W Dz.U. z 2018 r. poz. 651 opublikowano ustawę z 22.3.2018 r. o zmianie ustawy – Prawo łowieckie oraz niektórych innych ustaw (dalej: nowelizacja). Zasadnicze zmiany wprowadzono do ustawy z 13.10.1995 r. – Prawo łowieckie (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1295 ze zm.; dalej: PrŁow).

1. Roczne i wieloletnie plany łowieckie

Dodano art. 8a-8e PrŁow, z których wynika m.in., że:

  • roczny plan łowiecki sporządza się na okres od 1 kwietnia do 31 marca roku następnego (łowiecki rok gospodarczy), w szczególności na podstawie inwentaryzacji zwierzyny;
  • inwentaryzację zwierzyny sporządzają dzierżawcy albo zarządcy obwodów łowieckich w terminie do 10 marca każdego roku;
  • inwentaryzację zwierzyny, a także roczny plan łowiecki sporządza się na formularzu;
  • roczny plan łowiecki sporządza dzierżawca obwodu łowieckiego, po zasięgnięciu opinii właściwych wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) oraz właściwej izby rolniczej, i podlega zatwierdzeniu przez właściwego nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe (dalej: Lasy Państwowe) w uzgodnieniu z Polskim Związkiem Łowieckim (dalej: PZŁ);
  • roczny plan łowiecki przedkłada się do zatwierdzenia nie później niż do 21 marca danego roku wraz z opiniami, natomiast zatwierdzenie lub odmowa zatwierdzenia rocznego planu łowieckiego następuje w terminie 7 dni od dnia przedłożenia go do zatwierdzenia, a ponadto roczny plan łowiecki można zmienić oraz poddać korekcie;
  • wieloletni łowiecki plan hodowlany (dalej: plan wieloletni) sporządza się na formularzu dla sąsiadujących ze sobą obwodów łowieckich o zbliżonych warunkach przyrodniczych (rejon hodowlany), na okres 10 kolejnych łowieckich lat gospodarczych;
  • plan wieloletni sporządza dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, w uzgodnieniu z właściwymi marszałkami województw i PZŁ, po zasięgnięciu opinii właściwych izb rolniczych, natomiast zatwierdza – Dyrektor Generalny Lasów Państwowych (plan wieloletni może być zmieniony w przewidzianych przypadkach);
  • roczne plany łowieckie oraz wieloletnie łowieckie plany hodowlane sporządzone i zatwierdzone przed 1.4.2018 r. zachowują ważność do końca okresu, na który zostały sporządzone (art. 6 nowelizacji).

2. Kategorie obwodów łowieckich

Zgodnie z art. 26a PrŁow, obwody łowieckie podlegają zaliczeniu do następujących kategorii: bardzo dobra, dobra, średnia, słaba i bardzo słaba. Zaliczenie obwodu łowieckiego do jednej z tych kategorii następuje na podstawie wskaźników liczebności zwierzyny, a także czynników wpływających na środowisko bytowania zwierzyny i walorów łowieckich obwodu. Ponadto, zaliczenie to zależy od liczby przyznanych punktów zgodnie z następującą punktacją:

  • bardzo dobra: 41 i więcej punktów;
  • dobra: 31-40 punktów;
  • średnia: 21-30 punktów;
  • słaba: 11-20 punktów;
  • bardzo słaba: do 10 punktów.

3. Podział na obwody łowieckie

Z nowego brzmienia art. 27 PrŁow wynika m.in. że:

  • podziału na obwody łowieckie oraz zaliczenia obwodów łowieckich do wspomnianych wyżej kategorii, a także zmiany granic obwodu lub zmiany zaliczenia obwodu do kategorii dokonuje w obrębie województwa sejmik województwa, w drodze uchwały, stanowiącej akt prawa miejscowego (projekt uchwały przygotowuje marszałek województwa);
  • uwagi do projektu uchwały może wnieść każdy właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości objętej projektem uchwały; uwagi wnosi się w terminie wyznaczonym w ogłoszeniu przez marszałka województwa, wniesione po terminie pozostawia się bez rozpatrzenia; uwagi wnosi się na piśmie, w tym również uwagi wniesione w postaci elektronicznej za pomocą elektronicznej skrzynki podawczej;
  • uchwała obowiązuje od dnia wejścia w życie w niej określonego, jednak nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w wojewódzkim dzienniku urzędowym (uchwałę publikuje się na stronie internetowej sejmiku województwa).

Natomiast zgodnie z art. 7 nowelizacji:

  • pierwsze uchwały w brzmieniu nadanym nowelizacją dokonujące nowych podziałów województw na obwody łowieckie i zaliczenia tych obwodów do poszczególnych kategorii zostaną wydane nie później niż do 31.3.2020 r.;
  • podziały województw na obwody łowieckie oraz zaliczenia obwodów łowieckich do poszczególnych kategorii dokonane przed 1.4.2018 r. zachowują ważność do dnia wejścia w życie pierwszych uchwał uchwalonych według nowych przepisów, nie dłużej jednak niż do 31.3.2020 r.

4. Odszkodowania za rzeczywistą szkodę w związku z objęciem nieruchomości obwodem łowieckim

Zgodnie z dodanymi przepisami art. 27a i 27b PrŁow, jeżeli w wyniku objęcia nieruchomości obwodem łowieckim korzystanie z niej lub z jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone, właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może żądać od województwa odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę. Z roszczeniem można wystąpić w terminie 3 lat od dnia wejścia w życie wspomnianej wyżej uchwały sejmiku województwa.

Będący osobą fizyczną właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości wchodzącej w skład obwodu łowieckiego może złożyć oświadczenie o zakazie wykonywania polowania na tej nieruchomości w formie pisemnej. Zakaz jest prawem osobistym właściciela albo użytkownika wieczystego nieruchomości, który złożył oświadczenie, i wygasa najpóźniej z chwilą jego śmierci. Oświadczenie można cofnąć, w formie pisemnej, jednak nie wcześniej niż po zakończeniu łowieckiego roku gospodarczego, w którym zostało złożone.

Oświadczenie lub jego cofnięcie składa się przed starostą. Starosta jest zobowiązany do nieodpłatnego poświadczania własnoręczności podpisu właściciela albo użytkownika wieczystego nieruchomości wchodzącej w skład obwodu łowieckiego na oświadczeniu lub cofnięciu oświadczenia.

5. Odpowiedzialność za zobowiązania w razie likwidacji koła łowieckiego

W przypadku likwidacji koła łowieckiego, gdy majątek koła łowieckiego nie jest wystarczający na pokrycie zobowiązań koła z tytułu odszkodowań z art. 46 ust. 1 PrŁow (w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny, a także przy wykonywaniu polowania), PZŁ odpowiada za te zobowiązania koła łowieckiego. W takim przypadku PZŁ przysługuje roszczenie regresowe do członków zarządu koła łowieckiego. Członek zarządu koła łowieckiego może się uwolnić od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że nie ponosi winy za niewywiązanie się przez koło łowieckie z zobowiązania z tytułu odszkodowań

6. Organy koła łowieckiego

Dodano tez przepisy art. 33b-33d PrŁow dotyczące organów koła łowieckiego, którymi są

  • walne zgromadzenie – jako najwyższa władza koła łowieckiego;
  • zarząd koła łowieckiego – jako organ zarządzający i reprezentujący koło łowieckie na zewnątrz;
  • komisja rewizyjna – jako organ kontroli wewnętrznej koła łowieckiego.

7. Kontrola ministra środowiska

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 35a PrŁow, minister środowiska może zlecić imiennie upoważnionym pracownikom obsługującego go urzędu przeprowadzenie kontroli PZŁ w zakresie wykonywanych przez niego zadań określonych w art. 34 PrŁow, w szczególności w przypadku gdy w wyznaczonym terminie PZŁ nie uzupełni sprawozdania lub nie udzieli dodatkowych wyjaśnień lub jeżeli złożone sprawozdanie, pomimo uzupełnienia lub udzielenia dodatkowych wyjaśnień, budzi zastrzeżenia.

Kontrolę przeprowadza się na zasadach i w trybie określonych w przepisach o kontroli w administracji rządowej, a jej zakresem jest objęta działalność PZŁ pod względem legalności. PZŁ ma obowiązek realizować zalecenia pokontrolne wydane przez ministra środowiska.

8. Informacja o polowaniu zbiorowym

Zgodnie z nowym art. 42ab PrŁow, dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego przekazuje – co najmniej na 14 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia polowania zbiorowego – wójtom (burmistrzom, prezydentom miast) oraz nadleśniczym Lasów Państwowych, właściwym ze względu na miejsce wykonywania polowania, informację w postaci papierowej lub elektronicznej o planowanym terminie, w tym godzinie rozpoczęcia i zakończenia, oraz miejscu tego polowania. Nowe przepisy przewidują też m.in., że wójt (burmistrz, prezydent miasta) ma 5 dni od dnia otrzymania informacji, na podanie jej do wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty w danej gminie oraz przez obwieszczenie i na stronie internetowej urzędu gminy.

Natomiast właściciel, posiadacz lub zarządca gruntu, w terminie nie krótszym niż 3 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia polowania zbiorowego, może zgłosić sprzeciw wraz z uzasadnieniem do właściwego wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Sprzeciw może dotyczyć polowania organizowanego we wskazanym terminie. W sprzeciwie należy wskazać nieruchomość przez podanie dokładnego adresu, a w przypadku gdyby takiego adresu nie było – numeru działki ewidencyjnej i obrębu. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) zawiadamia niezwłocznie dzierżawcę lub zarządcę obwodu łowieckiego o wniesionym sprzeciwie przekazując mu ten sprzeciw wraz z uzasadnieniem. Dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego przy organizacji polowania zbiorowego uwzględnia sprzeciw, gdy wykonywanie polowania będzie zagrażało bezpieczeństwu lub życiu ludzi.

9. Szacowanie ostateczne

Z nowego art. 46c PrŁow wynika m.in., że podczas szacowania ostatecznego ustala się:

  • gatunek zwierzyny, która wyrządziła szkodę;
  • rodzaj uprawy lub płodu rolnego;
  • stan i jakość uprawy lub jakość płodu rolnego;
  • obszar całej uprawy lub szacunkową masę zgromadzonego płodu rolnego;
  • obszar uprawy, która została uszkodzona, lub szacunkową masę uszkodzonego płodu rolnego;
  • procent zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze;
  • plon z 1 ha;
  • wysokość odszkodowania.

Niezwłocznie po zakończeniu szacowania ostatecznego sporządza się protokół, który zawiera w szczególności:

  • imiona i nazwiska osób biorących udział w szacowaniu ostatecznym;
  • datę sporządzenia protokołu oraz datę dokonania szacowania ostatecznego;
  • dane podlegające ustaleniu podczas szacowania ostatecznego;
  • szkic sytuacyjny uszkodzonej uprawy;
  • czytelne podpisy osób biorących udział w szacowaniu ostatecznym.

10. Przepisy przejściowe

Poza przywołanymi wyżej przepisami nowelizacji, przewiduje ona szereg innych przepisów przejściowych, które dotyczą m.in.:

  • statutu PZŁ obowiązującego na dzień 1.4.2018 r. (zachowuje on moc do dnia zatwierdzenia przez ministra środowiska nowego statutu);
  • kadencji organów łowieckich oraz terminów powoływania ich członków;
  • spraw z zakresu szkód wyrządzonych w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny oraz przy wykonywaniu polowania wszczętych i niezakończonych przed 1.4.2018 r. – stosuje się do nich przepisy dotychczasowe.