Raportowanie informacji o sprzedawcach na platformach cyfrowych

Od 1 lipca 2024 roku podwyżka płacy minimalnej do 4300 zł

Podwójna podwyżka płacy minimalnej w 2024 r.

Zgodnie z art. 3 ustawy z 10.10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, jeżeli prognozowany na rok następny wskaźnik cen, o którym mowa w art. 2 ust. 2 pkt 3 ustawy (tj. przyjęty do opracowania projektu ustawy budżetowej średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem) wynosi co najmniej 105%, to ustala się dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r., tj. od 1 stycznia i od 1 lipca. W związku z tym w 2024 r. mamy podwójną podwyżkę płacy minimalnej, ponieważ prognozowana inflacja na 2024 r. przekraczała 6%.

Do 4300 zł od lipca 2024 roku

W rozporządzeniu o minimalnym wynagrodzeniu Rada Ministrów wskazała, że:

Kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę od 1.1.2024 r., tj. 4242 zł, oznacza wzrost o 752 zł w stosunku do kwoty obowiązującej od 1.1.2023 r. (3490 zł), czyli o 21,5 %. Podwyższenie płacy minimalnej od 1.7.2024 roku do 4300 zł oznacza wzrost o 700 zł w stosunku do kwoty z 1.7.2023 r. (3600 zł), czyli o 19,4 %. Przeciętna wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2024 r. wynosi 4271 zł.

Minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych od 1.1.2024 r. w wysokości 27,70 zł, oznacza wzrost o 4,9 zł w stosunku do kwoty obowiązującej od 1.1.2023 r., czyli o 21,5%. Podwyższenie minimalnej stawki godzinowej od 1.7.2024 r. do 28,10 zł oznacza wzrost o 4,6 zł w stosunku do kwoty z 1.7.2023 r., czyli o 19,5%.

Projektowane zmiany w przepisach oświatowych dotyczą również wybranych aspektów „finansowych”

Na stronie internetowej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów ukazały się założenia projektu nowelizacji różnych aktów prawnych związanych z szeroko pojmowaną oświatą. Według podanych tam danych projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw ma obejmować zmiany m.in. w ustawie o systemie oświaty, ustawie – Prawo oświatowe (dalej: PrOśw) oraz w ustawie o systemie informacji oświatowej.

Zmiana sposobu określenia kwoty dofinansowania kosztów kształcenia młodocianych pracowników

Pierwsza zmiana miałaby związek z wątpliwościami samorządów (gmin) związanymi ze sposobem waloryzacji dofinansowań w skali danego roku, określonym w art. 122 PrOśw. W założeniach do ww. projektu podano, że kwoty dofinansowania podlegają waloryzacji wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, jeżeli ten wskaźnik w roku kalendarzowym poprzedzającym rok, w którym następuje wypłata dofinansowania, wynosi co najmniej 105%. Wysokość wskaźnika Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej ,,Monitor Polski” na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Pierwszy raz od wielu lat waloryzacja wystąpiła w 2022 r., kiedy to wskaźnik za 2021 r. został określony na poziomie 5,1%. W 2023 r. za 2022 r. wskaźnik ten wyniósł 14,4%, a w 2024 r. za 2023 r. wskaźnik wynosi 11,4%. Biorąc po uwagę zgłaszane problemy z naliczaniem wysokości kwoty dofinansowania kosztów kształcenia młodocianego pracownika, związane z różnym interpretowaniem przez organy przyznające to dofinansowanie (odmienne podejście gmin co do sposobu jego wyliczenia), konieczna jest zmiana ww. przepisów.

Dostosowanie podstawy prawnej dotyczącej pomocy de minimis, związanej z dofinansowaniem kosztów kształcenia młodocianego pracownik

Projektowane zmiany pozostawałyby w związku ze zmianą stanu prawnego i nowym rozporządzeniem Komisji (UE) z 13.12.2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (rozporządzenie 2023/2831). W obecnym stanie prawnym art. 122 ust. 11 PrOśw odwołuje się do art. 2 pkt 17 PostPomPubU, który stanowi, że działalność gospodarcza oznacza działalność gospodarczą, do której mają zastosowanie reguły konkurencji określone w przepisach części trzeciej tytułu VII rozdziału 1 TFUE.

W założeniach do omawianego projektu podano, że konieczne jest dostosowanie podstawy prawnej, o której mowa w art. 122 PrOśw. Jak podkreślono, w dniu 1.1.2024 r. weszło w życie rozporządzenie Komisji (UE) 2023/2831 z 13.12.2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (rozporządzenie 2023/2831), które zastąpiło obowiązujące do 31.12.2023 r. rozporządzenie Komisji (UE) nr 1407/2013 z 18.12.2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (rozporządzenie 1407/2013). Zgodnie z informacją przekazaną przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w dniu 30.6.2024 r. wygasa możliwość udzielania pomocy de minimis na zasadach określonych w rozporządzeniu 1407/2013. Tym samym, niezbędna jest aktualizacja przepisów (wskazujących właściwe rozporządzenie unijne), tak aby pomoc de minimis mogła być udzielana przedsiębiorcom na zasadach określonych w rozporządzeniu nr 2023/2831.

Rozszerzenie katalogu kosztów finansowanych ze środków Funduszu Pracy (FP)

Kolejna propozycja zmian ma związek z rozszerzeniem katalogu kosztów dofinansowywanych ze środków Funduszu Pracy związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem egzaminu zawodowego lub egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie i zwiększeniem wysokości kwoty przeznaczonej na to dofinansowanie za jednorazowe przystąpienie do egzaminu z każdej kwalifikacji wyodrębnionej w danym zawodzie.

W założeniach do ww. projektu podano motywy planowanego rozszerzenia katalogu kosztów. W tym zakresie podkreślono, że od wielu lat ze środków Funduszu Pracy dofinansowuje się koszty przygotowania i przeprowadzenia egzaminu zawodowego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie. Jednocześnie, w związku z wprowadzeniem proponowanych rozwiązań dotyczących wynagradzania egzaminatorów-weryfikatorów i operatorów pracowni informatycznej istnieje konieczność rozszerzenia katalogu kosztów dofinansowywanych ze środków Funduszu Pracy związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem egzaminu zawodowego lub egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie o koszty związane z wynagradzaniem wskazanych osób. Dalej autorzy założeń wskazują, że wprowadzenie ww. propozycji jak i inne czynniki (np. inflacja) spowodowały ponad dwukrotny wzrost kosztów przeprowadzania części praktycznej egzaminów zawodowych i egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie w modelu „w” (z wykonaniem). Stąd konieczność zwiększenia, od 2024 r., wysokości kwoty przeznaczonej na dofinansowanie z Funduszu Pracy za jednorazowe przystąpienie do egzaminu z każdej kwalifikacji wyodrębnionej w danym zawodzie.

Kontrola problemowa w jednostkach pomocy społecznej także w siedzibie kontrolującego

W Dz.U. z 2024 r. pod poz. 912 opublikowano rozporządzenie MRPiPS z 17.6.2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej. Zgodnie z § 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (dalej: KontrPomSpołR) w jednostkach podlegających kontroli przeprowadza się kontrole: kompleksowe, problemowe oraz kontrole doraźne.

Jednostka podlegająca kontroli to m.in. jednostka organizacyjna pomocy społecznej, noclegownia, ogrzewalnia, dodano, że także mieszkanie treningowe lub wspomagane, rodzinny dom pomocy, placówka zapewniająca całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, o których mowa w ustawie o pomocy społecznej (§ 2 KontrPomSpołR), ale też:

1) urząd gminy, starostwo powiatowe i urząd marszałkowski, w zakresie zadań pomocy społecznej;

2) podmiot niepubliczny wykonujący zadanie z zakresu pomocy społecznej na podstawie umowy z organami administracji rządowej lub samorządowej.

Z § 6 KontrSpołR wynika, że kontrola problemowa (przeprowadza się ją według planu kontroli) polega na sprawdzaniu wybranych obszarów organizacji i funkcjonowania jednostki podlegającej kontroli wiążących się z realizacją zadania określonego w ustawie o pomocy społecznej. Dodano przepis, zgodnie z którym kontrola problemowa może być prowadzona w siedzibie kontrolującego, na podstawie dokumentów udostępnionych przez jednostkę podlegającą kontroli. Przed zmianą w siedzibie organu kontrolującego można było prowadzić kontrolę doraźną.

Zakres kontroli kompleksowej może obejmować sprawdzenie zrealizowania zaleceń pokontrolnych wydanych po poprzedniej kontroli kompleksowej, problemowej lub doraźnej. Przed zmianą zalecenia te dotyczyły tylko kontroli kompleksowej.

Ponadto kierownik jednostki kontrolowanej zapewni kontrolującym warunki i środki niezbędne do sprawnego przeprowadzenia kontroli – dodano, że w miarę możliwości oddzielne pomieszczenie z odpowiednim wyposażeniem.

 

Stosowanie przepisów Prawa zamówień publicznych przez fundacje oraz stowarzyszenia – opinia UZP

W odniesieniu do pierwszej z ww. kategorii UZP podnosi, że dla zakwalifikowania fundacji oraz stowarzyszeń do podmiotów prawa publicznego konieczne jest spełnienie warunku posiadania osobowości prawnej, warunku szczególnego celu działalności oraz co najmniej jednego z warunków określonych w art. 4 pkt 3 ppkt a–d ustawy – Prawo zamówień publicznych (dalej: PrZamPubl), czyli przesłanki dotyczącej wywierania wpływu na podmioty prawa publicznego przez inne podmioty prawa publicznego lub jednostki sektora finansów publicznych, lub inne niż jednostki sektora finansów publicznych państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Wpływ ten może przybrać formę wpływu:

Zdaniem UZP fundacje oraz zasadniczo stowarzyszenia spełniają przesłankę posiadania osobowości prawnej, która łącznie z pozostałymi przesłankami wyróżnionymi w art. 4 pkt 3 PrZamPubl pozwala zaliczyć dany podmiot do kategorii zamawiających z art. 4 pkt 3 PrZamPubl. Przy dokonywaniu analizy w zakresie obowiązku stosowania PrZamPubl przez stowarzyszenie należy więc zbadać, czy stowarzyszenie posiada osobowość prawną. Zauważa się przy tym, że aby podmiot został zakwalifikowany jako podmiot prawa publicznego, musi spełniać również przesłankę utworzenia w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym niemających charakteru przemysłowego ani handlowego. W odniesieniu do tej okoliczności – zdaniem UZP – fundacje oraz stowarzyszenia, będące jednocześnie organizacjami pożytku publicznego z racji swojego statusu, wypełniają zadania o charakterze publicznym na rzecz ogółu społeczeństwa bądź określonej, szczególnej jego grupy. Rola ta szczególnie wyraźnie przedstawia się w okolicznościach, gdy na realizację tych zadań fundacje lub stowarzyszenia otrzymują środki publiczne, które przeznaczone mogą być wyłącznie na realizację zadań o takim właśnie charakterze. Jednocześnie uzasadnione jest stwierdzenie, że działania o charakterze publicznym są co do zasady działaniami powszechnymi. Podmioty realizujące te zadania zasadniczo nie decydują, w oparciu o subiektywne przesłanki, kto zostanie beneficjentem ich pomocy, są zobowiązane do prowadzenia działalności, której efekty wywierają wpływ na wszystkie osoby, na rzecz których działają.

Przy analizie statusu fundacji oraz stowarzyszenia zwraca się również uwagę, że jedną z form wywierania wpływu na podmioty prawa publicznego jest pojedyncze lub wspólne, bezpośrednie lub pośrednie ich finansowanie w ponad 50% przez JSFP lub przez inne państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, a także przez inne podmioty prawa publicznego (art. 4 pkt 3 lit. a PrZamPubl). Finansowanie, o którym mowa w tym przepisie, nie może być jednak utożsamiane z przekazywaniem środków w zamian za konkretne świadczenie do jakiego zobowiązuje się beneficjent na podstawie np. umowy o wykonywanie zadań publicznych. Organizacje pożytku publicznego, w celu realizacji określonych zadań mogą otrzymywać dotacje pochodzące z budżetu państwa bądź z budżetu JST. Jak wynika z art. 112 ust. 1 pkt 7 w związku z art. 127 ust. 1 pkt 1 lit. e oraz art. 221 ust. 1 ustawy o finansach publicznych (dalej: FinPubU), odpowiednio w budżecie państwa oraz budżecie JST mogą być zabezpieczane sumy na dotacje przeznaczone m.in. dla organizacji pozarządowych posiadających status organizacji pożytku publicznego, a zatem również fundacji i stowarzyszeń. Zatem przyznanie środków finansowych w postaci dotacji pochodzących z budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego uzależnione jest od przeznaczenia ich wyłącznie na cele wskazane w ustawie o finansach publicznych – tj. wyłącznie na cele publiczne. Jeżeli zatem określona instytucja otrzymuje ww. środki finansowe, to można wnioskować, że jest zobowiązana do prowadzenia działalności o charakterze społecznie użytecznym – publicznym.

Z kolei odnośnie do przesłanki, o której mowa w art. 4 pkt 3 lit. c PrZamPubl, tj. sprawowania nadzoru nad organem nadzorczym lub zarządzającym, UZP wskazuje, że należy ją oceniać z zastosowaniem kryterium możliwości wywierania wpływu na decyzje danego podmiotu przy użyciu określonych środków oddziaływania przysługujących innym zamawiającym, o których mowa w art. 4 pkt 1 i 2 PrZamPubl, jak również innym podmiotom prawa publicznego. Co istotne, nie wystarczy tu nadzór, o którym mowa w art. 8 ust. 5 Prawa o stowarzyszeniach oraz w art. 12 ustawy o fundacjach.

W opinii UZP podkreśla się ponadto, że obowiązek stosowania PrZamPubl przez podmioty, które co do zasady nie są zobowiązane do stosowania PrZamPubl przy odpłatnym nabywaniu dostaw, usług lub robót budowlanych, w tym przez fundacje i stowarzyszenia, może powstać w okolicznościach określonych w art. 6 PrZamPubl. Zamawiający subsydiowani to kategoria podmiotów, które nie mają na stałe statusu zamawiających (nie są ani zamawiającymi publicznymi, ani sektorowymi), ale okazjonalnie stają się zamawiającymi ze względu na udzielanie konkretnych zamówień i ich sfinansowanie lub dofinansowanie ze środków publicznych lub przez zamawiających publicznych.

W tym zakresie w pierwszej kolejności UZP wskazuje się, że pojęcie „finansowania zamówienia” w rozumieniu art. 6 PrZamPubl oznacza okoliczność przekazywania środków na konkretne świadczenie, nie zaś ogólnie na funkcjonowanie danego podmiotu. Środki publiczne lub też środki finansowe pochodzące od wskazanych ustawą podmiotów publicznych podlegają rozliczeniu w ramach wsparcia realizacji konkretnego przedsięwzięcia. Dla objęcia obowiązkiem stosowania przepisów PrZamPubl, oprócz finansowania zamówienia w ponad 50% ze środków publicznych, w rozumieniu art. 5 ust. 1 FinPubU lub przez podmioty zobowiązane do stosowania PrZamPubl przy udzielaniu zamówień, określone w art. 4 i art. 5 ust. 1 pkt 1 PrZamPubl, ustawodawca wymaga, aby wartość zamówienia była równa lub przekraczała progi unijne. Jeżeli wartość udzielanego zamówienia jest mniejsza niż progi unijne, podmiot nie będzie miał obowiązku stosowania PrZamPubl na podstawie art. 6 PrZamPubl, nawet jeżeli pozostałe przesłanki określone tym przepisem są spełnione. Poza tym określony podmiot będzie zobowiązany do stosowania PrZamPubl jedynie w sytuacji, gdy przedmiotem zamówienia będą roboty budowlane, o których mowa w art. 6 pkt 3 PrZamPubl lub usługi związane z tymi robotami budowlanymi. W konsekwencji, aby zakwalifikować dany podmiot jako zamawiającego subsydiowanego, konieczne jest jednoczesne spełnienie wszystkich warunków wymienionych w art. 6 PrZamPubl.

Źródło: https://www.gov.pl/web/uzp/obowiazek-stosowania-ustawy-prawo-zamowien-publicznych-przez-fundacje-oraz-stowarzyszenia-w-kontekscie-art-4-pkt-3-i-art-6-pzp)

Budowla i budynek dla celów podatku od nieruchomości – projekt zmian w ustawie

Nowa definicja budynku i budowli

Wniosek o wypłatę bonu energetycznego

Z ustawy wynika m.in., że bon energetyczny jest świadczeniem pieniężnym przysługującym jednorazowo gospodarstwu domowemu jednoosobowemu, w którym wysokość przeciętnego miesięcznego dochodu w rozumieniu art. 3 pkt 1 ŚwRodzU za 2023 r. nie przekraczała kwoty 2500 zł, oraz gospodarstwu domowemu wieloosobowemu, w którym wysokość takiego dochodu na osobę nie przekraczała kwoty 1700 zł. W przypadku gdy wysokość przeciętnego dochodu za 2023 r. na osobę przekraczała te kwoty, bon energetyczny przysługuje w wysokości różnicy między kwotą bonu energetycznego a kwotą, o którą został przekroczony przeciętny dochód za 2023 r. na osobę. Ponadto:

1. w przypadku gdy wniosek o wypłatę bonu energetycznego dla gospodarstwa domowego wieloosobowego złożyła więcej niż jedna osoba, ten bon jest wypłacany osobie w tym gospodarstwie domowym, która złożyła wniosek jako pierwsza;
2. na potrzeby składania wniosków o wypłatę bonu energetycznego przyjmuje się, że jedna osoba może wchodzić w skład tylko jednego gospodarstwa domowego;
3. liczba osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego jest ustalana na dzień złożenia wniosku o wypłatę bonu energetycznego.

Bon energetyczny przyznaje się w wysokości 300 zł gospodarstwu domowemu jednoosobowemu, natomiast gospodarstwu wieloosobowemu składającemu się z:

1. 2 do 3 osób – 400 zł;
2. 4 do 5 osób – 500 zł;
3. co najmniej 6 osób – 600 zł.

Przy czym, bon energetyczny przyznaje się w podwójnej wysokości w porównaniu z tymi kwotami, jeżeli główne źródło ogrzewania danego gospodarstwa domowego jest zasilane energią elektryczną i jest wpisane lub zgłoszone do centralnej ewidencji emisyjności budynków, zgodnie z art. 2 ust. 8 BonEnergU.

Wniosek o wypłatę bonu energetycznego:

1. składa się odpowiednio wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania osoby, która go składa od 1 sierpnia 2024 r. do 30 września 2024 r. Wniosek złożony po tym terminie pozostawia się bez rozpoznania;
2. składa się na piśmie w postaci papierowej albo elektronicznej za pomocą środków komunikacji elektronicznej;
3. w postaci papierowej opatruje się własnoręcznym podpisem i składa osobiście odpowiednio wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy albo nadaje w placówce pocztowej operatora pocztowego w lub w placówce podmiotu zajmującego się doręczaniem korespondencji na terytorium państw członkowskich UE, co jest równoznaczne ze złożeniem go odpowiednio wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta;
4. składany w postaci elektronicznej opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym;
5. zawiera dane wymienione w art. 3 ust. 5 i 6 BonEnergU, przy czym minister energii udostępni wzór wniosku.

Wójt, burmistrz lub prezydent miasta dokonuje weryfikacji wniosku o wypłatę bonu energetycznego, w szczególności w zakresie zgłoszenia lub wpisania głównego źródła ogrzewania do centralnej ewidencji emisyjności budynków zgodnie z art. 4 ustawy, z którego wynika m.in., że wniosek o wypłatę bonu energetycznego rozpatruje się w ciągu 60 dni od dnia jego prawidłowego złożenia, przy czym przyznanie przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta bonu energetycznego nie wymaga wydania decyzji administracyjnej. Wnioskodawca może zaś jednorazowo wystąpić do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o korektę wysokości przyznanego bonu energetycznego w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego bonu.

Bon energetyczny wypłacają gminy niezwłocznie po jego przyznaniu przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Wypłata bonu energetycznego jest zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej. Gminy otrzymują na ten cel dotacje celowe z budżetu państwa, które wojewodowie przekazują gminom. Gmina składa wojewodzie wniosek o przekazanie dotacji celowej do 15 sierpnia 2024 r., natomiast do 20 września 2024 r. gmina może złożyć korektę wniosku. Dotacje celowe wojewoda przekazuje gminom na podstawie złożonego wniosku w miesięcznych ratach.

Z ustawy wynika też, że:

1. wójt, burmistrz lub prezydent miasta przedstawia wojewodzie informację o liczbie toczących się postępowań w sprawie przyznania bonu energetycznego, w których w związku z wniesieniem odwołania nie zapadło prawomocne rozstrzygnięcie organu administracji publicznej lub sądu administracyjnego, którego skutkiem jest przyznanie bonu energetycznego, oraz o łącznej wysokości bonów energetycznych będącej przedmiotem tych postępowań, do 31 maja każdego roku w okresie od 2025 r. do 2034 r.;
2. wojewodowie przedstawiają ministrowi właściwemu do spraw energii zbiorczą informację o liczbie toczących się postępowań w sprawie przyznania bonu energetycznego, w których w związku z wniesieniem odwołania nie zapadło prawomocne rozstrzygnięcie organu administracji publicznej lub sądu administracyjnego, którego skutkiem jest przyznanie bonu energetycznego, oraz o łącznej wysokości bonów energetycznych będącej przedmiotem tych postępowań, do 30 czerwca każdego roku w okresie od 2025 r. do 2034 r.

Plan społeczno-klimatyczny – usprawnienie wdrażania KPO

Zmiany wprowadzono przede wszystkim do ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (dalej: PolRozwojU) i dotyczą one głównie inwestycji z części pożyczkowej Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF). Ponadto, istotny jest też fakt wejścia w życie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/955 z 10.5.2023 r. w sprawie ustanowienia Społecznego Funduszu Klimatycznego i zmieniającego rozporządzenie (UE) 2021/1060 (Dz.Urz. UE L 130 z 16.5.2023 r., s. 1, dalej: rozporządzenie SFK). Konieczne stało się podjęcie niezwłocznych działań zmierzających do jego wykonania, skutkiem czego wprowadzono ustawową definicję planu społeczno-klimatycznego. Zgodnie z art. 5 pkt 7ab PolRozwojU, plan społeczno-klimatyczny to dokument, o którym mowa w art. 4 ust. 1 rozporządzenia SFK, stanowiący podstawę realizacji środków i inwestycji objętych wsparciem ze środków Społecznego Funduszu Klimatycznego (SFK).

Zmiany wprowadzone do PolRozwojU dotyczą przede wszystkim:

Ponadto wprowadzone zmiany dotyczą także:

Płaca minimalna wzrośnie o ponad 300 zł od 1 stycznia 2025 roku

Do 15.6.2024 r. Rada Ministrów przedstawia Radzie Dialogu Społecznego propozycję wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w roku następnym. W dalszym kroku nad propozycjami będą pracować przedstawiciele pracodawców i pracowników. Jeżeli porozumienia nie uda się osiągnąć, to Rada Ministrów samodzielnie określi wysokość płacy minimalnej na 2025 r. najpóźniej w dniu 15.9.2024 r. Co ważne w 2025 r. będziemy mieli jedną a nie jak w 2023 r. oraz 2024 r. dwie podwyżki płacy minimalnej.

Minimalne wynagrodzenie za pracę oraz minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych

Proponowana kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę od 1.1.2025 r., czyli 4626 zł, oznacza wzrost o 326 zł w stosunku do kwoty, która będzie obowiązywała od 1.7.2024 r. (4300 zł), czyli o 7,6%.

Proponowana minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych od 1.1.2025 r., czyli 30,20 zł, oznacza wzrost o 2,10 zł w stosunku do kwoty, która będzie obowiązywała od 1.7.2024 r. (28,10 zł), czyli o 7,5%.

Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej szacuje, że liczba osób objętych podwyżką płacy minimalnej wyniesie ponad 3,1 mln osób.

Płaca minimalna a PPK

Obecnie limit obniżenia wpłaty podstawowej w ramach PPK wynosi 5090,40 zł brutto, a od 1.7.2024 r. wyniesie 5160 zł brutto, co oznacza, że każdy uczestnik PPK, którego wynagrodzenie nie przekroczy wskazanego limitu, będzie mógł obniżyć swoją wpłatę podstawową w ramach PPK. W związku z podwyżką płacy minimalnej w 2025 r. wskazany limit również ulegnie podwyższeniu. Od 1.1.2025 r. wzrośnie zgodnie z propozycją płacy minimalnej do kwoty 5551,20 zł.

Uczestnik, którego łączne wynagrodzenie jest nie większe niż 120% płacy minimalnej, ma prawo do obniżenia wysokości wpłaty podstawowej z 2% do co najmniej 0,5%, np. do 1,25% lub do 1,25% swojego wynagrodzenia. Dzięki możliwości obniżenia wpłaty podstawowej o wysokość minimalnego wynagrodzenia zdecydowanie większa część pracowników może skorzystać z tego rodzaju możliwości. Tego rodzaju możliwość sprawia, że pracodawcy, u których uczestnicy PPK korzystają z obniżenia wpłaty podstawowej do PPK, będą mieli większą liczbę obowiązków w ramach PPK, bowiem każdą taką osobę należy weryfikować w każdym miesiącu, ponieważ nawet jedna premia może spowodować, że uczestnikowi w którymś miesiącu nie przysługuje prawo do obniżenia wpłaty podstawowej.

Nie tylko płaca minimalna

Rada Ministrów przyjęła 13.6.2024 r. również propozycję zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. przygotowaną przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Rząd zaproponował Radzie Dialogu Społecznego pozostawienie zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. na ustawowym poziomie, który wynosi 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2024 r. Oznacza to, że w przyszłym roku emerytury i renty wzrosną o co najmniej 6,78%.

Rząd prognozuje, że wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. wyniesie nie mniej niż 106,78%. Przy takim wskaźniku, prognozowany koszt waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych i innych świadczeń, które są podwyższane wskaźnikiem waloryzacji emerytur i rent, wyniesie ok. 28,1 mld zł. Emerytury i renty podlegają corocznej waloryzacji od 1 marca.

Podwyżki w budżetówce

Rada Ministrów przyjęła również propozycję średniorocznych wskaźników wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej na 2025 r. przygotowane przez Ministerstwo Finansów. Średnioroczne wskaźniki wzrostu wynagrodzeń są corocznie przedmiotem negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego. Rada Ministrów przedłoży je także do opinii ogólnokrajowym organizacjom związków zawodowych zrzeszających pracowników państwowej sfery budżetowej. Rada Ministrów proponuje średnioroczny wskaźnik wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej w 2025 r. w wysokości 104,1% w ujęciu nominalnym. Oznacza to, że wynagrodzenia oraz kwoty bazowe w 2025 r., zostaną zwaloryzowane o 4,1%, czyli o prognozowaną średnioroczną dynamikę cen towarów i usług konsumpcyjnych na 2025 r.

Nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy

W Dz.U. RP pod poz. 854 w dniu 11.6.2024 r. opublikowano ustawę z 15.5.2024 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw.

Zasadniczym założeniem ustawy jest przedłużenie obowiązywania ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (dalej: PomocUkrainaU23). Nowelizacja zakłada przedłużenie obowiązywania PomocUkrainaU23 do dnia 30.9.2025 r. (aktualnie okres obowiązywania upływa 30.6.2024 r.) oraz związanego z tym dostępu do świadczeń zdrowotnych, świadczeń rodzinnych i socjalnych, świadczeń wypłacanych przez ZUS oraz możliwości pobytu w obiektach zbiorowego zakwaterowania.

Wskazana ustawa zawiera wiele rozwiązań legislacyjnych, w tym również istotnych z punktu widzenia zadań realizowanych przez samorządy w różnych sferach. Warto więc poznać wybrane zagadnienia z tegoż zakresu przedmiotowego dotyczące zasadniczo przepisów PomocUkrainaU23. Nowelizacja uchyla dotychczasowe regulacje, wprowadza zmiany w przepisach już obowiązujących, jak i przewiduje nowe przepisy.

Uchylenie przepisów art. 13–13a PomocUkrainaU23 (świadczenie na zakwaterowanie)

Dla przypomnienia, z art. 13 PomocUkrainaU23 m.in. wynikało:

„1. Każdemu podmiotowi, w szczególności osobie fizycznej prowadzącej gospodarstwo domowe, który zapewni, na własny koszt, zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1, może być przyznane na jego wniosek świadczenie pieniężne z tego tytułu nie dłużej niż za okres 120 dni od dnia przybycia obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Okres wypłaty świadczenia może być przedłużony w szczególnie uzasadnionych przypadkach.

1a. W sprawach świadczenia pieniężnego, o którym mowa w ust. 1, nie wydaje się decyzji administracyjnych oraz nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego.

(…)

2. Zadania gminy określone w ust. 1 i art. 13a ust. 3 i 4 są zadaniami z zakresu administracji rządowej zleconymi gminie, a środki przeznaczone na ich realizację zapewnia wojewoda. Koszty obsługi przez gminę zadań wynoszą 16 zł za każdy rozpatrzony wniosek o świadczenie pieniężne. W przypadku dokonania przez gminę weryfikacji warunków zakwaterowania i wyżywienia koszt obsługi zadań wynosi 32 zł za każdy rozpatrzony wniosek”.

Zatem, z powyższego wynika, że gminy nie będą już realizować wypłaty ww. świadczenia, ponieważ ustawodawca zrezygnował z jego wypłacania.

Zmiany w art. 14 PomocUkrainaU23 (funkcjonowanie Funduszu Pomocy).

Zmiany polegają na wprowadzeniu nowych przepisów:

„11d. Środki finansowe, o których mowa w ust. 11a, niewykorzystane do dnia 30 listopada 2025 r. podlegają zwrotowi do Funduszu do dnia 31 grudnia 2025 r.

11e. Ze środków Funduszu mogą być finansowane zadania na rzecz pomocy Ukrainie, w szczególności obywatelom Ukrainy dotkniętym konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy, z zakresu informatyzacji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i w Ukrainie.”.

(…)

34. Środki pochodzące z Funduszu podlegają zwrotowi do Funduszu w części w jakiej zostały:

1) niewykorzystane – w terminie 15 dni od dnia określonego na wykonanie zadania;

2) pobrane nienależnie, pobrane w nadmiernej wysokości, wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem – w terminie 15 dni od dnia stwierdzenia tych okoliczności.

35. Organem pierwszej instancji właściwym do wydawania decyzji w sprawie zwrotu środków, o których mowa w ust. 34, jest właściwy wojewoda w zakresie realizowanych przez niego zadań albo dysponent części budżetowej, albo minister, o których mowa w ust. 4 i 4a, w zakresie realizowanych przez nich zadań.

36. Organem odwoławczym od decyzji w sprawie zwrotu środków, o których mowa w ust. 34, wydanych przez wojewodę jest właściwy minister albo dysponent części budżetowej, o których mowa w ust. 4 i 4a. Od decyzji w sprawie zwrotu środków, o których mowa w ust. 34, wydanych przez dysponenta części budżetowej, przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do tego dysponenta.

37. W zakresie nieuregulowanym w ust. 34-36, do środków podlegających zwrotowi na podstawie ust. 34, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

38. Zatwierdzenie przez ministra albo innego dysponenta części budżetowej nadzorującego, rozliczenia wsparcia ze środków Funduszu w zakresie rzeczowym i finansowym, przedstawionego przez podmioty, o których mowa w ust. 13, powinny nastąpić w terminie 60 dni od jego przedstawienia”.

Z informacji podanych w uzasadnieniu projektu wynika, że zmiany w art. 14 PomocUkrainaU23 mają związek ze zgłaszanymi na etapie realizacji ustawy wątpliwościami dotyczącymi trybu dochodzenia zwrotu środków przekazanych z Funduszu Pomocy, które zostały wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem, pobrane nienależnie lub w nadmiernej wysokości. W dodawanych ust. 34–38 została uregulowana kwestia zwrotu środków udzielonych z Funduszu Pomocy w części, w jakiej zostały one niewykorzystane, pobrane nienależnie, pobrane w nadmiernej wysokości lub wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem. Przepisy określają także organy pierwszej instancji właściwe do wydawania decyzji w sprawie zwrotu środków oraz organy odwoławcze, przy czym – w przypadku, gdy decyzja została wydana przez dysponenta części budżetowej – środkiem odwoławczym będzie wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, tak jak w przypadku ministra. W założeniu, proponowane przepisy mają pozwolić na wyeliminowanie istniejących wątpliwości interpretacyjnych dotyczących trybu zwrotu środków z Funduszu Pomocy.

Zmiany w art. 26 PomocUkrainaU23 (uszczelnienie systemu świadczeń dla dzieci/uczniów)

Zmiany polegają na wprowadzeniu nowego brzmienia art. 26 ust. 1 pkt 2 i 3 PomocUkrainaU23, które mają treść:

,,2) świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, jeżeli zamieszkuje z dzieckiem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz jeżeli dziecko, na które ubiega się o świadczenie wychowawcze lub otrzymuje świadczenie wychowawcze, realizuje odpowiednio obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny albo obowiązek nauki, zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2024 r. poz. 737), co zostało potwierdzone w wyniku weryfikacji dokonanej na podstawie art. 66b ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej (Dz.U. z 2024 r. poz. 152), chyba że dziecko jest w wieku, w jakim obowiązki te go nie dotyczą, albo obowiązki te zostały mu odroczone,

3) świadczenia dobry start, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, jeżeli zamieszkuje z dzieckiem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz jeżeli dziecko, na które ubiega się o świadczenie dobry start lub otrzymuje świadczenie dobry start uczy się w szkole, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, należącej do polskiego systemu oświaty,

(…)

3ba. Wypłata świadczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, podlega wstrzymaniu, jeżeli w systemie informacji oświatowej, o którym mowa w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej, nie została potwierdzona:

1) realizacja obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego albo obowiązku nauki,

2) nauka w szkole, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej należącej do polskiego systemu oświaty

– przez dziecko, na które otrzymywane jest to świadczenie przez obywatela Ukrainy przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1.

3bb. W przypadku potwierdzenia w systemie informacji oświatowej, o którym mowa w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej, realizacji przez dziecko obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego albo obowiązku nauki, świadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, wypłaca się od miesiąca, w którym zostały spełnione warunki uprawniające do tego świadczenia.

3bc. W przypadku potwierdzenia w systemie informacji oświatowej, o którym mowa w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej, pobierania przez dziecko nauki w szkole, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, należącej do polskiego systemu oświaty, świadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, wypłaca się od miesiąca, w którym zostały spełnione warunki uprawniające do tego świadczenia”.

Z informacji podanych w uzasadnieniu projektu wynika m.in., że ww. przepisy wprowadzają dla obywateli Ukrainy, o których mowa w art. 2 ust. 1 PomocUkrainaU23, warunek nauki w przedszkolu lub szkole należących do polskiego systemu oświaty. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 26 ust. 1 pkt 2 i 3 PomocUkrainaU23, dziecko obywatela Ukrainy, na które ubiega się on o świadczenie wychowawcze lub świadczenie dobry start, musi realizować obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny albo obowiązek nauki. Warunek ten nie będzie dotyczyć tych dzieci, które ze względu na wiek albo odroczenie nie realizują tych obowiązków. Nowe przepisy dotyczące ww. świadczeń zaczną obowiązywać odpowiednio od okresu świadczeniowego rozpoczynającego się 1.6.2025 r. oraz od roku szkolnego 2025/2026.

Uchylenie przepisów art. 30–31 PomocUkrainaU23

Podane regulacje dotyczyły tzw. świadczeń z pomocy społecznej oraz jednorazowego świadczenia pieniężnego. Z informacji podanych w uzasadnieniu projektu wynika m.in., że art. 30 PomocUkrainaU23 był rzadko stosowany, ponieważ najczęściej członkowie rodziny obywateli Ukrainy mają prawo do pomocy społecznej na podstawie art. 29 PomocUkrainaU23 lub też na podstawie art. 5 PomSpołU. Nadto podano, że rezygnacja ze świadczenia wynikającego z art. 31 PomocUkrainaU23 w wysokości 300 zł na osobę przeznaczonego na utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe, wynika z faktu, iż utraciło ono swój pierwotny charakter.

Zatem, z powyższego wynika, że gminy nie będą już realizować wypłaty ww. świadczenia. Ustawodawca zrezygnował bowiem z jego wypłaty, a jednocześnie wprowadzono nowy (doraźny) mechanizm w ramach art. 31¹ PomocUkrainaU23:

„1. W sytuacji dużego napływu obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, mając na uwadze konieczność zapewnienia ochrony tym obywatelom Ukrainy, może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić, na czas oznaczony, możliwość wypłaty obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, i który został wpisany do rejestru PESEL, jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł na osobę, przeznaczonego na utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe.

2. Organem właściwym w sprawach jednorazowego świadczenia pieniężnego jest wójt, burmistrz, prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce pobytu osoby, o której mowa w ust. 1”.

Zmiany w art. 50 PomocUkrainaU23 (finansowanie zadań oświatowych z Funduszu Pomocy)

Zmiany polegają na wprowadzeniu nowego brzmienia art. 50 ust. 4 PomocUkrainaU23 oraz dodaniu ust. 5b. Z informacji podanych w uzasadnieniu projektu wynika m.in., że nowe brzmienie ust. 4 ma charakter doprecyzowujący. W związku z wydłużeniem terminu legalnego pobytu obywateli Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do 30.9.2025 r., konieczne jest wprowadzenie szeregu zmian odpowiednio dostosowujących wskazane w ustawie terminy m.in. do wykorzystania środków z Funduszu Pomocy przeznaczonych na realizację przez jednostki samorządu terytorialnego dodatkowych zadań oświatowych związanych z kształceniem, wychowaniem i opieką nad dziećmi i uczniami będącymi obywatelami Ukrainy.

Zmiany w art. 50b PomocUkrainaU23 (finansowanie zakupu podręczników z Funduszu Pomocy)

Zmiany polegają na wprowadzeniu nowego brzmienia art. 50b PomocUkrainaU23. Z informacji podanych w uzasadnieniu projektu wynika m.in., że zmiana jest związana z zabezpieczeniem na 2025 r. środków finansowych z Funduszu dla jednostek samorządu terytorialnego na zakup podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych dla uczniów publicznych i niepublicznych szkół podstawowych dla dzieci i młodzieży oraz szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej.

Dodanie nowego art. 50ba PomocUkrainaU23 (finansowanie zakupu podręczników z Funduszu Pomocy)

Dodanie nowego art. 50ba PomocUkrainaU23 ma na celu uniknięcie podwójnego finansowania uczniów będących obywatelami Ukrainy z Funduszu Pomocy oraz ze środków pochodzących z dotacji celowej na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego w 2025 r. oraz ze środków pochodzących z części oświatowej subwencji ogólnej w 2025 r. Przepis wyłącza finansowanie wyżej wymienionej grupy uczniów ze środków pochodzących z dotacji celowej oraz w ramach części oświatowej subwencji ogólnej, podlegającej podziałowi algorytmicznemu.

Zmiany w art. 52a PomocUkrainaU23 (rozliczanie między gminami kosztów zapewnienia wychowania przedszkolnego)

Zmiana przepisu art. 52a PomocUkrainaU23 spowoduje powrót do stosowania regulujących kwestie rozliczania między gminami kosztów zapewnienia wychowania przedszkolnego – ogólnych przepisów art. 50 ust. 2, 4 i 5 oraz art. 51 FinZadOśwU w stosunku do dzieci obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z konfliktem zbrojnym w Ukrainie. Wskazane wyżej ogólne przepisy zaczną obowiązywać od miesiąca następującego po miesiącu zakończenia wsparcia z Funduszu Pomocy skierowanego do jednostek samorządu terytorialnego, o którym mowa w projektowanym art. 50 ust. 6 PomocUkrainaU23.

Dodanie nowego przepisu w Prawie oświatowym (zatrudnienie w szkole asystenta międzykulturowego)

Z informacji podanych w uzasadnieniu projektu wynika, że możliwość zatrudnienia na stanowisku asystenta (nowy ust. 8a w art. 165 Prawa oświatowego) ma związek ze wsparciem dla osób niebędących obywatelami polskimi, podlegających obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, które nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki. Mają one prawo do dodatkowej, bezpłatnej nauki języka polskiego nie dłużej niż przez okres 24 miesięcy. Jak podkreślono, wspomniany asystent ma udzielać osobom pomocy w kontaktach ze środowiskiem szkolnym, a także współdziałać z ich rodzicami oraz szkołą.