Jeżeli dane zachowania mogą kwalifikować się jako przestępstwa ścigane z urzędu, to organy gminy mają obowiązek zawiadomić organy ścigania. W pozostałych przypadkach np. naruszenia dóbr osobistych wyłącznie radnemu przysługuje prawo do wystąpienia z powództwem do sądu.
W pytaniu nie wskazano konkretnie, o jakie zachowania w stosunku do radnego chodzi, dlatego trudno o precyzyjną odpowiedź w tej kwestii.
Wskazać należy, że pewne zachowania polegające na uporczywym nękaniu mogą kwalifikować się jako przestępstwo z art. 190a § 1 Kodeksu karnego i są ścigane na wniosek pokrzywdzonego, a zatem to nie gmina, a radny powinien wystąpić z wnioskiem o ściganie.
Z kolei w pytaniu wskazano, że radny chce wystąpić z pozwem, co może wskazywać na naruszenie dóbr osobistych i kwalifikować się jako sprawa cywilna (art. 24 § 1 Kodeksu cywilnego). W takich przypadkach z pozwem również powinien wystąpić radny jako pokrzywdzony, a nie gmina.
Niezależnie od powyższego, wskazać należy, że radny, w związku z wykonywaniem mandatu, korzysta z ochrony jak funkcjonariusz publiczny. Przepisy Kodeksu karnego przewidują zarówno szczególną jego ochronę, jak i odpowiedzialność karną, a przestępstwa wymienione w rozdziale XXIX Kodeksu karnego, takie jak np. znieważenie funkcjonariusza publicznego, są ścigane z oskarżenia publicznego, tj. z urzędu. W takich przypadkach zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa powinny wnieść organy gminy oraz także sam radny.
Zgodnie z art. 304 § 2 Kodeksu postępowania karnego instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa.
Wobec powyższego, jeżeli dane zachowania w stosunku do radnego mogą kwalifikować się jako przestępstwa ścigane z urzędu, to organy gminy mają obowiązek zawiadomić organy ścigania. W pozostałych przypadkach to radny jako poszkodowany czy pokrzywdzony powinien zainicjować postępowanie.
