- Praktyczne omówienie najnowszych interpretacji, orzecznictwa oraz nowelizacji przepisów KN dotyczących warunków pracy, składników wynagrodzenia, dodatków do wynagrodzenia, płatności za nadgodziny, terminów wypłat, czasu pracy, wypłat „trzynastek”, nagród jubileuszowych i innych nagród MEN.
- Komentarz pozwoli zapoznać się z obowiązkami oraz prawami pracodawców i pracowników oświaty w zakresie m.in.: zapewnienia właściwych warunków pracy, wysokości wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela, analizy wydatków na wynagrodzenia, dodatków za wysługę lat, dodatków za pracę w warunkach uciążliwych, zajęć prowadzonych w ramach programów finansowanych ze środków UE, układów zbiorowych pracy, nabycia
i ustania prawa do wynagrodzenia. - Odpowiedzi na pytania zaczerpnięte z praktyki wskażą właściwy sposób postępowania przy rozwiązywaniu problemów związanych przykładowo z wyższą stawką wynagrodzenia zasadniczego dla nauczyciela, który podwyższył kwalifikacje; z prawem do wynagrodzenia nauczyciela w przypadku rozwiązania z nim stosunku pracy w trakcie miesiąca kalendarzowego;
z obniżeniem nauczycielowi tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć.
Fragment tekstu z komentarza:
Artykuł 33 [Dodatek za wysługę lat]
1. Nauczycielom przysługuje dodatek za wysługę lat, w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, wypłacany w okresach miesięcznych, poczynając od czwartego roku pracy, z tym że dodatek ten nie może przekroczyć 20% wynagrodzenia zasadniczego.
2. (uchylony)
3. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy, określa, w drodze rozporządzenia, szczególne przypadki zaliczania okresów zatrudnienia oraz innych okresów uprawniających do dodatku za wysługę lat.
I. Komentarz
Dodatek za wysługę lat, o którym mowa w ust. 1, zwany jest również dodatkiem za staż pracy, gdyż do 2000 r. właśnie tak określał go ust. 1. Konsekwencją przyjętej treści ust. 1 jest fakt, że nauczyciel pierwszy dodatek za wysługę lat otrzymuje w wysokości 3% wynagrodzenia zasadniczego, począwszy od miesiąca rozpoczynającego jego czwarty rok pracy w szkole. Natomiast po 20 latach pracy dodatek za wysługę lat należny nauczycielowi przestaje być zwiększany, bowiem osiąga maksymalny pułap 20% wynagrodzenia zasadniczego. Przy ustalaniu dodatku za wysługę lat uwzględniane są wszystkie okresy poprzedniego zatrudnienia u innych pracodawców oraz inne udowodnione okresy, które na mocy odrębnych przepisów podlegają wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą pracownicze uprawnienia (np. okres pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym). Tym samym nauczyciel może wykonywać zawód nauczyciela krócej niż wynosi jego staż pracy, ale dodatek za wysługę lat będzie otrzymywał za cały okres stażu pracy, a nie tylko za okres wykonywania zawodu nauczyciela. Do okresu zatrudnienia uprawniającego do dodatku za wysługę lat nie wlicza się okresu pracy u innego pracodawcy,
u którego nauczyciel był lub jest jednocześnie zatrudniony. Kwota dodatku za wysługę lat jest przychodem ze stosunku pracy. Ustęp 3 jest podstawą wydania przez Ministra Edukacji Narodowej i Sportu rozporządzenia z 31.1.2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenie zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy.
II. Tezy z orzecznictwa
Dodatek za wysługę dla nauczycieli
Użyte w art. 33 ust. 1 KartaNauczU sformułowanie „od czwartego roku pracy” dotyczy nie tylko pracy nauczycielskiej, ale całego stażu pracy, jeśli tylko mieści się on w ramach wynikających
z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 19.3.1997 r. w sprawie wynagradzania nauczycieli; Dz.U. Nr 29, poz. 160 ze zm. – dalej: WynagrNauczR (wyrok SN z 6.10.2005 r., II PK 65/05).
Wypłacanie dodatku za wysługę lat przysługującego nauczycielowi
Dodatek za wysługę lat przysługujący nauczycielowi podlega wypłacie miesięcznie z góry (wyrok SN z 26.6.1985 r., III PZP 23/85).
III. Z praktyki
Dodatek za wysługę lat – co może uregulować organ prowadzący w regulaminie wynagradzania nauczycieli?
PROBLEM: W przyjętym przez siebie regulaminie wynagradzania nauczycieli rada gminy unormowała okoliczności, w jakich przysługuje dodatek za wysługę lat, w tym zagadnienia dotyczące miesiąca, od którego dodatek przysługuje oraz kwestie przysługiwania dodatku w okresie urlopu dla poratowania zdrowia i nieobecności w pracy. Czy miała do tego prawo?
Rada gminy nie miała uprawnienia do unormowania zagadnień ujętych przez nią w regulaminie wynagradzania nauczycieli.
Artykuł 30 ust. 6 KartaNauczU określa, że rada gminy ma obowiązek określić wysokość stawek dodatku za wysługę lat oraz szczegółowe warunki jego przyznawania. Z kolei zgodnie z art. 33 ust. 1 nauczycielom przysługuje dodatek za wysługę lat, w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, wypłacany w okresach miesięcznych, poczynając od czwartego roku pracy, z tym, że dodatek ten nie może przekroczyć 20% wynagrodzenia miesięcznego. Z kolei w § 7 MinStawNauczR unormowano zasady obliczania okresów pracy uprawniających do dodatku za wysługę lat. Natomiast zgodnie z art. 73 ust. 5 KartaNauczU nauczyciel w okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia zachowuje prawo do comiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego i dodatku za wysługę lat oraz prawo do innych świadczeń pracowniczych, w tym dodatków socjalnych, o których mowa w art. 54 KartaNauczU.
Powyższe wskazuje, że rada gminy nie miała uprawnień do uregulowania zasad przyznawania dodatku za wysługę lat m.in. w okresie urlopu dla poratowania zdrowia, czy w trakcie nieobecności w pracy, ponieważ brak było ku temu odpowiedniej podstawy prawnej, na dodatek kwestie te są już uregulowane w przepisach prawa.
Podstawa prawna:
-
§ 7 MinStawNauczR
-
art. 30 ust. 6, art. 33 ust. 1, art. 73 ust. 5 KartaNauczU
Zobacz także:
- Podstawa ustalenia stawki godzinowej i dodatku za warunki pracy
- Dodatek za wysługę lat – co może uregulować organ prowadzący w regulaminie wynagradzania nauczycieli?
- Odmowa wypłaty dodatku za pracę w trudnych lub uciążliwych warunkach
- Godziny ponadwymiarowe oraz godziny doraźnych zastępstw nauczyciela
- Termin wypłaty wynagrodzenia nauczycieli, gdy pierwszy dzień miesiąca wypada w sobotę
Więcej o warunkach pracy i płacy w oświacie znajdziesz w module Kadry i płace >>
