Badanie trzeźwości – wejście w życie po 14 dniach od publikacji w Dzienniku Ustaw
Obecnie, pracodawca może, ale tyko za zgodą wyrażoną z inicjatywy pracownika uzyskać informacje o obecności w organizmie pracownika alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu. Sytuacje i zasady na jakich można przeprowadzić badanie trzeźwości pracownika określa art. 17 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Nowelizacja ustawy wprowadza zmianę w art. 17 ustawy z 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Zgodnie z przyjętą ustawą nowelizującą Kodeks pracy, do KP zostaną wprowadzone nowe przepisy umożliwiające badanie trzeźwości. Po art. 221b dodane zostaną art. 221c–221h, które uregulują te sytuacje. Pracodawca będzie mógł przeprowadzić kontrolę trzeźwości, gdy będzie to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób albo ochrony mienia. Co ważne, kontrola trzeźwości nie może naruszać godności oraz innych dóbr osobistych pracownika.
Pracodawca, który będzie chciał stosować te przepisy, będzie musiał uregulować zasady przeprowadzana kontroli w wewnątrzzakładowych źródłach prawa pracy. Dopóki tego nie zrobi nie będzie mógł prowadzić tego rodzaju kontroli.
W treści układu zbiorowego pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy, będzie musiało zostać ustalone:
- samo wprowadzenie kontroli trzeźwości,
- określenie grup lub grupy pracowników objętych kontrolą trzeźwości,
- sposób przeprowadzania kontroli trzeźwości, w tym rodzaj urządzenia wykorzystywanego do kontroli, czas i częstotliwość jej przeprowadzania.
Ponadto o wprowadzeniu kontroli trzeźwości, pracodawca informuje pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy nie później niż 2 tygodnie przed rozpoczęciem jej przeprowadzania. Co oznacza, że dopiero po takim czasie możliwe będzie prowadzenie kontroli w zakładzie pracy.
Zgodnie z przyjętą przez Sejm ustawą, kontrola trzeźwości obejmuje badanie przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego za pomocą urządzenia posiadającego ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie. Badanie ma polegać na stwierdzeniu braku obecności alkoholu w organizmie pracownika albo obecności alkoholu wskazującej na stan po użyciu alkoholu, albo stan nietrzeźwości w rozumieniu art. 46 ust. 2 albo 3 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Przepisy przewidują, że pracodawca nie będzie dopuszczał do pracy, jeżeli kontrola trzeźwości wykaże obecność alkoholu w organizmie pracownika wskazującą na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości w rozumieniu art. 46 ust. 2 albo 3 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, albo zachodzi uzasadnione podejrzenie, że pracownik stawił się do pracy w stanie po użyciu alkoholu, albo w stanie nietrzeźwości lub spożywał alkohol w czasie pracy.
Praca zdalna – wejście w życie po 2 miesiącach od publikacji w Dzienniku Ustaw
Praca zdalna na podstawie przepisów covidowych (art. 3) obowiązuje od 2020 r. i będzie obowiązywała na dotychczasowych zasadach do czasu wejścia w życia nowelizacji Kodeksu pracy. Zgodnie z przekazaną do podpisu Prezydenta ustawą w dziale drugim KP dodany zostanie rozdział IIc, który reguluje całkowicie przepisy dotyczące pracy zdalnej. Zastąpi rozdział dotyczący telepracy.
Zgodnie z art. 6718 KP praca może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (praca zdalna).
Zasady wykonywania pracy zdalnej określone zostaną w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładową organizacją związkową, a w przypadku, gdy u pracodawcy działa więcej niż jedna zakładowa organizacja związkowa – w porozumieniu między pracodawcą a tymi organizacjami związkowymi. Jeżeli u danego pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe, pracodawca określa zasady wykonywania pracy zdalnej w regulaminie po konsultacji z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy.
Praca zdalna okazjonalna, będzie możliwa finalnie w wymiarze 24 dni w roku kalendarzowym, ponieważ odrzucona została poprawka wydłużające liczbę dni do 30. W związku z tym, praca zdalna może być wykonywana okazjonalnie, na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej. Co ważne, w przypadku pracy zdalnej okazjonalnej nie będą miały zastosowania niektóre przepisy, np. dotyczące ryczałtu/ekwiwalentu za prace zdalną.
Wejście w życie przepisów
Przepisy dotyczące badania trzeźwości wejdą w życie już na początku lutego 2023 r. a praca zdalna na przełomie marca i kwietnia 2023 r. Wszystko będzie uzależnione od tego, kiedy Prezydent podpisze ustawę i jak szybko zostanie ona opublikowana w Dzienniku Ustaw, proces legislacyjny powinien zostać zakończony w najbliższych kilkunastu dniach.