Tak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku (wyr. WSA w Gdańsku z 21.10.2020 r., I SA/Gd 530/20, Legalis).
Zgodnie z art. 190 ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej: PostAdmU), sąd, któremu przekazano sprawę, jest związany wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny. Nie można oprzeć skargi kasacyjnej od orzeczenia wydanego po ponownym rozpoznaniu sprawy na podstawach sprzecznych z wykładnią prawa ustaloną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny.
Z art. 185 PostAdmU wynika bowiem, że NSA w razie uwzględnienia skargi kasacyjnej uchyla zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania sądowi, który wydał orzeczenie, a gdyby sąd ten nie mógł rozpoznać jej w innym składzie innemu sądowi. W razie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, sąd rozpoznaje ją w innym składzie.
Jak stwierdził WSA w Gdańsku, art. 190 PostAdmU w sposób jednoznaczny wyznacza kierunek postępowania sądu pierwszej instancji, który nie posiada już, na tym etapie postępowania sądowoadministracyjnego, swobody w zakresie wykładni prawa, jak również nie może odstąpić od wskazań co do dalszego postępowania.
Przy czym, zdaniem WSA w Gdańsku, z określenia „związany wykładnią prawa” należy wyprowadzić wniosek, że WSA nie jest związany oceną NSA co do stanu faktycznego sprawy, albowiem ocena ta nie jest wykładnią przepisów prawa. Jednakże w pozostałym zakresie ocena wyrażona przez NSA wiąże sąd rozpoznający sprawę ponownie. Poza ty, co najważniejsze, WSA może odstąpić od zawartej w orzeczeniu NSA wykładni prawa jedynie w wyjątkowych sytuacjach, w szczególności, jeżeli stan faktyczny sprawy ustalony w wyniku ponownego jej rozpoznania uległ tak zasadniczej zmianie, że do nowo ustalonego stanu faktycznego należy stosować przepisy prawa odmienne od wyjaśnionych przez NSA (por. wyr. Sądu Najwyższego z 9.7.1998 r., I PKN 226/98, Legalis), jak również w przypadku, gdy przy niezmienionym stanie faktycznym sprawy, po wydaniu orzeczenia przez NSA, zmienił się stan prawny.
Jeżeli sąd pierwszej instancji w okolicznościach rozpoznawanej sprawy nie stwierdzi zaistnienia przesłanek umożliwiających odstąpienie od oceny prawnej wyrażonej we wskazanym wyroku NSA, dalsze rozważania na temat legalności zaskarżonego aktu trzeba prowadzić w oparciu o stanowisko sądu wyższej instancji.
