W kontekście podanej problematyki na uwagę zasługują regulacje GospNierU. W pierwszej kolejności na uwagę zasługuje art. 13 ust. 1, który w sposób ogólny legalizuje m.in. oddawanie nieruchomości w dzierżawę. Z podanego przepisu wynika, że z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z ustaw, nieruchomości mogą być przedmiotem obrotu. W szczególności nieruchomości mogą być przedmiotem sprzedaży, zamiany i zrzeczenia się, oddania w użytkowanie wieczyste, w najem lub dzierżawę, użyczenia, oddania w trwały zarząd, a także mogą być obciążane ograniczonymi prawami rzeczowymi, wnoszone jako wkłady niepieniężne (aporty) do spółek, przekazywane jako wyposażenie tworzonych przedsiębiorstw państwowych oraz jako majątek tworzonych fundacji.

Niewątpliwie więc nieruchomości samorządowe mogą być oddawane w dzierżawę. Co istotne, aby w pełni legalnie jednostka samorządowa oddała daną nieruchomość w dzierżawę (np. lokal użytkowy), musi zostać zachowana procedura z GospNierU. Elementem tej procedury jest zaś opracowanie specjalnego wykazu nieruchomości przeznaczonych do zbycia lub oddania w użytkowanie, najem, dzierżawę lub użyczenie.

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w wystąpieniu pokontrolnym RIO w Lublinie z 8.2.2022 r. (RIO-II-600/53/2021; http://lublin.rio.gov.pl). We wskazanym dokumencie stwierdzono zaś, że doszło do naruszenia w postaci niezamieszczenia w wykazie nieruchomości przeznaczonych do oddania w dzierżawę – oznaczenia nieruchomości według księgi wieczystej oraz katastru nieruchomości oraz informacji o terminie wnoszenia opłat zasadach ich aktualizacji (…).

Dalej RIO wskazała, że w wykazie nieruchomości przeznaczonych do oddania w dzierżawę należy zamieszczać m.in. oznaczenie nieruchomości według księgi wieczystej oraz katastru nieruchomości, informacje o terminie wnoszenia opłat i zasadach ich aktualizacji. Obowiązek ten wynika z art. 35 ust. 2 pkt 1 GospNierU, gdzie postanowiono, że w wykazie, o którym mowa w ust. 1 i 1a, określa się odpowiednio: oznaczenie nieruchomości według księgi wieczystej oraz katastru nieruchomości.

Z podanych przepisów należy więc wnioskować, że umieszczanie nieruchomości w wykazie ma zagwarantować jawność w zakresie dysponowania nieruchomościami przez Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Z tego względu, nie ma wątpliwości co do obowiązku sporządzania i podawania do publicznej wiadomości wykazu nieruchomości przeznaczonych do oddania w najem/dzierżawę.

Podsumowując, stanowisko RIO jest prawnie uzasadnione. Wójt gminy zbywając nieruchomość samorządową, czy oddając ją w dzierżawę lub najem, musi zachować bezwzględne wymogi wynikające z GospNierU. Podanie numeru księgi wieczystej czy katastru nieruchomości są zaś podstawowymi sposobami na identyfikację danej nieruchomości, jej położenia, powierzchni, czy ewentualnych obciążeń.