• Sędziowie SN i NSA będą przechodzili w stan spoczynku w wieku 70 lat, jeżeli objęli stanowisko przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej.
  • Jeżeli sędzia zajmował przed wejściem w życie ustawy z 8.12.2017 r. stanowisko Pierwszego Prezesa SN albo Prezesa SN i powrócił do stanu czynnego, to jego kadencję uważa się za nieprzerwaną
  • Postępowania wszczęte na podstawie art. 37 § 1 oraz art. 111 § 1 i 1a ustawy z 8.12.2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 2018 r. poz. 5 ze zm., dalej jako: SNU) i niezakończone do dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej będą podlegały umorzeniu z mocy prawa.

Ustawa z 21.11.2018 r. o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym jest odpowiedzią na zastrzeżenia dotyczące procedury przejścia sędziów Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego w stan spoczynku po ukończeniu 65 roku życia podnoszone przez krajowe środowiska prawnicze, niektóre organy władzy publicznej, instytucje Unii Europejskiej (w konsekwencji toczy się postępowanie ze skargi Komisji Europejskiej przeciwko Polsce). Konieczność uchwalenia omawianej ustawy wynikała również z obowiązku realizacji nałożonego na Polskę zobowiązania wynikającego z postanowienia wiceprezesa TSUE z 19.10.2018 r. (sygn. C-619/18) w związku z przejściem sędziów w stan spoczynku na podstawie ustawy z 8.12.2017 r. o Sądzie Najwyższym.

Nowe zasady przechodzenia sędziów w stan spoczynku 

Wprowadzone w ustawie zmiany odnoszą się do obowiązującej do tej pory regulacji, w myśl której sędziowie NSA i SN po osiągnięciu 65 roku życia przechodzili w stan spoczynku, chyba że Prezydent RP wyraził na wniosek zainteresowanego zgodę na dalsze zajmowanie stanowiska. W Uzasadnieniu projektu omawianej ustawy wskazywano, że w przypadku, gdy skutki określonych przepisów ustawy nowelizującej z 8.12.2018 r. już nastąpiły, to zobowiązania wynikające z postanowienia TSUE (sygn. C-619/18), to konieczne jest dokonanie zmian, które odwrócą te skutki w sposób respektujący postanowienia Konstytucji. W przepisach ustawy wskazano, że sędziowie Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego będą przechodzili w stan spoczynku w wieku 70 lat, jeżeli objęli stanowisko przed dniem wejścia w życie omawianej ustawy.

Powrót do pełnienia funkcji

Ustawa wprowadza możliwość powrotu do pełnienia funkcji sędziom Naczelnego Sądu Administracyjnego i Sądu Najwyższego, w tym Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego oraz prezesów izb Sądu Najwyższego. Ponadto wszyscy sędziowie SN i NSA, którzy przeszli w stan spoczynku na postawie obowiązujących dotychczas norm zostaną ipso iure przywróceni do pełnienia urzędu na stanowisku zajmowanym w dniu wejścia w życie ustawy z 8.12.2017 r. o Sądzie Najwyższym. Jeżeli sędzia zajmował przed wejściem w życie ustawy z 8.12.2017 r. stanowisko Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego albo Prezesa Sądu Najwyższego i powrócił do stanu czynnego, to jego kadencję uważa się za nieprzerwaną.

Pozostałe zmiany 

Sędziowie SN i NSA będą zobowiązani do zwrócenia świadczeń, które wypłacono im w związku z przejściem w stan spoczynku, z wyjątkiem uposażenia sędziego za okres pozostawania w stanie spoczynku. Wszystkie postępowania wszczęte na podstawie art. 37 § 1 oraz art. 111 § 1 i 1a SNU i niezakończone do dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej będą podlegały umorzeniu z mocy prawa.

Ustawa weszła w życie 1.1.2019 r.