4.11.2016 r. została przyjęta ustawa o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, której podstawowym celem było „uregulowanie w sposób kompleksowy wsparcia dla kobiet w ciąży i ich rodzin, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet w ciąży powikłanej oraz w sytuacji niepowodzeń położniczych, a także dzieci, u których zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą ich życiu, powstałe w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu” (zgodnie z treścią uzasadnienia do projektu ustawy, druk nr 968, publ. http://www.sejm.gov.pl/).

Poza wprowadzeniem nowych mechanizmów prawnych, ustawa dokonała wielu zmian w obowiązujących przepisach, które mogą mieć wpływ na dotychczasowe funkcjonowanie urzędów. Do jednej z takich zmian należy zaliczyć nowelizację ustawy z 5.8.2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej (Dz.U. z 2015 r. poz. 1255 ze zm.). Zgodnie z przepisem art. 20 WspKobU, nieodpłatna pomoc prawna będzie przysługiwać również osobie fizycznej (kobiecie), która jest w ciąży. Aby uzyskać prawo do bezpłatnej pomocy prawnej, kobieta w ciąży powinna przedłożyć dokument potwierdzający ciążę. Skoro ustawodawca nie zawarł żadnych szczególnych wymagań w zakresie dokumentu potwierdzającego ciążę, może to być zaświadczenie lekarza stwierdzające ciążę.

Niezależnie od posiadanego dokumentu, kobieta w ciąży będzie mogła skorzystać z pomocy prawnej również w przypadku sytuacji kryzysowej lub zdarzenia losowego, jednakże wówczas osoba uprawniona jest zobowiązana do złożenia oświadczenia, że jest ona uprawniona do jej uzyskania na podstawie ust. 1 pkt 1-6 i 8, a z uwagi na sytuację kryzysową lub zdarzenie losowe nie jest w stanie przedstawić wymaganych dokumentów.

Dla uzyskania prawa do bezpłatnej porady prawnej nie ma znaczenia, czy kobieta jest zatrudniona, lub czy posiada niski dochód na osobę w rodzinie. Jednakże uprawnienie do uzyskania pomocy prawnej dla kobiet w ciąży zostało jednak ograniczone do kwestii prawnych związanych z ciążą i urodzeniem dziecka, w szczególności praw rodzicielskich i uprawnień pracowniczych. Oznacza to, że bezpłatna pomoc prawna nie może być udzielona w innym zakresie. Przepis kształtujący to ograniczenie pozostał niezmieniony od początku prac legislacyjnych (w projekcie ustawy z 2.11.2016 r. miał identyczne brzmienie), natomiast wyraźnie stoi w sprzeczności z intencją wnioskodawców, wyrażoną w uzasadnieniu do projektu ustawy: „będzie mogła ona [rodzina] skorzystać ze wsparcia psychologicznego, pomocy prawnej (w szczególności w zakresie praw rodzicielskich i uprawnień pracowniczych)”. Treść uzasadnienia zatem jasno wskazywała, że rodzina (a nie tylko „osoba, która jest w ciąży”) będzie mogła skorzystać z pomocy prawnej oraz, że będzie to ogólna pomoc prawna ze szczególnym uwzględnieniem praw rodzicielskich i uprawnień pracowniczych. W ten sposób nie dość, że nie wprowadzono klarownego rozwiązania, to na dodatek wprowadzono do art. 4 NieodpłPomPrU jedyne ograniczenie przedmiotowe świadczonych porad prawnych.

Ustawa wchodzi w życie 1.1.2017 r., z wyjątkiem art. 7, art. 12 i art. 18 pkt 3 i 4, które weszły w życie z dniem 18.11.2016 r.