Resort pracy przygotowuje się do kolejnej zmiany ustawy z 27.8.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 ze zm.). Nowelizacja ustawy jest związana z wejściem w życie rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z 17.6.2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz.Urz. UE L 187 z 26.6.2014 r., str. 1). Rozporządzenie to zastąpiło rozporządzenie Komisji (WE) nr 800/2008 z 6.8.2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych) (Dz.Urz. WE L 214 z 9.8.2008, str. 3). Jednocześnie zgodnie z art. 44 ust. 3 rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 wraz z końcem okresu obowiązywania rozporządzenia wszystkie programy pomocy wyłączone na mocy tego rozporządzenia pozostają wyłączone przez sześciomiesięczny okres dostosowawczy, z wyjątkiem programów pomocy regionalnej, tj. do dnia 31.12.2014 r.

Finansowe wspieranie pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne

Obecnie przepisy ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych przewidują możliwość zwrotu kosztów dotyczących:

1) bezrobotnych lub poszukujących pracy i niepozostających w zatrudnieniu, skierowanych do pracy przez powiatowy urząd pracy, 2) pozostających w zatrudnieniu u pracodawcy występującego o zwrot kosztów, jeżeli niepełnosprawność tych osób powstała w okresie zatrudnienia u tego pracodawcy, z wyjątkiem przypadków, gdy przyczyną powstania niepełnosprawności było zawinione przez pracodawcę lub przez pracownika naruszenie przepisów, w tym przepisów prawa pracy (art. 26 ust. 2 ustawy).

Tymczasem przepis art. 34 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 dopuszcza pomoc na rekompensatę dodatkowych kosztów związanych z zatrudnianiem pracowników niepełnosprawnych, nie zawęża kręgu osób niepełnosprawnych, w związku z zatrudnieniem których pracodawca może otrzymać pomoc. W związku z powyższym należy rozszerzyć krąg osób niepełnosprawnych, w związku z zatrudnieniem których pracodawca będzie mógł otrzymać zwrot kosztów m.in. adaptacji pomieszczeń zakładu pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych, adaptacji lub nabycia urządzeń ułatwiających osobie niepełnosprawnej wykonywania pracy lub funkcjonowanie w zakładzie pracy. Zmiana art. 26 ust. 2 pkt 1 będzie polegała na wykreśleniu wyrazów „skierowanych do pracy przez powiatowy urząd pracy”. Tym sam pracodawca będzie się mógł ubiegać o zwrot kosztów niezależnie od faktu skierowania pracownika przez urząd pracy. Pod drugie zwrot kosztów będzie dotyczył wszystkich osób niepełnosprawnych pozostających w zatrudnieniu, a nie jak dotychczas wyłacznie pracowników zatrudnionych u pracodawcy, których niepełnosprawność powstała w trakcie zatrudnienia (art. 26 ust. 2 pkt 2).

Wzrost zatrudnienia pracowników ogółem warunkiem uzyskania dofinansowania

Stosownie do art. 26b ust. 4 i 6 ww. ustawy warunkiem uzyskania pomocy w formie dofinansowania wynagrodzeń na zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych jest m.in. wykazanie w związku z zatrudnieniem nowych pracowników niepełnosprawnych w danym miesiącu, wzrostu netto zatrudnienia ogółem i wzrostu netto zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych. Warunek wynikający z art. 33 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014, dotyczy jedynie wykazania wzrostu netto ogółem. Wobec tego zmienia się art. 26b zmianę przepisów ust. 4 i 6 ustawy w ten sposób, że będą one uzależniały otrzymanie miesięcznego dofinansowania na nowo zatrudnionego pracownika niepełnosprawnego od wzrostu zatrudnienia ogółem.

Dodanie nowego przepisu do art. 26 jest związane z koniecznością dostosowania polskich przepisów do art. 34 ust. 3 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014, zgodnie z którym intensywność pomocy na rekompensatę dodatkowych kosztów związanych z zatrudnieniem pracowników niepełnosprawnych nie może przekroczyć 100% kosztów kwalifikowalnych. Jeżeli projekt wejdzie w życie w przedstawionym kształcie to zwrot kosztów szkolenia pracowników pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy będzie obejmował 100% poniesionych na ten cel kosztów, jednakże wysokość zwrotu tych kosztów nie może być wyższa niż 40% przeciętnego wynagrodzenia.

Refundacja kosztów budowy lub modernizacji obiektów i pomieszczeń zakładu pracy chronionej

Zgodnie z art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych pracodawcy prowadzący zakłady pracy chronionej, mogą ubiegać się m.in. o zwrot kosztów budowy lub rozbudowy obiektów i pomieszczeń zakładu. Prawo unijne daje większe możliwości refundacji kosztów – pomoc na rekompensatę dodatkowych kosztów związanych z zatrudnieniem pracowników niepełnosprawnych, w przypadku beneficjenta oferującego zatrudnienie chronione obejmuje m.in. koszty, wyposażenia lub modernizacji jednostek produkcyjnych danego przedsiębiorstwa (34 ust. 2 lit. f rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014). Zmiana art. 32 ust. 1 pkt 2 lit a ustawy o rehabilitacji umożliwi pracodawcy prowadzącemu zakład pracy chronionej refundację ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, kosztów budowy lub modernizacji obiektów i pomieszczeń zakładu.

Planowany termin wejścia w życie nowelizacji to 31.12.2014 r.