Zmiany w księgach wieczystych i hipotece od 1.12.2013 r.

W dniu 1.12.2013 r. zmianie uległy zasady dotyczące prowadzenia elektronicznych ksiąg wieczystych. Znowelizowany art. 25(1) ustawy o księgach wieczystych (dalej: KWU) stanowi, że księgi wieczyste są zakładane i prowadzone (jedynie – przyp. autor) w systemie informatycznym, zasady dotyczące prowadzenia ksiąg określone są w akcie wykonawczym wydanym przez Ministra Sprawiedliwości. Nowe brzmienie przepisu jest powiązane z zakończeniem procesu przeniesienia ksiąg z formy papierowej do elektronicznej (migracji).

Nowe brzmienie otrzymały również art. 36(4) i 36(5) KWU. Przepisy te określają działanie Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych, instytucji będącej komórką Ministerstwa Sprawiedliwości, której zadaniem jest udzielanie informacji z centralnej bazy danych ksiąg wieczystych. Informacje te wydawane są w formie odpisów ksiąg wieczystych, wyciągów z ksiąg wieczystych (informacji o treści wyodrębnionych działów ksiąg wieczystych) oraz zaświadczeń o zamknięciu ksiąg wieczystych. Dokumenty wydawane przez Centralną Informację mają moc dokumentów wydawanych przez sąd, w przypadku złożenia za pośrednictwem systemu teleinformatycznego wniosku o wydanie tych dokumentów, Centralna Informacja umożliwia samodzielne wydrukowanie tych dokumentów za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Wydruki takie mają moc dokumentów wydawanych przez sąd, jeżeli posiadają cechy umożliwiające ich weryfikację z danymi zawartymi w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych.
Centralna Informacja umożliwia, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, przeglądanie ksiąg wieczystych prowadzonych w systemie informatycznym, wydruki treści wyświetlonych w tym trybie nie posiadają mocy dokumentów wydawanych przez sąd.
Wydanie dokumentów, o których mowa powyżej, jest odpłatne, stawki określa odpowiednie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości.

W dniu 1.12.2013 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia sądów rejonowych prowadzących księgi wieczyste oraz obszarów ich właściwości miejscowej z 21.11.2013 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 1394).

W dniu 1.12.2013 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie wzoru zawiadomienia o zmianie właściciela nieruchomości, dla której założona jest księga wieczysta z 21.11.2013 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 1395).
Na podstawie art. 36 ust. 2 ustawy o księgach wieczystych i hipotece z 6.7.1982 r. o wykonaniu obowiązku wynikającego z ust. 1 tego przepisu, który stanowi, że sądy, organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego oraz notariusze sporządzający akty poświadczenia dziedziczenia zawiadamiają sąd właściwy do prowadzenia księgi wieczystej o każdej zmianie właściciela nieruchomości, dla której założona jest księga wieczysta.

W dniu 1.12.2013 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 21.11.2013 r. w sprawie prowadzenia zbioru dokumentów dla nieruchomości, które nie mają założonych ksiąg wieczystych albo których księgi wieczyste zaginęły lub uległy zniszczeniu, oraz postępowania w tych sprawach (Dz.U. z 2013 r. poz. 1397).
Zgodnie z rozporządzeniem zbiory dokumentów prowadzi się dla nieruchomości, które nie mają założonych ksiąg wieczystych albo których księgi wieczyste zaginęły lub uległy zniszczeniu. Do zbiorów tych załącza się w porządku chronologicznym według chwili wpływu dokumenty i inne pisma dotyczące zbioru. Dokumentów złożonych do zbioru dokumentów nie wydaje się, natomiast odpisy tych dokumentów wydaje się na wniosek zainteresowanego lub na żądanie sądu, prokuratora, notariusza, organu administracji rządowej oraz jednostki samorządu terytorialnego. Na podstawie zbioru dokumentów wydaje się zaświadczenia.
Zamknięcie zbioru dokumentów jest czynnością o charakterze technicznym (nie jest zatem orzeczeniem podlegającym zaskarżeniu). Wydanie zarządzenia o zniszczeniu zamkniętego zbioru dokumentów jest niedopuszczalne.

W dniu 1.12.2013 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 27.11.2013 r. w sprawie Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1407).
Rozporządzenie określa sposób funkcjonowania Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych oraz jej strukturę organizacyjną; tryb składania wniosków i rodzaje dokumentów wydawanych przez Centralną Informację; wzory wniosków składanych do Centralnej Informacji, w tym zakres danych we wniosku składanym za pośrednictwem systemu teleinformatycznego; tryb postępowania z wnioskami i sposób pobierania od nich opłaty; tryb przeglądania księgi wieczystej; cechy dokumentów mających moc dokumentów wydawanych przez sąd, wydrukowanych samodzielnie, oraz sposób i tryb ich weryfikacji z danymi zawartymi w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych; tryb, sposób i kryteria wyszukiwania ksiąg wieczystych.
Ponadto w charakterze załącznika zawarto wzór wniosku o wydanie odpisu księgi wieczystej, wyciągu z księgi wieczystej oraz zaświadczenia o zamknięciu księgi wieczystej.

W dniu 1.12.2013 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 21.11.2013 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie informatycznym (Dz.U. z 2013 r. poz. 1411).
Rozporządzenie reguluje szczegółowo strukturę księgi oraz zawiera szczegółowe wytyczne co do operacji przeprowadzanych na księgach wieczystych.

W dniu 1.12.2013 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 29.11.2013 r. w sprawie wysokości opłat od wniosków o wydanie przez Centralną Informację Ksiąg Wieczystych odpisów ksiąg wieczystych, wyciągów z ksiąg wieczystych i zaświadczeń o zamknięciu ksiąg wieczystych oraz od wniosku o wyszukanie ksiąg wieczystych w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1412).

Rozporządzenie określa wysokość opłat za wnioski złożone w formie:

Od wniosku o wyszukanie ksiąg wieczystych w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych opłata wynosi 20 zł.