W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 2163 opublikowano ustawę z 17.11.2021 r. o zmianie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych.
Nowelizacja dotyczy OchrGrU. Zgodnie z art. 12 ust. 1 OchrGrU, osoba, która uzyskała zezwolenie na wyłączenie gruntów z produkcji, jest obowiązana uiścić należność i opłaty roczne, a w odniesieniu do gruntów leśnych – także jednorazowe odszkodowanie w razie dokonania przedwczesnego wyrębu drzewostanu. Obowiązek taki powstaje od dnia faktycznego wyłączenia gruntów z produkcji.
Z dodanego art. 12b OchrGrU wynika zaś, że obowiązek uiszczenia takich należności i opłat rocznych nie powstaje jeżeli:
- wyłączenie gruntów z produkcji dotyczy części gruntu rolnego pod zabudową zagrodową, którego powierzchnia nie przekracza 30% całkowitej powierzchni gruntu rolnego pod zabudową zagrodową w danym gospodarstwie rolnym, nie więcej niż 0,05 ha;
- właściciel takich gruntów wyłączanych z produkcji zobowiąże się do dalszego prowadzenia gospodarstwa rolnego, w skład którego wchodzi zabudowa zagrodowa, składając wniosek o wyłączenie tych gruntów z produkcji.
Do wyłączenia gruntów z produkcji nie jest wymagane przeznaczenie gruntów na cele nierolnicze.
Osoba, która zamierza wykonywać w zabudowie zagrodowej działalność inną niż działalność rolnicza, powiadamia starostę właściwego ze względu na miejsce położenia tej zabudowy zagrodowej o zamiarze wykonywania tej działalności oraz jednocześnie składa do tego starosty wspomniany wyżej wniosek w terminie 30 dni przed dniem planowanego podjęcia tej działalności. W powiadomieniu tym wskazuje się dane ewidencyjne działki ewidencyjnej pod zabudową zagrodową. Do powiadomienia dołącza się plan budynków i urządzeń tworzących zabudowę zagrodową w danym gospodarstwie rolnym, ze wskazaniem:
- budynków i urządzeń, w których będzie wykonywana działalność inna niż działalność rolnicza;
- całkowitej powierzchni zabudowy zagrodowej;
- powierzchni, na której będzie wykonywana działalność inna niż działalność rolnicza.
Jeżeli zobowiązanie do dalszego prowadzenia gospodarstwa rolnego, w skład którego wchodzi zabudowa zagrodowa nie jest wykonywane, uznaje się, że grunty rolne pod zabudową zagrodową zostały wyłączone z produkcji niezgodnie z przepisami OchrGrU. Natomiast zgodnie z nowym art. 29a OchrGrU, kto, w zabudowie zagrodowej, podejmuje działalność inną niż działalność rolnicza nie powiadamiając właściwego starosty, podlega karze pieniężnej w wysokości od 5000 zł do 30.000 zł. Karę pieniężną w tym zakresie wymierza, w drodze decyzji, starosta, a środki finansowe, pochodzące z tych kar stanowią dochód budżetu powiatu.
Wymienione w tych przepisach pojęcie zabudowa zagrodowa oznacza budynki mieszkalne oraz budynki i urządzenia służące wyłącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno-spożywczemu, jeżeli są położone na gruntach rolnych i wchodzą w skład gospodarstwa rolnego (art. 4 pkt 31 OchrGrU).
Trzeba dodać, że do wyłączenia gruntów z produkcji rolnej lub leśnej w sprawach objętych postępowaniami wszczętymi i niezakończonymi ostateczną decyzją przed 1.1.2022 r., stosuje się przepisy sprzed zmiany.