ciepła lub chłodu oraz ciepła odpadowego oraz załatwianie reklamacji przyłączenia do sieci ciepłowniczej

W Dz.U. z 2024 r. pod poz. 1084 opublikowano rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 15.7.2024 r. w sprawie obowiązku zakupu ciepła lub chłodu oraz ciepła odpadowego oraz sposobu załatwiania reklamacji w zakresie przyłączania do sieci ciepłowniczej.

Zgodnie z art. 116 ust. 1 ustawy o odnawialnych źródłach energii przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się w obszarze danej sieci ciepłowniczej obrotem ciepłem lub chłodem lub wytwarzaniem ciepła lub chłodu i jego sprzedażą odbiorcom końcowym dokonuje zakupu oferowanego mu (dalej: obowiązek zakupu):

ciepła lub chłodu, wytworzonych w przyłączonych do tej sieci instalacjach odnawialnego źródła energii (OZE), w tym w instalacjach termicznego przekształcania odpadów, z wyłączeniem instalacji spalania wielopaliwowego stosujących paliwa kopalne,
ciepła odpadowego

– w ilości nie większej niż zapotrzebowanie odbiorców końcowych tego przedsiębiorstwa przyłączonych do tej sieci.

Więcej treści o budownictwie po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Wypróbuj!Sprawdź

Ważne

Ciepło odpadowe i chłód odpadowy to niemożliwe do uniknięcia ciepło lub chłód, które są wytwarzane jako produkty uboczne w instalacjach przemysłowych lub instalacjach wytwórczych energii, lub w sektorze usług i które bez dostępu do systemu ciepłowniczego lub chłodniczego pozostałyby niewykorzystane, rozpraszając się w powietrzu lub w wodzie, w przypadku gdy jest lub będzie wykorzystywana kogeneracja lub gdy wykorzystanie kogeneracji nie jest możliwe (art. 3 pkt 20i ustawy – Prawo energetyczne).

Z rozporządzenia wynika, że obowiązek zakupu jest realizowany:

przy zapewnieniu minimalizacji ilości strat ciepła, chłodu lub ciepła odpadowego w połączonych ze sobą urządzeniach i instalacjach, służących do przesyłania i dystrybucji ciepła, chłodu lub ciepła odpadowego ze źródeł ciepła, chłodu lub ciepła odpadowego przyłączonych do sieci ciepłowniczej;
przed zakupem ciepła lub chłodu z innych źródeł ciepła lub chłodu, przyłączonych do sieci ciepłowniczej, niebędących instalacjami OZE, instalacjami termicznego przekształcania odpadów lub źródłami ciepła odpadowego;
w przypadku, gdy oferowana cena ciepła, chłodu lub ciepła odpadowego jest nie wyższa niż średnioroczna z ubiegłego roku kalendarzowego cena ciepła lub chłodu z innych źródeł ciepła lub chłodu, przyłączonych do sieci ciepłowniczej, niebędących instalacjami OZE, instalacjami termicznego przekształcania odpadów lub źródłami ciepła odpadowego, powiększona o średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, określony w komunikacie Prezesa GUS, dla roku poprzedzającego rok zatwierdzenia taryfy albo rok ustalenia cen dla ciepła, chłodu lub ciepła odpadowego objętych obowiązkiem zakupu (jeżeli wskaźnik ten jest ujemny, obowiązek zakupu jest realizowany, jeżeli oferowana cena ciepła, chłodu lub ciepła odpadowego jest nie wyższa niż wspomniana tu średnioroczna cena).

Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie. Wypróbuj System Legalis Administracja. Sprawdź

Ważne

W przypadku gdy ciepło lub chłód zostaną wytworzone w instalacji OZE, w której są spalane biomasa, biopłyny, biogaz lub biogaz rolniczy wspólnie z innymi paliwami, obowiązek zakupu ciepła lub chłodu jest realizowany w odniesieniu do części wytworzonego ciepła lub chłodu odpowiadającej wartości energetycznej biomasy, biopłynów, biogazu lub biogazu rolniczego w łącznej wartości energetycznej wszystkich spalonych paliw zużytych do wytworzenia ciepła lub chłodu w tej instalacji.

Ustalenie rzeczywistej ilości zakupionego ciepła, chłodu oraz ciepła odpadowego następuje w sposób określony przez przedsiębiorstwo energetyczne zgodnie z § 4 rozporządzenia, tzn. na podstawie umowy sprzedaży lub umowy kompleksowej określonych w przepisach art. 5 ust. 1 i 3 ustawy – Prawo energetyczne.

Jeżeli chodzi o kontrolę warunków technicznych realizacji obowiązku zakupu, to z rozporządzenia wynika, że:

przeprowadza się ją na podstawie pisemnego upoważnienia wydanego przez Prezesa URE, w jego siedzibie lub w siedzibie kontrolowanego przedsiębiorstwa energetycznego;
polega ona na analizie dokumentów dotyczących realizacji obowiązku zakupu. W trakcie przeprowadzania kontroli osoba przeprowadzająca kontrolę może żądać ustnych lub pisemnych wyjaśnień w zakresie przeprowadzanej kontroli;
z przeprowadzonej kontroli warunków technicznych realizacji obowiązku zakupu sporządza się protokół, który przedstawia się uprawnionym przedstawicielom kontrolowanego przedsiębiorstwa energetycznego;
kontrolowane przedsiębiorstwo energetyczne ma prawo do wniesienia zastrzeżeń do treści protokołu w ciągu 14 dni od dnia, w którym przedstawiono protokół jego uprawnionym przedstawicielom.

Szkolenia zakresu prawa budowlanego i nieruchomości – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Ważne

Koszty realizacji obowiązku zakupu uwzględnia się w kalkulacji cen ciepła ustalanych w taryfach przedsiębiorstw energetycznych realizujących ten obowiązek, przyjmując, że każda jednostka zamówionej mocy cieplnej, ciepła i nośnika ciepła sprzedawanych przez dane przedsiębiorstwo energetyczne wszystkim odbiorcom końcowym przyłączonym do sieci ciepłowniczej jest równomiernie obciążona tymi kosztami, umożliwiając ustalenie jednakowych cen za zamówioną moc cieplną, ciepła i nośnika ciepła dla wszystkich odbiorców końcowych przyłączonych do danej sieci ciepłowniczej.

Na koniec rozporządzenie wskazuje, że:

reklamację w zakresie przyłączania do sieci ciepłowniczej rozpatruje dystrybutor ciepła w ciągu 14 dni od dnia jej złożenia w formie pisemnej w postaci papierowej albo elektronicznej;
reklamację rozpatruje się w postaci papierowej, w przypadku gdy reklamacja została złożona w postaci papierowej, a w postaci elektronicznej, w przypadku gdy składający reklamację złożył oświadczenie, że wyraża zgodę na prowadzenie sprawy w postaci elektronicznej.

Nowe przepisy dotyczące zarządzania ryzykiem – projekt nowelizacji ustawy o zarządzaniu kryzysowym

Celem nowelizacji jest

wdrożenie rozwiązań zapewniających podstaw zarządzania ryzykiem, z uwzględnieniem postanowień decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1313/2013/EU z 17.12.2013 r. w sprawie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności (Dz.Urz. UE L 347 z 20.12.2013 ze zm.; dalej: UMOL);
wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2557 z 14.12.2022 r. w sprawie odporności podmiotów krytycznych i uchylająca dyrektywę Rady 2008/114/WE (Dz.Urz. UE L 333 z 27.12.2022 r.; dalej: CER);
zapewnienie ciągłości świadczenia usług kluczowych realizowanych w sektorach lub podsektorach wskazanych w CER;
identyfikacja usług kluczowych świadczonych przez operatorów infrastruktury krytycznej z uwzględnieniem potencjalnych skutków zakłócenia zarówno w odniesieniu do funkcjonowania państwa, jak i społeczeństwa;
minimalizacja skutków zakłócenia poprzez wprowadzenie procesów oceny i zarządzania ryzykiem;
uwzględnienie zadań związanych z ochroną usług kluczowych i infrastruktury krytycznej o szczególnym znaczeniu europejskim;
modyfikacja obecnych rozwiązań prawnych dotyczących infrastruktury krytycznej jako niezbędnych elementów świadczenia usług kluczowych.

Więcej treści o ustroju i organizacji po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Wypróbuj!Sprawdź

Jak wynika z udostępnionych informacji, obowiązujące obecnie przepisy ustawy 26.4.2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 122) nie pozwalają w pełni odzwierciedlać w planach zarządzania kryzysowego kwestii dotyczących zarządzania ryzykiem. Wystąpiła więc konieczność opracowywania planów zarządzania ryzykiem, na szczeblu krajowym lub odpowiednio niższym, wskazania podmiotów odpowiedzialnych za ich opracowanie, zakresu merytorycznego takiego planu oraz określenia cyklu planowania.

Posiadanie planów zarządzania ryzykiem jest ważne, ponieważ są one niezbędne do spełnienia tzw. warunkowości ex ante w perspektywie finansowej UE na lata 2021–2027, co ma przełożenie na możliwość pozyskiwania środków finansowych w ramach polityki spójności z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego. Poza tym, opracowanie dokumentów planistycznych w obszarze zarządzania ryzykiem jest bezpośrednio powiązane z jednym z warunków podstawowych perspektywy finansowej, który mówi o „osiągnięciu skutecznych ram zarządzania ryzykiem”. Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu nowelizacji, konieczne jest opracowanie planu zarządzania ryzykiem na szczeblu krajowym lub regionalnym, powiązanego ze strategiami adaptacji do zmian klimatu. Trzeba też zwrócić uwagę, że państwa członkowskie opracowują oceny ryzyka na szczeblu krajowym lub niższym oraz udostępniają Komisji Europejskiej tzw. streszczenie istotnych elementów tych ocen.

Nowelizacja wprowadza przepisy dotyczące tzw. dokumentów strategicznych. Kluczowym z nich jest Krajowa Ocena Ryzyka przyjmowana w drodze uchwały przez Radę Ministrów, która ma mieć na celu ocenę ryzyka zidentyfikowanych i ma zawierać:

zidentyfikowane istotne zagrożenia, w szczególności: naturalne mogące spowodować klęskę żywiołową, techniczne mogące spowodować katastrofę, spowodowane niedostępnością usług o kluczowym znaczeniu dla państwa i jego obywateli, antagonistyczne, w tym zagrożenia hybrydowe, o charakterze terrorystycznym oraz zagrożenia cyberbezpieczeństwa, a także inne możliwe do zidentyfikowania zagrożenia mogące wystąpić w przyszłości;
ocenę ryzyka wynikającego ze zidentyfikowanych zagrożeń;
streszczenie istotnych elementów oceny ryzyka w rozumieniu UMOL.

Skonsultuj z ekspertem rozwiązanie problematycznych kwestii. Sprawdź

Projekt Krajowej Oceny Ryzyka ma opracowywać Szef Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, który przedłoży go Radzie Ministrów nie rzadziej niż raz na 3 lata.

Natomiast w celu realizacji zadań z zakresu planowania cywilnego ma być opracowywany Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego przyjmowany w drodze uchwały przez Radę Ministrów, który ma zawierać:

część dotyczącą zarządzania ryzykiem;
część dotyczącą reagowania kryzysowego;
streszczenie istotnych elementów krajowej oceny zdolności zarządzania ryzykiem w rozumieniu UMOL.

Wreszcie, w celu zwiększenia odporności podmiotów krytycznych będzie opracowana Strategia Odporności Podmiotów Krytycznych, którą również będzie przyjmować Rada Ministrów w drodze uchwały, i która będzie:

określać cele strategiczne i priorytety w zakresie zapewnienia niezakłóconego świadczenia usług kluczowych przez podmioty krytyczne oraz niezakłóconego funkcjonowania infrastruktury krytycznej;
określać zakresy działań oraz formy działań służące osiąganiu celów strategicznych i priorytetów przez: organy właściwe w sprawach podmiotów krytycznych, ministrów identyfikujących infrastrukturę krytyczną, inne podmioty zaangażowane we wdrażanie i realizację Strategii;
zawierać opisy m.in. procesów identyfikujących podmioty krytyczne, środków niezbędnych do zwiększenia ogólnej odporności podmiotów krytycznych, procesów wspierania podmiotów krytycznych;
określać zakres koordynacji działań właściwych organów w sprawach podmiotów krytycznych i podmiotów właściwych w sprawach cyberbezpieczeństwa.

Szef Rządowego Centrum Bezpieczeństwa będzie monitorować wdrażanie Strategii oraz co roku przedłoży Radzie Ministrów sprawozdanie z jej wdrażania.

Projekt nowelizacji wprowadza też przepisy określające zasady wprowadzania planów zarządzania kryzysowego. Plan zarządzania kryzysowego ministra kierującego działem administracji rządowej, Szefa ABW, Szefa Agencji Wywiadu, Szefa CBA oraz kierownika urzędu centralnego podległego ministrowi kierującemu działem administracji rządowej lub przez niego nadzorowanego ma składać się z części dotyczącej:

zarządzania ryzykiem;
reagowania kryzysowego.

Plany zarządzania kryzysowego będą sporządzane na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym. Plany wojewódzkie i powiatowe również mają składać się z części dotyczącej:

zarządzania ryzykiem;
reagowania kryzysowego.

Z projektu nowelizacji wynika zaś, że gminny plan zarządzania kryzysowego:

może składać się z części dotyczącej zarządzania ryzykiem;
składa się z części dotyczącej reagowania kryzysowego zawierającej m.in. wykaz przedsięwzięć minimalizujących skutki zakłócenia funkcjonowania usług kluczowych lub infrastruktury krytycznej dla ludności na terenie właściwej JST, wraz z ich opisem.

Wójt (burmistrz, prezydent miasta) będzie miał za zadanie:

opracować i wdrożyć gminny plan zarządzania kryzysowego;
przekazać projekt gminnego planu zarządzania kryzysowego właściwemu staroście;
wdrożyć zatwierdzony gminny plan zarządzania kryzysowego.

Plany zarządzania kryzysowego będą podlegać systematycznej aktualizacji w cyklu planowania nie dłuższym niż 3 lata.

Plany zarządzania kryzysowego będą uzgadniane z właściwymi podmiotami, w zakresie ich dotyczącym, planowanymi do wykorzystania przy realizacji przedsięwzięć określonych w planie.

Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie. Wypróbuj System Legalis Administracja. Sprawdź

Projekt nowelizacji wprowadza też w oddzielnych rozdziałach przepisy regulujące następujące zagadnienia:

identyfikowanie infrastruktury krytycznej i potencjalnej infrastruktury krytycznej;
obowiązki operatora infrastruktury krytycznej;
identyfikowanie podmiotów krytycznych;
organy do spraw podmiotów krytycznych i Pojedynczy Punkt Kontaktowy;
obowiązki podmiotów krytycznych;
podmiot krytyczny o szczególnym znaczeniu europejskim;
nadzór i kontrola podmiotów krytycznych;
przepisy o karach pieniężnych dla podmiotów krytycznych.

Podsumowując, wdrożenie rozwiązań zawartych w CER nie może odbyć się bez zredefiniowania przepisów dotyczących infrastruktury krytycznej, która jest niezbędna do świadczenia usług kluczowych przez podmioty krytyczne, o których traktuje CER. W uzasadnieniu do projektu nowelizacji podkreślono, że w szczególności należy doprowadzić do spójności dotychczasowych systemów infrastruktury krytycznej z sektorami i podsektorami, o których mówi CER. Ponadto, projekt zakłada nie tylko utrzymanie dotychczasowego poziomu ochrony infrastruktury krytycznej, ale również rozszerzenie ochrony o ochronę „infrastruktury krytycznej w budowie” oraz ochronę infrastruktury krytycznej mającej kluczowe znaczenie dla społeczności lokalnych.

Projektowane rozwiązania, jak twierdzą twórcy nowelizacji, mają na celu wzmocnienie mechanizmów ochrony infrastruktury krytycznej, biorąc pod uwagę, iż stanowi ona rdzeń świadczenia usług dla państwa jak i obywateli. Wynikają one również z analizy przebiegu wojny w Ukrainie i pojawiających się działań o charakterze sabotażowym i hybrydowym.

Wysokość kaucji dla poszczególnych rodzajów opakowań objętych systemem kaucyjnym

W Dz.U. z 2024 r. pod poz. 1046 opublikowano rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 8.7.2024 r. w sprawie wysokości kaucji dla poszczególnych rodzajów opakowań objętych systemem kaucyjnym.

Więcej treści o gospodarce komunalnej po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Wypróbuj!Sprawdź

Zgodnie z art. 40g ust. 1 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (dalej: GospOpakowaniaU), system kaucyjny:

obejmuje terytorium kraju;
zapewnia powszechny i równy dostęp dla użytkowników końcowych, z uwzględnieniem przepisów dotyczących uczestniczenia jednostek handlu detalicznego i hurtowego w systemie kaucyjnym ze względu na powierzchnię sprzedaży;
zapewnia powszechny i równy dostęp dla wprowadzających produkty w opakowaniach na napoje, wprowadzających bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje, jednostek handlu detalicznego i hurtowego oraz innych punktów zbierających opakowania i odpady opakowaniowe objęte systemem kaucyjnym, bez względu na ich powierzchnię;
nie wymaga okazania dowodu zakupu produktu w opakowaniu na napoje objętym systemem kaucyjnym w celu zwrotu pobranej kaucji.

System kaucyjny jest prowadzony przez podmiot reprezentujący, który spełnia łącznie warunki określone w art. 40g ust. 2 GospOpakowaniaU (przede wszystkim ma to być spółka akcyjna), ale też wymogi dotyczące kapitału zakładowego. Prowadzenie systemu kaucyjnego wymaga uzyskania zezwolenia wydawanego, w drodze decyzji, przez ministra właściwego do spraw klimatu. Zezwolenie na prowadzenie systemu kaucyjnego wydaje się na czas oznaczony, nie dłuższy niż 10 lat.

Wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje oraz wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje są obowiązani umieszczać na opakowaniach oznakowanie wskazujące na objęcie opakowania systemem kaucyjnym oraz określające wysokość kaucji. Natomiast zgodnie z art. 40m ust. 1 GospOpakowaniaU, maksymalna wysokość kaucji wynosi 2 zł.

Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie. Wypróbuj System Legalis Administracja. Sprawdź

Minister klimatu w porozumieniu z ministrem finansów oraz ministrem gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, wysokości kaucji dla poszczególnych rodzajów opakowań objętych systemem kaucyjnym, kierując się potrzebą ustalenia jej wysokości na poziomie stanowiącym zachętę do zwrotu opakowań i odpadów opakowaniowych, a także akceptowalnym społecznie poziomem stawki kaucji. I właśnie na podstawie tej delegacji ustawowej wydano wspomniane na wstępie rozporządzenie, z którego wynika, że wysokość kaucji za jedną sztukę opakowania wynosi dla:

butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do trzech litrów, włącznie z ich zakręt-kami i wieczkami z tworzyw sztucznych, z wyłączeniem szklanych lub metalowych butelek na napoje, których zakrętki i wieczka są wykonane z tworzyw sztucznych – 0,50 zł;
puszek metalowych o pojemności do jednego litra – 0,50 zł;
butelek szklanych wielokrotnego użytku o pojemności do półtora litra – 1,00 zł.

Wcześniejsze emerytury pedagogów – od 1.9.2024 r.

Zgodnie z art. 88a ustawy – Karta nauczyciela (dalej: KartaNauczU) nauczyciele, po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy, będą mogli przejść na emeryturę w wieku niższym niż określony w art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli spełnią łącznie 3 warunki:

rozpoczęli przed 1.1.1999 r. faktyczne wykonywanie pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego,
mają okres składkowy wynoszący co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat faktycznego wykonywania pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć,
nie przysługuje im prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek na podstawie art. 88 ust. 2a KartaNauczU.

Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie. Wypróbuj System Legalis Administracja. Sprawdź

Przepisy zaczynają obowiązywać od 1.9.2024 r., a o nową emeryturę nauczyciele mogą składać wnioski już w sierpniu br., dlatego wprowadzana jest zmiana wzorów raportu miesięcznego o przychodach ubezpieczonego/okresach pracy nauczycielskiej:

a) na druku ZUS RPA – dodano nowy blok (III.G), w którym płatnik składek będzie wskazywał dane dotyczące wykonywania pracy przez nauczyciela, wychowawcę lub innego pracownika pedagogicznego w określonym wymiarze obowiązkowego wymiaru zajęć,

b) na druku ZUS RIA – zmieniono nazwę bloku IX formularza na ,,OKRESY WYKONYWANIA PRACY NAUCZYCIELSKIEJ W PLACÓWKACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 1 USTAWY Z DNIA 26 STYCZNIA 1982 r. KARTA NAUCZYCIELA – OD 1.01.1999 r. ‘’ – została usunięta graniczna data 31.12.2008 r., gdyż do stażu wymaganego do przyznania nowej emerytury nauczycielskiej będzie uwzględniany również okres pracy nauczycielskiej przypadający po 31.12.2008 r.

Więcej treści o oświacie po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Wypróbuj!Sprawdź

Źródło: Projekt rozporządzenia Ministra Rodziny Pracy i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów (numer z wykazu: 29).

Ministerstwo Cyfryzacji planuje likwidację Centralnej Informacji Emerytalnej

Polski system emerytalny

Polski system emerytalny składa się obecnie z następujących elementów:

pierwszy filar emerytalny – ZUS i OFE (jako elementy emerytury podstawowej finansowane z każdej składki emerytalnej – chociaż część ubezpieczonych może posiadać kapitał tylko w ZUS) wypłacanej, co do zasady, każdej osobie po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego;
drugi filar emerytalny – PPE i PPK, czyli grupowa cześć systemu emerytalnego, w ramach której osoby zatrudnione wraz z pracodawcami współfinansują dodatkowy kapitał na okres po osiągnięciu 60. roku życia; co do zasady każdy pracodawca prowadzi PPK, część z nich może prowadzić PPE albo PPK i PPE;
trzeci filar emerytalny – IKE i IKZE, czyli indywidualne formy budowania dodatkowego kapitału na przyszłość, w której każda osoba zatrudniona może samodzielnie oszczędzać na przyszłość; nowością od 2023 r. w ramach III filara emerytalnego jest trzecia forma – OIPE (ogólnoeuropejskie indywidualne produkty emerytalne).

Więcej treści o prawie pracy po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Wypróbuj!Sprawdź

Ustawa o CIE z 2023 roku

W lipcu 2023 r. Sejm uchwalił ustawę o Centralnej Informacji Emerytalnej. Najważniejszym celem tej ustawy jest stworzenie platformy, na której możliwe byłoby sprawdzanie posiadanych przez osoby pracujące oszczędności emerytalnych, bez względu na ich źródło. Nowy system miał zapewnić w jednym miejscu dostęp do informacji o wszystkich posiadanych produktach emerytalnych: ZUS, KRUS, IKE, IKZE, PPE, PPK oraz OFE. Co ważne do CIE miały trafić tylko dane osób chętnych.

Centralna Informacja Emerytalna miała być zespołem rozwiązań organizacyjno-technicznych umożliwiających zainteresowanemu dostęp do informacji emerytalnej i korzystanie z usług elektronicznych, na zasadach określonych w ustawie. CIE miało posiadać kompleksową informację o świadczeniach emerytalnych, bez względu na ich źródło. W systemie miały być gromadzone informacje o posiadanych produktach ze wszystkich filarów zabezpieczenia emerytalnego, z pierwszego ZUS (KRUS), OFE, z drugiego PPK oraz PPE i trzeciego IKE, IKZE w tym wysokości zgromadzonego kapitału w każdym z nich. CIE umożliwiać miała również symulację wysokości przyszłych świadczeń emerytalnych. Dostęp do usług elektronicznych świadczonych za pomocą systemu CIE wymagać miał założenia przez osobę fizyczną profilu CIE. Założenie profilu CIE i korzystanie z usług elektronicznych świadczonych za pomocą systemu CIE miało następować po uwierzytelnieniu osoby fizycznej. Założenie profilu CIE i korzystanie z usług elektronicznych świadczonych za pomocą systemu CIE miałoby być dobrowolne i nieodpłatne. Zainteresowany w każdym czasie mógłby zamknąć swój profil CIE.

Centralna Informacja Emerytalna, gromadząc dane ze wszystkich filarów zabezpieczenia emerytalnego (publicznego, grupowego i indywidualnego), spełniałaby 3 podstawowe, niezwykle istotne z punktu widzenia obywateli i systemu zadania:

dostarczenie informacji poglądowej o stanie oszczędności emerytalnych i wysokości przyszłego świadczenia;
możliwość otrzymywania informacji o stanie kont w wersji elektronicznej, w jednym miejscu; obecnie wiele instytucji finansowych (np. TFI czy PTE prowadzące PPK, PTE prowadzące OFE) oraz ZUS są zobowiązane do wysłania listownych/mailowych informacji o stanie kont emerytalnych swoich klientów;
możliwość aktualizacji danych osobowych przy pomocy rejestrów publicznych.

System Legalis Administracja – kompleksowe wsparcie każdego urzędnika. Wypróbuj! Sprawdź

Plan likwidacji CIE

W latach 2023–2032 maksymalny limit planowanych wydatków budżetu państwa będących skutkiem finansowym ustawy dla ministra właściwego do spraw informatyzacji wynosi 209 500 000 zł.

Jak wskazuje Ministerstwo Cyfryzacji ustawa o CIE wprowadziła rozwiązania, które nie zapewnią kompleksowej realizacji założonego celu, jakim jest poprawa świadomości emerytalnej i zachęta do efektywnego oszczędzania na przyszłość. Jednocześnie rozwiązania te generują bardzo wysokie koszty dla budżetu państwa. Ministerstwo wskazuje również, że to ZUS prowadzi działania w obszarze edukacji społeczeństwa w zakresie oszczędzania na cele emerytalne. Dodatkowo, proponowane rozwiązania systemu CIE, wymagające kompetencji cyfrowych, mogą wykluczyć część społeczeństwa z dostępu do informacji zgromadzonych w CIE. W związku z tym zaproponowano uchylenie ustawy o CIE.

Termin wypłaty nadgodzin w domu pomocy społecznej

Wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych wypłaca się na bieżąco, w terminie przypadającym za miesiąc, w którym pracownik pracował więcej, a nie dopiero po zakończeniu okresu rozliczeniowego.

Więcej treści o pomocy społecznej po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Wypróbuj!Sprawdź

Jeżeli wymagają tego potrzeby jednostki, w której pracownik samorządowy jest zatrudniony, na polecenie przełożonego wykonuje on pracę w godzinach nadliczbowych, w tym w wyjątkowych przypadkach także w porze nocnej oraz w niedziele i święta.

Pracownikowi samorządowemu za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych przysługuje, według jego wyboru, wynagrodzenie albo czas wolny w tym samym wymiarze, z tym że wolny czas, na wniosek pracownika, może być udzielony w okresie bezpośrednio poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu.

Zatem, pracownik dokonuje wyboru – wynagrodzenie lub czas wolny.

Jeśli wybiera wynagrodzenie, powinno być ono wypłacone za miesiąc, w którym była wykonywana praca ponad wymiar. Wiadomo bowiem, że w danym miesiącu pracownik przepracował więcej godzin niż powinien. Jest to zgodne z zasadą, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną.

Zapytaj o konsultację jednego z naszych 140 ekspertów. Sprawdź

W związku z powyższym, wynagrodzenie to należy obliczać według stawek składników z miesiąca, w którym była świadczona praca nadliczbowa. Z kolei podzielnikiem przy obliczaniu stawki za jedną godzinę powinna być liczba godzin przypadająca do przepracowania w tym miesiącu, czyli tzw. nominał ustalony zgodnie z art. 130 KP.

Rozporządzenie unijne w sprawie technologii neutralnych emisyjnie

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1735 z 13.6.2024 r. w sprawie ustanowienia ram środków na rzecz wzmocnienia europejskiego ekosystemu produkcji technologii neutralnych emisyjnie i zmieniające rozporządzenie (UE) 2018/1724 (dalej: rozporządzenie NZIA) stosuje się wprawdzie od 29.6.2024 r., ale w odniesieniu do zamówień publicznych obowiązki nałożone na instytucje i podmioty zamawiające, a wynikające z art. 25 rozporządzenia, będą powszechnie stosowane od 30.6.2026 r. Do 30.6.2026 r. przepisy art. 25 ust. 1 rozporządzenia NZIA stosuje się wyłącznie do zamówień udzielanych przez centralne jednostki zakupujące zdefiniowane w art. 2 ust. 1 pkt 16 dyrektywy 2014/24/UE i art. 2 ust. 1 pkt 12 dyrektywy 2014/25/UE oraz do zamówień o wartości co najmniej 25 mln euro, co wynika z art. 49 ust. 3 rozporządzenia.

Więcej treści o zamówieniach publicznych po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Wypróbuj!Sprawdź

Zgodnie z przywołanym art. 25 ust. 1 rozporządzenia NZIA w przypadku postępowań o udzielenie zamówienia publicznego objętych zakresem stosowania dyrektywy 2014/23/UE, 2014/24/UE lub 2014/25/UE, o ile zamówienia obejmują technologie neutralne emisyjnie wymienione w art. 4 ust. 1 lit. a–k rozporządzenia jako część ich przedmiotu, lub w przypadku zamówień na roboty budowlane i koncesji na roboty budowlane, które wykorzystują tę technologię, instytucje zamawiające i podmioty zamawiające stosują minimalne obowiązkowe wymogi dotyczące zrównoważenia środowiskowego ustanowione w akcie wykonawczym, o którym mowa w ust. 5 niniejszego artykułu. Technologie neutralne emisyjnie obejmują m.in. technologie słoneczne, w tym technologie fotowoltaiczne, technologie baterii i magazynowania energii, czy też technologie pomp ciepła i energii geotermicznej. Zgodnie z art. 25 ust. 5 rozporządzenia, Komisja Europejska ma przyjąć akt wykonawczy określający minimalne wymogi dotyczące zrównoważenia środowiskowego na potrzeby postępowań o udzielenie zamówienia publicznego do 30.3.2025 r.

Plan przemysłowy Zielonego Ładu

W motywach rozporządzenia NZIA podnosi się, że plan przemysłowy Zielonego Ładu przedstawiony w komunikacie Komisji z 1.2.2023 r. określa kompleksowe podejście do wspierania przyspieszonego rozwoju czystych technologii energetycznych oparte na czterech następujących filarach:

pierwszy filar – ma na celu utworzenie otoczenia regulacyjnego, które uprości i usprawni procesy wydawania pozwoleń w odniesieniu do nowych miejsc produkcji i montażu technologii neutralnych emisyjnie oraz ułatwi rozwój unijnego przemysłu tych technologii;
drugi filar – ma pobudzić inwestycje w produkcję technologii neutralnych emisyjnie oraz finansowanie tej produkcji za pomocą zmienionych tymczasowych kryzysowych i przejściowych ram środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki po agresji Rosji wobec Ukrainy;
trzeci filar – dotyczy rozwijania umiejętności potrzebnych do przeprowadzenia transformacji i zwiększenia liczby wykwalifikowanych pracowników w sektorze czystych technologii energetycznych;
czwarty filar – koncentruje się na handlu i dywersyfikacji łańcucha dostaw surowców krytycznych.

W odniesieniu do zamówień publicznych warto zwrócić uwagę również na kilka założeń wynikających z motywów rozporządzenia NZIA. Wynika z nich, że stosowanie minimalnych obowiązkowych wymogów gwarantuje, że wpływ wydatków publicznych na stymulowanie zapotrzebowania na lepiej funkcjonujące zamówienia publiczne na produkty neutralnie emisyjnie w obszarze zrównoważenia środowiskowego wzrasta w sposób ustrukturyzowany, który instytucje zamawiające i podmioty zamawiające mogą wdrożyć. Pewne wyjątki powinny zapewnić, aby instytucje zamawiające i podmioty zamawiające unikały konkretnych niepożądanych skutków. Wyjątki te dotyczą monopolów, konkretnych niedoskonałości rynku lub sytuacji, w których instytucje zamawiające i podmioty zamawiające mogą mierzyć się z nieproporcjonalnymi kosztami lub niekompatybilnościami technicznymi. Instytucje zamawiające i podmioty zamawiające powinny nadal dysponować swobodą, jeżeli chodzi o włączanie dodatkowych minimalnych wymogów do dokumentów zamówienia, pod warunkiem przestrzegania dyrektywy 2014/23/UE, 2014/24/UE lub 2014/25/UE oraz mającego zastosowanie prawa sektorowego. Powinny nadal także dysponować swobodą, na tych samych warunkach, jeżeli chodzi o stosowanie – dodatkowo – kryteriów udzielenia zamówienia na potrzeby określenia oferty, która będzie najbardziej korzystna ekonomicznie, takich jak kryteria ceny, kryteria kosztu lub inne kryteria.

Zapytaj o konsultację jednego z naszych 140 ekspertów. Sprawdź

Zamówienia na roboty budowlane oraz koncesje na roboty budowlane

W przypadku zamówień na roboty budowlane oraz koncesji na roboty budowlane, które są objęte zakresem stosowania rozporządzenia NZIA, instytucje zamawiające i podmioty zamawiające powinny także wybrać co najmniej jeden szczególny warunek lub wymóg, lub co najmniej jedno szczególne zobowiązanie umowne, aby pomóc w realizacji szeregu celów, takich jak uwzględnienie kwestii socjalnych lub związanych z zatrudnieniem z myślą o uzyskaniu pozytywnych skutków społecznych, skuteczne wzięcie pod uwagę względów cyberbezpieczeństwa, w stosownych przypadkach, lub uzyskanie wystarczającej pewności, że odnośne produkty zostaną dostarczone na czas.

Wskazuje się, że w przypadku nieprzestrzegania wymogów dotyczących odpowiedniej odporności instytucje zamawiające i podmioty zamawiające powinny również wymagać, w dokumentach zamówienia, aby główny wykonawca był zobowiązany do uiszczenia na rzecz danej instytucji zamawiającej lub danego podmiotu zamawiającego proporcjonalnej opłaty w wysokości co najmniej 10% wartości konkretnych technologii neutralnych emisyjnie objętych zamówieniem, aby zapewnić przestrzeganie mechanizmu.

W celu uwzględnienia w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub aukcji potrzeby wspierania produkcji lub zużycia energii ze źródeł odnawialnych i potrzeby dywersyfikacji źródeł dostaw technologii neutralnych emisyjnie, aby odejść od pojedynczych źródeł dostaw oraz bez uszczerbku dla międzynarodowych zobowiązań Unii, dostawy należy uznać za niewystarczająco zdywersyfikowane przynajmniej w przypadku, gdy konkretna technologia neutralna emisyjnie lub jej główne konkretne komponenty pochodzą z jednego państwa trzeciego i stanowią ponad 50 % tej dostawy w Unii.

Ponadto, aby propagować odpowiedzialne prowadzenie działalności gospodarczej przez oferentów, cyberbezpieczeństwo i bezpieczeństwo danych w odniesieniu do wykorzystywanych technologii, projektów i powiązanej infrastruktury oraz aby propagować pełną i terminową realizację projektów dotyczących dostaw, organy publiczne opracowujące aukcje na potrzeby wdrażania energii ze źródeł odnawialnych powinny uwzględnić kryteria wstępnej kwalifikacji związane z odpowiedzialnym prowadzeniem działalności gospodarczej, cyberbezpieczeństwem i bezpieczeństwem danych oraz zdolnością do pełnej i terminowej realizacji projektu.

System Legalis Administracja – kompleksowe wsparcie każdego urzędnika. Wypróbuj! Sprawdź

Elementy mające wpływ na klimat i środowisko

Zauważa się również, że rozważając zrównoważenie środowiskowe ofert, czy to w formie kryteriów wstępnej kwalifikacji, czy kryteriów udzielenia zamówienia, organy publiczne opracowujące aukcje na potrzeby wdrażania energii ze źródeł odnawialnych mogą brać pod uwagę różne elementy mające wpływ na klimat i środowisko, w szczególności:

trwałość i niezawodność rozwiązania,
łatwość naprawy i konserwacji oraz dostęp do takich usług,
łatwość modernizacji i odnowienia,
łatwość i jakość recyklingu,
zużycie energii, wody i innych zasobów na co najmniej jednym etapie cyklu życia produktu,
masę i objętość produktu i jego opakowania,
wykorzystanie materiałów odnawialnych, pochodzących z recyklingu lub użytych części,
ilość, charakterystykę i dostępność materiałów zużywalnych koniecznych do właściwego użytkowania i prawidłowej konserwacji,
emisje do powietrza, wody lub gleby uwalniane na co najmniej jednym etapie cyklu życia produktu,
ilość wytwarzanych odpadów oraz
warunki użytkowania.

Projekt nowej ustawy o dochodach JST opublikowany

Na stronie RCL ukazał się długo oczekiwany projekt ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (projekt z dnia 15 lipca 2024 r.). Projekt jest stworzony od podstaw, a w założeniu ma zastąpić aktualnie obowiązująca ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Co istotne, już artykuł 1 projektu wykazuje odmienność od brzmienia aktualnego przepisu art. 1 ww. ustawy. Zgodnie art. 1 projektu:

„Ustawa określa:

1) źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego;

2) zasady ustalania i przekazywania jednostkom samorządu terytorialnego dochodów własnych, subwencji ogólnej oraz dotacji celowych z budżetu państwa;

3) zasady ustalania potrzeb finansowych jednostek samorządu terytorialnego i ich finansowania”.

Wskazany projekt zawiera wiele nowych rozwiązań legislacyjnych z punktu widzenia gospodarki finansowej JST. Warto więc przybliżyć:

1) najważniejsze ze zmian, które są nowością – w stosunku do aktualnych rozwiązań ustawowych,

2) przepisy przejściowe, które regulują stosowanie dotychczasowych i nowych przepisów w kontekście 2024/2025.

Więcej treści o finansach publicznych po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Wypróbuj!Sprawdź

Zmiany w zakresie dochodów JST z tytułu udziału w PIT i CIT

Nowe przepisy przewidują nowe zasady partycypacji JST w tych dochodach. Zgodnie z projektowanym art. 8:

„1. Wysokość udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych, wynosi dla:

1) gminy – 7,0%,

2) miasta na prawach powiatu – 8,6%,

3) powiatu – 2,0%,

4) województwa – 0,35%

– dochodów podatników tego podatku zamieszkałych na obszarze danej jednostki samorządu terytorialnego.

2. Wysokość udziału w podatku dochodowym od osób prawnych, wynosi dla:

1) gminy – 1,6%,

2) miasta na prawach powiatu – 2,2%,

2) powiatu – 1,7%,

3) województwa – 2,3%

– dochodów podatników tego podatku, posiadających siedzibę na obszarze danej jednostki samorządu terytorialnego”.

Z uzasadnienia projektu ustawy wynika m.in.: „Zmiana podstawy naliczania dochodów JST z tytułu udziału w podatku PIT i podatku CIT skutkuje koniecznością określenia nowych procentowych udziałów w tych dochodach. Wskaźniki procentowe w nowym systemie, dla każdej kategorii JST zapewniają dochody, które przewyższają dochody z tytułu udziału w podatkach PIT i CIT z dotychczasowego systemu i – co do zasady – pokrywają jednocześnie znaczną część obecnych subwencji”.

Skonsultuj z ekspertem rozwiązanie problematycznych kwestii. Sprawdź

Zmiany w strukturze finansowania subwencjami

Projektowana ustawa przewiduje nową „strukturę” subwencji, z rezygnacją podziału aktualnego na części: wyrównawczą, równoważącą i regionalną i utworzenie tzw. potrzeb finansowych JST. Zgodnie z art. 23 projektu:

„Potrzeby finansowe jednostki samorządu terytorialnego, podlegające sfinansowaniu na podstawie tej ustawy, to suma potrzeb:

1) wyrównawczych;

2) oświatowych;

3) rozwojowych;

4) ekologicznych;

5) uzupełniających”.

W uzasadnieniu projektu ustawy opisano istotę ww. potrzeb:

„Potrzeby wyrównawcze

Projekt w obszarze potrzeb wyrównawczych wprowadza zasadniczą zmianę związaną z uwzględnieniem nowego elementu, jakim są zróżnicowane potrzeby wydatkowe JST. Potrzeby wydatkowe poszczególnych samorządów są bowiem zróżnicowane. Mają na to wpływ m.in.: czynniki społeczno- demograficzne, jak np.: liczba i struktura wiekowa ludności, liczba dzieci, bezrobotnych, ubogich lub grup wymagających opieki społecznej, czy różnice w koszcie dostarczenia danej usługi.

W projekcie uwzględnione zostaną zatem nie tylko dysproporcje dochodowe (jak to ma miejsce obecnie), ale również zróżnicowanie potrzeb wydatkowych JST.

Proponuje się wprowadzenie jednolitych kryteriów identyfikacji poziomu zamożności samorządów z uwzględnieniem nie tylko dysproporcji dochodowych między poszczególnymi JST, ale również zróżnicowania potrzeb wydatkowych

Potrzeby oświatowe

Projektowane przepisy zakładają, że globalna kwota potrzeb oświatowych ustalana byłaby co do zasady analogicznie jak obecna część oświatowa subwencji ogólnej, czyli podstawą ustalenia pozostawałaby kwota z roku poprzedniego, z uwzględnieniem zmiany zakresu realizowanych zadań oświatowych. Podział globalnej kwoty potrzeb oświatowych następowałby zgodnie z rozporządzeniem wydawanym przez ministra właściwego do spraw oświaty.

W odróżnieniu do obecnych rozwiązań, proponuje się: zwiększenie globalnych potrzeb oświatowych o równowartość kwoty dotacji z budżetu państwa na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego (zamiana formy finansowania zadań w zakresie wychowania przedszkolnego z dotacji celowych z budżetu państwa na dochody własne).

Potrzeby rozwojowe

Proponuje się, aby potrzeby rozwojowej ustalane były w podziale na poszczególne kategorie JST, co stwarza możliwość bardziej precyzyjnego wspierania rozwoju poszczególnych kategorii samorządu.

Następnie, ustalona dla każdej kategorii JST kwota potrzeb rozwojowych, dzielona będzie na dwie pule:

– 60% pulę podstawową, rozdysponowaną pomiędzy JST proporcjonalnie do liczby mieszkańców, przy czym proponuje się ustalenie minimalnej kwoty dla najmniejszych ludnościowo samorządów;

– 40% pulę inwestycyjną, dzieloną pomiędzy JST proporcjonalnie do udziału przeliczeniowych wydatków majątkowych jednostki w przeliczeniowych wydatkach majątkowych danej kategorii JST. Przeliczeniowe wydatki majątkowe JST byłyby wyliczane jako średnia z trzech ostatnich lat, przy zastosowaniu wag określonych w ustawie, gdzie najwyższe wagi miałyby wydatki własne, potem wydatki majątkowe na programy finansowane z udziałem środków unijnych, a najmniejsze inwestycje realizowane ze środków rządowych.

Potrzeby ekologiczne

Potrzeby ekologiczne to dodatkowe wsparcie finansowe dla JST. Ustalane byłyby dla wszystkich JST, na terenie których znajdują się obszary o szczególnych walorach przyrodniczych prawnie chronione, m.in.: parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu oraz strefy ochrony krajobrazu ustanawiane w tych obszarach, a także obszary Natura 2000.

Proponuje się, aby wielkość potrzeb ekologicznych zależała od powierzchni poszczególnych form ochrony przyrody oraz stawki przyjętej dla danej formy ochrony.

Potrzeby uzupełniające

W projekcie proponuje się ustalenie, na pierwszy rok obowiązywania ustawy poziomu dochodów JST gwarantującego wzrost dochodów każdej JST w stosunku do dochodów ustalonych na podstawie obecnie obowiązującej ustawy z 2003 r. W kolejnych latach potrzeby uzupełniające JST ustalane będą w wysokości odpowiadającej kwocie uzupełnienia dochodów z roku poprzedniego”.

Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie. Wypróbuj System Legalis Administracja. Sprawdź

Zmiany związane z wprowadzeniem tzw. korekty zamożności

Nowe przepisy przewidują wprowadzenie mechanizmu tzw. korekty zamożności. Zgodnie z projektowanym art. 32:

„1. Kwota dochodów jednostki samorządu terytorialnego na rok budżetowy podlega korekcie z tytułu zamożności, jeżeli dochody jednostki samorządu terytorialnego na jednego mieszkańca przeliczeniowego tej jednostki, są wyższe od 120% dochodów na jednego mieszkańca przeliczeniowego odpowiedniej kategorii jednostek samorządu terytorialnego.

2. Korektę z tytułu zamożności oblicza się mnożąc przeliczeniową liczbę mieszkańców jednostki samorządu terytorialnego przez różnicę między dochodami na jednego mieszkańca przeliczeniowego danej jednostki samorządu terytorialnego a 120% dochodów na jednego mieszkańca przeliczeniowego odpowiedniej kategorii jednostek samorządu terytorialnego oraz przez wskaźnik 0,5.

3. Przez dochody, o których mowa w ust. 1 i 2, rozumie się łączne dochody z tytułu podstawowych dochodów podatkowych, o których mowa w art. 24 ust. 5–7, oraz subwencji ogólnej, pomniejszone o kwotę odpowiadającą sumie potrzeb oświatowych i rozwojowych.

4. Korekty z tytułu zamożności dokonuje się poprzez pomniejszenie dochodu jednostki samorządu terytorialnego z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych, a jeżeli kwota korekty z tytułu zamożności jest wyższa niż kwota tego dochodu, to dodatkowo pomniejsza się dochód jednostki samorządu terytorialnego z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób prawnych. W przypadku województw pomniejszenia dokonuje się w pierwszej kolejności z dochodu z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób prawnych, a jeżeli kwota korekty z tytułu zamożności jest wyższa niż kwota tego dochodu, to dodatkowo pomniejsza się dochód z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych”.

W uzasadnieniu projektu ustawy opisano istotę ww. mechanizmu korekcyjnego:

„Mając na uwadze duże zróżnicowanie dochodowe JST w Polsce, utrzymany zostanie system korekty zamożności z wprowadzonymi jednak zasadniczymi zmianami. Korekta zamożności dotyczyłaby tylko najbogatszych samorządów, przy czym w stosunku do obecnej korekty w postaci wpłat tzw. »janosikowego« proponuje się następujące zmiany:

1) korekta zamożności liczona byłaby zarówno na podstawie dochodów podatkowych, jak i subwencji ogólnej, która w obecnym systemie nie jest uwzględniana,

2) parametry korekty będą jednolite dla wszystkich kategorii JST (jeżeli wskaźnik zamożności danej JST będzie większy od 120% wskaźnika zamożności danej kategorii JST, to korekta zamożności stanowić będzie 50% nadwyżki wskaźnika zamożności danej JST ponad 120% wskaźnika zamożności danej kategorii JST),

3) JST nie będzie ponosić wydatków na rzecz budżetu państwa w postaci wpłat tzw. »janosikowego«. Korekta zamożności dokonywana będzie co do zasady poprzez obniżenie kwoty zwiększonych dochodów z PIT i CIT.

W efekcie, nowe rozwiązania spowodują, że korekta zamożności będzie mniejsza niż dotychczasowe wpłaty tzw. »janosikowego«”.

Zmiany związane z wprowadzeniem jednej rezerwy na uzupełnienie dochodów JST

Nowe przepisy przewidują wprowadzenie jednej rezerwy uzupełniającej zamiast 3 rezerw wynikających z aktualnych przepisów. Zgodnie z projektowanym art. 34:

„1. W budżecie państwa tworzy się rezerwę na uzupełnienie dochodów jednostek samorządu terytorialnego w wysokości stanowiącej równowartość 1,0% kwoty potrzeb finansowych ustalonych dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego.

2. Środki rezerwy mogą być przeznaczone dla jednostek samorządu terytorialnego realizujących zadania bieżące lub inwestycyjne w obszarze:

1) oświaty, w szczególności w przypadku wzrostu zakresu zadań szkolnych i pozaszkolnych w stosunku do zakresu zadań przyjętego do obliczenia potrzeb oświatowych na rok budżetowy;

2) budowy, przebudowy, remontu, utrzymania lub ochrony dróg, którymi zarządzają jednostki samorządu terytorialnego;

3) pomocy społecznej;

4) innych zadań publicznych, których realizacja jest szczególnie uzasadniona względami społecznymi lub gospodarczymi.

3. Środki rezerwy mogą być przeznaczone także dla:

1) gmin, miast na prawach powiatu, powiatów i województw, w których dochody w przeliczeniu na jednego mieszkańca, są niższe od średnich dochodów w przeliczeniu na jednego mieszkańca danej kategorii jednostek samorządu terytorialnego;

2) jednostek samorządu terytorialnego:

a) w majątku których wystąpiły straty w wyniku nieprzewidzianych zdarzeń,

b) udzielających pomocy repatriantom i członkom ich rodzin.

4. Rezerwą dysponuje minister właściwy do spraw finansów publicznych.

5. Reprezentacja jednostek samorządu terytorialnego może wskazać, w terminie do dnia 31 marca roku budżetowego, spośród obszarów i przypadków określonych w ust. 2 i 3 obszary i przypadki, według których rozdzielane będą środki stanowiące 80% rezerwy.

6. Podziału części rezerwy w kwocie stanowiącej 80% jej wysokości dokonuje minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym w zakresie danego obszaru, po uzgodnieniu z reprezentacją jednostek samorządu terytorialnego:

1) obszarów i przypadków, według których rozdzielane będą środki rezerwy, spośród obszarów i przypadków określonych w ust. 2 i 3;

2) wielkości środków rozdzielanych na poszczególne obszary i przypadki;

3) szczegółowych kryteriów podziału rezerwy w ramach wybranych obszarów i przypadków”.

Z uzasadnienia projektu ustawy wynika m.in.:

„W stosunku do dotychczasowych rozwiązań, zgodnie z którymi w ramach subwencji ogólnej tworzone były trzy rezerwy, projektowana ustawa przewiduje utworzenie jednej rezerwy w wysokości 1% kwoty potrzeb finansowych ustalonych dla wszystkich JST. Należy zaznaczyć, że równowartość projektowanej rezerwy w stosunku do obecnie obowiązujących łącznie trzech rezerw nie zmniejszy się. W przeważającej części powtórzone zostały dotychczasowe obszary podziału środków z rezerwy”.

System Legalis Administracja – kompleksowe wsparcie każdego urzędnika. Wypróbuj! Sprawdź

Inne istotne nowości i przepisy przejściowe

Projekt (art. 2 pkt 6) przewiduje rozszerzenie obecnego katalogu dochodów z PIT, w których samorządy terytorialne partycypują, także o podatek PIT pobierany w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Zaproponowano, aby dochody z ryczałtu zostały ustalone jako 14% przychodów ryczałtowych. Poszerzenie bazy podatkowej o ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ma neutralizować negatywne skutki dla budżetów samorządowych wynikające ze zmiany opodatkowania przez podatników i przechodzenia na ryczałt.

W art. 101 projektu uregulowano ważną kwestię odnośnie stosowania nowej ustawy:

„Przepisy niniejszej ustawy w zakresie:

1) ustalenia i przekazywania dochodów jednostek samorządu terytorialnego,

2) ustalania i przekazywania dochodów związku metropolitalnego,

3) opracowania projektu ustawy budżetowej i projektów uchwał budżetowych,

4) ustawy budżetowej i uchwał budżetowych,

5) opracowania projektów uchwał w sprawie wieloletniej prognozy finansowej,

6) uchwał w sprawie wieloletniej prognozy finansowej

– stosuje się po raz pierwszy na rok 2025”.

W art. 102 projektu doprecyzowano, że w 2024 r. stosuje się przepisy aktualnej ustawy:

„1. W roku 2024 do ustalenia i przekazywania dochodów jednostek samorządu terytorialnego stosuje się przepisy ustawy uchylanej w art. 104.

2. W roku 2024 do ustalenia i przekazywania dochodów związku metropolitalnego stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 72, w brzmieniu dotychczasowym”.

W art. 97 projektu doprecyzowano, że w 2024 r. do dotacji celowych z budżetu państwa stosuje się przepisy aktualnej ustawy:

„W roku 2024 dotacje celowe z budżetu państwa dla jednostek samorządu terytorialnego są udzielane na podstawie przepisów ustawy uchylanej w art. 104”.

W art. 89 projektu ustawy uregulowano ważne kwestie związane z przekazywaniem JST dochodów na nowych zasadach:

„1. Pierwsza rata środków stanowiących należne dochody jednostek samorządu terytorialnego z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych na rok 2025, w wysokości 1/13 planowanej rocznej kwoty należnych dochodów z tego tytułu, podlega przekazaniu na rachunki budżetów jednostek samorządu terytorialnego, w terminie do dnia 25 grudnia 2024 r.

2. Gminy i powiaty otrzymują pierwszą ratę należnej subwencji ogólnej na rok 2025, w wysokości 1/13 rocznej należnej kwoty subwencji, w terminie do dnia 25 grudnia 2024 r.

3. Dochody, o których mowa w ust. 1 i 2, stanowią dochody jednostek samorządu terytorialnego roku 2025.

4. Raty, o których mowa w ust. 1 i 2, dotyczą odpowiednio dochodów i wydatków budżetu państwa roku 2025”.

W art. 99 projektu ustawy uregulowano kwestie stosowania dotychczasowej ustawy do zmniejszeń/zwrotów części subwencji ogólnej

„Do:

1) zmniejszenia i zwrotu nienależnej kwoty poszczególnych części subwencji ogólnej, w tym uznania przez jednostkę samorządu terytorialnego zasadności zwrotu do budżetu państwa całej nienależnej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej,

2) zapłaty należnej kwoty z tytułu wpłaty jednostek samorządu terytorialnego do budżetu państwa, o których mowa w art. 29, art. 30 i art. 70a ustawy uchylanej w art. 104

– za rok 2024 i lata poprzedzające ten rok stosuje się przepisy dotychczasowe”.

Podsumowując, zakres zmian objętych projektem jest szeroki, a powyżej tylko zasygnalizowano niektóre z nich. Przedstawienie rozwiązań szczegółowych wymaga już bliższej analizy, co również zostanie dokonane w najbliższym czasie.

Polska prezydencja w UE w 2025 r. – szczególne rozwiązania prawne w nowej ustawie

W Dz.U. z 2024 r. pod poz. 1006 opublikowano ustawę z 14.6.2024 r. o szczególnych rozwiązaniach w związku z przygotowywaniem i sprawowaniem przez Rzeczpospolitą Polską przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej w I połowie 2025 roku.

Przede wszystkim to minister spraw wewnętrznych zapewnia współpracę i monitoruje działania służb zaangażowanych w zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego w trakcie przewodnictwa.

Więcej treści o ustroju i organizacji po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Wypróbuj!Sprawdź

Właściwy wojewoda, po konsultacji ze służbami i podmiotami zaangażowanymi w zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego w trakcie przewodnictwa z ministrem właściwym do spraw członkostwa RP w UE, opracowuje plany zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego w odniesieniu do centralnych obiektów spotkań, w których będą odbywać się oficjalne wydarzenia związane z przewodnictwem z udziałem osób, posiadających status głowy państwa, szefa rządu lub ich zastępców, przewodniczącego parlamentu lub izby parlamentu, ministra spraw zagranicznych lub szefa organu UE. Plany opracowuje się dla każdego centralnego obiektu spotkań i każdy z nich powinien zawierać informacje wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy.

Ważne

Plany zabezpieczenia i porządku publicznego wojewoda przedłoży, nie później niż na 30 dni przed dniem rozpoczęcia oficjalnego wydarzenia, do wiadomości ministrom: spraw wewnętrznych, do spraw członkostwa RP w UE i zdrowia, a także komendantom i szefom służb wymienionych w art. 3 ust. 1 ustawy, w tym m.in. Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, ABW, SOP, właściwym zarządcom dróg.

Z ustawy wynika, że:

w celu zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego w trakcie przewodnictwa, a także w celu zapobieżenia popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz wykrywania i ścigania ich sprawców Policja może przetwarzać informacje, w tym dane osobowe, o osobach lub podmiotach uczestniczących w oficjalnych wydarzeniach, o których mowa wyżej, lub współpracujących przy ich organizacji, także bez wiedzy i zgody tych osób lub podmiotów, zgodnie z art. 4 ustawy;
w celu realizacji tych zadań Policja, na wniosek organizatora oficjalnego wydarzenia może sprawdzić osoby lub podmioty współpracujące przy organizacji tego wydarzenia w zakresie możliwości stwarzania przez nie zagrożenia dla bezpieczeństwa i porządku publicznego w trakcie przewodnictwa, z tym że sprawdzenia tych osób lub podmiotów w zakresie stwarzania przez nie zagrożenia o charakterze terrorystycznym dokonuje ABW na wniosek Policji (zob. art. 5 ustawy);
jeżeli organizacja przewodnictwa wymaga zawarcia porozumienia z instytucjami lub organami UE, właściwy organ administracji publicznej zawiera odpowiednie porozumienie w celu zapewnienia obsługi działań związanych z organizacją przewodnictwa.

Ponadto:

do zamówień na roboty budowlane, dostawy lub usługi związane z przewodnictwem nie stosuje się przepisów PrZamPubl;
udzielając zamówień zamawiający: zamieszcza ogłoszenie o udzielanym zamówieniu w BIP, na swojej stronie podmiotowej, zapewnia przejrzystość postępowania i równe traktowanie podmiotów zainteresowanych realizacją zamówienia oraz uwzględnia okoliczności mogące mieć wpływ na jego udzielenie i dokonuje innych czynności wymienionych w art. 8 ust. 2 ustawy;
osoby wykonujące po stronie zamawiającego czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia podlegają wyłączeniu, jeżeli ubiegają się o udzielenie zamówienia, a także gdy wystąpią okoliczności wymienione w art. 8 ust. 3 ustawy (m.in. w razie małżeństwa, pokrewieństwa lub powinowactwa, prawomocnego skazania za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu itd.);
CBA sprawuje kontrolę zamówień w zakresie ewentualnych zagrożeń dla prawidłowego przebiegu postępowania o udzielenie zamówienia lub prawidłowej jego realizacji, na zasadach określonych w art. 9 ustawy;
zamawiający niezwłocznie przekazuje Szefowi CBA informacje o wszczynanych postępowaniach o udzielenie zamówienia, a także o udzielonych zamówieniach.

System Legalis Administracja – kompleksowe wsparcie każdego urzędnika. Wypróbuj! Sprawdź

Ważne

Szef CBA niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 7 dni od dnia przekazania informacji informuje zamawiającego o zagrożeniach dla prawidłowego przebiegu postępowania o udzielenie zamówienia lub prawidłowej jego realizacji, a zamawiający podejmuje działania zmierzające do zabezpieczenia interesu ekonomicznego państwa i niezwłocznie informuje Szefa CBA o podjętych działaniach zaradczych.

Ponadto, czas służby funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, ABW i SOP oraz żołnierzy Żandarmerii Wojskowej pełniących służbę w trakcie przewodnictwa i realizujących zadania bezpośrednio związane z zapewnieniem bezpieczeństwa oficjalnych wydarzeń może przekraczać 40 godzin tygodniowo, z zachowaniem prawa do nieprzerwanego wypoczynku. W zamian za czas służby przekraczający 40 godzin tygodniowo funkcjonariuszom i żołnierzom takim przysługuje po zakończeniu okresu rozliczeniowego rekompensata pieniężna, którą wypłaca się ze środków budżetu państwa w ciągu 90 dni od dnia zakończenia przewodnictwa.

Zaloguj się do Legalis Administracja

Wypróbuj Legalis Administracja przez 7 dni

Zaloguj się do Legalis Administracja