W kontekście podanej problematyki warto w pierwszej kolejności przytoczyć regulacje CzystGmU, szczególnie art. 6n.

Z ww przepisów wynika, że rada gminy, uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowego obliczenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ułatwienia składania deklaracji, określi, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego:

1) wzór deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości, z uwzględnieniem art. 6m ust. 1a i 1b, obejmujący objaśnienia dotyczące sposobu jej wypełnienia, (….)

2) warunki i tryb składania deklaracji za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności:

a) ich format elektroniczny oraz układ informacji i powiązań między nimi zgodnie z przepisami o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne,

b) sposób ich przesyłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej,

c) rodzaje podpisu elektronicznego, którym powinny być opatrzone.

Ponadto, rada gminy w uchwale, o której mowa w ust. 1, może określić wykaz dokumentów potwierdzających dane zawarte w deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym Kolegium RIO w Rzeszowie z 8.2.2022 r. (V/383/2022; https://edziennik.rzeszow.uw.gov.pl).

We wskazanym orzeczeniu zakwestionowano zapisy przewidujący ustalenie we wzorze deklaracji sposobu wyliczenia wysokości należnej opłaty, wprowadzając zapis „Łączna kwota miesięcznej/rocznej opłaty – oblicza i wpisuje właściciel”. Opierając się o ten zapis, organ nadzoru zwrócił uwagę na kilka istotnych aspektów prawnych:

1) zgodnie z art. 6m ust. 1a CzystGmU deklaracja zawiera dane niezbędne do określenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Określając sposób obliczania wysokości należnej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, rada gminy jest zobowiązana uwzględnić w treści deklaracji zasady wynikające z postanowień CzystGmU;

2) zgodnie z treścią art. 6i ust. 1 CzystGmU obowiązek ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi powstaje:

  • w przypadku nieruchomości, na której zamieszkują mieszkańcy – za każdy miesiąc, w którym na danej nieruchomości zamieszkuje mieszkaniec;
  • w przypadku nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy – za każdy miesiąc, w którym na danej nieruchomości powstały odpady komunalne;
  • w przypadku nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy, i innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe – za rok bez względu na długość okresu korzystania z nieruchomości;

3) obowiązek ponoszenia opłaty w przypadku nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy – powstaje za każdy miesiąc, w którym na danej nieruchomości powstały odpady komunalne. W konsekwencji opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest opłatą miesięczną. Brak jest zatem podstaw prawnych do wskazania przez organ stanowiący gminy sposobu jej ustalenia jako opłaty rocznej. Finalnie stwierdzono, że ustalenie przez radę gminy możliwości wyliczenia rocznej wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi wykracza poza treść art. 6m ust. 1a w związku z art. 6i CzystGmU.

Podsumowując, należy uznać, że rozstrzygnięcie nadzorcze jest uzasadnione prawnie. Deklaracja na odpady komunalne czy to z nieruchomości zamieszkałych, czy niezamieszkałych, nie może wprowadzać wymogu podawania danych o opłacie za odpady – w skali roku.