W kontekście podanego problematyki przytoczyć warto w pierwszej kolejności wspomnieć o art. 21 ust. 1 pkt 2 OchrLokU, z którego m.in. wynika, że rada gminy uchwala zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy.
Z kolei, w ust. 3 ustawodawca doprecyzował, że zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy powinny określać w szczególności:
1) wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą oddanie w najem lub podnajem lokalu na czas nieoznaczony i najem socjalny lokalu oraz wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą stosowanie obniżek czynszu;
2) warunki zamieszkiwania kwalifikujące wnioskodawcę do ich poprawy;
3) kryteria wyboru osób, którym przysługuje pierwszeństwo zawarcia umowy najmu lokalu na czas nieoznaczony i umowy najmu socjalnego lokalu;
4) warunki dokonywania zamiany lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy oraz zamiany pomiędzy najemcami lokali należących do tego zasobu a osobami zajmującymi lokale w innych zasobach;
5) tryb rozpatrywania i załatwiania wniosków o najem lokali zawierany na czas nieoznaczony i najem socjalny lokali oraz sposób poddania tych spraw kontroli społecznej;
6) zasady postępowania w stosunku do osób, które pozostały w lokalu opuszczonym przez najemcę lub w lokalu, w którego najem nie wstąpiły po śmierci najemcy;
6a) warunki, jakie musi spełniać lokal wskazywany dla osób niepełnosprawnych, z uwzględnieniem rzeczywistych potrzeb wynikających z rodzaju niepełnosprawności;
6b) zasady przeznaczania lokali na realizację zadań, o których mowa w art. 4 ust. 2b.
W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Podkarpackiego z 25.3.2022 r. (PN-II.4131.2.77.2022; źródło: https://edziennik.rzeszow.uw.gov.pl, które ukazało się w Dzienniku Urzędowym Wojewody Podkarpackiego 28.3.2022 r.). W rozstrzygnięciu tym organ nadzoru zakwestionował zapisy uchwały rady miejskiej, w których przewidziano m.in., że odwołanie od rozstrzygnięć burmistrza rozpatruje rada miejska, a ponadto osobom, które nie zostały ujęte na listach osób oczekujących na przydział najmu lokalu, przysługuje prawo wniesienia odwołania w terminie 14 dni od dnia podania list do publicznej wiadomości. W dalszej analizie organ nadzoru wskazał, że: Stąd w ocenie organu nadzoru Rada nie może być określona w procedurze mającej na celu ustalenie listy osób oczekujących na zawarcie umowy najmu lokalu jako organ odwoławczy od rozstrzygnięć Burmistrza dotyczących zamieszczenia na tej liście. Ponadto, rozpatrywanie odwołań i podejmowanie w wyniku ich rozpatrzenia rozstrzygnięć przez Radę w indywidualnych sprawach z wniosków o zawarcie umowy najmu naruszałoby kompetencje przyznane organowi wykonawczemu gminy przepisem art. 30 ust. 2 pkt 3 SamGminU, zgodnie z którym do zadań wójta (burmistrza) należy gospodarowanie mieniem komunalnym oraz z art. 25 ust. 1 GospNierU, przewidującym, iż gminnym zasobem nieruchomości gospodaruje wójt (burmistrz). Rada gminy ma natomiast przyznane ustawą kompetencje do ustalenia zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy i uchwalenia programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy, którym podporządkować się powinien organ wykonawczy.
Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest prawnie uzasadnione. Rada miasta nie może wkraczać w kompetencje burmistrza miasta w zakresie przyznawania lokali z zasobu komunalnego, w tym na etapie ustalania listy osób oczekujących na zawarcie umowy najmu lokalu.