Warto wspomnieć, że punktem wyjścia dla podjęcia przez radę gminy uchwały w sprawie podatku od nieruchomości są stosowne regulacje prawne m.in. art. 5 ust. 1 PodLokU, z którego wynika uprawnienia dla rady gminy do określenia w drodze uchwały wysokości stawek podatku od nieruchomości, z uwzględnieniem różnych przedmiotów opodatkowania, w tym gruntów, budynków i budowli.

Co jednak istotne, stwierdzenie nieważności w części ww. uchwały było uzasadnione wadliwie sformułowanym wejściem w życie ww. uchwały podatkowej, bowiem rada gminy postanowiła że:

Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2022 r.

W motywach rozstrzygnięcia organ nadzoru zwrócił uwagę m.in. na fakt, że wskazany zapis w sposób istotny narusza postanowienia art. 4 ust. 1 AktyNormU. Z treści powyższego przepisu wynika, że akty normatywne, zawierające przepisy powszechnie obowiązujące (a takimi są m.in. akty prawa miejscowego stanowione przez radę gminy), ogłaszane w dziennikach urzędowych wchodzą w życie po upływie czternastu dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy. Kolegium RIO w Gdańsku przyjęło, że ww. zapis zawiera dwie normy, nawzajem się wykluczające: jedną, która oznacza wejście w życie uchwały po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego i drugą, która określa jej moc obowiązującą od 1.1.2022 r. W uzasadnieniu organ nadzoru podał, że wejście w życie może być rozumiane jedynie jako nadanie mocy obowiązującej określonemu aktowi normatywnemu, zaś przy dwóch wykluczających się normach prawnych, należy dać prymat normie, która zgodna jest z ustrojową aksjologią (zasadami państwa prawnego). 

Podobne stanowisko wyrażone zostało przez Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z 24.10.1995 r. (K 14/95) oraz przez Sąd Najwyższy w uchwale z 24.5.1996 r. (I PZP 12/96), gdzie stwierdzono, że: Wejście w życie i uzyskanie mocy przez ustawę są bowiem zdarzeniami tożsamymi, polegającymi na rozpoczęciu od ich spełnienia się, prawnego kwalifikowania stosunków społecznych przez przepisy, które „weszły w życie” lub „uzyskały moc”. Ustawa nie może bowiem wejść w życie bez uzyskania przez nią mocy obowiązującej i odwrotnie – uzyskanie mocy obowiązującej oznacza wejście ustawy w życie. 

Na kategoryczny charakter przepisu ww. art. 4 ust. 1 AktyNormU, stanowiącego powszechnie obowiązującą normę, zwrócił także uwagę Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 14.6.2011 r. (II GSK 632/10). Sąd stwierdził w nim, że przepis ten ma zastosowanie zarówno w przypadku, gdy dany akt nie zawiera postanowień dotyczących wejścia w życie aktu normatywnego, jak też wówczas, gdy wskazuje on termin wejścia w życie w sposób nieprawidłowy. W uzasadnieniu ww. wyroku NSA przypomniał, iż obowiązek wprowadzenia vacatio legis do aktów normatywnych wynika z zasady bezpieczeństwa prawnego, pewności obrotu prawnego, poszanowania praw nabytych, czy ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa, które wywodzą się z zasady demokratycznego państwa prawnego, wyrażonej w art. 2 Konst.

Dodatkowo Kolegium RIO w Gdańsku uznało, że ww. zapis narusza postanowienia § 44 ust. 1 i 2 oraz § 45 ust. 1 w związku z § 143 załącznika do TechPrawodR z uwagi na wskazaną wyżej okoliczność dwóch wykluczających się norm prawnych. 

Finalnie wskazano, że z uwagi na niedopuszczalność określenia dwóch terminów wejścia w życie aktu prawa miejscowego, postanowiono orzec nieważność § 4 w zakresie normy o wejściu w życie uchwały po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego i jednocześnie pozostawić w obrocie prawnym normę o wejściu w życie badanej uchwały od 1.1.2022 r. jako zgodnej z zasadami państwa prawnego.

Podsumowując, wskazane rozstrzygnięcie nadzorcze jest uzasadnione prawnie, a szczególnie w kontekście uchwały podatkowej, która musi posiadać jednoznaczne zapisy dotyczące jej wejścia w życie, co oznacza w tym przypadku wejście w życie nie w trakcie 2021 r., lecz od 1.1.2021 r. 

Źródło: http://bip.gdansk.rio.gov.pl/