W kontekście podanej problematyki kluczowe znaczenie mają regulacje prawne PodLokU. W pierwszej kolejności warto wskazać, że ustawa ta reguluje różne stany faktyczno-prawne związane ze zwolnieniami w podatku od nieruchomości. W art. 7 ust. 1 PodLokU ustawodawca przewidział zwolnienia ustawowe (zamknięty katalog). Jednocześnie w ust. 3 ustawodawca wprowadził przepis o treści – rada gminy, w drodze uchwały, może wprowadzić inne zwolnienia przedmiotowe niż określone w ust. 1 oraz w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 października 2003 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw.

Na kanwie ww. regulacji prawnych w orzecznictwie sądowym akcentuje się, że wynikające z art. 7 ust. 3 PodLokU ustawowe upoważnienie do wprowadzenia zwolnienia obejmuje tylko zwolnienia przedmiotowe. Zamieszczenie w uchwale zwolnień podatkowych o charakterze innym niż zwolnienia przedmiotowe oznacza istotne naruszenie przez uchwałę prawa i skutkuje stwierdzeniem nieważności uchwały (por. wyrok WSA w Opolu z 3.9.2021 r., I SA/Op 232/21).

W kontekście powyższej problematyki warto odnotować stanowisko wyrażone w uchwale nr XV/53/2022 Kolegium RIO w Bydgoszczy z 10.5.2022 r.

W podanym rozstrzygnięciu nadzorczym weryfikowano legalność zapisów przewidujących brak zwolnienia z podatku od nieruchomości dla przedsiębiorców posiadających zaległości z tytułu podatków i opłat lokalnych oraz innych zobowiązań wobec gminy.

W argumentacji prawnej wskazano m.in., że uzależnienie udzielenia zwolnienia od braku zaległości podatkowych i niepodatkowych wobec gminy, w sposób jednoznaczny odwołuje się do cech podatnika. W tym więc zakresie, zwolnienie ustanowione uchwałą ma charakter podmiotowy i pozostaje w sprzeczności z art. 7 ust. 3 PodLokU. Nadto podano, że tylko ustawodawca może ustanawiać zwolnienia z podatku o charakterze podmiotowym. Wskazać bowiem należy, że art. 217 Konstytucji RP stanowi, że nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. O ile zatem w drodze ustawy można wprowadzać zwolnienia o charakterze podmiotowym, o tyle jednostki samorządu terytorialnego mają uprawnienie wyłącznie do ustanawiania zwolnień przedmiotowych.

Finalnie, z ww. przyczyn regionalna izba obrachunkowa zakwestionowała możliwość warunkowania zwolnienia w podatku od nieruchomości, od braku istnienia wspomnianych zadłużeń podatnika wobec gminy.

Podsumowując, stanowisko regionalnej izby obrachunkowej ma prawne uzasadnienie. Zwolnienie w podatku od nieruchomości nie może być warunkowane cechami przypisanymi do podatnika. Takimi cechami jest m.in. brak zaległości z tytułu podatków, czy opłat wobec gminy, po stronie podatników podatku od nieruchomości.

Źródło: RIO w Bydgoszczy