Zmiany mogą mieć pośredni wpływ na prowadzone postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na roboty budowlane, w tym na dokonywany opis przedmiotu zamówienia lub warunki udziału w postępowaniu. Ustawa dokonuje bowiem nie tylko znaczących zmian w PrBud, lecz także w innych ustawach. Z uwagi na ich obszerność w niniejszym tekście zostają przybliżone tylko wybrane i najistotniejsze pod względem wykorzystania w zamówieniach publicznych.

Projekt budowlany

Jedną z podstawowych zmian w przepisach PrBud, uzasadnianą potrzebą uczynienia bardziej czytelnym zakresu odpowiedzialności projektanta oraz organów administracji, jest dokonany w art. 34 ust. 3 PrBud podział projektu budowlanego na projekt zagospodarowania działki lub terenu, projekt architektoniczno-budowlany oraz projekt techniczny (zob. tabela). Rozróżnienie elementów projektu budowlanego, które podlegają weryfikacji przez organ administracji publicznej od elementów, za których prawidłowe sporządzenie odpowiadać mają wyłącznie projektanci, ma sprawić, że wydawanie decyzji pozwolenia na budowę czy też przyjęcie zgłoszenia wraz z projektem będzie przebiegało sprawniej i szybciej.

Tabela. Zakres przedmiotowy projektu budowlanego według art. 34 ust. 3 ZmPrBud2020

Projekt budowlany (według art. 34 ust. 3 ZmPrBud2020)

Co zawiera ?

Co obejmuje ?

projekt zagospodarowania działki lub terenu, sporządzony na aktualnej mapie do celów projektowych

a) określenie granic działki lub terenu,

b) usytuowanie, obrys i układy istniejących i projektowanych obiektów budowlanych, w tym sieci uzbrojenia terenu, oraz urządzeń budowlanych sytuowanych poza obiektem budowlanym,

c) sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków,

d) układ komunikacyjny i układ zieleni, ze wskazaniem charakterystycznych elementów, wymiarów, rzędnych i wzajemnych odległości obiektów, w nawiązaniu do istniejącej i projektowanej zabudowy terenów sąsiednich,

e) informację o obszarze oddziaływania obiektu

projekt architektoniczno-budowlany

a) układ przestrzenny oraz formę architektoniczną istniejących i projektowanych obiektów budowlanych,

b) zamierzony sposób użytkowania obiektów budowlanych, w tym liczbę projektowanych do wydzielenia lokali, z wyszczególnieniem lokali mieszkalnych,

c) charakterystyczne parametry techniczne obiektów budowlanych,

d) opinię geotechniczną oraz informację o sposobie posadowienia obiektu budowlanego,

e) projektowane rozwiązania materiałowe i techniczne, mające wpływ na otoczenie, w tym środowisko,

f) charakterystykę ekologiczną,

g) informację o wyposażeniu technicznym budynku, w tym projektowanym źródle lub źródłach ciepła do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej,

h) opis dostępności dla osób niepełnosprawnych (…) – w przypadku obiektów budowlanych, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 PrBud,

i) informację o minimalnym udziale lokali mieszkalnych (…),

j) postanowienie udzielające zgody na odstępstwo, o którym mowa w art. 9 PrBud, jeżeli zostało wydane

projekt techniczny

a) projektowane rozwiązania konstrukcyjne obiektu wraz z wynikami obliczeń statyczno-wytrzymałościowych,

b) charakterystykę energetyczną – w przypadku budynków,

c) projektowane niezbędne rozwiązania techniczne oraz materiałowe,

d) w zależności od potrzeb – dokumentację geologiczno-inżynierską lub geotechniczne warunki posadowienia obiektów budowlanych,

e) inne opracowania projektowe

w zależności od potrzeb – w przypadku drogi krajowej lub wojewódzkiej

oświadczenie właściwego zarządcy drogi o możliwości połączenia działki z drogą, zgodnie z przepisami o drogach publicznych

opinie, uzgodnienia, pozwolenia i inne dokumenty, o których mowa w art. 33 ust. 2 pkt 1 PrBud

trzy egzemplarze projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami, których obowiązek dołączenia wynika z przepisów odrębnych ustaw, lub kopiami tych opinii, uzgodnień, pozwoleń i innych dokumentów.

Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie i obowiązki projektanta

W ustawie wprowadza się zmiany dotyczące samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Mianowicie, zgodnie ze zmianą w art. 12 ust. 1 pkt 1 PrBud za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych i technicznych oraz sprawowanie nadzoru autorskiego. Ponadto w art. 14 ust. 2a ZmPrBud2020 określono, że uzyskanie specjalizacji techniczno-budowlanej wymaga odbycia pięcioletniej praktyki w zawodzie w zakresie specjalizacji w ramach posiadanych uprawnień budowlanych bez ograniczeń:

1) przy sporządzaniu projektów – w przypadku specjalizacji do projektowania;

2) na budowie – w przypadku specjalizacji do kierowania robotami budowlanymi.

Doprecyzowano także i rozszerzono obowiązki projektanta wskazując, że należy do niego na mocy zmienionego art. 20 ust. 1 pkt 1a PrBud zapewnienie, w razie potrzeby, udziału w opracowaniu projektu budowlanego osób posiadających uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności, a także – zgodnie z nowym pkt 1aa w art. 20 ust. 1 PrBud – wzajemne skoordynowanie techniczne wykonanych przez osoby, o których mowa w pkt 1a, opracowań projektowych, zapewniające uwzględnienie zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w procesie budowy, z uwzględnieniem specyfiki projektu budowlanego, oraz zapewnienie zgodności projektu technicznego z projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym.

Natomiast konsekwencją zmian dotyczących podziału projektu budowlanego jest zmiana w art. 20 ust. 2 PrBud, z której wynika, że projektant zapewnia sprawdzenie projektu architektoniczno-budowlanego oraz technicznego pod względem zgodności z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności. Warto wskazać, że uchylono w art. 20 ust. 4 PrBud, zgodnie z którym projektant, a także sprawdzający, o którym mowa w art. 20 ust. 2 PrBud, do projektu budowlanego dołącza oświadczenie o sporządzeniu projektu budowlanego, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej.

Pozwolenie na budowę

Podstawowym celem zmian w przepisach PrBud – jak uzasadnia to prawodawca – jest również ułatwienie inwestorom ustalenia, jakie roboty budowlane wymagają dokonania zgłoszenia zamiast uzyskania pozwolenia na budowę, a jakie nie wymagają ani pozwolenia na budowę, ani nawet zgłoszenia. Tworząc w ustawie katalogi robót budowlanych zwolnionych z obowiązku uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę, oparto się na obecnych rozwiązaniach w tym zakresie, niemniej jednak wprowadzając modyfikacje, których celem było uproszczenie procesu inwestycyjno-budowlanego. Tym samym, w większości przypadków, przykładowo, jeżeli przed ZmPrBud2020 jakiś obiekt budowlany wymagał dokonania zgłoszenia, to także po zmianach będzie go wymagał, ale będzie to po prostu jednoznacznie wskazane w przepisie. Niemniej jednak zauważalne jest uporządkowanie regulacji w tym zakresie.

W art. 29 ust. 1 PrBud wskazano, kiedy nie wymaga się decyzji o pozwoleniu na budowę, a wymaga zgłoszenia, o którym mowa w art. 30 PrBud. Przykładowo, w katalogu wymienionym w ustawie, podano, że będzie to dotyczyć budowy sieci elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 1 kV, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych o ciśnieniu roboczym nie wyższym niż 0,5 MPa; wolno stojących parterowych budynków stacji transformatorowych i kontenerowych stacji transformatorowych o powierzchni zabudowy do 35 m2, oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,50 m3 na dobę, zbiorników bezodpływowych na nieczystości ciekłe o pojemności do 10 m3, pomostów o długości całkowitej do 25 m i wysokości, liczonej od korony pomostu do dna akwenu, do 2,50 m, zjazdów z dróg krajowych i wojewódzkich oraz zatok parkingowych na tych drogach.

Przepisy przejściowe

Podkreślić należy, że w ZmPrBud2020 przewidziano liczne przepisy przejściowe. Założono w nich przede wszystkim, że dotychczasowe brzmienie PrBud obowiązuje w stosunku do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ZmPrBud2020. Umożliwiono między innymi inwestorowi, w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ZmPrBud2020, dołączenie do wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę albo wniosku o zatwierdzenie projektu budowlanego albo zgłoszenia budowy, projektu budowlanego sporządzonego na podstawie dotychczasowych przepisów. Mając na względzie, że prace projektowe przy niektórych inwestycjach są już w toku, konieczne – zdaniem prawodawcy – było umożliwienie przez określony czas składania do wniosku o pozwolenie na budowę projektu budowlanego na „starych zasadach”. W przepisach ZmPrBud2020 wskazano również, że w przypadku realizacji zamierzeń budowlanych, na podstawie ostatecznej decyzji pozwolenia na budowę czy też skutecznego zgłoszenia, wydanych przed dniem wejścia w życie ZmPrBud2020, obowiązują przepisy dotychczasowe.

Ponadto przewidziano przepisy przejściowe w zakresie prowadzenia wydanych lub ostemplowanych przed dniem wejścia w życie ZmPrBud2020 dzienników budowy, montażu i rozbiórki. Otóż, dzienniki wydane lub ostemplowane przez organy administracji architektoniczno-budowlanej albo nadzoru budowlanego przed dniem wejścia w życie ZmPrBud2020 zachowują ważność i są prowadzone w sposób określony w przepisach dotychczasowych. Podobnie będzie z tablicami informacyjnymi oraz ogłoszeniami zawierającymi dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia, wyprodukowanymi przed dniem wejścia w życie ZmPrBud2020 lub umieszczonymi przed tą datą na terenie budowy. Tablice takie i ogłoszenia mogą pozostać na terenie budowy lub być umieszczane na terenie budowy, pod warunkiem ich zgodności z dotychczasowymi przepisami.