Opis sytuacji

Zgodnie z przekazaną przez marszałka województwa decyzją przedsiębiorca XYZ Sp. z o.o. uzyskał koncesję na wydobycie kruszywa naturalnego ze złoża usytuowanego na działce nr 1. W granicach przedmiotowej działki nr 1 według ewidencji występują użytki rolne stanowiące grunty orne zaliczane do klasy bonitacyjnej RIIIb, RIVa. Przedsiębiorca przez cały okres prowadzenia eksploatacji złoża nie zmienił użytków rolnych na użytki kopalne – K (aktualnie eksploatacja została zakończona, a przedsiębiorca nie prowadzi prac rekultywacyjnych). Zgodne z załącznikiem 6. rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków z dnia 29 marca 2001 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 393) wskazującym cechy gruntów i inne przesłanki, które decydują o zaliczaniu gruntów do poszczególnych użytków gruntowych, do użytków kopalnych – K zalicza się grunty: a) zajęte przez czynne odkrywkowe kopalnie, w których odbywa się wydobycie kopalin, b) wyrobiska po wydobywaniu kopalin, c) zapadliska i tereny po działalności górniczej. Należy podkreślić, iż przedsiębiorca nie uzyskał do chwili obecnej decyzji starosty uznającej zakończenie rekultywacji przedmiotowych gruntów na podstawie ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych.

W związku z powyższym oraz niewywiązywaniem się przedsiębiorcy z obowiązku wynikającego z przepisu art. 22 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. ‒ Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2019 r. poz. 725):

1) czy starosta może z urzędu zmienić użytki rolne na użytki kopalne w granicach przedmiotowej działki na podstawie przepisu art. 24 ust. 2b pkt 1) lit. d) ustawy z dnia 17 maja 1989 r. ‒ Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz ostatecznej decyzji administracyjnej, tj. decyzji marszałka województwa udzielającej koncesji przedsiębiorcy XYZ Sp. z o.o. na wydobycie kruszywa naturalnego ze złoża lub na podstawie decyzji zatwierdzającej plan ruchu zakładu górniczego;

2) jeżeli tak, czy zmiana użytków rolnych na użytki kopalne powinna zostać dokonana po granicy wyznaczonego w koncesji obszaru górniczego? Czy terenu górniczego? (których granice i współrzędne wyznaczone są w decyzji udzielającej koncesje);

3) jeżeli nie, to na podstawie jakiego innego dokumentu może zostać dokonana z urzędu zmiana użytków rolnych na użytki kopalne?

Komentarz

Stosownie do przepisu art. 22 ust. 2 PrGeodKart, podmioty, o których mowa w art. 20 ust. 2 pkt 1, zgłaszają właściwemu staroście zmiany danych objętych ewidencją gruntów i budynków, w terminie 30 dni, licząc od dnia powstania tych zmian. Obowiązek ten nie dotyczy zmian danych objętych ewidencją gruntów i budynków, wynikających z aktów normatywnych, prawomocnych orzeczeń sądowych, decyzji administracyjnych, aktów notarialnych, materiałów zasobu, wpisów w innych rejestrach publicznych oraz dokumentacji architektoniczno-budowlanej przechowywanej przez organy administracji architektoniczno-budowlanej.

W zakresie podmiotowym, regulacja ta odwołuje się do przepisu art. 20 ust. 2 pkt 1 PrGeodKart, który wymienia właścicieli nieruchomości, inne podmioty, w których władaniu lub gospodarowaniu znajdują się nieruchomości Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego oraz posiadaczy samoistnych gruntów, dla których ze względu na brak księgi wieczystej, zbioru dokumentów albo innych dokumentów nie można ustalić ich właścicieli. Niezgłoszenie do właściwego organu w ciągu 30 dni zmian danych objętych ewidencją gruntów i budynków wbrew art. 22 ust. 2 PrGeodKart jest wykroczeniem zagrożonym karą grzywny (art. 48 ust. 1 pkt 5 PrGeodKart).

Wskazany przedsiębiorca może być zatem podmiotem zobowiązanym do zgłoszenia zmiany danych objętych ewidencją gruntów i budynków, jeśli jest właścicielem (lub innym podmiotem wskazanym w art. 20 ust. 2 pkt 1 PrGeodKart

Stosownie do przepisu art. 24 ust. 2a pkt 1 lit. b) PrGeodKart, informacje zawarte w ewidencji gruntów i budynków podlegają aktualizacji z urzędu, jeżeli zmiany tych informacji wynikają z wykrycia błędnych informacji. Stosownie do przepisu § 45 ust. 1 pkt 1‒3 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z 29.3.2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 393 ze zm.; dalej: EwGriBudR), aktualizacja operatu ewidencyjnego następuje poprzez wprowadzanie udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych w celu:

1) zastąpienia danych niezgodnych ze stanem faktycznym, stanem prawnym lub obowiązującymi standardami technicznymi odpowiednimi danymi zgodnymi ze stanem faktycznym lub prawnym oraz obowiązującymi standardami technicznymi;

2) ujawnienia nowych danych ewidencyjnych;

3) wyeliminowania danych błędnych.

Starosta może zatem doprowadzić z urzędu do aktualizacji nieaktualnych danych. Zmiany takiej dokonuje się w drodze decyzji administracyjnej (art. 24 ust. 2b pkt 2 PrGeodKart). Zmiana taka nie powinna być dokonywana w drodze czynności materialno-technicznej, ponieważ koncesja nie przesądza o rozpoczęciu wykorzystywania gruntów dla potrzeb działalności wydobywczej, a jedynie uprawnia do rozpoczęcia takiej działalności (po spełnieniu innych obowiązków ‒ np. uzyskania decyzji o zatwierdzeniu planu ruchu zakładu górniczego). Nierozpoczęcie działalności koncesjonowanej w określonym w decyzji terminie, po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszeń, może być podstawą cofnięcia koncesji (art. 37 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z 9.6.2011 r. ‒ Prawo geologiczne i górnicze [t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 868 ze zm.; dalej: PrGeolGórn]).

Stosownie do poz. 17 w załączniku nr 6 do EwGriBudR, do użytków kopalnych zalicza się grunty:

1) zajęte przez czynne odkrywkowe kopalnie, w których odbywa się wydobycie kopalin;

2) wyrobiska po wydobywaniu kopalin;

3) zapadliska i tereny po działalności górniczej.

Zmiany w ewidencji powinny obejmować zatem obszar górniczy, a nie teren górniczy.