W Dz.U. z 2017 r. pod poz. 2303 opublikowano ustawę z 9.11.2017 r. o Instytucie Solidarności i Męstwa.

Ustawa określa organizację i zadania Instytutu Solidarności i Męstwa (dalej: ISM). Wynika z niej, że ISM jest instytutem badawczym w rozumieniu ustawy z 30.4.2010 r. o instytutach badawczych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1158 ze zm.), ma osobowość prawną, a jego siedzibą jest miasto stołeczne Warszawa. Nadzór nad ISM sprawuje MKiDN.

Zgodnie z art. 3 ustawy celem działalności ISM jest inicjowanie, podejmowanie i wspieranie działań mających na celu upamiętnienie i uhonorowanie osób żyjących, zmarłych lub zamordowanych, zasłużonych dla Narodu Polskiego, zarówno w kraju, jak i za granicą, w dziele pielęgnowania pamięci lub niesienia pomocy osobom narodowości polskiej lub obywatelom polskim innych narodowości będącym ofiarami zbrodni sowieckich, nazistowskich zbrodni niemieckich, zbrodni z pobudek nacjonalistycznych lub innych przestępstw stanowiących zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości lub zbrodni wojennych, w okresie od 8.11.1917 r. do 31.7.1990 r.

Organami ISM są:

1) Dyrektor ISM;

2) Rada Pamięci.

Przychodami ISM są:

1) dotacja podmiotowa określana corocznie w ustawie budżetowej, przekazywana przez ministra ze środków ujętych w części budżetowej, której jest dysponentem;

2) przychody z działalności gospodarczej (prowadzonej na określonych zasadach);

3) środki finansowe z funduszy Unii Europejskiej lub z krajowych i międzynarodowych projektów i programów badawczych;

4) przychody ze sprzedaży albo z tytułu przekazania do odpłatnego używania składników mienia będącego własnością ISM;

5) darowizny, spadki i zapisy;

6) odsetki od środków zgromadzonych na rachunkach bankowych Instytutu, chyba że przepisy odrębne lub umowa, na podstawie której ISM otrzymał środki, stanowią inaczej;

7) przychody z innych tytułów.

Podstawą gospodarki finansowej ISM jest roczny plan finansowy ustalany na okres roku obrotowego. Rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy. Roczny plan finansowy ustala Dyrektor ISM po zasięgnięciu opinii Rady Pamięci.

Warto dodać, że MKiDN, na zasadach określonych w odrębnych przepisach, wyposaży ISM w nieruchomości niezbędne do rozpoczęcia jego działalności lub zapewni środki na pozyskanie takich nieruchomości . Państwowe jednostki budżetowe mogą, przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, nieodpłatnie przekazywać na potrzeby ISM mienie pozostające w ich władaniu. ISM zwolniono z podatku dochodowego od osób prawnych oraz VAT z tytułu tego wyposażenia. ISM nie ponosi też opłat sądowych w zakresie związanym z tym wyposażeniem.

Ponadto MKiDN, w drodze zarządzenia, powoła w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie ustawy Pełnomocnika do spraw Organizacji Instytutu Solidarności i Męstwa określając zakres jego zadań i środki niezbędne do ich realizacji oraz ustalając jego wynagrodzenie. Celem działania Pełnomocnika jest zorganizowanie ISM, zatrudnienie jego pracowników oraz podjęcie innych czynności niezbędnych do rozpoczęcia pracy ISM. Pełnomocnik, od dnia powołania, wykonuje zadania i obowiązki Dyrektora ISM, natomiast kończy swoją działalność z chwilą powołania Dyrektora ISM lub osoby pełniącej obowiązki Dyrektora.