Uprawnienie zamawiającego do ograniczenia dostępu do zamówienia publicznego wykonawcom z państw trzecich niebędących stronami umów międzynarodowych
Podkreślić należy, że dodany art. 16b ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych (dalej: PrZamPubl) przewiduje jednoznacznie, że zamawiający jest uprawniony do ograniczenia dostępu do zamówienia publicznego wykonawcom z państw trzecich niebędących stronami umów międzynarodowych. Ograniczenie to może polegać na niedopuszczeniu takich wykonawców do udziału w postępowaniu, a w przypadku ich dopuszczenia – na zróżnicowaniu traktowania takich wykonawców w stosunku do pozostałych wykonawców. Zatem to zamawiający na etapie ustalania warunków zamówienia i tworzenia dokumentów zamówienia podejmuje decyzję odnośnie do udziału wykonawców z państw trzecich niebędących stronami umów międzynarodowych w danym postępowaniu (czy dopuszcza, a jeżeli tak – na jakich zasadach).
Zamawiający może ponadto określić, że:
- o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy wspólnie z wykonawcami pochodzącymi z państw trzecich niebędących stronami umów międzynarodowych;
- wykonawcy mogą polegać na zdolnościach lub sytuacji podmiotów udostępniających zasoby, o których mowa w art. 118 ust. 1 PrZamPubl, pochodzących z państw trzecich niebędących stronami umów międzynarodowych;
- wykonawcy mogą powierzyć wykonanie części zamówienia podwykonawcom pochodzącym z państw trzecich niebędących stronami umów międzynarodowych;
- podwykonawcy mogą powierzyć wykonanie części zamówienia dalszym podwykonawcom pochodzącym z państw trzecich niebędących stronami umów międzynarodowych.
Warto zwrócić dodatkowo uwagę na dodany art. 16b ust. 2 PrZamPubl, na mocy którego zamawiający może nie tylko w odniesieniu do wykonawców pochodzących z państw trzecich niebędących stronami umów międzynarodowych lub do robót budowlanych, dostaw i usług pochodzących z tych państw określić warunki zamówienia mniej korzystne niż w odniesieniu do wykonawców pochodzących z państw, których ograniczenia nie dotyczą, ale także (użyto spójnika „lub”) – do robót budowlanych, dostaw i usług pochodzących z tych państw.
Nowe przesłanki – odrzucenia wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu oraz odrzucenia oferty
W związku z ww. zmianami dodano w przepisach PrZamPubl nową przesłankę odrzucenia wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu (zob. art. 146 w ust. 1 pkt 4a PrZamPubl), tj. gdy został on złożony przez wykonawcę pochodzącego z państwa trzeciego niebędącego stroną umowy międzynarodowej lub wspólnie z wykonawcą pochodzącym z państwa trzeciego niebędącego stroną umowy międzynarodowej, z wyjątkiem przypadku, o którym mowa w art. 16b ust. 1 pkt 1 lub 2, a także nową przesłankę odrzucenia oferty (zob. art. 226 ust. 1 pkt 5a PrZamPubl), tj. jeżeli oferta została złożona przez wykonawcę pochodzącego z państwa trzeciego niebędącego stroną umowy międzynarodowej lub wspólnie z wykonawcą pochodzącym z państwa trzeciego niebędącego stroną umowy międzynarodowej, z wyjątkiem przypadku, o którym mowa w art. 16b ust. 1 pkt 1 lub 2 PrZamPubl. Poza tym oferty takiego wykonawcy nie bierze się do wyliczenia średniej arytmetycznej na potrzeby badania rażąco niskiej ceny (zob. zmiana art. 224 ust. 2 pkt 1 PrZamPubl).
Przepisy przejściowe
Niezmiernie istotne są również przepisy przejściowe, a zwłaszcza art. 3 ust. 1 ustawy. Określa on, że do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego oraz postępowań o zawarcie umowy ramowej wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy wprawdzie stosuje się przepisy PrZamPubl w brzmieniu dotychczasowym, z tym że:
- do tych postępowań stosuje się przepis art. 16a ustawy zmienianej w art. 1, tj. PrZamPubl;
- zamawiający do zakończenia tych postępowań może odrzucić ofertę na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5a ustawy zmienianej w art. 1, tj. PrZamPubl, również w przypadku ponownej oceny ofert.
Przepis ww. art. 3 ust. 1 pkt 2 stosuje się odpowiednio do możliwości odrzucenia wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu na podstawie art. 146 ust. 1 pkt 4a ustawy zmienianej w art. 1, tj. PrZamPubl.
