Jeśli moc generatorów w panelach nie przekroczy 1 MW, to gmina nie będzie zobowiązana do rejestracji akcyzowej, składania deklaracji akcyzowych, ani też do prowadzenia ewidencji ilościowej energii elektrycznej.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku akcyzowym (dalej: AkcyzU) przedmiotem opodatkowania akcyzą jest zużycie energii elektrycznej przez podmiot nieposiadający koncesji, który wyprodukował tę energię. Ponadto, według art. 9 ust. 1 pkt 2 AkcyzU, opodatkowaniu podlega sprzedaż energii elektrycznej nabywcy końcowemu na terytorium kraju.
W opisywanej sytuacji nabywcą końcowym jest gmina. Jest ona także prosumentem. Natomiast sprzedaż nadwyżek energii wyprodukowanej przez panele fotowoltaiczne do sieci nie jest opodatkowana akcyzą.
Potwierdza to wyrok NSA z 6.5.2021 r., (I GSK 59/18), gdzie wskazano, że: „sprzedaż energii elektrycznej (przeniesienie posiadania lub własności energii elektrycznej na inny podmiot) przez prosumenta na rzecz zobowiązanego sprzedawcy (wnioskodawcy posiadającego koncesję na obrót energią elektryczną) nie podlega opodatkowaniu akcyzą. Natomiast sprzedaż energii elektrycznej przez wnioskodawcę (zobowiązanego sprzedawcę) na rzecz prosumenta (nieposiadającego żadnej z koncesji na wytwarzanie, przesłanie, dystrybucję lub obrót energią elektryczną) jest przedmiotem opodatkowania akcyzą. Przepisy dotyczące podatku akcyzowego nie wprowadzają szczególnego rodzaju opodatkowania akcyzą sprzedaży energii elektrycznej na rzecz wytwórców energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji prosumentów”.
Po stronie gminy czynnością opodatkowaną akcyzą będzie więc zużycie energii elektrycznej wyprodukowanej w panelach fotowoltaicznych. Natomiast istnienie obowiązków akcyzowych będzie uzależnione od mocy generatorów. Zakładam, że nie przekroczy 1 MW.
Zgodnie z art. 16 ust. 7a pkt 1 AkcyzU obowiązek dokonania zgłoszenia rejestracyjnego nie ma zastosowania do podmiotów produkujących energię elektryczną z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW, która jest zużywana przez te podmioty, pod warunkiem że od wyrobów energetycznych wykorzystywanych do produkcji tej energii elektrycznej została zapłacona akcyza w należnej wysokości, przy czym w przypadku jednostki samorządu terytorialnego łączną moc generatorów produkujących energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego.
Według natomiast art. 16 ust. 7b AkcyzU, przez jednostki organizacyjne jednostki samorządu terytorialnego rozumie się:
- utworzone przez jednostkę samorządu terytorialnego samorządową jednostkę budżetową oraz samorządowy zakład budżetowy;
- urząd gminy, starostwo powiatowe oraz urząd marszałkowski.
Co do zasady, zużycie energii elektrycznej przez podmiot nieposiadający koncesji, który wyprodukował tę energię wiąże się z obowiązkiem złożenia deklaracji akcyzowej (art. 24 ust. 1 pkt 3 AkcyzU). Gmina może być jednak wyłączona z takiego obowiązku, w zakresie zużycia energii elektrycznej wyprodukowanej z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW, pod warunkiem że od wyrobów energetycznych wykorzystywanych do produkcji tej energii elektrycznej została zapłacona akcyza w należnej wysokości art. 24 ust. 3 AkcyzU).
Jednakże, gdy moc generatorów produkujących energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii jednostki organizacyjnej jednostki samorządu terytorialnego przekroczy 1 MW, na podstawie art. 24 ust. 4 AkcyzU, jednostka samorządu terytorialnego składa deklarację podatkową, w której wykazuje energię elektryczną w zakresie odnoszącym się do tej jednostki organizacyjnej.
Z kolei art. 138h ust. 2 AkcyzU wskazuje, że obowiązek prowadzenia ewidencji ilościowej energii elektrycznej nie ma zastosowania do podmiotów produkujących energię elektryczną z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW. Natomiast art. 138ha ust. 2aAkcyzU precyzuje, że w przypadku gdy moc generatorów produkujących energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii jednostki organizacyjnej jednostki samorządu terytorialnego przekroczy 1 MW, jednostka samorządu terytorialnego prowadzi ewidencję energii elektrycznej w zakresie odnoszącym się do tej jednostki organizacyjnej.
Zwracam jednak uwagę, że w przypadku prosumentów zużycie energii elektrycznej jest zwolnione z akcyzy na podstawie § 5 ust. 1 ZwolAkcyzaR, zgodnie z którym zwalnia się od akcyzy zużycie energii elektrycznej przez podmiot, który wyprodukował ją z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW, z tym że w przypadku jednostki samorządu terytorialnego produkującej energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii łączna moc generatorów jest ustalana odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego.Dopóki więc może być stosowane to zwolnienie, nie powstanie obowiązek zapłaty akcyzy przez gminę z tytułu zużycia energii elektrycznej.
