Przyjęcie przez gminę spadku z dobrodziejstwem inwentarza

Gmina dziedziczy wszystko i do wysokości aktywów, załóżmy podanych 450 000 zł, odpowiada za wszystkie długi.

W myśl art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego (dalej: KC) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. Zgodnie z art. 999 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów. Skoro zatem go nie wydano, a precyzyjniej ono się nie uprawomocniło, nie doszło do przejścia prawa własności, a zatem mieszkanie weszło do spadku.

Zgodnie z art. 1023 § 2 KC gmina nie składa oświadczenia o przyjęciu spadku, a spadek uważa się za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza.

W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wysokości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku, stosownie do treści art. 1031 § 2 KC. Ograniczenie odpowiedzialności do masy czynnej spadku dotyczy wszelkich długów spadkowych.

Podjęcie pracy w innej szkole przez nauczycielkę przebywającą na urlopie wychowawczym

Zgodnie z art. 186² KP w czasie urlopu wychowawczego pracownik ma prawo podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, a także naukę lub szkolenie, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. A w razie ustalenia, że pracownik trwale zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, pracodawca wzywa pracownika do stawienia się do pracy w terminie przez siebie wskazanym, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od dnia powzięcia takiej wiadomości i nie wcześniej niż po upływie 3 dni od dnia wezwania.

Uznać zatem należy, że przy spełnieniu warunku sprawowania opieki pracownik może podjąć pracę zarobkową (czyli zarówno pracowniczą, jak i niepracowniczą) u dotychczasowego lub innego pracodawcy. Jednak należy zwrócić uwagę, że choć przepis ten literalnie tego nie wskazuje, to nauczyciel nie powinien wykonywać pracy w wymiarze większym niż połowa pensum. Przepis ten należy rozumieć w odniesieniu do art. 186⁷ KP, który pozwala na obniżenie wymiaru etatu właśnie do połowy i możliwość połączenia pracy z opieką nad dzieckiem (zob. A. Sobczyk (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Wyd. 6, Warszawa 2023, Wyd. C.H. Beck).

Projektowane wyłączenia stosowania przepisów Prawa zamówień publicznych w związku z usuwaniem skutków powodzi

Wprawdzie projektowane przepisy mogą jeszcze ulec zmianie, ale w obszarze związanym z zamówieniami publicznymi warto wskazać na 2 regulacje przewidziane już w pierwotnej wersji projektu ustawy, wyłączające stosowanie przepisów ustawy – Prawo zamówień publicznych (dalej: PrZamPubl) do określonego rodzaju zamówień.

W art. 10 projektu ustawy wprowadzającym zmiany w ustawie o zarządzaniu kryzysowym przewiduje się nowe brzmienie art. 7c ustawy zmienianej. Na mocy art. 7c ust. 1 do zamówień na usługi lub dostawy niezbędne do realizacji poleceń, o których mowa w art. 7a ust. 1 oraz art. 7a ust. 2, nie stosuje się przepisów PrZamPubl. Jednocześnie w art. 7c ust. 2 nakłada się na zamawiającego obowiązek, aby w terminie 7 dni od dnia udzielenia zamówienia, o którym mowa w art. 7c ust. 1 ustawy o zarządzaniu kryzysowym, zamieścił w BZP informację o udzieleniu tego zamówienia. Niezbędne będzie podanie w niej:

1. nazwy (firmy) i adresu siedziby zamawiającego;
2. daty i miejsca zawarcia umowy lub informacji o zawarciu umowy drogą elektroniczną;
3. opisu przedmiotu umowy, z wyszczególnieniem odpowiednio ilości rzeczy lub innych dóbr oraz zakresu usług;
4. ceny albo ceny maksymalnej, jeżeli cena nie jest znana w chwili zamieszczenia ogłoszenia;
5. okoliczności faktycznych uzasadniających udzielenie zamówienia bez zastosowania przepisów PrZamPubl;
6. nazwy (firmy) podmiotu albo imienia i nazwiska osoby, z którymi została zawarta umowa.

Powyższa zmiana jest podyktowana koniecznością szybkiej realizacji poleceń, ich wyjątkowym charakterem, dotyczących sytuacji nieplanowanych i nieprzewidzianych.

Ponadto w art. 25 ust. 1 projektu ustawy przewidziano, że w okresie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy do udzielania zamówień publicznych na usługi lub dostawy związanych z usuwaniem skutków zdarzeń spowodowanych wystąpieniem powodzi w rozumieniu art. 16 pkt 43 ustawy z 20.7.2017 r. – Prawo wodne, zaistniałych po 12.9.2024 r., nie stosuje się przepisów PrZamPubl. W takim przypadku – na mocy art. 25 ust. 2 projektu ustawy – zamawiający będzie miał obowiązek, w terminie 30 dni od dnia udzielenia zamówienia, o którym mowa w art. 25 ust. 1 projektu ustawy, zamieścić w BZP informację o udzieleniu tego zamówienia. Z przepisu wynika, że podaje w tej informacji:

1. nazwę (firmę) i adres siedziby zamawiającego;
2. datę i miejsce zawarcia umowy lub informację o zawarciu umowy drogą elektroniczną;
3. opis przedmiotu umowy, z wyszczególnieniem odpowiednio ilości rzeczy lub innych dóbr oraz zakresu usług;
4. cenę albo cenę maksymalną, jeżeli cena nie jest znana w chwili zamieszczenia ogłoszenia;
5. wskazanie okoliczności faktycznych uzasadniających udzielenie zamówienia bez zastosowania przepisów PrZamPubl;
6. nazwę (firmę) podmiotu albo imię i nazwisko osoby, z którymi została zawarta umowa.

 

Źródło: https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/PrzebiegProc.xsp?id=FC45B51FB1E60AB4C1258BA30023F52F

Zmiany dla pracowników i pracodawców na terenach objętych powodzią

Najważniejsze zmiany dla pracodawców i pracowników na terenach objętych powodzią

W związku z powodzią jaka dotknęła we wrześniu 2024 r. południowe tereny kraju, która spowodowała straty w mieniu prywatnym i publicznym, Rada Ministrów zaproponowała przyjęcie rozwiązań prawnych ustanawiających wsparcie zarówno dla osób fizycznych, jak i przedsiębiorców, którzy ucierpieli w wyniku powodzi. Zaproponowano uzupełnienie obowiązującej ustawy z 16.9.2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi o szereg rozwiązań umożliwiających dodatkowe wsparcie osobom dotkniętym powodziom.

Wydłużenie okresu wypłaty wynagrodzenia

Zgodnie z art. 8 UsuwSkutkPowU faktyczna niemożność świadczenia pracy w związku z powodzią stanowi podstawę usprawiedliwienia nieobecności pracownika w pracy. Za czas tej usprawiedliwionej nieobecności pracownikowi przysługuje prawo do odpowiedniej części minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przez okres nie dłuższy niż 10 dni roboczych wynikających z rozkładu czasu pracy pracownika. Projekt precyzuje, że pracodawca, w razie uzasadnionych okoliczności, może wydłużyć okres, za który wypłacane jest wynagrodzenie.

Elastyczne korzystanie z urlopu wypoczynkowego

Projektowany przepis przewiduje rozszerzenie uprawnienia pracownika do wykorzystania części urlopu wypoczynkowego w terminie wskazanym przez pracownika, tj. tzw. „urlopu na żądanie”. Liczba dni urlopu „na żądanie” została powiększona o 4 dni w stosunku do liczby dni przewidzianej w Kodeksie pracy. Jest to przepis szczególny wobec art. 167² KP. Urlop na żądanie pracownika nie jest urlopem dodatkowym, zwiększającym przysługujący pracownikowi wymiar urlopu wypoczynkowego, wynikający z art. 154 KP. Urlop ten stanowi część urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi. Celem przepisu jest zwiększenie elastyczności korzystania z urlopu wypoczynkowego przez pracownika w szczególnie trudnym okresie trwania powodzi lub usuwania jej skutków.

Zasadą prawa pracy wynikającą z art. 154² KP jest udzielanie urlopu wypoczynkowego w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu. W celu zwiększenia elastyczność korzystania z urlopu wypoczynkowego przez pracownika proponuje się umożliwienie wykorzystania urlopu wypoczynkowego w wymiarze godzinowym odpowiadającym jedynie części dobowego wymiaru czasu pracy pracownika. W związku z powyższym pracownik zyska możliwość skorzystania z urlopu np. w wymiarze 3 godzin w czasie 8-godzinnego dnia pracy. Przewiduje się, że urlop udzielany w tym trybie nie może przekroczyć wymiaru 5 dni.

Zmiany związane z czasem pracy

Aby umożliwić pracownikom zamieszkującym tereny objęte powodzią podjęcie działań mających na celu przeciwdziałanie zagrożeniom związanym z powodzią, ich zwalczaniem lub usuwaniem skutków powodzi, wskazane jest umożliwienie tym pracownikom złożenie wniosków o obniżenie wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. Pracodawca będzie wówczas obowiązany uwzględnić wniosek pracownika. W związku z koniecznością sprawnego działania w sytuacji zagrożenia, pracownik będzie składał wniosek na 2 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy. Jeżeli wniosek zostanie złożony bez zachowania terminu, pracodawca obniży wymiar czasu pracy nie później niż z upływem 2 dni od dnia złożenia wniosku. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika. O przyczynie odmowy uwzględnienia wniosku pracodawca informuje pracownika w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie 2 dni roboczych od dnia złożenia wniosku przez pracownika.

Projekt przewiduje, żeby pracodawca w czasie trwania powodzi lub w czasie usuwania jej skutków nie mógł zatrudniać pracownika zamieszkującego tereny objęte powodzią w godzinach nadliczbowych, ani delegować tego pracownika poza stałe miejsce pracy – bez jego zgody. Przepis ten ma na celu umożliwienie pracownikowi zamieszkującemu tereny objęte powodzią sprawowania większej kontroli nad jego czasem wolnym. Powszechne przepisy prawa pracy zobowiązują bowiem pracownika do podporządkowania się poleceniom pracodawcy dot. wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych, a także poleceniu udania się w podróż służbową. Tymczasem pracownik zamieszkujący tereny objęte powodzią może stać przed koniecznością prowadzenia działań mających na celu zabezpieczenie swojego miejsca zamieszkania lub usuwania skutków powodzi. Realizowanie poleceń pracodawcy skutkujących oddaleniem od miejsca zamieszkania może uniemożliwić pracownikowi podjęcie tych działań.

Zwolnienie z zakazu handlu w niedzielę

Zaproponowano, żeby w związku z powodzią w okresie obowiązywania stanu klęski żywiołowej zakaz wykonywania czynności związanych z handlem w niedziele i święta w placówkach handlowych, określony w art. 5 OgrHandNiŚU, nie obowiązywał w niedziele w zakresie wykonywania czynności związanych z handlem, polegających na rozładowywaniu, przyjmowaniu i ekspozycji towarów pierwszej potrzeby oraz powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania takich czynności. Zwolnienie z omawianego zakazu nie będzie obowiązywać jednak w niedziele, w które przypada święto.

Badania lekarskie i szkolenia bhp

Proponowane zmiany w projekcie ustawy polegają także na zawieszeniu na okres trwania powodzi i jej skutków, dla pracowników zamieszkałych na obszarach dotkniętych powodzią przeprowadzania badań lekarskich oraz przedłużeniu o okres 30 dni od dnia zakończenia okresu zagrożenia powodzią terminu ważności orzeczeń lekarskich. Analogiczne rozwiązanie zaproponowano w zakresie przeprowadzania szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Przedłużenie kadencji organów w firmach i instytucjach

Stosownie do art. 11 ust. 1 InfoPracowU, kadencja rady pracowników trwa 4 lata od dnia jej wyboru. Po ustaniu kadencji rady pracowników w celu powołania nowej rady pracowników pracownicy ponownie składają wniosek o zorganizowanie wyborów. W przypadku, w którym w związku z powodzią jest utrudnione funkcjonowanie zakładu pracy powołanie rady pracowników nowej kadencji byłoby wręcz niewykonalne. Jednocześnie w sytuacjach kryzysowych rzetelna komunikacja między załogą a pracodawcą jest podstawą podejmowania kluczowych decyzji. W związku z powyższym zaproponowano, żeby u tych pracodawców, u których na skutek powodzi nie możliwe jest przeprowadzenie nowych wyborów rady pracowników, przedłużyć kadencje tego organu.

Analogicznie zgodnie z art. 6 ust. 2 SpołInspPracyU społecznych inspektorów pracy wybiera się na okres 4 lat. Proponuje się, aby u tych pracodawców, u których na skutek powodzi jest niemożliwe przeprowadzenie nowych wyborów, kadencja społecznego inspektora pracy była przedłużona. Celem tego przepisu jest umożliwienie sprawnego działania społecznej inspekcji pracy, w sytuacjach w których powódź wpłynęła negatywnie m.in. na stan budynków, maszyn, urządzeń technicznych i sanitarnych w zakładzie pracy.

Zaproponowano również odpowiednie stosowanie przedmiotowej instytucji do kadencji organów statutowych związku zawodowego, związku lub organizacji przedsiębiorców, związków pracodawców, ich federacji i konfederacji działających w przypadku, gdy nie istnieją warunki do przeprowadzenia wyborów. Celem przepisu jest umożliwienie zgodnego z prawem działania przedmiotowych organów szczególnie w sytuacji, w której może się pojawić konieczność szybkiego dostosowania postanowień porozumień zbiorowych do nowych warunków gospodarczych (przykładowo porozumienia zawierane na podstawie art. 9 KP o zawieszeniu stosowania zakładowych przepisów prawa pracy).

Nowelizacja ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym

Na stronie internetowej rządowego centrum legislacji Ministerstwo przedstawiło projekt nowelizacji w/w ustawy. Obecnie projekt trafił do opiniowania.

Najistotniejszą zmianą wynikającą z nowelizacji ma być powołanie portalu DOM prowadzonego przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. Wnioskodawca w uzasadnieniu stwierdzają, że informacje uzyskiwane dzięki funkcjonowaniu Portalu DOM będą również umożliwiać organom publicznym bieżącą analizę rynku mieszkaniowego, w tym wpływu instrumentów wsparcia mieszkalnictwa na parametry tego rynku także w skali lokalnej (liczba i struktura transakcji, ceny, struktura demograficzna nabywców). Funkcjonowanie Portalu ma docelowo dostarczyć informacji niezbędnych do prawidłowego prowadzenia polityki mieszkaniowej państwa i parametryzowania instrumentów wsparcia mieszkalnictwa w związku z art. 75 Konstytucji RP, który stanowi, że władze publiczne prowadzą politykę sprzyjającą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli, w szczególności przeciwdziałają bezdomności, wspierają rozwój budownictwa socjalnego oraz popierają działania obywateli zmierzające do uzyskania własnego mieszkania.

Obecnie osoby zainteresowane zakupem nieruchomości mieszkaniowych w Polsce nie mają dostępu do wiarygodnych i aktualnych danych na temat cen transakcyjnych zakupu mieszkań. Brak powszechnego i bezpłatnego dostępu do aktualnych i wiarygodnych informacji o cenach transakcyjnych nieruchomości mieszkaniowych utrudnia osobom fizycznym zamierzającym nabyć mieszkanie lub dom jednorodzinny orientację w realnych cenach rynkowych nieruchomości mieszkaniowych. Rozwiązaniem tych problemów jest stworzenie portalu, w ramach prowadzenia którego będą gromadzone aktualne i wiarygodne (pochodzące z publicznych źródeł, poprawne pod względem merytorycznym, możliwie najbardziej kompletne etc.) dane i informacje o transakcjach mieszkaniowych na rynku pierwotnym i wtórnym, co w konsekwencji umożliwi powszechny i bezpłatny dostęp do wiarygodnych statystyk cen transakcyjnych nieruchomości mieszkaniowych na rynkach mieszkaniowych w wybranych zakresach czasowych i lokalizacjach, przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony stronom poszczególnych transakcji mieszkaniowych, w tym ochrony ich prawa do prywatności

Danymi i informacjami gromadzonymi i przetwarzanymi w ramach prowadzenia Portalu DOM mają być: daty zawarcia umów, dane przekazywane z ewidencji gruntów,

numer, pod którym akt notarialny został wpisany do repertorium A, oraz imię i nazwisko notariusza, który sporządził akt, i siedzibę jego kancelarii, a jeżeli akt sporządziła osoba wyznaczona do zastępstwa notariusza lub upoważniona do dokonywania czynności notarialnych – również imię i nazwisko tej osoby, numer księgi wieczystej nieruchomości objętej umową i adres tej nieruchomości, rodzaj obiektu będącego przedmiotem umowy, przez wskazanie lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, cenę lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego objętego umową, powierzchnię użytkową lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego objętego umową oraz powierzchnię nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym objętym umową, liczbę pokoi w lokalu mieszkalnym albo domu jednorodzinnym objętym umową, kondygnację nadziemną budynku, na której znajduje się lokal mieszkalny objęty umową, liczbę kondygnacji nadziemnych i liczbę kondygnacji podziemnych budynku, w którym znajduje się lokal mieszkalny objęty umową, j) numer PESEL nabywcy, a jeżeli numer PESEL nie został nadany – datę urodzenia, serię, numer i nazwę dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz nazwę państwa, które wydało ten dokument, dane i informacje o umowach, których przedmiotem jest: przeniesienie na nabywcę własności lokalu mieszkalnego oraz praw niezbędnych do korzystania z tego lokalu, przeniesienie na nabywcę własności nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym lub użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego na niej posadowionego stanowiącego odrębną nieruchomość lub przeniesienie ułamkowej części własności tej nieruchomości wraz z prawem do wyłącznego korzystania z części nieruchomości służącej zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, przeniesienie na nabywcę spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego albo do domu jednorodzinnego.

Należy zauważyć, że dotychczas dane udostępniane z operatu ewidencji gruntów i budynków a dotyczące danych osobowych na rzecz podmiotów nie będących właścicielami, użytkownikami wieczystymi są przekazywane wyłącznie z uwagi na interes prawny tych osób lub organom, które maja zapewniony wgląd w te dane z mocy prawa. W nowelizacji o której mowa dostęp do portalu DOM ma mieć charakter powszechny i bezpłatny co pozostaje w sprzeczności z dotychczasowymi przepisami, w tym regulacjami o ochronie danych osobowych. Gdyby nowelizacja miała wejść w życie w aktualnym kształcie to w jej przepisach brak jest przepisów nowelizujących Prawo geodezyjne. Należy także wskazać, że dane z ewidencji gruntów są odpłatne, podczas gdy portal DOM miałby te same dane udostępniać bezpłatnie.

Rodzinny wywiad środowiskowy w przypadku klęski żywiołowej

Rozporządzeniem MRPiPS z 19.9.2024 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz.U. z 2024 r. poz. 1391) wprowadzono zmiany do rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (dalej; RodzWywŚrodR).

Z § 3 RodzWywŚrodR wynika m.in., że wywiad przeprowadza się:

1. z osobą lub rodziną w miejscu zamieszkania lub pobytu, w dniach roboczych, w godzinach pracy podmiotu uprawnionego, albo w innym terminie uzgodnionym z osobą lub rodziną, za zgodą kierownika jednostki organizacyjnej pomocy społecznej;
2. w terminie 14 dni roboczych od dnia powzięcia wiadomości o konieczności jego przeprowadzenia.

W sprawach niecierpiących zwłoki, wymagających pilnej interwencji pracownika socjalnego zatrudnionego w podmiocie uprawnionym, wywiad przeprowadza się niezwłocznie, nie później niż w terminie 2 dni roboczych od dnia powzięcia wiadomości o potrzebie przyznania świadczenia z pomocy społecznej. Dodano w związku z tym przepisy, zgodnie z którymi w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej pracownik socjalny zatrudniony w podmiocie uprawnionym przeprowadza wywiad niezwłocznie, nie później niż w terminie 2 dni roboczych od dnia powzięcia wiadomości o potrzebie przyznania świadczenia. W takim przypadku pracownik socjalny wypełnia część VII kwestionariusza wywiadu jedynie w zakresie lit. A poz. 1–6 oraz lit. B, tzn. wypełnia dane obejmujące:

1. imię i nazwisko;
2. serię i nr dokumentu potwierdzającego tożsamość;
3. PESEL;
4. adres zamieszkania i adres do korespondencji;
5. straty poniesione w wyniku sytuacji kryzysowej występującej na skalę masową, a także klęski żywiołowej bądź zdarzenia losowego.

„Siła wyższa” a zasady uzupełnienia wynagrodzenia pracownika. Wyjaśnienia ZUS

Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku pracownikowi, który korzystał ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych na podstawie art. 148¹ § 1 Kodeksu pracy (dalej: KP) należy przyjąć stałe miesięczne wynagrodzenie pracownika wynikające z umowy.

Jeżeli natomiast:

– pracownikowi przysługują zmienne składniki wynagrodzenia, należy je przyjąć po uzupełnieniu, według zasady opisanej w art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej.

Oznacza to, że wynagrodzenie miesięczne zmienne, które pracownik osiągnąłby, gdyby przepracował cały miesiąc, ustala się poprzez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego za przepracowane dni robocze przez liczbę dni, w których zostało ono osiągnięte i pomnożenie przez liczbę dni, które pracownik był obowiązany przepracować w danym miesiącu – jeżeli przepracował choćby jeden dzień.

Natomiast, aby móc uzupełnić wynagrodzenie zmienne pracownika korzystającego ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych na podstawie art. 148¹ §1 KP przez kilka godzin dziennie, należy każdorazowo ustalić stawkę godzinową pracownika. Jest ona wyliczana przez podzielenie sumy zmiennych składników wynagrodzenia wypłaconych w miesiącu/kwartalnie, w którym wystąpiła nieobecność w pracy, przez liczbę godzin faktycznie przepracowanych w tym miesiącu/kwartale przez pracownika.

Ustaloną w ten sposób stawkę godzinową należy pomnożyć przez liczbę godzin, w których pracownik korzystał z działania siły wyższej i następnie przez 50% (w związku ze zwolnieniem od pracy wynikającym z działania siły wyższej otrzymał on bowiem wynagrodzenie wynoszące 50%). Obliczoną w ten sposób wartość należy dodać do zmiennego wynagrodzenia pracownika osiągniętego w danym miesiącu/kwartale.

Dni, w których pracownik korzystał ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych na podstawie art. 148¹ § 1 KP przez kilka godzin należy uznać za dni przepracowane przez pracownika i w taki sposób płatnik składek winien wykazać je w przedkładanym do ZUS zaświadczeniu.

Źródło: zus.pl

Projekt ustawy o zarządzaniu danymi

Projekt ustawy o zarządzaniu danymi przede wszystkim dostosowuje do polskiego prawa regulacji zawartych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/868 z 30.5.2022 r. w sprawie europejskiego zarządzania danymi i zmieniające rozporządzenie (UE) 2018/1724 (akt w sprawie zarządzania danymi) (Dz.Urz. UE L 152 z 2022 ze zm.; dalej: DGA).

Jak wynika z uzasadnienia do projektu ustawy, istota przewidzianych w nim rozwiązań polega na zbudowaniu odpowiedniego otoczenia instytucjonalno-organizacyjnego oraz regulacyjnego, które umożliwi pełne stosowanie przepisów DGA w Polsce. Proponowane rozwiązania oparto na założeniu, że regulacja na poziomie krajowym ma dotyczyć wyłącznie przepisów, które zgodnie z prawem unijnym wprost przekazano do uregulowania w prawie krajowym lub takich, w których DGA zostawiło swobodę regulacyjną państwom członkowskim.

W zakresie przepisów dotyczących ponownego wykorzystywania danych projekt ustawy wprowadza regulacje dotyczące określenia:

W zakresie usługi pośrednictwa danych organem właściwym do spraw takich usług ma być Prezes UODO. Zgodnie z art. 14 ust. 4 lit. b i c oraz ust. 5 DGA, organ właściwy do spraw usług pośrednictwa danych jest uprawniony do żądania zaprzestania naruszeń w rozsądnym terminie lub – w przypadku poważnego naruszenia – niezwłocznie, a także przyjmuje odpowiednie i proporcjonalne środki służące spełnianiu wymogów. W związku z tym organy właściwe do spraw usług pośrednictwa danych mają być w stosownych przypadkach uprawnione m.in. do żądania:

W przypadku gdy niemający jednostki organizacyjnej w UE dostawca usług pośrednictwa danych nie wyznaczy przedstawiciela prawnego lub przedstawiciel prawny nie dostarczy na żądanie właściwego organu niezbędnych informacji w pełni wykazujących przestrzeganie DGA, organ ten ma być uprawniony do przesunięcia rozpoczęcia lub zawieszenia świadczenia usługi pośrednictwa danych do czasu wyznaczenia przedstawiciela prawnego lub dostarczenia niezbędnych informacji.

Jak wynika z projektu ustawy, środki wynikające z tych przepisów GDA Prezes UODO nałoży w drodze decyzji.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 DGA, każde państwo członkowskie wyznacza co najmniej jeden właściwy organ odpowiedzialny za prowadzenie jego publicznego krajowego rejestru uznanych organizacji altruizmu danych. Projekt ustawy wprowadza zasadę, że organem właściwym do spraw rejestracji organizacji altruizmu danych będzie również Prezes UODO.

Z art. 22 projektu ustawy wynika, że w zakresie przekazywania danych nieosobowych do państw trzecich, Prezes UODO wszczyna postępowanie administracyjne w sprawie naruszenia obowiązków dotyczących przekazywania danych nieosobowych do państw trzecich z urzędu, albo na wniosek podmiotu sektora publicznego, który udzielił dostępu do celów ponownego wykorzystywania danych. Po przeprowadzeniu takiego postępowania Prezes UODO w drodze decyzji:

Z art. 23 projektu ustawy wynika zaś, że Prezes UODO będzie mógł nałożyć na dostawcę usług pośrednictwa danych, w drodze decyzji, administracyjną karę pieniężną, jeżeli dostawca ten:

Ponadto:

Podmiot podlegający karze ma też mieć obowiązek dostarczyć Prezesowi UODO, na każde jego żądanie, w ciągu 30 dni od dnia otrzymania żądania, danych lub dokumentów niezbędnych do ustalenia wysokości administracyjnych kar pieniężnych. Kary te będą podlegały egzekucji administracyjnej.

Ustawa ma wejść w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.

Podsumowując, jak zauważają twórcy projektu ustawy, przepisy DGA stosuje się bezpośrednio, ale poziom regulacji w polskim prawie krajowym nie jest pełny. Powoduje to konieczność przyjęcia dodatkowych przepisów krajowych służących stosowaniu DGA. Jak wynika z DGA, prawodawca unijny pozostawił państwom członkowskim pewną swobodę w zakresie ukształtowania otoczenia instytucjonalno-organizacyjnego oraz regulacyjnego dla potrzeb stosowania przepisów DGA.

W zakresie:

Jak podkreślono w uzasadnieniu do projektu ustawy, ponieważ polskie prawo nie przewiduje obecnie rozwiązań, które odpowiadałyby wszystkim mechanizmom regulowanym przez DGA, konieczne jest uchwalenie krajowych regulacji, które będą służyć stosowaniu przepisów unijnych. Najlepszym rozwiązaniem jest więc uchwalenie nowej ustawy zawierającej przepisy prawa krajowego umożliwiające pełne stosowanie DGA w Polsce. Przepisy te mają regulować obszary pozostawione przez prawodawcę unijnego do uregulowania przez państwa członkowskie. Nowej ustawie proponuje się nadać tytuł „ustawa o zarządzaniu danymi”. Obecnie projekt ustawy skierowano do uzgodnień.

Wstąpienie w stosunek najmu lokalu mieszkalnego w razie śmierci najemcy 

Zgodnie z art. 691 § 1 ustawy – Kodeks cywilny (dalej: KC), w razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują:

Jak wskazuje się w doktrynie, na tle komentowanego przepisu wątpliwości dotyczą m.in. pominięcia w kręgu uprawnionych do wstąpienia wprost w najem: dalszych zstępnych najemcy (wnuki, prawnuki itd.), jego wstępnych i rodzeństwa. Wyjaśnia się jednak, że aktualnie osoby takie mogą wstąpić w stosunek najmu jedynie jako „inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych” oraz jako „osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą”, jeśli przyjąć, że aktualne brzmienie art. 691 § 1 KC obejmuje pozostawanie we wspólnocie domowej, duchowej, gospodarczej i fizycznej, przy wyłączeniu jako obligatoryjnej przesłanki współżycia fizycznego. Przy czym warto tu powołać stanowisko zajęte w uchwale SN z 21.5.2002 r., III CZP 26/02, Legalis, w której wskazano, iż wnuk zmarłego najemcy nie należy do osób wymienionych w art. 691 § 1 KC także wtedy, gdy łączy go z najemcą więź gospodarcza i uczuciowa.

Przepis art. 691 KC ma na celu umożliwienie dalszego najmowania pełnowartościowego mieszkania przez osoby bliskie zmarłego lokatora, które w mieszkaniu stale zamieszkiwały aż do jego śmierci. Jednocześnie osoby wymienione w art. 691 § 1 KC w razie ziszczenia się przesłanki wskazanej w art. 691 § 2 KC wstępują w stosunek najmu z mocy samego prawa. Skutek ten następuje przy tym niezależnie od woli właściciela lokalu i niezależnie od ewentualnego ustalenia, że z tytułu czynszu najmu lokalu i innych opłat związanych z jego używaniem pozostają na tę chwilę jakiekolwiek zaległości.

Wymaga zatem podkreślenia, że osoby wymienione w art. 691 § 1 KC wstępują w stosunek najmu lokalu mieszkalnego pod warunkiem, że stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci (art. 691 § 2 KC). Określenie „stałe zamieszkiwanie z najemcą” posiada przy tym odmienny zakres znaczeniowy, niż „miejsce zamieszkania” uregulowane w art. 25–28 KC, a w szczególności należy je łączyć z określonym lokalem, a nie miejscowością, o której mowa w art. 25 KC. Zasadniczo przyjmuje się tu konieczność ustalenia, że określony lokal stanowi „centrum życiowe” („ześrodkowanie całej działalności życiowej”) określonej osoby. Przykładowo, SN w wyroku z 20.3.1981 r. (III CRN 30/81, Legalis) uznał, że lokalem, w którym osoba bliska zmarłego najemcy stale z nim zamieszkiwała aż do chwili jego śmierci, jest w świetle art. 691 KC takie mieszkanie, które stanowiło centrum życiowe tej osoby. Przesłanka stałego zamieszkania z najemcą zawiera w sobie zatem wymaganie, żeby osoba bliska najemcy nie miała innego mieszkania, a lokal mieszkalny zajmowany przez tę osobę z najemcą stanowił centrum jej spraw życiowych (wyr. SN z 15.1.1981 r., III CRN 314/80, Legalis). Przez stałe zamieszkanie, stanowiące przesłankę nabycia praw najmu na podstawie art. 691 KC, należy więc rozumieć zamieszkiwanie w konkretnym mieszkaniu, w określonej miejscowości, z zamiarem stałego pobytu, wyrażonym przez to, że w tym mieszkaniu i tej miejscowości skupia się życie osobiste i działalność osoby bliskiej najemcy.

Brak spełnienia przesłanki z art. 691 § 2 KC skutkuje zaś wygaśnięciem umowy najmu lokalu mieszkalnego z chwilą śmierci najemcy. W świetle postanowień art. 922 § 2 KC pamiętać należy z kolei, że prawo najmu lokalu mieszkalnego nie wchodzi do spadku, a przechodzi na oznaczone w art. 691 KC osoby bez względu na to, czy są one spadkobiercami (zob. wyr. NSA z 27.11.2018 r., II FSK 3154/16, Legalis). W braku zatem osób uprawnionych do najmu lokalu prawo to – jak wskazano już wyżej – wygasa. W takiej sytuacji do odbioru prywatnych rzeczy zmarłego najemcy, jak też zwrotu kluczy do lokalu, uprawnieni i zarazem zobowiązani są spadkobiercy zmarłego.

VAT od darowizn dla ofiar powodzi obniżony do 0%

W Dz.U. z 2024 r. pod poz. 1381 opublikowano rozporządzenie Ministra Finansów z 17.9.2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług.

W rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług dodano § 10a, z którego wynika, że do 31 grudnia 2024 r. obniżoną do wysokości 0% stawkę VAT stosuje się do dostawy stanowiącej darowiznę towarów, tzn. przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa (art. 7 ust. 2 pkt 2 VATU) oraz nieodpłatnego świadczenia usług (art. 8 ust. 2 VATU) – na cele związane z pomocą poszkodowanym wskutek intensywnych opadów atmosferycznych lub powodzi we wrześniu 2024 r.

Obniżoną stawkę VAT stosuje się wyłącznie do dostaw towarów lub świadczenia usług dokonywanych na rzecz:

1. organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;
2. jednostek samorządu terytorialnego;
3. podmiotów leczniczych w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej;
4. Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych.

Z rozporządzenia wynika też, że obniżoną stawkę można też stosować do dostawy towarów lub świadczenia usług dokonanych w okresie od 12 września 2024 r. do 17 września 2024 r. W takim przypadku podatnik oraz uprawiony podmiot powinni potwierdzić na piśmie dokonanie dostawy lub świadczenie usługi.