Sprawozdanie Prezesa UZP z funkcjonowania systemu zamówień publicznych w 2023 r.

Ze Sprawozdania wynika, że wartość rynku zamówień publicznych realizowanych z zastosowaniem przepisów PrZamPubl w 2023 r. wyniosła 279,8 mld zł (w 2022 r. – 274,8 mld zł). Zdecydowana większość zamówień publicznych została udzielona w trybach najbardziej konkurencyjnych, a mianowicie w przypadku zamówień o wartości mniejszej niż progi unijne – z zastosowaniem trybu podstawowego (ponad 90%), a w przypadku zamówień o wartości równej lub przekraczającej progi unijne – w trybie przetargu nieograniczonego (ponad 90%). Przeciętny czas trwania postępowania o wartości zamówienia poniżej progów unijnych wyniósł 40 dni (w 2022 r. także 40 dni), a w postępowaniach o wartości równej lub przekraczającej progi unijne średnio 90 dni (w 2022 r. – 92 dni).

Liczba składanych ofert i kryteria oceny ofert

W 2023 r. w zamówieniach o wartości mniejszej niż progi unijne średnia liczba składanych ofert wyniosła 2,64 (w 2022 r. – 2,43). W przypadku zamówień o wartości równej lub przekraczającej progi unijne średnia ta wyniosła 2,12 oferty (w 2022 r. – 2,18). W odniesieniu do kryteriów oceny ofert ustalono, że w 42% (w 2022 r. – 39%) wszczętych postępowań o udzielenie zamówienia publicznego o wartości równej lub przekraczającej progi unijne i w 23% (w 2022 r. – 20%) postępowań o wartości mniejszej niż progi unijne cena była jedynym kryterium wyboru oferty. Najrzadziej cenę jako jedyne kryterium stosowano w zamówieniach na roboty budowlane. W postępowaniach o wartości mniejszej niż progi unijne – w 7% (w 2022 r. – 7%), w postępowaniach o wartości równej lub przekraczającej progi unijne – w 33% zamówień (w 2022 r. – 26%). W 2023 r. średnia waga kryterium ceny zarówno w zamówieniach o wartości mniejszej, jak i równej lub przekraczającej progi unijne, wynosiła ok. 62% (w 2022 r. również ok. 62%).

Podobnie jak w latach ubiegłych, zarówno w postępowaniach o wartości mniejszej jak i równej lub przekraczającej progi unijne, najczęściej stosowanym kryterium pozacenowym było kryterium związane z warunkami gwarancji bądź rękojmi – odpowiednio w ok. 43% (2022 r. – 46%) oraz w ok. 35% (2022 r. – 37%) zamówień.

Odwołania i skargi

Liczba odwołań wniesionych w 2023 r. (3963) wzrosła względem 2022 r. i osiągnęła najwyższy poziom od początku funkcjonowania systemu zamówień publicznych. W 2023 r. odwołania najczęściej składane były w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, których przedmiot stanowiły usługi (46%) oraz dostawy (29%), natomiast najmniej odwołań składano w przypadku zamówień na roboty budowlane (25%).

W 2023 r. liczba skarg wnoszonych na orzeczenia KIO do sądu okręgowego zmalała o 16% w stosunku do 2022 r. i wynosiła 130 skarg. Na podstawie przekazanych do UZP 47 orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie (stan na 31.1.2024 r.), jakie zapadły w wyniku rozpatrzenia skarg, rozstrzygnięcia sądów polegały na:

Aspekty społeczne w udzielonych zamówieniach

W 2023 r. 4196 zamawiających udzieliło 40567 zamówień publicznych uwzględniających aspekty społeczne, o łącznej wartości 99 115 269 606,16 zł (bez VAT). Dla porównania, w 2022 r. 4 036 zamawiających udzieliło 38540 społecznych zamówień publicznych, których łączna wartość wyniosła 101 626 078 310,71 zł (bez VAT). Porównując dane za dwa poprzednie lata, oznacza to wzrost liczby zamawiających uwzględniających aspekty społeczne w postępowaniach przetargowych o 160 podmiotów publicznych.

Instrumenty prospołeczne przewidziane przez przepisy PrZamPubl w 2023 r. w większości przypadków stosowane były w zamówieniach na roboty budowlane. Dotyczyło to wymogu zatrudnienia na podstawie stosunku pracy z art. 95 ust. 1 PrZamPubl oraz uwzględnienia w opisie przedmiotu zamówienia wymogów dotyczących dostępności i projektowania z przeznaczeniem dla wszystkich użytkowników (art. 100 ust. 1 PrZamPubl). Również w zamówieniach na usługi najczęściej stosowano te dwa aspekty społeczne (art. 95 ust. 1 oraz art. 100 ust. 1 PrZamPubl) oraz społeczne kryteria oceny ofert (art. 242 ust. 2 PrZamPubl). Najrzadziej instrumenty prospołeczne wykorzystywano w zamówieniach na dostawy.

Popularność pewnych instrumentów społecznych oraz częstotliwość ich zastosowania w udzielonych zamówieniach wynika w dużej mierze z ich obligatoryjnego charakteru. Dotyczy to przede wszystkim instrumentów prawnych z art. 95 ust. 1 PrZamPubl oraz art. 100 PrZamPubl. Na ustanowienie społecznych kryteriów oceny ofert w części udzielonych zamówień publicznych wpływ mogą mieć z kolei przepisy art. 246 ust. 2 PrZamPubl zobowiązujące zamawiających do stosowania pozacenowych kryteriów oceny ofert oraz przypisania im odpowiednio wysokiej wagi.

Kontrole przeprowadzone przez Prezesa UZP

W 2023 r. Prezes Urzędu zakończył łącznie 259 kontroli zamówień publicznych, w tym 181 kontroli doraźnych i 78 kontroli uprzednich obligatoryjnych.

Kontrole doraźne zostały wszczęte na podstawie wniosków składanych głównie przez wykonawców, jak również instytucje zaangażowane we wdrażanie programów unijnych, organy ścigania, radnych, związki pracodawców oraz inne podmioty. Postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, które zostały poddane kontroli doraźnej, były przeprowadzone przede wszystkim przez JSFP oraz podmioty prawa publicznego.

Jedynie w 6 kontrolach doraźnych nie stwierdzono żadnych naruszeń PrZamPubl. W 151 sprawach, po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, stanowiącego wstępny etap kontroli doraźnej, nie stwierdzono podstaw do dalszego prowadzenia kontroli z uwagi na brak uzasadnionego przypuszczenia, iż doszło do naruszenia przepisów PrZamPubl, które mogło mieć wpływ na wynik postępowania. Pozostałe 24 kontrole wykazały naruszenia mające lub mogące mieć wpływ na wynik postępowania. Naruszenia te dotyczyły m.in. przepisów PrZamPubl, które przedstawia się w tabeli 1.

Tabela 1. Naruszenia stwierdzone przez Prezesa UZP w kontroli doraźnej mające lub mogące mieć wpływ na wynik postępowania (opracowanie własne na podstawie Sprawozdania)

Warto podkreślić, że zamawiający w 2023 r. zgłosili zastrzeżenia od wyniku 17 kontroli doraźnych. We wszystkich przypadkach Prezes UZP nie uwzględnił zgłoszonych zastrzeżeń i przekazał je do rozpatrzenia przez KIO. Krajowa Izba Odwoławcza w całości uwzględniła zastrzeżenia od wyniku kontroli tylko w 1 sprawie, a nie uwzględniła zastrzeżeń w 16 sprawach, podtrzymując tym samym stanowisko Prezesa UZP.

W 2023 r. Prezes UZP przeprowadził także obligatoryjne kontrole uprzednie, w których stwierdzone zostały naruszenia dotyczące m.in. przepisów PrZamPubl, które przedstawia się w tabeli 2.

Tabela 2. Naruszenia stwierdzone przez Prezesa UZP w kontrolach uprzednich (opracowanie własne na podstawie Sprawozdania)

W 2023 r. od wyniku 5 przeprowadzonych obligatoryjnych kontroli uprzednich zamawiający zgłosili zastrzeżenia. Prezes UZP nie uwzględnił zastrzeżeń w żadnym przypadku i przekazał je do zaopiniowania przez KIO, która tylko w 1 kontroli częściowo uwzględniła zastrzeżenia, a w 4 przypadkach nie uwzględniła zastrzeżeń, podzielając tym samym stanowisko Prezesa UZP.

Zawiadomienia rzeczników dyscypliny finansów publicznych i wyniki tych zawiadomień

Zauważenia wymaga także istotna dla zamawiających informacja zawarta w Sprawozdaniu dotycząca zawiadamiania przez Prezesa UZP o stwierdzonym naruszeniu właściwego rzecznika dyscypliny finansów publicznych – w przypadku wykrycia w trakcie realizacji czynności kontrolnych lub w toku prowadzonych postępowań wyjaśniających, nieprawidłowości stanowiących naruszenie przepisów DyscypFinPubU. Zawiadomienia do rzecznika dyscypliny finansów publicznych skierowano w odniesieniu do 21 spraw objętych kontrolą doraźną w 2023 r. Zawiadamiano rzecznika o stwierdzeniu naruszeń dyscypliny finansów publicznych polegających na:

1. niezasadnym stosowaniu trybu zamówienia z wolnej ręki (5 zawiadomień),
2. opisaniu przedmiotu zamówienia z naruszeniem zasady uczciwej konkurencji (4 zawiadomienia),
3. zaniechaniu odrzucenia oferty (4 zawiadomienia),
4. zmianie umowy w sprawie zamówienia publicznego z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych (2 zawiadomienia),
5. błędnym szacowaniu wartości zamówienia polegającym na podziale zamówienia lub zaniżeniu jego wartości w celu ominięcia stosowania PrZamPubl do jego udzielenia (2 zawiadomienia),
6. niezamieszczeniu w BZP ogłoszenia o wyniku postępowania (1 zawiadomienie),
7. zaniechaniu wyłączenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego osoby podlegającej wyłączeniu z postępowania na podstawie przepisów o zamówieniach publicznych (1 zawiadomienie),
8. nieprzekazaniu ogłoszenia o zamówieniu publicznym do publikacji do właściwego publikatora – Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej (1 zawiadomienie),
9. unieważnieniu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych określających przesłanki unieważnienia (1 zawiadomienie).

W wyniku rozpatrzenia 8 zawiadomień przez rzeczników Prezes UZP został poinformowany, że w przypadku 5 zawiadomień skierowano wnioski o ukaranie osoby obwinionej do komisji orzekającej. W zakresie 1 zawiadomienia zostało wszczęte postępowanie wyjaśniające. W 1 sprawie rzecznik dyscypliny finansów publicznych odmówił wszczęcia postępowania wyjaśniającego, a w 1 przypadku poinformował o zawieszeniu postępowania w sprawie dyscypliny finansów publicznych. W zakresie 13 pozostałych zawiadomień rzecznicy nie poinformowali jeszcze Prezesa UZP o sposobie załatwienia sprawy.

Źródło: https://www.gov.pl/web/uzp/sprawozdanie-prezesa-uzp-z-funkcjonowania-systemu-zamowien-publicznych-w-2023-roku

Okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy bez prawa do wynagrodzenia w świadectwie pracy

Szczegółową treść świadectwa pracy określa § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie świadectwa pracy (dalej: ŚwiadectwaR). Zgodnie z tym przepisem, w świadectwie pracy zamieszcza się informacje niezbędne do ustalenia uprawnień ze stosunku pracy i uprawnień z ubezpieczeń społecznych, dotyczące:

1) okresu lub okresów zatrudnienia;

2) wymiaru czasu pracy pracownika w czasie trwania stosunku pracy;

3) rodzaju wykonywanej pracy lub zajmowanych stanowisk lub pełnionych funkcji;

4) trybu i podstawy prawnej rozwiązania lub podstawy prawnej wygaśnięcia stosunku pracy, a w przypadku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem – strony stosunku pracy, która dokonała wypowiedzenia;

5) okresu, za który pracownikowi przysługuje odszkodowanie w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia umowy o pracę na podstawie art. 36¹ § 1 KP;

5a) zwolnienia od pracy przewidzianego w art. 148¹ § 1 KP, wykorzystanego w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy;

6) urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy i wykorzystanego w tym roku;

6a) urlopu opiekuńczego wykorzystanego w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy;

7) wykorzystanego urlopu bezpłatnego i podstawy prawnej jego udzielenia;

8) wykorzystanego urlopu ojcowskiego;

9) wykorzystanego urlopu rodzicielskiego i podstawy prawnej jego udzielenia;

10) wykorzystanego urlopu wychowawczego i podstawy prawnej jego udzielenia;

11) okresu, w którym pracownik korzystał z ochrony stosunku pracy, o której mowa w art. 186⁸ § 1 pkt 2 KP;

12) zwolnienia od pracy przewidzianego w art. 188 KP, wykorzystanego w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy;

12a) liczby dni pracy zdalnej, przewidzianej w art. 67³³ § 1 KP, wykonywanej w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy;

13) liczby dni, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie, zgodnie z art. 92 Kodeksu pracy, w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy;

14) okresu odbytej czynnej służby wojskowej lub jej form zastępczych;

15) okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze;

16) wykorzystanego dodatkowego urlopu albo innego uprawnienia lub świadczenia, przewidzianego przepisami prawa pracy;

17) okresów nieskładkowych, przypadających w okresie zatrudnienia, którego dotyczy świadectwo pracy, uwzględnianych przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty;

18) zajęcia wynagrodzenia za pracę w myśl przepisów o postępowaniu egzekucyjnym;

19) należności ze stosunku pracy uznanych i nie zaspokojonych przez pracodawcę do dnia ustania tego stosunku z powodu braku środków finansowych;

20) informacji o wysokości i składnikach wynagrodzenia oraz o uzyskanych kwalifikacjach – na żądanie pracownika.

Okres usprawiedliwionej nieobecności bez prawa do wynagrodzenia czy zasiłku nie należy do żadnej z ww. kategorii umieszczanych w świadectwie pracy. Nie jest okresem urlopu bezpłatnego ani okresem nieskładkowym (są one wskazane w art. 7 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych). Dlatego pomocniczy druk świadectwa pracy stanowiący załącznik do ŚwiadectwaR nie zawiera żadnej osobnej rubryki/punktu, w którym można byłoby osobno wykazać taki okres.

Z powyższego wynika, że nieodpłatnej usprawiedliwionej nieobecności nie wpisuje się w świadectwie pracy do żadnej odrębnej rubryki. Czas trwania tej nieobecności jest jednak okresem zatrudnienia, dlatego w punkcie 1 świadectwa pracy, gdzie wskazuje się czas trwania zatrudnienia, podane daty powinny uwzględniać też okres usprawiedliwionej nieodpłatnej nieobecności. Innymi słowy, nie odlicza się okresu niepłatnej usprawiedliwionej nieobecności z okresu zatrudnienia wskazanego w punkcie 1 świadectwa pracy.

Maksymalne stawki opłat za usunięcie pojazdu z drogi i jego parkowanie na parkingu strzeżonym na 2025 r.

Pojazd usuwa się na koszt właściciela w okolicznościach opisanych w art. 130a ust. 1 i 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym (dalej: PrDrog) oraz w przypadku naruszenia opisanego w art. 140ad ust. 7 PrDrog umieszcza się na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie (art. 130a ust. 5c PrDrog). Przy czym, przepis ten został uznany za częściowo niekonstytucyjny, tzn. z dniem 13.9.2029 r. utracił mocw zakresie, w jakim przewiduje, że pojazd usunięty z drogi w przypadkach określonych w art. 130a ust. 1 i 2 PrDrog pozostaje na parkingu strzeżonym wyznaczonym przez starostę do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie (zob. wyr. TK z 5.12.2018 r., K 6/17).

Wysokość tych opłat ustala rada powiatu (środki z nich stanowią dochód powiatu) z zachowaniem stawek maksymalnych, tzn. na podstawie przepisów art. 130a ust. 6–6e PrDrog, zaś na każdy rok kalendarzowy minister finansów ogłasza, w drodze obwieszczenia, maksymalne stawki tych opłat zaokrąglając je w górę do pełnych złotych.

Z powyższego obwieszczenia wynika, że obowiązujące w 2025 r. maksymalne stawki opłat za usunięcie pojazdu z drogi i jego parkowanie na parkingu strzeżonym wynoszą za:

1. rower lub motorower:
   1. za usunięcie – 171 zł,
   2. za każdą dobę przechowywania – 33 zł;
2. motocykl:
   1. za usunięcie – 333 zł,
   2. za każdą dobę przechowywania – 45 zł;
3. pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t:
   1. za usunięcie – 716 zł,
   2. za każdą dobę przechowywania – 62 zł;
4. pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t do 7,5 t:
   1. za usunięcie – 895 zł,
   2. za każdą dobę przechowywania – 82 zł;
5. pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 7,5 t do 16 t:
   1. za usunięcie – 1264 zł,
   2. za każdą dobę przechowywania – 116 zł;
6. pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 16 t:
   1. za usunięcie – 1862 zł,
   2. za każdą dobę przechowywania – 205 zł;
7. pojazd przewożący materiały niebezpieczne:
   1. za usunięcie – 2265 zł,
   2. za każdą dobę przechowywania – 298 zł;
8. hulajnoga elektryczna lub urządzenie transportu osobistego:
   1. za usunięcie – 171 zł,
   2. za każdą dobę przechowywania – 33 zł.

Organ administracji działa wykonując zadania „z zakresu administracji publicznej”

Na gruncie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami istotne jest rozróżnienie dwóch zakresów działania organów gospodarujących zasobami nieruchomości. Z jednej strony działają one, jako organy reprezentujące właściciela nieruchomości, i tu występują one, jako reprezentanci cywilnoprawnego właściciela w sferze dominium. Natomiast z drugiej strony ustawa o gospodarce nieruchomościami te same organy wyposażyła w kompetencje władcze (imperium) w odniesieniu do pewnych czynności gospodarowania nieruchomościami. W tym zakresie organy gospodarujące nieruchomościami działają, jako organy administracji publicznej.

Taki dualizm tworzy problemy interpretacyjne sprawiające istotne wątpliwości, co do właściwego kwalifikowania poszczególnych czynności do jednej lub drugiej sfery. W konsekwencji podmioty dotknięte działaniami aktów wydawanych przez organy stosują niewłaściwe środki w zakresie podważania aktów działania tych organów.

Te wątpliwości zauważył Naczelny Sąd Administracyjny, który stwierdził, że podjęcie określonej uchwały przez jednostkę samorządu terytorialnego nie oznacza automatycznie, że uchwała ta została podjęta w sprawie z zakresu administracji publicznej. Jest faktem powszechnie znanym, że jednostki samorządu terytorialnego, oprócz tego, że mają podmiotowość administracyjnoprawną, to występują również w obrocie prawnym, jako podmioty praw cywilnych, a nawet jako podmioty gospodarcze, kiedy prowadzą działalność komunalną w prawem określonej formie. Nie jest więc jednoznaczne, że zawsze kiedy jednostka samorządu terytorialnego podejmuje w określonej prawem formie akt, to akt ten podejmowany jest w sprawie o charakterze administracyjnoprawnym. A zatem, nie każde działanie organu jednostki samorządu terytorialnego podlegać będzie kontroli sądów administracyjnych. Niewyrażenie zgody na zawarcie kolejnej umowy najmu lokalu użytkowego prowadzi do wniosku, że organ realizuje swoje uprawnienia o charakterze stricte właścicielskim. Jako samodzielny uczestnik obrotu cywilnoprawnego decyduje o udostępnieniu lub odmowie udostępnienia innemu podmiotowi, uczestniczącemu w tym obrocie, składnika swojego mienia, którym jest nieruchomość. Wykonywanie uprawnień właścicielskich przez gminę jest w tym przypadku normowane w pierwszym rzędzie przepisami Kodeksu Cywilnego i podejmowane w tym zakresie czynności mają charakter cywilnoprawny. Należą do zakresu spraw gminy, jako osoby prawnej, a nie, jako organu administracji publicznej. W konsekwencji, zaskarżona uchwała, mająca wywołać skutki cywilnoprawne, jest wyrazem woli organu stanowiącego gminy w sprawie dokonania czynności cywilnoprawnej, a zatem uchwałą o charakterze cywilnoprawnym.

Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 27.7.2009 r., (I OPS 1/09, Legalis) – ustawowe ograniczenia dotyczące obrotu nieruchomościami Skarbu Państwa i jednostek samorządu nie powodują, że spory w tym zakresie tracą cywilnoprawny charakter. Wskazać należy, że niniejsza sprawa dotyczy sfery wykonywania uprawnień właścicielskich przez jednostkę samorządu terytorialnego w stosunku do mienia stanowiącego własność gminy i co za tym idzie posiada ona charakter cywilnoprawny. Uznając, zatem, że zaskarżony akt ma miejsce w ramach sfery dominum (a nie imperium) i jako taki nie mieści się w zakresie właściwości sądu administracyjnego, Oświadczenia woli gminy, jako podmiotu prawa cywilnego, także te wyrażone w formie uchwał organów kolegialnych gminy, stanowiące realizację tych ogólnych zasad i skierowane do oznaczonego podmiotu w konkretnej sprawie (np. oświadczenie woli o sprzedaży nieruchomości), nie podlegają kontroli sądu administracyjnego.

 

System bezpieczeństwa dokumentów publicznych

System bezpieczeństwa dokumentów publicznych został powołany przez ustawę o dokumentach publicznych (dalej: DokumentyPublU). Zgodnie z art. 1 ust. 2 DokumentyPublU obejmuje on projektowanie, wytwarzanie, przechowywanie oraz weryfikację autentyczności dokumentów publicznych, a także inicjowanie zmian zabezpieczeń dokumentów publicznych przed fałszerstwem w oparciu o analizę przypadków fałszerstw dokumentów publicznych oraz współpracę z międzynarodowymi instytucjami i organizacjami zajmującymi się bezpieczeństwem tych dokumentów. Ratio legis wprowadzenia DokumentyPublU do polskiego systemu prawnego było zapewnienie, by „dokumenty wydawane przez organy publiczne były sporządzane na blankietach o ustalonym wzorze, z zabezpieczeniami utrudniającymi ich sfałszowanie” [https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=2364 (dostęp: 6.5.2024 r.)].

W uzasadnieniu projektu DokumentyPublU [https://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/druk.xsp?nr=2153 (dostęp: 6.5.2024 r.)] wskazano, że utworzenie skutecznego systemu bezpieczeństwa dokumentów umożliwi zminimalizowanie zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa i UE oraz porządku publicznego, narażonego poprzez przestępstwa związane z fałszowaniem i wykorzystywaniem sfałszowanych dokumentów, których rocznie odnotowuje się ponad 60 000. Obszar bezpieczeństwa dokumentów publicznych uznano za strategiczny w sferze gospodarczej, ekonomicznej, finansowej i prawnej. Zdecydowano się na skategoryzowanie dokumentów ze względu na ich znaczenie w trzech hierarchicznych kategoriach i przyznanie im określonego rodzaju zabezpieczeń technicznych.

Tabela 1. Kategorie dokumentów publicznych – charakterystyka

DOKUMENTY PUBLICZNE
poziom ochrony	KATEGORIA I	KATEGORIA II	KATEGORIA III
stopień bezpieczeństwa	dokumenty najistotniejsze ze względu na bezpieczeństwo państwa objęte szczególnymi środkami bezpieczeństwa	dokumenty istotne ze względu na bezpieczeństwo państwa, bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i prawnego	dokumenty mające wpływ na bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i prawnego
sposób regulacji	enumeratywne wyliczenie w przepisach ustawowych	delegacja – rozporządzenie	delegacja – rozporządzenie
przedmiot szczególny	brak	broń, międzynarodowy przewóz towarów niebezpiecznych, wykształcenie wyższe i specjalistyczne, świadectwa dojrzałości	koncesje, pozwolenia, licencje, zaświadczenia, świadectwa i certyfikaty związane z bezpieczeństwem transportu, kwalifikacje zawodowe, świadectwa ukończenia szkoły, legitymacje szkolne i studenckie oraz dokumenty uprawniające do różnego rodzaju ulg

Źródło: Opracowanie własne na podstawie DokumentyPublU.

System został stworzony dla enumeratywnie wymienionych dokumentów, którym przyznano odpowiednio status dokumentów publicznych pierwszej, drugiej lub trzeciej kategorii. Zostały one podzielone ze względu na stopień wpływu na bezpieczeństwo państwa na dokumenty najistotniejsze (pierwsza kategoria), istotne (druga kategoria) i mające wpływ (trzecia kategoria). System ten, na podstawie art. 1 ust. 2 DokumentyPublU, obejmuje siedem głównych zadań dotyczących:

1) projektowania dokumentów publicznych,

2) wytwarzania dokumentów publicznych,

3) przechowywania dokumentów publicznych,

4) weryfikacji autentyczności dokumentów publicznych,

5) inicjowania zmian zabezpieczeń dokumentów publicznych przed fałszerstwem w oparciu o analizę przypadków fałszerstw,

6) podnoszenia poziomu edukacji w zakresie wiedzy o bezpieczeństwie dokumentów publicznych,

7) współpracy z międzynarodowymi instytucjami i organizacjami zajmującymi się bezpieczeństwem dokumentów publicznych.

Zaletą DokumentyPublU jest wprowadzenie do systemu prawnego definicji dokumentu publicznego, doprecyzowanej przez zamknięty katalog dokumentów publicznych. Politykę bezpieczeństwa dokumentów publicznych i funkcjonowanie systemu zapewnia minister właściwy do spraw wewnętrznych (art. 1 ust. 3 DokumentyPublU). Do realizacji obowiązków wynikających z DokumentyPublU została powołana działająca przy ministrze właściwym do spraw wewnętrznych Komisja do spraw dokumentów publicznych (art. 3 ust. 2 DokumentyPublU). Komisja ta ma stały skład, który określają przepisy. Przewodniczący i zastępca powinni być ekspertami z co najmniej pięcioletnim udokumentowanym doświadczeniem w dziedzinie badania autentyczności dokumentów publicznych lub projektowaniu ich systemów zabezpieczeń (art. 49 ust. 3 i 4 DokumentyPublU). Istotną rolę w systemie ustawodawca scedował także na dwa inne podmioty – emitenta dokumentu publicznego oraz jednoosobową spółkę Skarbu Państwa.

Zadania ministra określa art. 3 ust. 1 w zw. z art. 22 ust. 1 DokumentyPublU. Koncentrują się one wokół czynności analityczno-edukacyjnych i kontrolnych. Organ administracji bierze udział w opracowywaniu wzorów dokumentów, analizuje przypadki fałszerstw, inicjuje zmiany zabezpieczeń, także uwzględniając międzynarodowe trendy, czy kontroluje wytwórców blankietów. Kontrolę minister przeprowadza wspólnie z Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Emitentem dokumentu publicznego jest organ administracji publicznej, który powszechnie obowiązujące przepisy prawa upoważniają do określania wzoru dokumentu publicznego (względnie wprowadzenia do obrotu określonego w prawie europejskim wzoru dokumentu) oraz wymogów dla blankietu urzędowego (art. 2 ust. 3 DokumentyPublU). Sztandarowym obowiązkiem emitenta jest zgłaszanie zapotrzebowania na nowe wzory dokumentów publicznych (art. 11 ust. 2), a następnie publikacja plików graficznych o danych dotyczących nowych dokumentów (art. 34). Emitent współdziała także z organami bezpieczeństwa państwa w zakresie wzorów wydawanych przez nich dokumentów (ABW, AW, SWW, SKW).

Blankiety dokumentów i druków zabezpieczonych wytwarza spółka z siedzibą na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Zakład produkcyjny takiej spółki również musi znajdować się w Polsce (art. 2 ust. 7 DokumentyPublU).

Istotnym elementem systemu bezpieczeństwa dokumentów publicznych jest ustalenie minimalnych zabezpieczeń przed fałszerstwem, z uwzględnieniem takich kryteriów jak (art. 7 DokumentyPublU):

1) kategorie dokumentów publicznych,

2) funkcje dokumentów publicznych,

3) materiały, z których są wykonane dokumenty publiczne,

4) możliwość weryfikacji autentyczności dokumentów publicznych.

Kolejność wyliczenia kryteriów wskazuje na ich doniosłość w kształtowaniu systemu bezpieczeństwa, w którym najważniejszym jest kategoria dokumentu, do jakiej został zaliczony. Kolejną przesłanką przy kształtowaniu systemu jest funkcja dokumentów publicznych w obrocie gospodarczym i prawnym, kwestie związane z wytwarzaniem dokumentów oraz metody weryfikacji autentyczności danych dokumentów publicznych.

Ustawodawca definiuje pojęcie „zabezpieczenia dokumentów publicznych przed fałszerstwem” jako techniki i technologie, zastosowane w tych dokumentach oraz elementy integralnie związane z blankietem dokumentu publicznego, które mają na celu utrudnienie fałszerstwa danego dokumentu publicznego.

Dla dokumentów publicznych pierwszej kategorii, do których należą dokumenty związane ze statusem administracyjnoprawnym jednostki, ustawodawca przewiduje dwie grupy minimalnych zabezpieczeń przed fałszerstwem. Pierwsza grupa odnosi się do dokumentów publicznych potwierdzających tożsamość i do dokumentów podróży. Natomiast druga grupa dotyczy pozostałych dokumentów publicznych tej kategorii. Jak przyjmuje się w piśmiennictwie, „zróżnicowanie to wynika z funkcji, jakie pełnią te dokumenty [Zob. P. Tarkowski, Komentarz do art. 7, (w:) Ustawa o dokumentach publicznych. Komentarz, Warszawa 2020”].

Dla funkcjonowania systemu bezpieczeństwa dokumentów publicznych istotne jest ustalenie czterech stopni weryfikacji autentyczności dokumentu publicznego (art. 7 ust. 4 DokumentyPublU). Pierwszy stopień odnosi się do osób sprawdzających autentyczność przedkładanych dokumentów publicznych bez użycia sprzętu technicznego, drugi dotyczy pracowników podmiotów publicznych weryfikujących autentyczność przedkładanych dokumentów publicznych z wykorzystaniem ogólnie dostępnych przyrządów powiększających lub emitujących promieniowanie UV. Trzeci stopień weryfikacji autentyczności dokumentów publicznych jest dedykowany dla ekspertów wyspecjalizowanych laboratoriów kryminalistycznych, a czwarty stopień weryfikacji – dla ekspertów podmiotu wyznaczonego przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Istotnym uzupełnieniem i uszczegółowieniem ww. regulacji ustawowej jest określenie w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych wykazu minimalnych zabezpieczeń przed fałszerstwem, wymaganych dla dokumentów publicznych poszczególnych kategorii, z uwzględnieniem kryteriów, o których mowa w art. 7 ust. 1 DokumentyPublU, tj. kategorii dokumentów publicznych, dla których są ustalone, materiałów, z których te dokumenty są wykonane, funkcji, jakie pełnią, oraz możliwości weryfikacji autentyczności dokumentów publicznych w pierwszym, drugim i trzecim stopniu weryfikacji autentyczności. Tą regulacją jest FałszDokZabR.

W załączniku do FałszDokZabR określone zostały wymagania dotyczące zabezpieczeń, z uwzględnieniem materiałów, z których wykonany jest dokument, tj. zabezpieczenia na papierze i w druku, w tym również w podłożu dokumentu, zabezpieczenia związane z folią laminującą, oznaczeniem indywidualnym, personalizacją dokumentu publicznego czy też szczególnym, charakterystycznym dla danego typu dokumentu, innym zabezpieczeniem.

Inne ważne elementy składowe systemu bezpieczeństwa dokumentów publicznych to:

1) ustawowo określone wymagania wobec osób zatrudnionych w Spółce, jak i w podmiotach, których przedmiotem działalności jest wytwarzanie blankietów dokumentów i druków zabezpieczonych, które spełniają wymagania dotyczące bezpieczeństwa wytwarzania blankietów dokumentów publicznych (w tym brak skazania za przestępstwo umyślne przeciwko wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu i bezpieczeństwu powszechnemu oraz obowiązek złożenia oświadczenia o niekaralności) (art. 19 DokumwentyPublU),

2) współdziałanie Spółki oraz ww. podmiotów z Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz z Szefem Służby Wywiadu Wojskowego w zakresie realizacji zadań polegających na sporządzaniu dokumentów publicznych (art. 20 DokumentyPublU),

3) procedura kontroli działalności Spółki i podmiotów, których przedmiotem działalności jest wytwarzanie blankietów dokumentów i druków zabezpieczonych (art. 22-39 DokumentyPublU),

4) funkcjonowanie Rejestru Dokumentów Publicznych (art. 45-47 DokumentyPublU),

5) ewidencjonowanie dokumentów publicznych (art. 44 DokumentyPublU).

Rynek mocy – parametry aukcji głównej dla 2029 r. oraz aukcji dodatkowych dla 2026 r.

W odniesieniu do parametrów aukcji głównej na rok dostaw 2029 i aukcji wstępnej do tej aukcji:

Jednostkowy poziom nakładów inwestycyjnych netto odniesiony do mocy osiągalnej netto, uprawniający do oferowania obowiązków mocowych w aukcji głównej dla okresu dostaw przypadającego na rok 2029 na nie więcej niż:

Natomiast minimalne wielkości obowiązków mocowych planowanych do pozyskania w wyniku aukcji dodatkowych dla 2029 r. wynoszą:

Korekcyjne współczynniki dyspozycyjności dla poszczególnych grup technologii dla aukcji głównej dla 2029 r. określono na poziomie z § 10 rozporządzenia, natomiast maksymalne wolumeny obowiązków mocowych dla strefy profilu synchronicznego, dla Litwy i dla Szwecji określa § 11 rozporządzenia.

W odniesieniu do parametrów aukcji dodatkowych na rok dostaw 2026 i aukcji wstępnych do tych aukcji, zapotrzebowanie na moc w aukcjach dodatkowych dla okresu dostaw przypadającego na rok 2026 (dalej: dla 2026 r.) wynosi:

Cena wejścia na rynek nowej jednostki wytwórczej, odzwierciedlająca alternatywny koszt pozyskania mocy przez operatora przez budowę jednostki wytwórczej o najniższych operacyjnych i kapitałowych kosztach stałych, z uwzględnieniem potencjalnej marży na sprzedaży energii elektrycznej i świadczeniu usług systemowych w aukcjach dodatkowych dla 2026 r. wynosi dla wszystkich kwartałów 487 zł/kW, zaś współczynnik zwiększający tę cenę służący do wyznaczenia ceny maksymalnej obowiązującej w aukcjach dodatkowych dla 2026 r. wynosi dla wszystkich kwartałów 1,0.

Parametr wyznaczający wielkość mocy poniżej i ponad zapotrzebowania na moc w aukcjach dodatkowych, dla której cena osiąga wartość maksymalną uwzględniającą współczynnik określa § 15 i 16 rozporządzenia.

Cena maksymalna określona dla cenobiorcy, wyznaczona na podstawie kapitałowych i operacyjnych kosztów stałych, w aukcjach dodatkowych dla 2026 r. wynosi 169 zł/kW, natomiast maksymalna liczba rund aukcji dodatkowych dla 2026 r. wynosi 12.

Korekcyjne współczynniki dyspozycyjności dla poszczególnych grup technologii dla aukcji dodatkowych dla 2026 r. określa się na poziomie z § 19 rozporządzenia, natomiast maksymalne wolumeny mocowe dla strefy profilu synchronicznego, dla Litwy i dla Szwecji (dla poszczególnych kwartałów 2026 r.) określono w § 20 rozporządzenia.

Rodzinne domy pomocy – nowe rozporządzenie

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 27.7.2024 r. w sprawie rodzinnych domów pomocy (Dz.U. z 2024 r. poz. 1129) rodzinny dom pomocy świadczy usługi bytowe i opiekuńcze w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, którego właścicielem lub najemcą jest:

1. osoba fizyczna prowadząca rodzinny dom pomocy, w którym ta osoba zamieszkuje;
2. podmiot uprawniony, czyli organizacja pozarządowa, o której mowa w art. 3 ust. 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie lub podmiot wymieniony w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tzn. który może prowadzić działalność pożytku publicznego), prowadzący działalność w zakresie pomocy społecznej – w przypadku rodzinnego domu pomocy prowadzonego przez podmiot uprawniony.

W razie najmu budynku mieszkalnego jednorodzinnego, okres, na który została zawarta umowa najmu, powinien gwarantować właściwe funkcjonowanie rodzinnego domu pomocy, natomiast w jednym budynku mieszkalnym jednorodzinnym może być prowadzony nie więcej niż jeden rodzinny dom pomocy.

Z przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie rodzinnych domów pomocy (dalej: RodzDomPomR) wynika, że:

1. w rodzinnym domu pomocy prowadzonym przez osobę fizyczną usługi bytowe i opiekuńcze są świadczone bezpośrednio przez tę osobę, a w przypadku rodzinnego domu pomocy prowadzonego przez podmiot uprawniony usługi te są świadczone przez osobę kierującą rodzinnym domem pomocy;
2. świadczenie usług bytowych i opiekuńczych w rodzinnym domu pomocy powinno uwzględniać stan zdrowia, sprawność fizyczną i intelektualną oraz indywidualne potrzeby i możliwości osoby przebywającej w rodzinnym domu pomocy, a także prawa człowieka, w tym w szczególności prawo do poszanowania i ochrony godności, wolności, intymności i poczucia bezpieczeństwa, oraz ochronę dóbr osobistych;
3. osoba fizyczna prowadząca rodzinny dom pomocy lub osoba kierująca rodzinnym domem pomocy prowadzonym przez podmiot uprawniony przy świadczeniu usług bytowych i opiekuńczych może korzystać z pomocy innych osób (osób pomagających);
4. w rodzinnym dom pomocy jest zapewniona całodobowa obecność osób prowadzących rodzinny dom pomocy lub osób kierujących rodzinnym domem pomocy, lub osób pomagających;
5. liczba osób pomagających powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb i możliwości osób przebywających w rodzinnym domu pomocy, w tym także obowiązku zapewnienia obecności osób sprawujących opiekę w porze nocnej;
6. zakres usług świadczonych przez osoby pomagające powinien być dokumentowany w sposób umożliwiający podmiotom upoważnionym do kontrolowania rodzinnego domu pomocy dokonanie weryfikacji liczby osób pomagających, a także wymiaru i zakresu świadczonej pomocy;
7. osobom przebywającym w rodzinnym domu pomocy zapewnia się dostosowane do ich sprawności psychofizycznej całodobowe usługi bytowe i opiekuńcze określone w § 4 RodzDomPomR;
8. w rodzinnym domu pomocy zapewnia się w zakresie usług bytowych dotyczących: miejsca pobytu, wyżywienia, utrzymania czystości i usług opiekuńczych w zakresie określonym w § 5 RodzDomPomR.

Ważne

Pobyt w rodzinnym domu pomocy jest odpłatny do wysokości odpowiadającej poniesionym miesięcznym wydatkom ustalonym w umowie dotyczącej prowadzenia rodzinnego domu pomocy zawartej między gminą, a osobą fizyczną albo podmiotem uprawnionym, prowadzącymi rodzinny dom pomocy.

W ramach nadzoru kierownik ośrodka lub centrum, w imieniu i z upoważnienia wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, przeprowadza kontrolę w rodzinnym domu pomocy co najmniej raz na pół roku, natomiast w przypadku uzasadnionego podejrzenia występowania uchybień lub nieprawidłowości w funkcjonowaniu rodzinnego domu pomocy, w tym wskutek złożenia skargi przez osobę przebywającą w rodzinnym domu pomocy, kierownik ośrodka lub centrum przeprowadza kontrolę doraźną.

O zakresie i przewidywanym czasie trwania czynności kontrolnych, w tym terminie rozpoczęcia kontroli, kierownik ośrodka lub centrum, co najmniej na 7 dni przed rozpoczęciem kontroli powiadamia osobę prowadzącą rodzinny dom pomocy lub osobę kierującą rodzinnym domem pomocy, co nie dotyczy kontroli doraźnej. W trakcie przeprowadzania kontroli kierownik ośrodka lub centrum lub osoba przez niego upoważniona prowadzi obserwacje, analizuje dokumenty, nawiązuje bezpośredni kontakt z osobami przebywającymi w rodzinnym domu pomocy, a w razie potrzeby kontaktuje się z ich rodzinami lub opiekunami prawnymi, lub osobami pomagającymi. Przebieg kontroli określa § 9 RodzDomPomR.

Poprzednio obowiązywało rozporządzenie MPiPS z 31.5.2012 r. w sprawie rodzinnych domów pomocy (Dz.U. z 2012 r. poz. 719), w związku z czym zgodnie z § 10 omawianego rozporządzenia, do postępowań administracyjnych wszczętych i niezakończonych do 29.7.2024 r., a także do rozpoczętej i niezakończonej przed tym dniem kontroli w rodzinnym domu pomocy stosuje się przepisy uchylonego rozporządzenia. Ponadto, istniejące w dniu 29.7.2024 r. rodzinne domy pomocy dostosują się do nowych standardów usług zasadniczo najpóźniej w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia, czyli do 29.7.2025 r.

Waga subwencji dla oddziału integracyjnego

Zgodnie z Załącznikiem Algorytm podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego na rok 2024. do rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2024 na oddział integracyjny w szkole gmina otrzyma dodatkowo następującą wagę:

P₉ = 0,800 dla uczniów lub słuchaczy niepełnosprawnych w oddziałach integracyjnych w szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych (na podstawie orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego) – wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy – N_9,i,

Dodatkowo mogą być naliczone inne wagi dotyczące m.in. położenie jednostki dotującej, poziom nauczania, a także niepełnosprawności ucznia.

Zgodnie z art. 127 ust. 3 ustawy – Prawo oświatowe uczniowi objętemu kształceniem specjalnym dostosowuje się odpowiednio program wychowania przedszkolnego i program nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia. Dostosowanie następuje na podstawie opracowanego dla ucznia indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego uwzględniającego zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, o którym mowa w ust. 10.

Biorąc powyższe pod uwagę, to do JST należy przeliczenie ewentualnych korzyści płynących z utworzenia oddziału integracyjnego w szkole.

Zastosowanie ustawy o ochronie sygnalistów do zamówień publicznych

W świetle art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie sygnalistów (dalej: OchrSygnalU) naruszeniem prawa jest bowiem działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem lub mające na celu obejście prawa dotyczące zamówień publicznych. Co istotne – jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy o ochronie sygnalistów – ustawa ta odnosi się do materii zamówień publicznych w sposób szerszy niż dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23.10.2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (Dz.Urz. UE L 305 z 26.11.2019, s. 17 ze zm.; dalej: dyrektywa). Określa zakres przedmiotowy jej stosowania obejmując nim również naruszenia odnoszące się do zamówień nawet wyłączonych spod stosowania ustawy – Prawo zamówień publicznych (dalej: PrZamPubl) na podstawie przepisów PrZamPubl, a więc także do zamówień o wartości mniejszej niż 130 000 zł. Zdaniem ustawodawcy taki szeroki zakres objęcia zamówień publicznych przepisami o ochronie sygnalistów jest uzasadniony, mając na uwadze znaczenie regulacji dla funkcjonowania systemu zamówień publicznych i jego przejrzystości w związku z zapewnieniem ochrony sygnalistom w obrębie zamówień publicznych.

Podkreślić jednocześnie trzeba, że na mocy art. 5 ust. 2 OchrSygnalU nie stosuje się jej przepisów do naruszeń prawa w zakresie zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa w rozumieniu art. 7 pkt 36 PrZamPubl, do których nie stosuje się tej ustawy, umów offsetowych zawieranych na podstawie ustawy z 26.6.2014 r. o niektórych umowach zawieranych w związku z realizacją zamówień o podstawowym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa (Dz.U. z 2022 r. poz. 1218) oraz innych środków podejmowanych w celu ochrony podstawowych lub istotnych interesów bezpieczeństwa państwa na podstawie art. 346 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Wyłączenie zastosowania ustawy o ochronie sygnalistów do zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa ustawodawca oparł na przepisach dyrektywy, a konkretnie art. 3 ust. 2 oraz motywu 24 dyrektywy. Zgodnie z art. 3 ust. 2 dyrektywy nie wpływa ona na odpowiedzialność państw członkowskich za zapewnienie bezpieczeństwa narodowego ani na uprawnienia państw członkowskich do ochrony swych podstawowych interesów bezpieczeństwa. W szczególności nie stosuje się jej do zgłoszeń w sprawie naruszeń przepisów dotyczących zamówień publicznych dotyczących aspektów obronności lub bezpieczeństwa, chyba że są one objęte odpowiednimi aktami Unii. Ponadto stosownie do motywu 24 dyrektywy bezpieczeństwo narodowe pozostaje w zakresie wyłącznej odpowiedzialności każdego państwa członkowskiego, a dyrektywa nie powinna mieć zastosowania do zgłaszania naruszeń dotyczących zamówień publicznych obejmujących aspekty obronności lub bezpieczeństwa, jeżeli są one objęte zakresem stosowania art. 346 TFUE, zgodnie z orzecznictwem TSUE. Jeżeli państwa członkowskie postanowią rozszerzyć ochronę przewidzianą w dyrektywie na dodatkowe dziedziny lub akty, które nie wchodzą w zakres przedmiotowy jej stosowania, powinny mieć możliwość przyjęcia przepisów szczególnych w celu ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa narodowego w tym zakresie.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę na przepis końcowy, tj. art. 64 OchrSygnalU, zgodnie z którym art. 5 ust. 4, art. 25 ust. 1 pkt 8 oraz przepisy rozdziału 4 OchrSygnalU (zgłoszenia zewnętrzne) wchodzą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, tj. 25.12.2024 r.

Rada Ministrów za wydłużeniem ważności orzeczeń o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności

Dnia 30.9.2024 r. wygasa ważność orzeczeń, które zostały wydłużone ustawą z 19.12.2023 r. o szczególnych rozwiązaniach służących zachowaniu ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności. Zgodnie z szacunkami dotyczy to ok. 399 599 osób.

Ważność orzeczenia wydłużona o 6 miesięcy

Jak wskazuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – konieczne było przygotowanie regulacji umożliwiających zachowanie statusu osób niepełnosprawnych w czasie oczekiwania na wydanie nowego orzeczenia. Warunkiem będzie złożenie wniosku o wydanie kolejnego orzeczenia.

Przyjęty 16.7.2024 r. przez Radę Ministrów projekt zakłada wydłużenie ważności orzeczeń o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności maksymalnie o 6 miesięcy.

Brak tego przepisu skutkowałby utratą świadczeń i ulg przez znaczną część osób niepełnosprawnych. Rozwiąże to problem z zachowaniem ciągłości w statusie osoby niepełnosprawnej i umożliwi korzystanie z systemu ulg i świadczeń wypływających z posiadanego dotychczas orzeczenia.

Rozwiązanie będzie korzystne również dla zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności, które będą mogły zaplanować organizację pracy składów orzekających, w spodziewanym okresie napływu większej liczby wniosków o wydanie orzeczeń.

Zachowanie ciągłości statusu osoby niepełnosprawnej jako pracownika

Projektowana regulacja może mieć pozytywny wpływ na działalność mikroprzedsiębiorców, małych, średnich i dużych przedsiębiorstw, ponieważ zapewni zachowanie ciągłości statusu osoby niepełnosprawnej jako pracownika.

To z kolei może mieć wpływ na zachowanie ciągłości otrzymywanej pomocy skierowanej do pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawnej lub same osoby niepełnosprawne prowadzące działalność gospodarczą.

Możliwe wcześniejsze złożenie wniosku

Projekt ustawy wydłuża również termin na wcześniejsze złożenie wniosku o wydanie orzeczenia w związku upływem terminu jego ważności z dotychczasowych 30 dni na 2 miesiące, a w przypadku osób poniżej 16 roku życia, które będą ubiegały się o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, na 3 miesiące.

Dzięki temu wprowadza się dłuższy termin na odpowiednie zweryfikowanie wniosku osoby niepełnosprawnej przez zespoły orzecznicze, co umożliwi płynne rozpatrywanie wniosków i eliminację zatorów w postępowaniach orzeczniczych – co jest szczególnie istotne w związku z przewidywaną kumulacją wniosków we wrześniu 2024 r.

Źródło: gov.pl