Poza emeryturami pomostowymi, w ramach ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz o niektórych innych ustaw, uchwalono również:

  • wprowadzenie szczególnej regulacji dotyczącej zabezpieczenia w sprawach z zakresu prawa pracy, w których pracownik podlegający szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia dochodzi roszczenia o uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy,
  • podwyższenie rocznego limitu odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych w roku podatkowym z 500 zł do 840 zł,
  • rozszerzenie katalogu składników wynagrodzenia, które nie są uwzględniane przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika porównywanego z wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Więcej treści o prawie pracy po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Wypróbuj!Sprawdź

Regulacje ustawy o emeryturach pomostowych

W ostatnim miesiącach w przestrzeni publicznej pojawił się, szczególnie akcentowany przez związki zawodowe, ale także przez osoby wykonujące prace w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze, postulat zniesienia wygasającego charakteru emerytur pomostowych. Zgodnie z art. 4 pkt 5 ustawy o emeryturach pomostowych (dalej: EmPomU), jednym z podstawowych warunków uzyskania emerytury pomostowej jest wykonywanie przed 1.1.1999 r. pracy w szczególnych lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 EmPomU lub w rozumieniu z art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Prawo do świadczenia mają osoby, które spełniają dodatkowe warunki, w tym m.in.:

  • urodziły się po 31.12.1948 r.,
  • mają co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (w przypadku niektórych prac może być to krótszy okres, np. ratownicy górscy mogą otrzymać pomostówkę, jeśli mają 10-letni okres pracy w ekipach ratowniczych),
  • osiągnęły wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn (może różnić się w zależności od rodzaju pracy, np. przy pracy na pokładzie samolotów można nabyć prawo do pomostówki wraz z osiągnięciem 50 lat przez kobiety i 55 lat przez mężczyzn),
  • mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn,
  • przed 1.1.1999 r. wykonywały prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze – nowelizacja odnosi się do tej przesłanki.

Zmiana instytucji rekompensaty przewidziana w ustawie o emeryturach pomostowych

W konsekwencji zmiany wygasającego charakteru emerytur pomostowych, korekty wymaga również – przewidziana w EmPomU – instytucja rekompensaty. Rekompensata to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Wprowadzona zmiana w definicji wynika z ustalonej praktyki organów rentowych (mającej miejsce od chwili wejścia w życie EmPomU), zgodnie z którą, organy te odmawiają ustalenia rekompensaty tylko tym ubezpieczonym spełniającym wymagania ustawowe do uzyskania prawa do emerytury pomostowej, które zostały potwierdzone prawomocną decyzją organu rentowego o ustaleniu tego prawa. Zmiana pozwoli na wyeliminowanie pojawiających wątpliwości interpretacyjnych odnoszących się do obecnego brzmienia art. 2 pkt 5 EmPomU.

Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie. Wypróbuj System Legalis Administracja. Sprawdź

Wzrost wydatków na świadczenie

Według wstępnych szacunków, ze względu na uchylenie wygasającego charakteru emerytur pomostowych, wydatki na omawiane świadczenia w kwotach zdyskontowanych nieznacznie wzrosną w pierwszym roku. Szacuje się, że wzrost wydatków na emerytury pomostowe wyniesie w pierwszym roku (2024 r.) 12,6% (w kwotach dyskontowanych 220 mln zł) i systematycznie będzie wzrastać w stosunku do prognozowanych wydatków według stanu obecnego (ze względu na obecny mechanizm wygaszający). Wydatki te będą finansowane z budżetu państwa, ze względu na fakt, że już obecnie Fundusz Emerytur Pomostowych, z którego są finansowane emerytury pomostowe, wymaga znacznego wsparcia w postaci dotacji z budżetu państwa (ok. 80% przychodów FEP).