Jeżeli organ wydał odmowną decyzję administracyjną w przedmiocie zamiaru usunięcia drzewa objętego ochroną, to ponowny wniosek mieszkańca w tej sprawie, o ile mamy do czynienia z tymi samym podmiotem, tym samym stanem prawnym i niezmienionym stanem faktycznym sprawy a także tym samym przedmiotem wniosku, można uznać za tożsamy. Tożsamość sprawy jest podstawą do odmowy wszczęcia postępowania. Artykuł 61a § 1 ustawy z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. 2017r. poz. 1257 ze zm.; dalej: KPA) stanowi podstawę do odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego , m.in. w sytuacji, gdy kierowane do organu administracji publicznej żądanie jednostki dotyczy sprawy już wcześniej rozstrzygniętej .

Jak wynika z treści pytania w przedmiotowej sytuacji wnioskodawca – mieszkaniec wystąpił z wnioskiem o wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa, wskazując jako przyczynę tego usunięcia powodowane przez drzewo zagrożenie. W toku prowadzonego postępowania ustalono, że „drzewo nie zagraża”, co stanowi wystarczającą przesłankę do wydania decyzji odmawiającej zgody na usunięcie przedmiotowego drzewa. Z treści pytania nie wynika jednoznacznie, jakie rozstrzygnięcie administracyjne zapadło w tej sprawie w odpowiedzi na wniosek mieszkańca o wydanie zezwolenia na usunięcia drzewa.

Jednocześnie gmina przeprowadziła czynności zmierzające do ustalenia zasadności zniesienia z przedmiotowego drzewa statusu pomnika przyrody.

Ważne
Zgodnie z treścią art. 44 ust. 3 i 4 ustawy z 16.4.2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2134 ze zm.; dalej: OchrPrzyrU) zniesienia formy ochrony przyrody, jaką jest pomnik przyrody, dokonuje rada gminy w drodze uchwały . Uzyskanie zgody na usunięcie drzewa objętego ochroną wymaga uprzedniego zniesienia ochrony pomnikowej tego drzewa.

Z treści pytania nie wynika, czy w toku postępowania, poza wskazanym brakiem zagrożenia, stwierdzono występowanie przesłanek uzasadniających zniesienie tej formy ochrony przyrody, tj.:

  • utraty wartości przyrodniczych i krajobrazowych, ze względu na które ustanowiono formę ochrony przyrody,
  • konieczność realizacji inwestycji celu publicznego w przypadku braku rozwiązań alternatywnych lub zapewnienie bezpieczeństwa powszechnego (art. 44 ust. 4 OchrPrzyrU).

Przyjmując, że w przedmiotowej sprawie zapadło rozstrzygnięcie odmowne, ponowny wniosek mieszkańca w tej samej sprawie wyczerpuje znamiona uznania go za tożsamy. Artykuł 61a § 1 KPA stanowi podstawę prawną do odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego m.in. w sytuacji, gdy kierowane do organu administracji publicznej żądanie jednostki dotyczy sprawy już wcześniej rozstrzygniętej (tożsamość sprawy).

Orzecznictwo
Z tożsamością sprawy mamy do czynienia w przypadku występowania tych samych podmiotów w sprawie, tego samego stanu prawnego w niezmienionym stanie faktycznym sprawy oraz tego samego przedmiotu, rozumianego jako interesy prawne lub obowiązki, które następnie po wydaniu decyzji stają się prawem nabytym (jego brakiem) lub obowiązkami prawnymi określonych podmiotów. W tych okolicznościach organy zobowiązane są, o ile postępowanie w tożsamym przedmiocie toczyło się i zapadło rozstrzygnięcie, do uwzględnienia w toku postępowania tej kwestii (wyr. WSA w Warszawie z 13.11.2013 r., VIII SA/Wa 651/13).

Orzecznictwo
Na obowiązywanie zakazu ponownego orzekania w tej samej sprawie (res iudicata) zasadnicze znaczenie ma ustalenie tożsamości spraw administracyjnych rozstrzygniętych z jednej strony wcześniejszą decyzją ostateczną i z drugiej strony wyznaczonej zakresem sformułowanego przez stronę nowego żądania. (…) Zgodnie z treścią art. 156 § 1 pkt 3 KPA organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną. Zatem w postępowaniu administracyjnym niedopuszczalne jest ponowne rozpoznanie sprawy i wydanie decyzji merytorycznej, jeśli wcześniej sprawa tożsama pod względem podmiotowym, przedmiotowym, dotycząca tego samego stanu prawnego w niezmienionym stanie faktycznym została rozstrzygnięta decyzją ostateczną i decyzja ta nie została następnie uchylona, czy też zmieniona w sposób prawem przewidziany . Brak więc prawnych możliwości podjęcia przez organ ponownego rozstrzygnięcia konkretnej sytuacji określonej osoby z tej przyczyny, że w jej sprawie wydana już została decyzja ostateczna i dotąd nie została ona wyeliminowana z obrotu. To czyni nowe postępowanie bezprzedmiotowym w rozumieniu art. 105 § 1 KPA i wymaga umorzenia postępowania (wyr. WSA w Bydgoszczy z 22.5.2013 r., II SA/Bd 43/13).