Polski Ład dla samorządów – złagodzenie wyłączenia ze wskaźnika zadłużenia poprzez zmniejszenie wymogu wkładu środków unijnych

Wskaźnik ten podlega złagodzeniu w pewnych przypadkach, i takim przypadkiem jest właśnie art. 243 ust. 3a FinPubU. Dotychczas stanowił on, że:

3a. Ograniczenia określonego w ust. 1 nie stosuje się także do wykupów papierów wartościowych, spłat rat kredytów i pożyczek wraz z należnymi odsetkami i dyskontem, odpowiednio emitowanych lub zaciągniętych w związku z umową zawartą na realizację programu, projektu lub zadania finansowanego w co najmniej 60% ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2, w części odpowiadającej wydatkom na wkład krajowy finansowanych tymi zobowiązaniami. W przypadku programu, projektu lub zadania przynoszącego dochód, poziom finansowania ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2, ustala się po odliczeniu zdyskontowanego dochodu obliczanego zgodnie z przepisami Unii Europejskiej dotyczącymi takiego programu, projektu lub zadania, a kwotę wydatków na wkład krajowy ustala się w wysokości jaka wynikałaby, gdyby poziom finansowania ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2, obliczony został bez uwzględnienia zdyskontowanego dochodu.

Opisana wyżej regulacja umożliwiała dotąd (do czasu nowelizacji) jednostkom samorządu terytorialnego wyłączenie z limitu zadłużenia zobowiązań zaciąganych na sfinansowanie wkładu własnego (krajowego) przy realizacji projektów dofinansowywanych ze środków UE. Wyłączenie to mogło być stosowane w sytuacji, gdy dofinansowanie unijne wynosiło co najmniej 60% ogólnych kosztów realizacji zadania objętego umową o dofinansowanie. Z kolei, ww. ustawa nowelizacyjna z 14.10.2021 r. zmniejszyła poziom wymaganego dofinansowania unijnego do poziomu 50% ogólnych kosztów realizacji zadania – w celu zastosowania wyłączenia umów ze wskaźnika zadłużenia. W ocenie autorów projektu ww. ustawy, zmniejszenie tego limitu z 60 do 50%, ma poprawić zdolność samorządów do wykorzystania środków unijnych. 

Wskazana regulacja (w wersji z „50%”) ma mieć zastosowanie do wydatków wynikających z umowy o dofinansowanie, o której mowa w art. 206 FinPubU, zawartej po 1.1.2022 r. i poniesionych po tym dniu.

Niewątpliwie, wskazana zmiana jest korzystna dla jednostek samorządu terytorialnego, bowiem umożliwia wyłączenie wskazanych umów z niższym unijnym poziomem dofinansowania ze wskaźnika zadłużenia z art. 243 ust. 1 FinPubU. Poprawi to z pewnością zdolność realizacji zadań, w tym inwestycyjnych, przez samorządy, a współfinansowanych ze środków unijnych.