1. Wstęp. Obowiązująca ustawa z 27.8.2009 r. o finansach publicznych stanowi trzecią w okresie powojennym postać skodyfikowania albo stworzenia innej formy kompleksowej regulacji prawa finansów publicznych. We wcześniejszych okresach, także przed wojną, taka całościowa regulacja odnosząca się do finansowania sektora publicznego, albo przynajmniej jego zasadniczej części, nie istniała. Regulację funkcjonowania „finansów publicznych” zapewniało zaś rozproszone w wielu ustawach prawo budżetowe, które określało formy dyspozycji gospodarczej dotyczącej finansów publicznych oraz zasadnicze postaci budowania, wykonywania i kontroli wykonywania budżetów publicznych (zob. np. L. Kurowski, Podział wydatków administracji państwowej).
Refleksje nad prawidłowym kształtem budżetu państwa były jednak w okresie międzywojennym zaawansowane. T. Grodyński jednoznacznie formułował konieczność uzyskania i utrzymywania równowagi budżetu, rozumianej jako stan, w którym wszystkie istotne potrzeby państwa są zaspokojone poprzez ich pokrycie własnymi dochodami. Zgłaszał konieczność określenia dróg i środków (określanych mianem zasad budżetowych) prowadzących do tak rozumianej równowagi budżetowej. Wśród zasad tych wymieniał prawdziwość budżetu, rozumianą jako maksymalna możliwa do określenia zbieżność danych wprowadzanych do projektu budżetu z rzeczywistością (w odniesieniu do prognozowanego wpływu do budżetu i przewidywanych wydatków). Miało to stanowić ochronę budżetu przed jego nierealnością – budżetem urojonym, a równowagę budżetową – przed zarzutem równowagi papierowej, fikcyjnej. Obecnym projektodawcom budżetu – do refleksji (por. T. Grodyński, Zasady gospodarstwa budżetowego, s. 196 i n.). Twierdził również, że w jakiejś przewidywalnej perspektywie kodyfikacja prawa budżetowego jest konieczna.
Więcej o finansach publicznych znajdziesz w module Finanse publiczne, księgowość i podatki >>