Jak wyjaśniono w uzasadnieniu proponowanych zmian, potrzeba opracowania projektu zmieniającego rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z 11.3.2014 r. w sprawie nadawania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 586 – dalej: rozporządzenie), wynikła z konieczności dostosowania jego przepisów do ustawy z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2204 ze zm.; dalej: GospNierU). W wyniku bowiem nowelizacji powołanej ustawy dokonanej ustawą z 20.7.2017 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1509), wprowadzono liczne zmiany w obszarze związanym m.in. z działalnością zawodową w dziedzinie gospodarki nieruchomościami. W celu zapewnienia spójności obowiązujących przepisów prawa, konieczne stało się więc podjęcie odpowiednich działań legislacyjnych.


Wstęp

Nowelizacja rozporządzenia wynika również z przyjęcia przez Radę Ministrów w 28.6.2018 r. dokumentu rządowego pt.: „Informacja dotycząca deregulacji obowiązku stosowania pieczęci/pieczątek przez obywateli i przedsiębiorców” oraz zobowiązania członków Rady Ministrów do realizacji zapisów tej informacji (stąd proponowany nowy wzór dziennika praktyk zawodowych kandydatka na rzeczoznawcę majątkowego).

Projekt uwzględnia dodatkowo także zmiany mające charakter dostosowujący, porządkujący i doprecyzowujący.

Organizator praktyki zawodowej oraz podmiot prowadzący praktykę zawodową

Projekt przewiduje zmianę w zakresie definiowanych w treści aktualnie obowiązującego Rozporządzenia, pojęć „organizatora praktyki zawodowej” oraz „prowadzącego praktykę zawodową” kandydatów na rzeczoznawców majątkowych.

Za „organizatora praktyki zawodowej” mają być w dalszym ciągu uważane związki stowarzyszeń rzeczoznawców majątkowych oraz izby gospodarcze zrzeszające przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie szacowania nieruchomości, z tą jednakże różnicą (nowość), iż organizatorem takim będą mogły być tylko takie:

1) związki stowarzyszeń rzeczoznawców, w których co najmniej połowę członków stanowią rzeczoznawcy majątkowi, oraz

2) izby gospodarcze, w których co najmniej połowę członków stanowią przedsiębiorcy, o których mowa w art. 174 ust. 7 pkt 1 GospNierU, czyli rzeczoznawcy majątkowi prowadząc we własnym imieniu działalność gospodarczą jednoosobowo lub w ramach spółki osobowej w zakresie szacowania nieruchomości.

Z kolei, za „prowadzącego praktykę zawodową” będzie należało już rozumieć:

1) rzeczoznawcę majątkowego lub rzeczoznawców majątkowych, którzy wykonują działalność zawodową, o której mowa w art. 174 ust. 1 GospNierU, nieprzerwanie przez okres co najmniej trzech lat w (nowość) ciągu 5 lat poprzedzających dzień złożenia wniosku o wpis na listę prowadzących praktykę zawodową. W uzasadnieniu przepisów zmieniających wskazano bowiem, iż mając na uwadze, że aktualnie rozporządzenie nie precyzuje w jak odległej przeszłości warunek prowadzenia działalności przez okres co najmniej 3 lat można uznać za spełniony, konieczne stało się ograniczenie tego okresu,

2) przedsiębiorcę prowadzącego działalność w zakresie szacowania nieruchomości,

3) organizację zawodową rzeczoznawców majątkowych, oraz

4) uczelnię,

– wpisanych na listę prowadzących praktykę zawodową, prowadzoną przez organizatora praktyki zawodowej. Status „prowadzącego praktykę zawodową” kandydatów na rzeczoznawców majątkowych utracą zatem izby gospodarcze zrzeszające przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie szacowania nieruchomości. Nie będą one mogły więc ubiegać się o wpis na listę prowadzących praktykę zawodową, aktualizowaną i prowadzoną prze organizatora takiej praktyki.

Zaproponowane zmiany wynikają z potrzeby dostosowania przepisów rozporządzenia do treści art. 4 pkt 15 GospNierU. W wyniku nowelizacji przepisów GospNierU rozszerzono bowiem katalog podmiotów zaliczanych do grona organizacji zawodowych rzeczoznawców majątkowych o izby gospodarcze, które zrzeszają rzeczoznawców majątkowych prowadzących we własnym imieniu działalność gospodarczą w zakresie szacowania nieruchomości jednoosobowo lub w ramach spółki osobowej. Ponadto, wprowadzono również warunek, aby tacy przedsiębiorcy stanowili co najmniej połowę wszystkich członków izby. Analogiczne kryterium ilościowe (co najmniej 50% członków stanowią rzeczoznawcy majątkowi) obowiązuje również w przypadku stowarzyszeń. Skoro zatem izby gospodarcze, które spełniają wskazane wyżej warunki traktowane są jako organizacje zawodowe rzeczoznawców majątkowych w rozumieniu przepisów GospNierU, to wymienianie w przepisach Rozporządzenia odrębnie organizacji zawodowych oraz izb gospodarczych nie znajduje dalszego uzasadnienia. Jednocześnie przy tym w definicjach terminów „organizator praktyki zawodowej” oraz „prowadzący praktykę zawodową”, wprowadzono dodatkowo – analogicznie do przepisów GospNierU – kryteria ilościowe.

Zasady odbywania praktyki zawodowej

Zmianie ulec ma również zakres i sposób sporządzania w ramach praktyki zawodowej, odbywanej przez kandydatów na rzeczoznawców majątkowych, wymaganych projektów operatów szacunkowych z uwzględnieniem właściwych metod wyceny wartości nieruchomości. Modyfikacji poddany został w związku z tym także zakres tematyczny projektów operatów sporządzanych podczas praktyki zawodowej. Przesądzono przy tym, że każdy z co najmniej sześciu sporządzonych w ramach praktyki zawodowej projektów operatów szacunkowych powinien dotyczyć innej nieruchomości. Jak zwrócili bowiem na to uwagę projektodawcy, w dotychczasowej praktyce zdarzały się często przypadki, w których kandydaci na rzeczoznawców majątkowych sporządzali projekty co najmniej sześciu operatów, w których przedmiotem wyceny była jednakże jedna (ta sama) nieruchomość, z tym, że wyceniana dla różnych celów. Celem praktyk zawodowych powinno być natomiast przygotowanie kandydata na rzeczoznawcę majątkowego do wykonywania wyceny nieruchomości dla różnych celów oraz określania wartości zróżnicowanych rodzajów nieruchomości. Proponowana zmiana pozwoli tym samym na lepsze przygotowanie kandydatów do wykonywania w przyszłości zawodu rzeczoznawcy majątkowego.

W szczególności, zakresie powyższych zmian projekt przewiduje m.in. umożliwienie kandydatom na rzeczoznawców majątkowych sporządzanie projektów operatów szacunkowych, w których określona zostanie wartość nieruchomości gruntowej również w celu naliczenia opłaty planistycznej. Aktualnie obowiązujące przepisy Rozporządzenia dopuszczają bowiem możliwość wyceny nieruchomości wyłącznie na potrzeby ustalenia opłaty adiacenckiej. Zarówno zaś w przypadku opłaty adiacenckiej, jak i planistycznej, mamy do czynienia ze wzrostem wartości nieruchomości, przy czym wzrost ten może być spowodowany różnymi czynnikami.

Wpis do centralnego rejestru rzeczoznawców majątkowych

Projekt przewiduje również zmianę odesłania do właściwych przepisów GospNierU, jakie aktualnie zawiera § 40 rozporządzenia. I tak, obecnie w przypadku osób, o których mowa w art. 193 ust. 3 GospNierU, tj. wpisanych do centralnego rejestru rzeczoznawców majątkowych osób, o których mowa w art. 192 ust. 2 GospNierU, a więc obywateli państw członkowskich UE, którym na zasadach określonych w obowiązujących przepisach uznano kwalifikacje do wykonywania zawodu rzeczoznawcy majątkowego, wpisu do centralnego rejestru dokonuje się na podstawie decyzji wydanej zgodnie z przepisami o uznawaniu kwalifikacji zawodowych. Wprowadzona zmiana ma zatem charakter redakcyjny i polega rezygnacji ze zbędnego, bo aż podwójnego odesłania do właściwych przepisów, które stosowane jest aktualnie, tj. najpierw do art. 193 ust. 3 GospNierU, który odsyła z kolei do art. 192 ust. 2 GospNierU.

Ważne

Nowością jest jednocześnie wprowadzenie przepisu zapewniającego ministrowi właściwemu do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa możliwości dokonania wykreślenia z centralnego rejestru rzeczoznawców majątkowych, rzeczoznawcy majątkowego w przypadku powzięcia informacji o jego śmierci.

Świadectwa potwierdzające posiadane uprawnienia zawodowe

Projekt wprowadza również w jego załączniku nr 2, nowe wzory świadectwa nadania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości. Wzory te – jak dotychczas – przewidują jednocześnie sporządzenie świadectw na dwóch formatach.

W odniesieniu przy tym do obywateli państw członkowskich UE, którym na zasadach określonych w obowiązujących przepisach uznano kwalifikacje do wykonywania zawodu rzeczoznawcy majątkowego, projekt przewiduje, iż osoby takie będą mogły również złożyć wniosek o wydanie świadectwa nadania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości, w dwóch formatach, zgodnie ze wzorami określonymi już w jednym załączniku nr 5 do rozporządzenia, załączając zarazem dwie fotografie przedstawiające wizerunek wnioskodawcy. Dotychczas bowiem, wzory świadectw wydawanych takim osobom określały aż dwa załączniki do Rozporządzenia (tj. załącznik nr 6 oraz nr 7).

Załączniki nr 2, 4 i 5 do rozporządzenia zostały zastąpione wzorami pozwalającymi jednocześnie na wpisanie odpowiedniej, w zależności od sytuacji, podstawy prawnej wydania wnioskowanych dokumentów.

Przepisy przejściowe

Projekt rozporządzenia zmieniającego zakłada, iż w odniesieniu do osób uprawnionych do prowadzenia praktyki zawodowej kandydatów na rzeczoznawców majątkowych w rozumieniu dotychczasowych przepisów Rozporządzenia, które zostały już wpisane na listę prowadzących praktykę zawodową przed dniem wejścia w życie przepisów zmieniających, warunek dotyczący okresu prowadzenia działalności zawodowej , uznaje się za spełniony.

Mając zaś na uwadze zaproponowane zmiany w zakresie praktyk zawodowych dla kandydatów na rzeczoznawców majątkowych, projekt zawiera przepis przejściowy przesądzający o stosowaniu dotychczasowych regulacji do praktyk zawodowych rozpoczętych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia zmieniającego.

Jednocześnie przesądzono również, że dotychczas wydane dzienniki praktyki zawodowej i świadectwa nadania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości zachowają swoją ważność także po wejściu w życie przepisów zmieniających.

Projekt rozporządzenia zmieniającego skierowany został do uzgodnień międzyresortowych.