Najpierw powinno nastąpić przeniesienie pozwolenia na budowę na nowego inwestora, a następnie zmiana przeniesionego pozwolenia na budowę. Dotychczasowy inwestor (adresat pozwolenia na budowę) nie ma legitymacji do zmiany pozwolenia na budowę ze względu na zmianę sposobu użytkowania obiektu (z budowy domu mieszkalnego w zabudowie zagrodowej na budowę budynku mieszkalnego), gdyż nie jest adresatem zmiany decyzji o warunkach zabudowy. Oba postępowania mają inne przesłanki i są prowadzone na wniosek, a nie z urzędu.
Tryb z art. 40 PrBud dotyczy przeniesienia pozwolenia na budowę na nowego inwestora, a więc decyzja przenosząca ma charakter podmiotowy. Postępowanie to wszczyna wniosek nowego inwestora, do którego należy dołączyć:
- oświadczenie o przejęciu warunków zawartych w decyzji o pozwoleniu na budowę,
- oświadczenie o prawie dysponowania nieruchomością na cele budowlane,
- zgodę dotychczasowego inwestora, na rzecz którego decyzja została wydana.
W trybie tym organ administracji architektoniczno-budowlanej nie bada zgodności przenoszonego pozwolenia na budowę z wydanymi decyzjami o warunkach zabudowy.
Zmiana pozwolenia na budowę dokonywana na podstawie art. 36a PrBud pozwala na modyfikowanie przedmiotu decyzji. Wśród przyczyn powodujących konieczność takiej zmiany wyróżnione są m.in. istotne odstąpienia w zakresie:
- zmiany zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części,
- ustaleń decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
Definicję pojęcia „budynek mieszkalny jednorodzinny” zawiera art. 3 pkt 2a PrBud, a definicje pojęć: „zabudowa jednorodzinna” i „zabudowa zagrodowa” – § 3 pkt 2 i 3 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (dalej: WarunkiTechR). Szczególnie interesujące w kontekście omawianego zagadnienia jest odrębne określenie pojęcia „budynek mieszkalny”, zawarte w § 3 pkt 4 WarunkiTechR, gdyż obejmuje ono swoim zakresem jedynie budynek mieszkalny wielorodzinny oraz jednorodzinny. Daje to podstawę do stwierdzenia, że zabudowa zagrodowa (w skład której wchodzą budynki mieszkalne, budynki gospodarcze lub inwentarskie w rodzinnych gospodarstwach rolnych, hodowlanych lub ogrodniczych oraz w gospodarstwach leśnych) jest kategorią odrębną od zabudowy mieszkaniowej. Przyjmuje się bowiem, że budynek mieszkalny w zabudowie zagrodowej jest częścią terenów rolnych i musi być funkcjonalnie powiązany z istniejącym gospodarstwem rolnym (hodowlanym, ogrodniczym lub leśnym). Zamiar wykorzystywania takiego budynku jako mieszkalnego jednorodzinnego, a więc wyłącznie w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, jest więc w istocie zmianą zamierzonego sposobu użytkowania (z rolnego na mieszkaniowy), powodującą konieczność zmiany przedmiotu pozwolenia na budowę w trybie art. 36a PrBud.
Każdy z obu wyżej opisanych trybów (przeniesienie oraz zmiana pozwolenia na budowę) ma określone odrębne przesłanki i żadna z nich nie dotyczy badania przez organ administracji architektoniczno-budowlanej statusu inwestora w zakresie tego, czy prowadzi on gospodarstwo rolne, czy też nie. Ustawa PrBud określa bowiem bardzo szeroko uprawnienia do realizacji inwestycji i nie nakłada bezwzględnego obowiązku prowadzenia jej na własne potrzeby inwestora (art. 4 PrBud, art. 32 ust. 4 PrBud).
