W kontekście podanej problematyki odnieść się należy do przepisów CzystGmU, gdzie w art. 6i ust. 1 podano, że obowiązek ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi powstaje w przypadku nieruchomości, na której zamieszkują mieszkańcy – za każdy miesiąc, w którym na danej nieruchomości zamieszkuje mieszkaniec.
Ponadto obowiązek ten dotyczy:
1) nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy – za każdy miesiąc, w którym na danej nieruchomości powstały odpady komunalne;
3) w przypadku nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy i innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe – za rok, bez względu na długość okresu korzystania z nieruchomości.
Z kolei w przepisach ust. 4 i ust. 4a ustawodawca przewidział przepisy związane ze stosowaniem zwolnień. W ust. 4 postanowiono, że rada gminy, w drodze uchwały, może zwolnić w całości lub w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, w części dotyczącej gospodarstw domowych, w których dochód nie przekracza kwoty uprawniającej do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, o której mowa w art. 8 ust.1 lub 2 PomSpołObw, lub rodziny wielodzietne, o których mowa w KartaDRU.
Z kolei, w ust. 4a postanowiono, że rada gminy, w drodze uchwały, zwalnia w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi kompostujących bioodpady stanowiące odpady komunalne w kompostowniku przydomowym, proporcjonalnie do zmniejszenia kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych.
W kontekście poruszonego zagadnienia należy odnotować stanowisko wyrażone w uchwale Kolegium RIO w Gdańsku z 24.11.2022 r. (Nr 155/g329/P22).
We wskazanym rozstrzygnięciu nadzorczym organ nadzoru zakwestionował następujący zapis: Zwalnia się z części opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi, kompostujących bioodpady stanowiące odpady komunalne w kompostowniku przydomowym, w wysokości:
1. 2,00 zł miesięcznie od 1 mieszkańca, dla części nieruchomości, na której zamieszkują mieszkańcy;
2. 0,70 zł miesięcznie od 1 mieszkańca, dla części nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy.
Jednocześnie RIO w ramach analizy prawnej wskazała na różne aspekty prawne:
1) z art. 6k ust. 1 pkt 1 CzystGmU wynika m.in. upoważnienie dla rady gminy do dokonania wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi spośród metod określonych w art. 6j ust. 1 i 2 CzystGmU oraz ustalenia stawki takiej opłaty;
2) jedynie art. 6k ust. 4a CzystGmU kreuje uprawnienie dla rady gminy do wprowadzenia zwolnienia z części opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, jednakże dotyczy ono wyłącznie właścicieli nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi kompostujących bioodpady stanowiące odpady komunalne w kompostowniku przydomowym;
3) CzystGmU przewiduje – poza przypadkiem unormowanym w art. 6k ust. 4a CzystGmU – jedynie zwolnienie, w całości lub w części z opłaty, dla właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, w części dotyczącej gospodarstw domowych, w których dochód nie przekracza kwoty uprawniającej do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, o której mowa w art. 8 ust. 1 lub 2 PomSpołObw, lub rodziny wielodzietne, o których mowa w KartaDRU, o czym stanowi art. 6k ust. 4 CzystGmU.
Finalnie podkreślono, że przywołane wyżej zwolnienie z opłaty ustalono bez podstawy prawnej. Tym samym rada miejska w sposób istotny naruszyła ww. przepisy upoważniające do podjęcia badanej uchwały, tj. art. 6k ust. 1 pkt 1 i pkt 3 w zw. z ust. 4 i ust. 4a CzystGmU, co skutkowało koniecznością orzeczenia nieważności wadliwego zapisu uchwały.
Ustalenie zatem przez radę miejską powyższego zwolnienia dla nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi i ustalenie kwoty zwolnienia od jednego mieszkańca dla części nieruchomości, na której zamieszkują mieszkańcy i kwoty zwolnienia od jednego mieszkańca dla części nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy, jest niezgodne z postanowieniami art. 6k ust. 4a CzystGmU.
Podsumowując, stanowisko organu nadzoru ma prawne uzasadnienie. Zwolnienie z opłaty dla nieruchomości wyposażonych w kompostownik może dotyczyć jedynie nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi, których mieszkańcy kompostują bioodpady stanowiące odpady komunalne w kompostowniku przydomowym.
