Krajowy Zasób Nieruchomości zobowiązano do gospodarowania nieruchomościami wchodzącymi w skład zasobu z zachowaniem szczególnej staranności oraz zgodnie z zasadami prawidłowej gospodarki. Przed zmianą, KZN miał zachować szczególną staranność przy wykonywaniu gospodarowania nieruchomościami wchodzącymi w skład zasobu zgodnie z przeznaczeniem tego mienia i jego ochroną (art. 2 ust. 4 KZNU).

Tworzenie spółek celowych

Jak wynika z nowego brzmienia art. 7 ust. 1 KZNU, w celu realizacji inwestycji mieszkaniowej lub uzbrojenia technicznego KZN może, za zgodą ministra budownictwa złożyć w imieniu Skarbu Państwa oświadczenie woli o utworzeniu spółki celowej:

1) ze Skarbem Państwa,

2) z państwową osobą prawną,

3) z jednostką samorządu terytorialnego,

4) ze spółką, której akcjonariuszami są wyłącznie Skarb Państwa lub inne państwowe osoby prawne,

5) ze spółką z większościowym udziałem spółek, o których mowa w pkt 4,

6) z funduszem inwestycyjnym, którego portfelem inwestycyjnym zarządza podmiot, o którym mowa w pkt 2, 4 lub 5

– wnosząc nieruchomość wchodzącą w skład zasobu jako aport. Wnoszenie takich aportów wymaga zgody ministra budownictwa (patrz art. 35 pkt 8 KZNU).

Do czasu zrealizowania celu spółki celowej wyłącznymi udziałowcami, akcjonariuszami lub wspólnikami mogą być wyłącznie wymienione wyżej podmioty (art. 7 ust. 2 KZNU). Przed zmianą spółki celowe można było tworzyć tylko z JST lub z ich związkami. W konsekwencji do art. 4 KZNU dodano ust. 4a, zgodnie z którym w przypadku gdy nieruchomość wniesiono jako aport do spółki celowej, KZN wykonuje prawa z udziałów lub akcji należących do Skarbu Państwa.

Do art. 7 KZNU dodano ust. 1a, zgodnie z którym w prowadzonych przez właściwe organy wykazach nieruchomości Skarbu Państwa nie zamieszcza się nieruchomości:

Natomiast wykazy tych nieruchomości mają też zawierać informacje o podjętych uchwałach na podstawie ustawy z 5.7.2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących (Dz.U. z 2018 r. poz. 1496 ze zm.) oraz wydanych decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

W związku z wprowadzeniem zmian w zakresie tworzenia spółek celowych, modyfikacji uległy też przepisy art. 11 i 12 KZNU. W nowym brzmieniu stanowią one odpowiednio, że:

1. Właściwy organ albo spółka Skarbu Państwa sporządzająca wykaz nieruchomości (art. 10 KZNU), oznacza w nim nieruchomości, których przekazanie do KZN może znacząco utrudnić realizację jej zadań lub prowadzenie działalności gospodarczej, i dla każdej z nich przedstawia Prezesowi KZN stanowisko, w którym w szczególności określa:

Stanowisko to może być przedstawione również po przekazaniu wykazu nieruchomości.

2. W przypadku przedstawienia wspomnianego stanowiska przed przekazaniem do zasobu Prezes KZN występuje z wnioskiem o sporządzenie opinii do:

Dwa ostatnie podmioty sporządzają opinie w formie przewidzianej w przepisach określających ich funkcjonowanie i przekazują je w ciągu 30 dni od dnia otrzymania wniosku Prezesa KZN.

Przekazanie wykazu nieruchomości

Uchylono też art. 15 KZNU, który dotyczył przekazywania przez starostów wykazów nieruchomości do KZN. Zmieniono więc treść art. 18 KZNU, który w nowym brzmieniu sanowi, że starostowie przekazują wykazy nieruchomości sporządzone według stanu na 31 grudnia danego roku, wojewodom w terminie do 31 stycznia roku następującego po roku, którego dotyczy wykaz, wraz ze wspomnianymi wyżej stanowiskami. Następnie wojewoda dokonuje sprawdzenia wykazów nieruchomości pod względem ich zgodności z wymaganiami określonymi w przepisach wykonawczych oraz kompletności danych, w tym dołączenia stanowisk, w terminie 60 dni od dnia ich otrzymania. W przypadku:

Natomiast zgodnie z nowym art. 18a KZNU, starostowie przekazują wykazy nieruchomości, o których mowa w art. 10, do KZN niezwłocznie po otrzymaniu od wojewody informacji. Dyrektor Generalny Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, Prezes Agencji Mienia Wojskowego oraz spółki Skarbu Państwa przekazują wykazy nieruchomości, sporządzone według stanu na dzień 31 grudnia danego roku, do KZN, w terminie do 31 stycznia roku następującego po roku, którego dotyczy wykaz. W terminie do 30 kwietnia danego roku, Prezes KZN przedstawia spółce Skarbu Państwa informacje o nieruchomościach, w stosunku do których planuje wystąpić z wnioskiem o przekazanie do Zasobu w danym roku kalendarzowym. Wniosek Prezesa KZN o przekazanie do Zasobu nieruchomości nieujętych w informacji jest bezskuteczny.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 KZNU, z wnioskiem o przekazanie do zasobu nieruchomości z wykazu występuje Prezes KZN. Z dodanych przepisów ust. 4 i 5 w art. 21 KZNU wynika, że od dnia doręczenia wniosku do dnia przekazania nieruchomości do zasobu albo wycofania przez Prezesa KZN wniosku, nieruchomości nim objętych nie można podawać czynnościom rozporządzającym lub zobowiązującym. Na wniosek właściwego organu lub spółki Skarbu Państwa Prezes KZN w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku może wyrazić zgodę na dokonywanie tych czynności. Nieprzedstawienie stanowiska w tym terminie uważa się za wyrażenie zgody na dokonanie czynności. Czynność rozporządzająca lub zobowiązująca dokonana z naruszeniem tego przepisu jest nieważna. Przepisu tego nie stosuje się, jeżeli do dnia doręczenia wniosku rozstrzygnięto przetarg na zagospodarowanie nieruchomości albo sporządzono protokół uzgodnień lub zawarto umowę przedwstępną, które będą stanowić podstawę dokonania czynności rozporządzających lub zobowiązujących.

*Przepis przejściowy

Z art. 29 nowelizacji wynika, że termin przekazania pierwszych wykazów nieruchomości, o których mowa w art. 10 KZN, w brzmieniu nadanym nowelizacją, przez spółki Skarbu Państwa upływa po 6 tygodniach od dnia wejścia w życie nowelizacji, czyli 16.2.2020 r. Wykazy przekazane w tym terminie mogą zawierać jedynie informacje, o których mowa w art. 10 ust. 2 pkt 1-4, 6 i 9 KZNU. Pozostałe informacje zawarte w pierwszym wykazie są przekazywane w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji (do 15.11.2019 r.) lub na wniosek Prezesa KZN, w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku. W terminie 6 miesięcy od dnia przekazania pierwszych wykazów nieruchomości w brzmieniu nadanym nowelizacją, Prezes KZN przedstawia spółkom Skarbu Państwa informację o nieruchomościach, w stosunku do których planuje wystąpić z wnioskiem o przekazanie do zasobu nieruchomości.

Protokół zdawczo-odbiorczy

Zgodnie z art. 22 ust. 1 KZNU, przekazanie nieruchomości do zasobu przez właściwy organ następuje na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego, sporządzonego przez ten organ, według wzoru zamieszczonego w BIP KZN. Protokół podpisują Prezes KZN oraz właściwy organ. Dodano przepisy art. 22a i 22b KZN, zgodnie z którymi w razie niepodpisania przez właściwy organ albo spółkę Skarbu Państwa protokołu zdawczo-odbiorczego w terminie 14 dni od dnia wystąpienia przez Prezesa KZN o jego podpisanie, przepisy art. 13 i art. 13a KZN stosuje się odpowiednio.

Przekazanie nieruchomości do zasobu przez spółkę Skarbu Państwa następuje na podstawie protokołu przekazania nieruchomości spisanego na wniosek KZN i zawierającego oświadczenie przedstawiciela KZN o przyjęciu nieruchomości do zasobu. Protokół przekazania nieruchomości spisuje się w formie aktu notarialnego. Protokół przekazania nieruchomości zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości według numeru księgi wieczystej i oznaczenie stron, zgodnie z treścią protokołu zdawczo-odbiorczego oraz postanowienia w zakresie przekazania prawa własności i innych praw rzeczowych na rzecz Skarbu Państwa i powierzenia wykonywania tych praw KZN. Do protokołu przekazania nieruchomości załącza się protokół zdawczo-odbiorczy.

Rekompensata

Zgodnie z art. 24a KZNU, spółce Skarbu Państwa przysługuje rekompensata z tytułu przekazania nieruchomości do zasobu. Wysokość i sposób wypłaty rekompensaty z tytułu przekazania nieruchomości do zasobu Prezes KZN uzgadnia ze spółką Skarbu Państwa, która przekazała nieruchomość. Wypłata rekompensaty z tytułu przekazania nieruchomości obciąża KZN. Wysokość rekompensaty z tytułu przekazania nieruchomości ustala się na podstawie wartości rynkowej nieruchomości określonej w operacie szacunkowym sporządzonym przez rzeczoznawcę majątkowego, według stanu i przeznaczenia nieruchomości oraz jej wartości w dniu przekazania nieruchomości do zasobu. Koszty operatu szacunkowego ponosi KZN.

Zbywanie nieruchomości wchodzących w skład zasobu

Zgodnie z nowym art. 51a KZNU, Nieruchomości wchodzące w skład zasobu mogą być sprzedawane lub oddawane w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu. Nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli:

Natomiast w przypadku zbycia przez KZN nieruchomości przekazanej do Zasobu przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa lub Agencję Mienia Wojskowego, KZN wypłaca tym podmiotom rekompensatę w wysokości odpowiadającej 90% dochodu uzyskanego przez KZN ze zbycia tej nieruchomości. Dochód uzyskany przez KZN ze zbycia nieruchomości stanowi różnicę między przychodami z tego zbycia a kosztami bezpośrednio związanymi z pozyskaniem i gospodarowaniem tą nieruchomością. W przypadku wniesienia nieruchomości do spółki celowej, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa lub Agencja Mienia Wojskowego wykonują prawa z 90% udziałów lub akcji odpowiadających wartości wniesionej nieruchomości pomniejszonej o koszty bezpośrednio związane z pozyskaniem i gospodarowaniem tą nieruchomością (art. 62a KZNU).

Z nowego art. 65a KZNU wynika zaś m.in., że KZN przysługuje prawo pierwokupu w przypadku sprzedaży: