Procedura likwidacji lub przekształcenia szkoły, określona w art. 89 ustawy Prawo oświatowe, nie przewiduje powoływania likwidatora, a tym samym brak jest regulacji dotyczących jego wynagrodzenia.
Czynności związane z likwidacją wykonuje dyrektor likwidowanej szkoły, działając jako osoba reprezentująca pracodawcę w stosunkach pracy. Na mocy art. 91c ust. 1 ustawy Karta nauczyciela (dalej: KartaNauczU), organ prowadzący może skorzystać z art. 231 KP. W przypadku połączenia szkół dopuszczalne jest zastosowanie art. 231 KP. Z uwagi na to, że zgodnie z tym przepisem w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę nowy pracodawca staje się z mocy prawa stroną dotychczasowych stosunków pracy, nie dochodzi do ich rozwiązania z nauczycielami likwidowanej szkoły. W konsekwencji nie powstają podstawy do wypłaty odpraw.
W utrwalonym orzecznictwie SN przyjmuje się, że przejęcie zadań dydaktycznych, obejmujących kształcenie znacznej liczby uczniów przez inną szkołę podstawową, mieści się w kodeksowej formule przejęcia części zakładu pracy przez innego pracodawcę w trybie art. 231 § 1 KP i nie stanowi wewnętrznych zmian organizacyjnych u dotychczasowego pracodawcy, które mogłyby uzasadniać zwolnienie nauczyciela na podstawie art. 20 ust. 1 KartaNauczU (np. wyroki SN z: 17.5.1995 r., sygn. akt I PRN 15/95; 9.4.1998 r., sygn. akt I PKN 42/98; 26.1.2000 r., sygn. akt I PKN 489/99). W takich przypadkach dochodzi do zmiany podmiotowej po stronie pracodawcy, zgodnie z art. 231 KP, ze wszystkimi jej skutkami.
Z art. 231 § 1 KP, jednoznacznie wynika, że nowy pracodawca z dniem przejęcia całości lub części zakładu pracy staje się stroną w dotychczasowych stosunkach pracy, co nie jest uzależnione od zgody lub wniosku pracownika. Powyższy pogląd został potwierdzony w wyroku SN z 10.1.2017 r. (sygn. akt III PK 47/16), w którym stwierdzono, że przejęcie zadań dydaktycznych przez inną szkołę stanowi przejęcie części zakładu pracy w trybie art. 231 § 1 KP, a nie wewnętrzną zmianę organizacyjną pracodawcy, która mogłaby uzasadniać zwolnienie nauczyciela z pracy.
Zdaniem SN art. 20 KartaNauczU, ma zastosowanie wyłącznie w przypadku całkowitej likwidacji szkoły, natomiast przekazanie zadań edukacyjnych oznacza przejście części zakładu pracy. Z kolei art. 18 ust. 1 KartaNauczU, odnosi się do sytuacji przeniesienia nauczyciela między szkołami, które nadal funkcjonują.
Odmowa pracownika dotycząca przejęcia w trybie art. 231 § 1 KP, może skutkować rozwiązaniem stosunku pracy, jednak wyłącznie w trybie przewidzianym w tym przepisie, a nie na podstawie art. 20 KartaNauczU.
Zgodnie z art. 231 § 4 KP, pracownik może w terminie 2 miesięcy od przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę rozwiązać stosunek pracy bez wypowiedzenia, z zachowaniem siedmiodniowego uprzedzenia. Takie rozwiązanie stosunku pracy powoduje skutki analogiczne do rozwiązania przez pracodawcę za wypowiedzeniem.
Natomiast zgodnie z art. 231 § 5 KP, nowy pracodawca z dniem przejęcia zakładu pracy lub jego części, jest zobowiązany do zaproponowania nowych warunków pracy i płacy pracownikom, którzy dotychczas świadczyli pracę na innej podstawie niż umowa o pracę, oraz do wskazania terminu (nie krótszego niż 7 dni), w którym pracownicy mogą złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odmowie przyjęcia nowych warunków. W przypadku nieuzgodnienia nowych warunków dotychczasowy stosunek pracy rozwiązuje się z upływem okresu równego okresowi wypowiedzenia, liczonego od dnia, w którym pracownik złożył oświadczenie o odmowie przyjęcia nowych warunków, lub od dnia, do którego mógł takie oświadczenie złożyć.
