Zwrot kosztów przejazdu w sytuacji opisanej w pytaniu nie przysługuje tylko w przypadku, jeżeli bliższa szkoła gminna lepiej odpowiada potrzebom dziecka niepełnosprawnego.
Zgodnie z art. 39 ust. 2 ustawy Prawo oświatowe (dalej: PrOśw) droga dziecka z domu do szkoły nie może przekraczać:
- 3 km – w przypadku uczniów klas I-IV szkół podstawowych;
- 4 km – w przypadku uczniów klas V-VIII szkół podstawowych.
Jeżeli droga dziecka z domu do szkoły, w której obwodzie dziecko mieszka przekracza wymienione odległości, obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dziecka albo zwrot kosztów przejazdu dziecka środkami komunikacji publicznej, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice, a do ukończenia przez dziecko 7 lat – także zwrot kosztów przejazdu opiekuna dziecka środkami komunikacji publicznej.
Tak więc obowiązek dowozu lub zwrotu jego kosztów w przypadku dziecka zdrowego dotyczy tylko przypadku, gdy odległość do szkoły obwodowej jest zbyt duża. W przypadku dziecka niepełnosprawnego zastosowanie ma art.39 ust. 4 pkt 1 PrOśw, zgodnie z którym obowiązkiem gminy jest zapewnienie uczniom niepełnosprawnym bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej, a uczniom z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym – także do najbliższej szkoły ponadpodstawowej, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym uczeń kończy 21. rok życia.
Jak stwierdził WSA we Wrocławiu w wyroku z 25.7.2024 r. (IV SA/Wr 749/23) „najbliższą” szkołą, przedszkolem, ośrodkiem będzie tylko taka szkoła, przedszkole i ośrodek, który pozwala – najpełniej realizować zalecenia – zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego (lub w orzeczeniu o niepełnosprawności dziecka), a zatem jest najpełniej dostosowana do zdolności i możliwości psychofizycznych dziecka. Nie musi to być szkoła najbliższa w rozumieniu faktycznej odległości od miejsca zamieszkania dziecka. Szkoła bliższa geograficznie, lecz w mniejszym stopniu pozwalająca urzeczywistnić wspomniane zalecenia, nie będzie szkołą najbliższą w rozumieniu cytowanego przepisu.
Jeżeli zatem szkoła, którą wybrał rodzic, istotnie lepiej odpowiada potrzebom dziecka wynikającym z orzeczenia, to nie ma podstaw do podważenia prawa do zwrotu kosztów. Jedynie w sytuacji, gdy gmina jest w stanie wydać decyzję, w której udowodni, że szkoła obwodowa jest szkołą właściwszą dla ucznia, można odmówić zwrotu kosztów.
