Inwestora, właścicieli oraz użytkowników wieczystych nieruchomości, na których będą lokalizowane inwestycje celu publicznego, organ zawiadamia na piśmie o wydaniu decyzji w sprawie, doręczając im tą decyzję.

Więcej treści o budownictwie po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Wypróbuj!Sprawdź

Zgodnie z art. 53 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (dalej: PlanZagospU), o wszczęciu postępowania w sprawie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz postanowieniach i decyzji kończącej postępowanie strony zawiadamia się w drodze obwieszczenia, a także w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości. Jednakże, inwestora oraz właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości, na których będą lokalizowane inwestycje celu publicznego, zawiadamia się na piśmie. Komentowany przepis stanowi zarazem lex specialis wobec przepisów KPA. Wprowadza bowiem zmianę w postępowaniu administracyjnym ogólnym polegającą na – odmiennym niż w KPA – uregulowaniu spraw związanych z zawiadamianiem stron o czynnościach procesowych.

Przypomnieć należy zatem w tym miejscu, że jednym z podstawowych obowiązków organu, który prowadzi postępowanie, jest zawiadomienie wszystkich stron o jego wszczęciu (art. 61 §4 KPA). Obowiązek ten aktualizuje się z chwilą wniesienia wniosku o wydanie decyzji. Ustalenie stron postępowania następuje z kolei na podstawie kryteriów określonych w art. 28 KPA. Stroną taką w postępowaniu w sprawie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego jest z pewnością wnioskodawca, który żąda ustalenia lokalizacji inwestycji. Z uwzględnieniem art. 28 KPA, status strony w takim postępowaniu będzie przysługiwał także osobom uprawnionym w stosunku do nieruchomości (co do zasady – właścicielom i użytkownikom wieczystym), na które rozciąga się wpływ planowanej inwestycji. Może się przy tym zdarzyć, że za stronę – ze względu na konkretne okoliczności – zostanie uznana także osoba legitymująca się innym prawem do nieruchomości: ograniczonym prawem rzeczowym (np. osoba korzystająca ze służebności), prawem obligacyjnym (np. dzierżawca) czy trwałym zarządem. Jak podkreśla się to w doktrynie, obowiązkiem organu przy wydawaniu decyzji jest ustalenie stron postępowania i ich indywidualne zawiadomienie. Fakt zawiadomienia powinien być przy tym należycie udokumentowany. W praktyce najczęściej następuje to na piśmie.

Jeżeli postępowanie dotyczy decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, to zgodnie z art. 53 ust. 1 PlanZagospU – za wyjątkiem inwestora oraz właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości, na których będą lokalizowane inwestycje celu publicznego – strony tego postępowania należy zawiadomić w drodze obwieszczenia, a także w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości. W doktrynie wskazuje się, że celem powyższego rozwiązania jest likwidacja praktycznych trudności z właściwym zawiadomieniem stron, które stanowią zwykle czynnik przedłużający procedurę. Komentowany przepis wymienia zarazem wąską kategorię podmiotów, których zawiadomienie o wszczęciu postępowania powinno nastąpić na piśmie, czyli w sposób zindywidualizowany. Są to (jak była już o tym mowa wyżej): inwestor, właściciele oraz użytkownicy wieczyści nieruchomości, na których będą lokalizowane inwestycje celu publicznego. Przez „inwestora” rozumie się wnioskodawcę zainteresowanego ustaleniem warunków lokalizacji dla planowanej inwestycji. Pozostałe wymienione osoby zostały wyszczególnione ze względu na wysoki stopień zaangażowania interesu indywidualnego, wyrażającego się w najszerszych uprawnieniach wobec nieruchomości.

Z uwzględnieniem trybu przewidzianego w art. 53 ust. 1 PlanZagospU organ dokonuje nie tylko przy tym zawiadomienia o wszczęciu postępowania, ale także podejmuje inne czynności procesowe, wyszczególnione w tym przepisie, polegające na zawiadomieniu stron. Zatem w postępowaniu w sprawie ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego organ zawiadamia strony w drodze obwieszczenia oraz w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości o postanowieniach zapadłych w toku postępowania oraz o decyzji kończącej postępowanie. O postanowieniach i decyzji kończącej procedurę zawiadamia się z kolei na piśmie inwestora, właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości, na których lokalizuje się inwestycję (wyrok WSA w Olsztynie z 5.4.2011 r., II SA/Ol 936/10, Legalis). Należy przy tym uznać, że chodzi tu o wszystkie rozstrzygnięcia, które podejmowane są w formie postanowienia. Będą to zatem wszystkie kwestie wynikłe w toku postępowania nierozstrzygające o istocie spraw, chyba że przepis szczególny stanowiłby inaczej.

Przewidziany przepisem art. 53 ust. 1 PlanZagospU tryb doręczania dotyczy zatem również postanowień uzgadniających lokalizację inwestycji (wyrok NSA z 23.3.2011 r., II OSK 429/10, Legalis).Z powyższych rozważań wynika, że unormowana w art. 53 ust. 1 PlanZagospU procedura związana z informowaniem o wszczęciu, przebiegu i wyniku postępowania w sprawie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego na charakter bezwzględnie obowiązujący, co oznacza, że poza wskazanymi w treści powołanego przepisu sposobami informowania oraz kategoriami podmiotów, co do których zastosowanie znajdują określone w art. 53 ust. 1 PlanZagospU, odmienne tryby informowania, nie jest dopuszczalne stosowanie przez organ innych sposobów niż to ustawowo określono. Naruszenie określonego w komentowanym przepisie sposobu informowania strony o wszczęciu, przebiegu lub wyniku postępowania skutkuje z kolei wadliwością czynności zawiadomienia (por. art. 10 §1 KPA stanowiący procesową gwarancję przyznaną każdej stronie postępowania administracyjnego).Jak wskazał to przy tym wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 10.5.2018 r., II SA/Go 169/18, Legalis, wadliwość doręczenia decyzji, czy też równoważnej temu doręczeniu formy (obwieszczenia, powiadomienia w sposób zwyczajowy) skutkuje zaistnieniem wady wznowieniowej określonej w art. 145 §1 pkt 4 KPA w stosunku do strony, której wadliwość ta dotyczy. W sytuacji, bowiem, w której nie doszło do zawiadomienia o wydaniu decyzji w sposób zgodny z art. 53 ust. 1 PlanZagospU, należałoby uznać, że decyzja ta nigdy nie została skarżącemu doręczona, a więc nie upłynął termin do jej zaskarżenia i nie było podstaw do jego przywrócenia. Jeżeli zaś strona nie brała w ogóle udziału w postępowaniu bez własnej winy, to w sprawach zakończonych decyzją ostateczną wznawia się postępowanie (wyrok WSA w Gdańsku z 18.10.2007 r., II SA/Gd 474/07, Legalis).Z kolei, jak wyjaśnił to wyrok NSA z 4.11.2015 r., II OSK 500/14, Legalis, jeżeli o decyzji w sprawie lokalizacji inwestycji celu publicznego organ zawiadomił strony wyłącznie na piśmie z pominięciem stron zawiadamianych w drodze obwieszczenia i w sposób zwyczajowo przyjęty, to 12-miesięczny termin biegnie od daty zawiadomienia na piśmie ostatniego z podmiotów uznanych za strony.

System Legalis Administracja – kompleksowe wsparcie każdego urzędnika. Wypróbuj! Sprawdź

Z kolei w sytuacji, gdy zaniechano pisemnego zawiadomienia, a o wydaniu decyzji obwieszczono lub powiadomiono w sposób zwyczajowo przyjęty, to termin ten rozpoczyna bieg – stosownie do art. 49 KPA – po upływie czternastu dni od dnia późniejszego publicznego ogłoszenia. W przypadku natomiast gdy prawidłowo dokonano i zawiadomienia na piśmie, i publicznego ogłoszenia w podwójny sposób, czyli przez obwieszczenie i w sposób zwyczajowo przyjęty, to bieg terminu rozpoczyna się albo z momentem pisemnego zawiadomienia, albo z momentem upływu 14 dni od publicznego ogłoszenia w zależności od tego, który z tych sposobów zawiadomienia o decyzji był późniejszy i który najpóźniej wywołał skutek związany z dokonanym zawiadomieniem w stosunku do ostatniego z podmiotów uczestniczących w postępowaniu. Jak wynika z przytoczonego wyżej orzecznictwa, inwestora oraz właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości, na których będą lokalizowane inwestycje celu publicznego, organ zawiadamia jedynie na piśmie o wydaniu decyzji w sprawie, doręczając im tą decyzję. Jak wyjaśnił to wyrok NSA z 26.5.2020 r., II OSK 1554/19, Legalis, obowiązujące przepisy KPA nie dają bowiem podstaw do utożsamiania wydania decyzji z jej doręczeniem. Wprawdzie doręczenie decyzji (postanowienia) stanowi jej wprowadzenie do obrotu prawnego, to jednak załatwienie sprawy następuje w drodze wydania orzeczenia. Nie ulega również wątpliwości, że pismo zawierające w swojej treści decyzję (postanowienie) musi być sporządzone przed doręczeniem go stronie lub stronom postępowania.