Od kilku dni obowiązuje specjalna ustawa z 1.10.2024 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 1473). Reguluje ona kompleksowo różne sfery, w tym w pewnym niewielkim zakresie dotyczy również gospodarki komunalnej w kontekście zbierania odpadów komunalnych.
Na uwagę w tym zakresie zasługują regulacje prawne wprowadzone ww. ustawą do UsuwSkutkPowU23. Chodzi mianowicie o dodatnie art. 40s, zgodnie z którym:
„1. W przypadku wystąpienia braku technicznych i organizacyjnych możliwości odbioru, zbierania lub zagospodarowania odpadów komunalnych, zgodnie z przepisami ochrony środowiska, wojewoda może, w drodze zarządzenia, zmienić lub wyłączyć wymagania dotyczące selektywnego zbierania odpadów komunalnych, określone w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2024 r. poz. 399).
2. W zarządzeniu, o którym mowa w ust. 1, wojewoda może, na wniosek wójta (burmistrza, prezydenta miasta), zmienić częstotliwość odbierania odpadów komunalnych oraz sposób świadczenia usług przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych, określone w uchwałach rady gminy wydanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminie”.
Przywołany wyżej przepis art. 40s nawiązuje więc do przepisów CzystGmU, a zasadniczo do jednego z ważniejszych dokumentów z zakresu gospodarki komunalnej, tj. regulaminu utrzymaniu czystości i porządku w gminie. Podany art. 40s umożliwia zmianę/wyłączenie wymagań dotyczących selektywnego zbierania odpadów komunalnych:
a) określonych w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy oraz
b) określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 4a ust. 1 CzystGmU.
Z praktycznego punktu widzenia kluczowe znaczenie ma ten przepis w zakresie, w jakim odnosi się do regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Dla przypomnienia, z art. 4 CzystGmU wynika m.in., że regulamin określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące:
1) wymagań w zakresie:
a) selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych obejmującego co najmniej: papier, metale, tworzywa sztuczne, szkło, odpady opakowaniowe wielomateriałowe oraz bioodpady,
b) selektywnego zbierania odpadów komunalnych prowadzonego przez PSZOK-i w sposób umożliwiający łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy, które zapewniają przyjmowanie co najmniej odpadów komunalnych: wymienionych w lit. a, odpadów niebezpiecznych, przeterminowanych leków i chemikaliów, odpadów niekwalifikujących się do odpadów medycznych, które powstały w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji i prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon oraz odpadów tekstyliów i odzieży, a także odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych,
c) uprzątania błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z części nieruchomości służących do użytku publicznego,
d) mycia i naprawy pojazdów samochodowych poza myjniami i warsztatami naprawczymi;
2) rodzaju i minimalnej pojemności pojemników lub worków, przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości, w tym na terenach przeznaczonych do użytku publicznego oraz na drogach publicznych, warunków rozmieszczania tych pojemników i worków oraz utrzymania pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym, przy uwzględnieniu:
a) średniej ilości odpadów komunalnych wytwarzanych w gospodarstwach domowych bądź w innych źródłach,
b) liczby osób korzystających z tych pojemników lub worków;
2a) utrzymania w odpowiednim stanie sanitarnym i porządkowym miejsc gromadzenia odpadów;
3) częstotliwości i sposobu pozbywania się odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych z terenu nieruchomości oraz z terenów przeznaczonych do użytku publicznego;
5) innych wymagań wynikających z wojewódzkiego planu gospodarki odpadami.
Zatem, w oparciu o przywołany na wstępie przepis gminy będą mogły wnioskować do wojewody o zmiany w sposobie postępowania odnośnie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Jest to niewątpliwie korzystne rozwiązanie z perspektywy gmin i ich mieszkańców, których tereny doświadczyły skutków powodzi.
Co więcej, przepis art. 40s jest dość elastyczny, bowiem oprócz zmian samych wymagań selektywnej zbiórki odpadów, daje również możliwość:
1) zmiany częstotliwości odbierania odpadów komunalnych,
2) zmiany sposobu świadczenia usług przez PSZOK-i.