Głównym celem zmian jest zachowanie ograniczeń w zakresie zakupu nieruchomości rolnych przez cudzoziemców i wzmocnienie tym samym ochrony i rozwoju gospodarstw rodzinnych. Projekt przewiduje, iż w okresie 5 lat od dnia wejścia w życie proponowanej ustawy sprzedaż nieruchomości, albo ich części, wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, zostanie wstrzymana.
Regulacje prawne dotyczące wstrzymania sprzedaży nieruchomości nie będą dotyczyły:
1) nieruchomości i ich części przeznaczonych w:
a) miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub
b) studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, lub
c) ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu
– na cele inne niż rolne, w szczególności na parki technologiczne, parki przemysłowe, centra biznesowo-logistyczne, składy magazynowe, inwestycje transportowe, budownictwo mieszkaniowe, obiekty sportowo-rekreacyjne, lub
2) nieruchomości położonych w granicach specjalnych stref ekonomicznych, lub
3) domów, lokali mieszkalnych, budynków gospodarczych i garaży wraz z niezbędnymi gruntami oraz ogródków przydomowych, lub
4) nieruchomości rolnych o powierzchni do 2 ha.
Nieruchomość rolna tylko dla rolników
Zgodnie z projektem nabywcami nieruchomości rolnych spoza Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa będą mogli być tylko rolnicy indywidualni . Wyjątek stanowić będą osoby bliskie zbywcy, jednostki samorządu terytorialnego oraz Skarb Państwa. Ponadto nieruchomości rolne z złożenia mają pozostawać w rękach rolników przynajmniej przez dziesięć lat od dnia ich nabycia. Warto przy tym zauważyć, iż nabycie własności nieruchomości rolnej będzie wiązało się także z wymogiem osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego.
Eksperci podkreślają, że proponowane zmiany mogą wpłynąć negatywnie na transakcje na rynku nieruchomości rolnych oraz zahamować realizację inwestycji.
Projekt przewiduje także wzmocnienie uprawnień kontrolnych Agencji Nieruchomości Rolnych (dalej: ANR). Działania takie mają na celu przeciwdziałanie spekulacyjnemu wykupywaniu nieruchomości rolnych i zagwarantowanie, że nabyte nieruchomości zostaną wykorzystane na cele rolnicze. Zakres kontroli ma ulec rozszerzeniu nie tylko w przypadku sprzedaży nieruchomości, ale także w odniesieniu do innych czynności, które w konsekwencji mogą doprowadzić do zmiany właściciela nieruchomości rolnej. Należy zwrócić uwagę, że w przypadku zmiany wspólnika lub przystąpienia nowego wspólnika do spółki osobowej, czy też nabycia i zbycia udziałów lub akcji w spółkach kapitałowych, które są właścicielami nieruchomości rolnej, ANR będzie mogła za zapłatą równowartości pieniężnej nabyć nieruchomość. Niestety projektowane przepisy nie regulują w sposób kompleksowy takiego wykupu przez ANR.
Nowa regulacja w zakresie gospodarowania nieruchomościami rolnymi ma wejść w życie
najpóźniej 1.5.2016 r.
