Najważniejsze wprowadzone zmiany to:
- do zadań wykonywanych przez Generalnego Konserwatora Zabytków dodano koordynowanie i kontrolowanie działalności wojewódzkich konserwatorów zabytków;
- wojewódzkiego konserwatora zabytków powoływał będzie wojewoda, na wniosek Generalnego Konserwatora Zabytków wskazujący kandydata na to stanowisko;
- wojewoda, na wniosek wojewódzkiego konserwatora zabytków, będzie mógł powierzyć, w drodze porozumienia, prowadzenie niektórych spraw z zakresu swojej właściwości, w tym wydawanie decyzji administracyjnych jednostkom samorządu terytorialnego;
- powołany zostanie Narodowy Fundusz Ochrony Zabytków, będący państwowym funduszem celowym, którego dysponentem będzie minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego;
- udzielenie tymczasowej ochrony tym zabytkom nieruchomym, wobec których wszczęto postępowanie o wpis do rejestru zabytków.
Ustawa wchodzi w życie zasadniczo po upływie 14 dni od jej ogłoszenia. W drodze wyjątku przepisy dotyczące administracyjnych kar pieniężnych i zmian z nimi związanych wchodzą w życie 1.1.2018 r., natomiast 1.1.2024 r. uchylone zostaną przepisy karne, które dotąd pewne zachowania kwalifikowały jako wykroczenia, a które, na mocy przedmiotowej ustawy, będą od 1.1.2018 r. obwarowane administracyjnymi karami pieniężnymi.