Organ powinien rozpatrywać obydwa wniesione wnioski wszczynające dwa postępowania podatkowe. Natomiast sposób załatwienia sprawy wynikającej ze złożonego wniosku należy do organu podatkowego, ponieważ decyzja dotycząca ulg w zapłacie podatków jest decyzją uznaniową. Jeżeli podatnik złożył jedno pismo, w którym wnioskuje o zastosowanie jednocześnie dwóch ulg podatkowych z art. 67a § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, to trzeba stwierdzić, że przepisy nie odnoszą się bezpośrednio do takiej sytuacji i w takim przypadku należy rozpatrzyć wszystko w jednym postępowaniu.
Zgodnie z art. 67a § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, organ podatkowy, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty.
Wynika z tego, że mamy tu do czynienia z postępowaniem wnioskowym, czyli wszczynanym na wniosek wniesiony przez podatnika. W moim przekonaniu w tym przypadku mamy do czynienia z dwoma odrębnymi postępowaniami podatkowymi, ponieważ do organu podatkowego wpłynęły dwa wnioski.
Natomiast trzeba przypomnieć, że decyzje w sprawie ulg w zapłacie podatków wymienionych w art. 67a Ordynacji podatkowej są decyzjami uznaniowymi, czyli zależnymi od uznania organu w tym zakresie, co jednak nie zwalnia organu podatkowego z obowiązku zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego w danej sprawie.
Trzeba jednak podkreślić, że obowiązek ten nie oznacza, że ciężar udowodnienia spełnienia warunków do przyznania ulgi spoczywa na organie wydającym decyzję w tym zakresie, przeciwnie – spoczywa on na wnioskodawcy: „W sprawach ulg i zwolnień uznaniowych udzielanych na podstawie art. 67a [Ordynacji podatkowej] ciężar udowodnienia okoliczności, na które powołuje się wnioskodawca w swoim wniosku, spoczywa na samym zainteresowanym. Wnioskodawca bowiem, wskazując na przeszkody w zakresie możliwości uiszczenia podatku, najczęściej sam dysponuje odpowiednimi dowodami, mogącymi potwierdzić określone fakty. Również ze względów fiskalnych (ponoszonych kosztów przez administrację) nie ma powodów, aby ciężar udowodnienia, tzn. potwierdzenia, czy zaprzeczenia sytuacji opisywanej przez wnioskodawcę, musiał obciążać wyłącznie organy podatkowe” [uzup. autora] (wyr. Naczelnego sądu Administracyjnego z 14.9.2022 r., III FSK 538/22).
Decyzje organów podatkowych w sprawie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych mają charakter uznaniowy, to znaczy – są podejmowane w ramach tzw. uznania administracyjnego. Oznacza to, że organ podatkowy może, ale nie musi wydać decyzji pozytywnej, czyli zastosowanie ustanowionych w ww. regulacji ulg jest prawem, a nie obowiązkiem organów podatkowych. Zatem nawet zaistnienie jednej z przesłanek określonych w art. 67a § 1 [Ordynacji podatkowej] nie musi prowadzić do pozytywnego dla strony rozstrzygnięcia” [uzup. i podkr. autora] (wyr. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 26.7.2022 r., I SA/Gd 184/22).
W tym przypadku organ podatkowy, kierując się prawem zastosowania uznania administracyjnego, może rozłożyć na raty należność podatkową przychylając się do wniosku podatnika. Jednak nieodroczenie terminu płatności podatku spowoduje, że u podatnika powstanie zaległość podatkowa, ponieważ upłynie termin płatności podatku. Moim zdaniem w omawianej sytuacji organ podatkowy chcą przychylić się do wniosków podatnika powinien w pierwszej kolejności wydać decyzję o odroczeniu terminu płatności podatku (uwzględnienie pierwszego wniosku), a w następnie rozłożyć na raty zapłatę podatku, którego termin płatności został wcześniej odroczony, czyli uwzględnić drugi wniosek.
Trzeba pamiętać, że organ podatkowy jest związany treścią wniesionego wniosku, co oznacza, że organ nie zastosuje innej ulgi, niż ta, o którą wnosi podatnik. Jeżeli więc podatnik wnioskuje np. o odroczenie terminu płatności, organ podatkowy nie może zastosować innej ulgi (rozłożenie należności podatkowej na raty, umorzenie zaległości podatkowej). Jeżeli więc podatnik wnosi o zastosowanie dwóch ulg podatkowych w jednym piśmie, to organ podatkowy może odnieść się do wskazanych ulg we wniosku w jednej, wydanej przez siebie decyzji.
