Powierzenie przetwarzania danych trzeba udokumentować

Do Urzędu Ochrony Danych Osobowych zgłoszono naruszenie ochrony danych osobowych w Sułkowickim Ośrodku Kultury. W toku postępowania wyjaśniającego ustalono, że administrator powierzył przetwarzanie danych osobowych bez zawarcia pisemnej umowy powierzenia podmiotowi przetwarzającemu, któremu zlecił prowadzenie ksiąg rachunkowych, ewidencji i sporządzanie raportów (w obszarze finansów, podatków oraz ZUS) czy przechowywanie dokumentacji.

Ponadto administrator nie przeprowadził weryfikacji podmiotu przetwarzającego, nie sprawdził, czy zapewnia on wystarczające gwarancje wdrożenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych, aby przetwarzanie danych osobowych było zgodne z RODO.

Podmiot przetwarzający ma spełniać gwarancje ochrony praw osób, których dane dotyczą

Administrator, decydując się na powierzenie przetwarzania danych osobowych innemu podmiotowi, powinien sprawdzić, czy zapewnia on wystarczające gwarancje wdrożenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych oraz czy przetwarzanie będzie spełniało wymogi RODO i chroniło prawa osób, których dane dotyczą.

Brak weryfikacji podmiotu przetwarzającego oraz jego gwarancji dla przetwarzania zgodnie z przepisami o ochronie danych osobowych może wiązać się z konsekwencjami dla osób fizycznych, których dane osobowe zostały powierzone podmiotowi przetwarzającemu, np. w postaci utraty danych osobowych. Zatem decyzja, komu administrator ma powierzyć przetwarzanie danych osobowych nie może być podejmowana bezpodstawnie. Dopiero po zbadaniu kompetencji i adekwatności wybranego podmiotu przetwarzającego, administrator może przystąpić do zawarcia stosownej umowy powierzenia.

W toku sprawy organ nadzorczy ustalił, że administrator nie posiadał żadnych dokumentów potwierdzających weryfikację warunków współpracy z podmiotem przetwarzającym. Ponadto zwrócenie się do niego z prośbą o informacje, wyjaśnienia i zwrot lub udostępnienie przetwarzanych danych okazało się bezskuteczne.

Podmiot przetwarzający działa na podstawie umowy z administratorem

Na podstawie art. 28 RODO administrator, chcąc przetwarzać dane przy pomocy innego podmiotu, korzysta wyłącznie z usług takich podmiotów, które zapewniają wystarczające gwarancje wdrożenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych.

Samo zaś przetwarzanie przez podmiot przetwarzający odbywa się na podstawie pisemnej umowy między administratorem i podmiotem przetwarzającym. Umowa taka określa m.in. przedmiot i czas trwania przetwarzania, charakter i cel przetwarzania, rodzaj danych osobowych oraz kategorie osób, których dane dotyczą, obowiązki i prawa administratora.

Odpowiedzialność administratora

RODO stanowi, iż dane osobowe muszą być przetwarzane zgodnie z prawem, rzetelnie i w sposób przejrzysty dla osoby, której dane dotyczą. Na administratorze, czyli na podmiocie, który decyduje o sposobach i celach przetwarzania, spoczywa obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa danych osobowych, w tym ochronę przed niedozwolonym lub niezgodnym z prawem przetwarzaniem oraz przypadkową utratą, zniszczeniem lub uszkodzeniem, za pomocą odpowiednich środków technicznych lub organizacyjnych („integralność i poufność”).

Jeśli chodzi o Sułkowicki Ośrodek Kultury, to ponieważ był on administratorem przetwarzanych przez siebie danych osobowych, zatem to na nim spoczywała odpowiedzialność za dobór podmiotu przetwarzającego.

Uwzględniając wszystkie okoliczności, organ nadzorczy uznał, że nałożenie administracyjnej kary pieniężnej na administratora jest konieczne i uzasadnione wagą oraz charakterem i zakresem zarzucanego temu podmiotowi naruszenia. Zaś sama kara w wymierzonej wysokości będzie skuteczna i spowoduje, że administrator w celu uniknięcia kolejnych sankcji, zwróci należytą uwagę na przetwarzanie danych osobowych za pośrednictwem i przy pomocy podmiotu przetwarzającego.

Źródło: https://uodo.gov.pl/pl/138/2450

Powierzenie przetwarzania danych trzeba udokumentować

Do Urzędu Ochrony Danych Osobowych zgłoszono naruszenie ochrony danych osobowych w Sułkowickim Ośrodku Kultury. W toku postępowania wyjaśniającego ustalono, że administrator powierzył przetwarzanie danych osobowych bez zawarcia pisemnej umowy powierzenia podmiotowi przetwarzającemu, któremu zlecił prowadzenie ksiąg rachunkowych, ewidencji i sporządzanie raportów (w obszarze finansów, podatków oraz ZUS) czy przechowywanie dokumentacji.

Ponadto administrator nie przeprowadził weryfikacji podmiotu przetwarzającego, nie sprawdził, czy zapewnia on wystarczające gwarancje wdrożenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych, aby przetwarzanie danych osobowych było zgodne z RODO.

Podmiot przetwarzający ma spełniać gwarancje ochrony praw osób, których dane dotyczą

Administrator, decydując się na powierzenie przetwarzania danych osobowych innemu podmiotowi, powinien sprawdzić, czy zapewnia on wystarczające gwarancje wdrożenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych oraz czy przetwarzanie będzie spełniało wymogi RODO i chroniło prawa osób, których dane dotyczą.

Brak weryfikacji podmiotu przetwarzającego oraz jego gwarancji dla przetwarzania zgodnie z przepisami o ochronie danych osobowych może wiązać się z konsekwencjami dla osób fizycznych, których dane osobowe zostały powierzone podmiotowi przetwarzającemu, np. w postaci utraty danych osobowych. Zatem decyzja, komu administrator ma powierzyć przetwarzanie danych osobowych nie może być podejmowana bezpodstawnie. Dopiero po zbadaniu kompetencji i adekwatności wybranego podmiotu przetwarzającego, administrator może przystąpić do zawarcia stosownej umowy powierzenia.

W toku sprawy organ nadzorczy ustalił, że administrator nie posiadał żadnych dokumentów potwierdzających weryfikację warunków współpracy z podmiotem przetwarzającym. Ponadto zwrócenie się do niego z prośbą o informacje, wyjaśnienia i zwrot lub udostępnienie przetwarzanych danych okazało się bezskuteczne.

Podmiot przetwarzający działa na podstawie umowy z administratorem

Na podstawie art. 28 RODO administrator, chcąc przetwarzać dane przy pomocy innego podmiotu, korzysta wyłącznie z usług takich podmiotów, które zapewniają wystarczające gwarancje wdrożenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych.

Samo zaś przetwarzanie przez podmiot przetwarzający odbywa się na podstawie pisemnej umowy między administratorem i podmiotem przetwarzającym. Umowa taka określa m.in. przedmiot i czas trwania przetwarzania, charakter i cel przetwarzania, rodzaj danych osobowych oraz kategorie osób, których dane dotyczą, obowiązki i prawa administratora.

Odpowiedzialność administratora

RODO stanowi, iż dane osobowe muszą być przetwarzane zgodnie z prawem, rzetelnie i w sposób przejrzysty dla osoby, której dane dotyczą. Na administratorze, czyli na podmiocie, który decyduje o sposobach i celach przetwarzania, spoczywa obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa danych osobowych, w tym ochronę przed niedozwolonym lub niezgodnym z prawem przetwarzaniem oraz przypadkową utratą, zniszczeniem lub uszkodzeniem, za pomocą odpowiednich środków technicznych lub organizacyjnych („integralność i poufność”).

Jeśli chodzi o Sułkowicki Ośrodek Kultury, to ponieważ był on administratorem przetwarzanych przez siebie danych osobowych, zatem to na nim spoczywała odpowiedzialność za dobór podmiotu przetwarzającego.

Uwzględniając wszystkie okoliczności, organ nadzorczy uznał, że nałożenie administracyjnej kary pieniężnej na administratora jest konieczne i uzasadnione wagą oraz charakterem i zakresem zarzucanego temu podmiotowi naruszenia. Zaś sama kara w wymierzonej wysokości będzie skuteczna i spowoduje, że administrator w celu uniknięcia kolejnych sankcji, zwróci należytą uwagę na przetwarzanie danych osobowych za pośrednictwem i przy pomocy podmiotu przetwarzającego.

Źródło: https://uodo.gov.pl/pl/138/2450

Wsparcie dla pracodawców na pracę zdalną

W części zatytułowanej „godzenie życia rodzinnego i zawodowego” zaproponowano kilka rozwiązań mających na celu większą aktywizację, w tym budzące kontrowersje świadczenie dla młodych bezrobotnych rodziców poszukanych pracy. W art. 137 projektowanej ustawy wskazano, że Starosta może zawrzeć umowę, na podstawie której refunduje pracodawcy lub przedsiębiorcy przez okres do 6 miesięcy część kosztów poniesionych na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne za skierowanych bezrobotnych opiekunów osoby niepełnosprawnej, zatrudnionych co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy, w wysokości uprzednio uzgodnionej, nieprzekraczającej jednak kwoty ustalonej jako iloczyn liczby zatrudnionych w miesiącu w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy oraz kwoty połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującej w ostatnim dniu zatrudnienia każdego rozliczanego miesiąca i składek na ubezpieczenia społeczne od refundowanego wynagrodzenia.

Grant na pracę zdalną

W art. 138 projektowanej ustawy wskazano, co warto podkreślić komentowany grant, jest oparty na podstawie przepisów, które nie zostały nadal uchwalone o pracy zdalnej – według stanu na połowę października 2022 r. nadal nie wiadomo kiedy ta ustawa może wejść w życie. Projekt ustawy przewiduje, że Starosta może, na podstawie zawartej umowy, przyznać pracodawcy lub przedsiębiorcy środki Funduszu Pracy, zwane dalej „grantem”, na utworzenie stanowiska pracy zdalnej w rozumieniu art. 6718 KP dla skierowanego bezrobotnego rodzica powracającego na rynek pracy, posiadającego co najmniej jedno dziecko w wieku do 18 roku życia, lub bezrobotnego sprawującego opiekę nad osobą zależną. Grant przysługuje w kwocie określonej w umowie zawartej ze starostą, nie wyższej jednak niż 3-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu zawarcia umowy, za każdego skierowanego bezrobotnego. W 2023 r. w pierwszej połowie będzie to maksymalnie kwota 10 470 zł a w drugiej połowie 2023 r. będzie to maksymalna kwota 10 800 zł. Obowiązkiem pracodawcy lub przedsiębiorcy będzie zatrudnianie skierowanego bezrobotnego przez okres 12 miesięcy w pełnym wymiarze czasu pracy lub przez okres 18 miesięcy w połowie wymiaru czasu pracy. Jeżeli pracodawca rozwiązałby stosunek pracy wcześniej, zobowiązany będzie do zwrotu grantu wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od dnia otrzymania grantu, w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania starosty. Zwrot grantu następuje:

W przypadku rozwiązania umowy o pracę przez skierowanego bezrobotnego, rozwiązania z nim umowy o pracę na podstawie art. 52 KP lub wygaśnięcia stosunku pracy skierowanego bezrobotnego przed upływem okresu 12 miesięcy, starosta kieruje na zwolnione stanowisko pracy innego bezrobotnego.

Dofinansowana praca zdalna dla małżonka/małżonki z dzieckiem

W art. 139 projektowanej ustawy wskazano, podobnie jak w poprzedniej sytuacji, że starosta może, na podstawie zawartej umowy, przyznać pracodawcy lub przedsiębiorcy środki Funduszu Pracy na utworzenie stanowiska pracy zdalnej w rozumieniu art. 67¹⁸ KP, jeśli zadeklarowane przez poszukującego pracy lub bezrobotnego kierowanego do pracy miejsce świadczenia pracy zdalnej oraz jego miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych znajdują się w terenie obszaru zagrożonego marginalizacją. Co ważne kryteria jakie przewiduje projekt ustawy, są dość mocno kontrowersyjne, biorąc pod uwagę fakt, że coraz więcej dzieci rodzi się w związkach pozamałżeńskich, a wiek kobiet rodzących pierwsze dziecko zbliża się średnio do 30. roku życia. Środki, będą mogły być przyznane pracodawcy lub przedsiębiorcy na utworzenie stanowiska pracy dla osoby:

– pozostaje w związku małżeńskim lub wychowuje co najmniej jedno własne lub przysposobione małoletnie dziecko, lub

– samotnie wychowują co najmniej jedno własne lub przysposobione małoletnie dziecko;

Środki, będą przysługiwały w kwocie określonej w umowie zawartej ze starostą, nie wyższej jednak niż 2-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu zawarcia umowy, za każdego skierowanego bezrobotnego. W pierwszej połowie 2023 r. byłaby to maksymalna kwota 6980 zł a w drugiej połowie 2023 r. kwota maksymalna 7200 zł. Projekt przewiduje, że pracodawca lub przedsiębiorca są obowiązani, stosownie do zawartej umowy, do utrzymania zatrudnienia skierowanego bezrobotnego lub poszukującego pracy przez okres 12 miesięcy w pełnym wymiarze czasu pracy lub przez okres 18 miesięcy w połowie wymiaru czasu pracy.

Minister właściwy do spraw pracy określi w drodze rozporządzenia obszary zagrożone marginalizacją, mając na względzie w szczególności zmiany w liczbie ludności, prognozowaną liczbę ludności przez Główny Urząd Statystyczny, zmiany w liczbie bezrobotnych, zmiany liczby zarejestrowanych podmiotów gospodarczych.

Projekt ustawy trafił do konsultacji społecznych, w momencie, kiedy zostanie przyjęty przez Radę Ministrów i przekazany do Sejmu będzie można wskazać, kiedy komentowane zmiany będą mogły wejść w życie.

Nieprzestrzeganie regulaminu prowadzenia handlu na terenie gminy a usunięcie z miejsca prowadzenia handlu

Z pierwszej regulacji wynika, że na podstawie SamGminU organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. W drugiej grupie przepisów podano zaś, że miejsce do prowadzenia handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników wyznacza rada gminy w drodze uchwały. Wyznaczając miejsce, o którym mowa w ust. 1, rada gminy bierze pod uwagę w szczególności dogodną komunikację, bliską lokalizację z centrum danej gminy lub miasta lub bliską lokalizację miejsc atrakcyjnych turystycznie. Nadto, rada gminy uchwala regulamin określający zasady prowadzenia handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników na wyznaczonych miejscach, o których mowa w art. 3 ust. 1

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Podlaskiego z 3.10.2022 r. (NR NK-II.4131.126.2022), opublikowanym w wojewódzkim dzienniku urzędowym 5.10.2022 r.;

We wskazanym rozstrzygnięciu nadzorczym organ nadzoru zakwestionował m.in. zapis, że: (…) osoby nie przestrzegające postanowień niniejszego regulaminu mogą zostać usunięte z miejsca wskazanego do prowadzenia handlu rolników i ich domowników.

W argumentacji prawnej zwrócono uwagę m.in. na fakt, że użyte w ww. art. 40 ust. 2 pkt 4 SamGminU pojęcie „zasady i tryb korzystania” zawiera w sobie kompetencję organu stanowiącego gminy do formułowania w stosunku do terenów i urządzeń użyteczności publicznej norm i zasad prawidłowego postępowania, ustalania obowiązujących reguł zachowania się, określenia ustalonego porządku zachowania się. Dalej podano, że podobnie należy ustalać zakres upoważnienia do określenia w drodze regulaminu zasad prowadzenia handlu przez rolników w wyznaczonych miejscach. W pojęciach „zasady i tryb korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej” oraz „zasady prowadzenia handlu” (użytym w art. 5 UłatwHandRolDomU) nie mieści się wprowadzanie sankcji za naruszenie wprowadzonych zakazów i nakazów.

Podsumowując, stanowisko organu nadzoru ma prawne uzasadnienie. Rada gminy nie może w uchwale w sprawie wyznaczenia miejsc do prowadzenia handlu dla rolników ujmować zapisów związanych z sankcjami na wypadek nieprzestrzegania postanowień regulaminu określającego zasady prowadzenia handlu w piątki i soboty.

Źródło: https://edziennik.bialystok.uw.gov.pl/actbymonths.

Po 15 latach nastąpi wzrost stawek za kilometrówkę

Projekt rozporządzenia (numer z wykazu RCL: 250) przewiduje zmianę brzmienia § 2 SamOsR, poprzez zmianę wysokości stawek za 1 kilometr przebiegu pojazdu, według których pracodawca pokrywa koszty używania pojazdów prywatnych używanych przez pracowników do celów służbowych.

Obecne stawki

Nowelizowany przepis w swoim obecnym brzmieniu przewiduje, że przedmiotowe stawki nie mogą być wyższe niż:

1) dla samochodu osobowego:

a) o pojemności skokowej silnika do 900 cm3 – 0,5214 zł,

b) o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3 – 0,8358 zł;

2) dla motocykla – 0,2302 zł;

3) dla motoroweru – 0,1382 zł.

Proponowana wysokość kilometrówek

Projektowana zmiana przewiduje, że maksymalna wysokość powyższych stawek będzie wynosić: 1) dla samochodu osobowego:

a) o pojemności skokowej silnika do 900 cm3 – 0,89 zł,

b) o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3 – 1,038 zł;

2) dla motocykla – 0,69 zł;

3) dla motoroweru – 0,42 zł.

Ostatnia nowelizacja omawianego rozporządzenia w zakresie wysokości przedmiotowych stawek została dokonana rozporządzeniem Ministra Transportu z 23.10.2007 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U. poz. 1462), przy czym od dnia wejścia w życie ww. rozporządzenia realne koszty eksploatacji pojazdów uległy znaczącemu wzrostowi.

Proponuje się, aby projektowane rozporządzenie weszło w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia.

Po 15 latach nastąpi wzrost stawek za kilometrówkę

Projekt rozporządzenia (numer z wykazu RCL: 250) przewiduje zmianę brzmienia § 2 SamOsR, poprzez zmianę wysokości stawek za 1 kilometr przebiegu pojazdu, według których pracodawca pokrywa koszty używania pojazdów prywatnych używanych przez pracowników do celów służbowych.

Obecne stawki

Nowelizowany przepis w swoim obecnym brzmieniu przewiduje, że przedmiotowe stawki nie mogą być wyższe niż:

1) dla samochodu osobowego:

a) o pojemności skokowej silnika do 900 cm3 – 0,5214 zł,

b) o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3 – 0,8358 zł;

2) dla motocykla – 0,2302 zł;

3) dla motoroweru – 0,1382 zł.

Proponowana wysokość kilometrówek

Projektowana zmiana przewiduje, że maksymalna wysokość powyższych stawek będzie wynosić: 1) dla samochodu osobowego:

a) o pojemności skokowej silnika do 900 cm3 – 0,89 zł,

b) o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3 – 1,038 zł;

2) dla motocykla – 0,69 zł;

3) dla motoroweru – 0,42 zł.

Ostatnia nowelizacja omawianego rozporządzenia w zakresie wysokości przedmiotowych stawek została dokonana rozporządzeniem Ministra Transportu z 23.10.2007 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U. poz. 1462), przy czym od dnia wejścia w życie ww. rozporządzenia realne koszty eksploatacji pojazdów uległy znaczącemu wzrostowi.

Proponuje się, aby projektowane rozporządzenie weszło w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia.

Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom płatniczym nadal budzi wątpliwości

W toku procesu legislacyjnego pozostaje ustawa z 29.9.2022 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych. Ustawa ta wprowadza wiele zmian w NadmOpTransHandlU. Zasadniczo związane są one z obszarami dotyczącymi:

1) doprecyzowania przepisów i uproszczenie tzw. obowiązku sprawozdawczego,

2) zwiększenia efektywności w prowadzonych przez Prezesa UOKiK postępowaniach w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych.

Jak się jednak okazuje, poważne wątpliwości istnieją w związku z instytucją tzw. rekompensaty za koszty odzyskiwania należności. Mowa o niej w art. 10 NadmOpTransHandlU, gdzie postanowiono:

1. Wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, rekompensata za koszty odzyskiwania należności, stanowiąca równowartość kwoty:

1) 40 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego nie przekracza 5000 złotych;

2) 70 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest wyższa niż 5000 złotych, ale niższa niż 50 000 złotych;

3) 100 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest równa lub wyższa od 50 000 złotych.

Co do zasady, wspomniane kwoty powinny być dochodzone przez wierzycieli o różnym statusie prawnym, w tym przez JST, jak i przez przedsiębiorców. Założenie to zdaje się tylko potwierdzać art. 59a FinPubU, gdzie postanowiono, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może, w drodze uchwały, postanowić o niedochodzeniu należności o charakterze cywilnoprawnym przypadających jednostce samorządu terytorialnego lub jej jednostkom organizacyjnym wymienionym w art. 9 pkt 3, 4 i 13, których kwota wraz z odsetkami nie przekracza 100 zł, a w przypadku należności z tytułu rekompensaty, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 NadmOpTransHandlU – jeżeli jej kwota jest równa świadczeniu pieniężnemu w rozumieniu tej ustawy albo większa od tego świadczenia.

Powyższe założenie zostało jednak ostatnio podważone w zakresie, w jakim dotyczy powinności JST dochodzenia ww. rekompensat od kontrahentów. Podane kwestie były przedmiotem analizy w piśmie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku z 23.9.2022 r. (znak RIO.II.025-31/22, źródło: https://bip.bialystok.rio.gov.pl/kategorie/163-inne/artykuly/223-inne-2022?lang=PL).

W ww. piśmie zajęto kontrowersyjne stanowisko – a poparte wyrokiem TS z 13.1.2022 r. (C-327/20) – że: (…) nie ma podstaw do dochodzenia przez jednostkę samorządu terytorialnego – będącą wierzycielem względem przedsiębiorcy – należności z tytułu rekompensaty, o której mowa w art. 10 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.

Podsumowując, jakkolwiek nowelizacja wprowadza zmiany, to wydaje się, że pojawiły się poważne wątpliwości co do możliwości stosowania wspominanej ustawy przez JST w zakresie dochodzenia ww. rekompensat w tych wszystkich sytuacjach, gdy JST dochodzi należności od dłużników.

Źródło: Sejm

Sposoby rozliczania zakładu gospodarki komunalnej

Opłatę targową pobiera się niezależnie od należności przewidzianych w odrębnych przepisach za korzystanie z urządzeń targowych oraz za inne usługi świadczone przez prowadzącego targowisko.

Znaczenie ma także art. 19 pkt 2 PodLokU, gdzie postanowiono, że rada gminy, w drodze uchwały może zarządzić pobór tych opłat w drodze inkasa oraz określić inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso, a także może wprowadzić obowiązek prowadzenia przez inkasentów ewidencji osób, o których mowa w art. 17 ust. 1, zobowiązanych do uiszczania opłaty miejscowej oraz określić szczegółowy zakres danych zawartych w tej ewidencji, uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowego poboru opłaty miejscowej.

W kontekście podanej problematyki na szczególną uwagę zasługuje uchwała Kolegium RIO w Białymstoku z 22.9.2022 r. (Nr 16/233/2022), w której organ nadzoru podważył m.in. zapis przewidujący:

§ 8. 1. Zarządza się pobór opłaty targowej przez Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w M., zwanego dalej Administratorem targowiska.
2. Administrator pobierający opłatę targową odprowadza ją na rachunek bankowy gminy M. najpóźniej w kolejnym dniu roboczym następnym po dniu, w którym została pobrana opłata.
3. Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w M. za administrowanie targowiskiem oraz pobór opłaty otrzyma wynagrodzenie na podstawie wystawionej faktury VAT zgodnie z podpisaną umową.

W argumentacji prawnej organ nadzoru zwrócił uwagę m.in. na fakt, że ww. zapisy nie odpowiadają wymogom ww. art. 19 pkt 2 PodLokU. Podkreślono, że rada gminy może w takiej uchwale – w sytuacji, gdy zarządziła pobór opłaty targowej w drodze inkasa – określić jedynie wysokość wynagrodzenia za inkaso. Dalej zaznaczono: Jednak i tej dyspozycji Rada nie wypełniła w sposób prawidłowy. W uchwale wskazano bowiem tylko, że Zakład otrzyma wynagrodzenie za inkaso, nie określono jednak wysokości tego wynagrodzenia. W praktyce oznacza to scedowanie przez radę swoich kompetencji do określenia wysokości wynagrodzenia za inkaso na inny podmiot – podmiot zawierający umowę z Zakładem. W świetle obowiązujących przepisów takie działanie należy uznać za niedopuszczalne. Ponadto, organ nadzoru przypomniał, że uchwała jest aktem prawa miejscowego, a jej postanowienia winny być formułowane w sposób czytelny, jasny i niebudzący wątpliwości interpretacyjnych zarówno dla adresata, jak i organu stosującego te przepisy.

Podsumowując, stanowisko organu nadzoru jest prawnie uzasadnione. Rada gminy może powołać na inkasenta opłaty targowej zakład gospodarki komunalnej, przy czym musi tego dokonać zgodnie z wymogami określonymi w przepisach PodLokU.

Źródło: https://edziennik.bialystok.uw.gov.pl/actbymont.

Doradca rady nadzorczej w spółce komunalnej będzie generować dodatkowe koszty jej funkcjonowania

Z dniem 13.10.2022 r. wejdzie w życie nowelizacja ustawy z 9.2.2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 807). Ustawa ta wprowadza zupełnie nowe mechanizmy prawne, a mianowicie związane ze sprawowaniem nadzoru w spółkach, w tym spółce z o.o., czy w spółce akcyjnej. Chodzi w tym zakresie m.in. o wprowadzenie możliwości powierzenia określonych zadań dla tzw. doradcy rady nadzorczej.

W przypadku spółki z o.o. stanowią w tym zakresie przepisy prawne zgrupowane w ramach nowego art. 219² KSH. Z tych przepisów wynika m.in., że jeżeli umowa spółki tak stanowi, rada nadzorcza może podjąć uchwałę w sprawie zbadania na koszt spółki określonej sprawy dotyczącej działalności spółki lub jej majątku przez wybranego doradcę (doradca rady nadzorczej). Doradca rady nadzorczej może zostać wybrany również w celu przygotowania określonych analiz oraz opinii (§ 1). Nadto, zarząd zapewnia doradcy rady nadzorczej dostęp do dokumentów i udziela mu żądanych informacji (§ 3). Doradca rady nadzorczej oraz osoba fizyczna wykonująca czynności w jego imieniu lub na jego rzecz są obowiązani zachować w tajemnicy wszystkie niemające publicznego charakteru informacje i dokumenty otrzymane od spółki. Obowiązek zachowania tajemnicy nie jest ograniczony w czasie (§ 4). Natomiast w umowie między spółką a doradcą rady nadzorczej spółkę reprezentuje rada nadzorcza.

Z punktu widzenia spółek z o.o. istotne jest to, że wprowadzenie ww. mechanizmów (a więc i wydatków z nimi powiązanych) jest zależne od tego, czy w ramach umowy spółki zostanie przewidziana taka opcja dla rady nadzorczej. Zresztą zwrócono na to uwagę w uzasadnieniu projektu ww. ustawy, gdzie m.in. wskazano, że: Analogicznych przepisów nie przewidziano w spółkach z o.o. oraz prostych spółkach akcyjnych z uwagi na fakt, iż w ramach tych kategorii spółek możliwość korzystania z doradcy rady nadzorczej została skonstruowana na zasadzie „opt in” oraz musi zostać uprzednio przewidziana w ich podstawowym dokumencie korporacyjnym. Konsekwencją takiej konstrukcji jest oczywista zdolność wspólników albo akcjonariuszy do zastrzeżenia warunków lub ograniczeń dla rad nadzorczych w czerpaniu z omawianego mechanizmu w sytuacji jego dopuszczalności w konkretnym podmiocie.

We wspomnianym uzasadnieniu projektu ustawy dodano również, że samodzielność rady nadzorczej oznacza nie tylko zdolność zindywidualizowania przez ten organ podmiotu mającego przeprowadzić właściwe badanie, ale także określenia przedmiotu oraz wszelkich istotnych ram mających się odbyć prac analitycznych. Istotą proponowanego narzędzia jest wyposażenie rady nadzorczej w uprawnienie do reprezentowania spółki w omawianym obszarze wobec podmiotu trzeciego, w tym do złożenia w imieniu spółki odpowiedniego oświadczenia woli kształtującego stosunek prawny nawiązany z doradcą rady nadzorczej.

Podsumowując, wskazane przepisy z jednej strony mogą wzmocnić nadzór nad funkcjonowaniem spółek samorządowych, a z drugiej strony wdrożenie tych mechanizmów będzie wiązało się z koniecznością wyłożenia dodatkowych środków finansowych przez te spółki. Co jednak istotne, w przypadku tych spółek wyasygnowanie dodatkowych środków może mieć uzasadnienie, bowiem zaangażowany jest w nich (spółkach) częstokroć znaczny kapitał JST. W tych okolicznościach dodatkowa weryfikacja działań prowadzonych przez zarządy tych spółek jest uzasadniona względami ekonomicznymi.

Nowe wskaźniki dla waloryzacji świadczeń ustalanych na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami

W dniu 6.10.2022 r. w Dz.U. Monitor Polski ukazało się obwieszczenie Prezesa GUS z 5.10.2022 r. sprawie wskaźników zmian cen dla lokali mieszkalnych w drugim kwartale 2022 r. z podziałem na województwa (M.P. z 2022 r. poz. 962). Z jego treści wynika, że na podstawie art. 5 ust. 2 GospNierU ogłasza się wskaźniki zmian cen dla lokali mieszkalnych w drugim kwartale 2022 r. z podziałem na województwa, określone w tabeli stanowiącej załącznik do obwieszczenia.

Wspomniane wskaźniki dotyczą różnego rodzaju świadczeń wypłacanych w związku z mechanizmami zawartymi w ww. ustawie. Dotyczy to zarówno świadczeń przysługujących podmiotom zainteresowanym np. z tytułu odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości, jak i świadczeń przysługujących np. JST w związku ze zwrotem bonifikaty udzielonej przy sprzedaży nieruchomości.

Typową czynnością na którą wpływ ma ww. obwieszczenie, jest wywłaszczenie własności nieruchomości. Poświęcono tej instytucji rozdział V GospNierU. Z art. 128 GospNierU wynika m.in., że wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw. Jeżeli na wywłaszczanej nieruchomości lub prawie użytkowania wieczystego tej nieruchomości są ustanowione inne prawa rzeczowe, odszkodowanie zmniejsza się o kwotę równą wartości tych praw. Jak podano w art. 129 GospNierU, odszkodowanie ustala starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, w decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości, z zastrzeżeniem ust. 5.

Aspekt waloryzacji odszkodowania został zaś wyartykułowany w art. 132 GospNierU, gdzie m.in. postanowiono, że zapłata odszkodowania następuje jednorazowo, w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu podlega wykonaniu, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b. Do skutków zwłoki lub opóźnienia w zapłacie odszkodowania stosuje się odpowiednio przepisy KC. Zgodnie zaś z ust. 3 – wysokość odszkodowania ustalona w decyzji podlega waloryzacji na dzień jego zapłaty. Waloryzacji dokonuje organ, osoba lub jednostka organizacyjna zobowiązana do zapłaty odszkodowania.

Inny przypadek związany z nieruchomościami, gdzie znaczenie odgrywa ww. czynnik waloryzacji, to ustalenie wysokości opłaty adiacenckiej. W tym zakresie na uwagę zasługuje art. 148 ust. 3 GospNierU, gdzie postanowiono, że wysokość opłaty adiacenckiej ustalona w decyzji podlega waloryzacji począwszy od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wydana została decyzja, do pierwszego dnia miesiąca, w którym powstał obowiązek zapłaty.

Podsumowując, organy JST ustalające wypłatę świadczeń m.in. z tytułu odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości muszą stosować się do nowych wskaźników waloryzacji. Naruszenie w tym zakresie może zostać wykazane przez regionalną izbę obrachunkową.