Ustawa dostosowuje polskie prawo do przepisów Unii Europejskiej w sprawie otwartych danych i ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego. Sejm przyjął ją bez głosów przeciwnych. Teraz trafi do Senatu.

Szersze otwarcie

– Jesteśmy przekonani, że nowe regulacje pozytywnie wpłyną na innowacyjność polskiej gospodarki, a co za tym idzie – także na jakość życia obywateli – tłumaczy minister Adam Andruszkiewicz, sekretarz stanu w Kancelarii Premiera. – Po wejściu w życie nowych przepisów jeszcze więcej danych będzie mogło zostać wykorzystane do prowadzenia analiz, badań lub na potrzeby rozwiązań sztucznej inteligencji, w tym także dla biznesu i przemysłu, czy też modelowania kryzysowego. Rozwiązania te stworzą kompleksowe otoczenie regulacyjne oparte na trzech filarach: organizacyjnym, instytucjonalnym oraz technicznym – dodaje.

Planowane rozwiązania mają na celu zwiększenie podaży wartościowych danych publicznych dostępnych do ponownego wykorzystywania (m.in. dane o wysokiej wartości, dane dynamiczne, dane badawcze).

Nowe przepisy wzmocnią rynek oparty na danych m.in. poprzez zwiększenie liczby informacji udostępnianych przez sektor publiczny (np. dane o mobilności, meteorologiczne, ekonomiczne czy finansowe).

Jednym z celów ustawy jest także zapewnienie użytkownikom dostępu do wartościowych zasobów danych udostępnianych za pośrednictwem interfejsu programistycznego aplikacji (API) i w formatach przeznaczonych do odczytu maszynowego. Taki sposób dystrybucji danych umożliwi ich bardziej efektywne wykorzystywanie do tworzenia innowacyjnych produktów i usług, co będzie miało szczególne znaczenie dla profesjonalnych użytkowników (np. programistów, firm z branży IT, organizacji pozarządowych).

Najważniejsze rozwiązania

Oto najważniejsze rozwiązania wprowadzane w przyjętej przez Sejm ustawie:

  • Wprowadzono kategorię danych o wysokiej wartości, których ponowne wykorzystywanie wiąże się z istotnymi korzyściami dla społeczeństwa, środowiska i gospodarki. Mogą to być np.: dane geoprzestrzenne, meteorologiczne, czy dotyczące przedsiębiorstw i ich własności. Dane te będą musiały być udostępniane – co do zasady – bezpłatnie, w formacie nadającym się do odczytu maszynowego oraz za pośrednictwem interfejsu programistycznego aplikacji (API).
  • Podmioty zobowiązane będą musiały udostępniać dane dynamiczne do ponownego wykorzystywania, niezwłocznie po ich zgromadzeniu oraz za pośrednictwem API. Do danych dynamicznych, tj. danych podlegających częstym aktualizacjom lub aktualizacjom w czasie rzeczywistym – w szczególności ze względu na ich zmienność lub szybką dezaktualizację – mogą należeć np.: dane środowiskowe, dane wygenerowane przez czujniki czy dane o ruchu. Wartość ekonomiczna tego rodzaju zasobów zależy od natychmiastowej dostępności informacji i regularnego ich aktualizowania.
  • Ponownym wykorzystywaniem objęto dane badawcze w zakresie, w jakim dane te zostały wytworzone lub zgromadzone w  ramach działalności naukowej finansowanej ze środków publicznych oraz są już publicznie udostępniane w systemie teleinformatycznym podmiotu zobowiązanego, w szczególności w repozytorium instytucjonalnym lub tematycznym. Danymi badawczymi mogą być np. wyniki eksperymentów, pomiarów, ankiet czy obserwacji prowadzonych w terenie.
  • Wprowadzono nowe rozwiązania, dotyczące m.in. portalu dane.gov.pl stanowiącego główną bramę dostępu do zasobów informacji sektora publicznego i Programu otwierania danych, który jest dokumentem strategicznym w obszarze polityki otwartych danych, a także sieci pełnomocników do spraw otwartości danych.

Nowe przepisy mają wejść w życie po 3 miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych artykułów, które zaczną obowiązywać w innych terminach.