W Dz.U. z 2022 r. pod poz. 1837 opublikowano rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 30.8.2022 r. w sprawie wykroczeń, za które inspektorzy Inspekcji Ochrony Środowiska są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego.
Inspektorzy są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego za wykroczenia określone w 17 grupach w § 2 rozporządzenia. Do wykroczeń tych należą m.in.:
- wyrzucanie kamieni, odpadów, złomu lub padliny niebędących odpadami lub innych nieczystości na grunt polny nienależący do sprawcy;
- niedopełnienie obowiązku poinformowania organu IOŚ o wykonaniu zarządzeń kontrolnych lub niezgodne z prawdą poinformowanie o ich wykonaniu;
- niezapewnienie ochrony środowiska w trakcie prac budowlanych, brak informacji o terminie oddania do użytkowania obiektu budowlanego, zespołu obiektów lub instalacji lub o terminie zakończenia rozruchu instalacji, nieprzestrzeganie ograniczeń, nakazów lub zakazów określonych w wojewódzkich programach ochrony powietrza, brak przestrzegania ograniczeń, nakazów lub zakazów określonych w uchwale antysmogowej, naruszenie warunków decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu, używanie do prac ziemnych gleby lub ziemi zawierających niedopuszczalną zawartość substancji, brak przedłożenia wyników pomiarów mających szczególne znaczenie dla systematycznej obserwacji zmian stanu środowiska, eksploatowanie instalacji bez wymaganego pozwolenia lub z naruszeniem jego warunków itd.;
- odmowa udostępnienia dokumentu potwierdzającego recykling lub dokumentu potwierdzającego inne niż recykling procesy odzysku;
- nieprowadzenie ewidencji i dokumentacji dokonywania zamkniętego użycia GMM lub zamkniętego użycia GMO lub nieprzechowywanie tej ewidencji lub dokumentacji przez wymagany czas;
- naruszenie przepisów o obecności niektórych metali ciężkich w materiałach, przedmiotach wyposażenia i częściach pojazdów;
- zaniechanie działań zapobiegawczych lub naprawczych oraz za naruszenie obowiązków informacyjnych w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku;
- prowadzenie gospodarki odpadami w sposób niezapewniający ochrony życia i zdrowia ludzi oraz środowiska, naruszenie obowiązku prowadzenia procesów przetwarzania odpadów w sposób niezagrażający życiu lub zdrowiu ludzi oraz środowisku, gospodarowanie odpadami niezgodnie z informacjami zgłoszonymi do rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami, naruszenie obowiązku posiadania wymaganych dokumentów podczas transportu odpadów, obowiązku przechowywanie i udostępniania dokumentów ewidencji odpadów lub obowiązku wprowadzania danych do BDO, naruszenie obowiązku składania rocznego sprawozdania o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami z nich powstającymi oraz o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami itd.;
- utrudnianie lub udaremnianie wykonywania czynności kontrolnych w zakresie gospodarki opakowaniami i odpadami opakowaniowymi;
- umieszczanie zużytego sprzętu łącznie z innymi odpadami, nieprzekazanie zużytego sprzętu z gospodarstwa domowego uprawnionemu podmiotowi, nieprzyjęcie przekazywanego zużytego sprzętu itd.;
- korzystanie z wód lub wykonywanie urządzeń wodnych bez zgody wodnoprawnej lub niezgodnie z warunkami określonymi w pozwoleniu wodnoprawnym;
- niedopełnienie obowiązków sprawozdawczych przez: organizację pozarządową w zakresie złożenia pisemnego rocznego sprawozdanie o sposobie zagospodarowania otrzymanej żywności, a także sprzedawcę żywności w zakresie złożenia pisemnego rocznego sprawozdania o marnowanej żywności.
Upoważnienie do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego w tym zakresie wydaje Główny Inspektor Ochrony Środowiska dla inspektorów zatrudnionych w GIOŚ, a także wojewoda, na wniosek wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, dla inspektorów zatrudnionych w wojewódzkim inspektoracie ochrony środowiska. Upoważnienie powinno zawierać elementy wymienione w § 4 rozporządzenia.
W Dz.U z 2022 r. pod poz. 1843 opublikowano rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów, które uchyla rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 13.9.2002 r. w sprawie nadania inspektorom Inspekcji Ochrony Środowiska uprawnień do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego (Dz.U. z 2002 r. poz. 1253 ze zm.), które również obowiązuje od 1 września 2022 r.