Celem ustawy jest usprawnienie i przyspieszenie procesu dokonywania wpisów w księgach wieczystych; odciążenie sądów wieczystoksięgowych, do których wpływa coraz więcej wniosków o wpis tego rodzaju praw; ułatwienie obywatelom uzyskiwania wpisów ustanawianej na ich rzecz własności oraz redukcja kosztów kredytów hipotecznych związanych z pobieraniem przez banki dodatkowych opłat w czasie oczekiwania na wpis hipoteki zabezpieczającej spłatę kredytu udzielonego na zakup mieszkania.

Uwagi ogólne

Projektowana ustawa przyznaje notariuszom uprawnienie do dokonywania wpisów w księgach wieczystych własności nieruchomości związanych z ustanowieniem odrębnej własności lokali oraz wpisaniem hipoteki obciążającej odrębną własność lokalu. Chodzi przede wszystkim o zakładanie nowych ksiąg wieczystych poprzez wyodrębnienie nieruchomości lokalowej z zabudowanej nieruchomości gruntowej, gdy zbywcą jest przedsiębiorca. Ponadto proponuje się powierzenie notariuszom, w określonych wypadkach, kompetencji do wydawania notarialnych nakazów zapłaty. (https://legislacja.gov.pl/projekt/12359955/katalog/12881242#12881242).

Nowelizacja wprowadza PrNot nowe uprawnienia dla notariuszy oraz zmienia zapisy m. in. KWU.

Zmiany w PrNot

W zakresie PrNot projekt zakłada, że notariusz zyskuje status funkcjonariusza publicznego (poprzednio notariusz działał, jako osoba zaufania publicznego, korzystająca z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym). Notariusze otrzymają uprawnienia w zakresie rozpoznania wniosków o wpis w księdze wieczystej dotyczących ustanowienia i obciążenia odrębnej własności lokalu ograniczonymi prawami rzeczowymi oraz innymi roszczeniami dotyczącymi tego lokalu, jak również wniosków o wpisy w księdze wieczystej związane z ustanowieniem odrębnej własności lokali przyłączenia i odłączenia nieruchomości lub ich części wraz z ujawnieniem w księgach wieczystych ograniczonych praw rzeczowych, ograniczeń w rozporządzaniu oraz innych praw i roszczeń. Te uprawnienia zostaną przyznane na wniosek notariusza przez Ministra Sprawiedliwości. Notariusz będzie musiał spełnić warunek prowadzenia kancelarii przez 3 lata i jeżeli nie wydano przeciwko niemu prawomocnego orzeczenia o nałożeniu kary dyscyplinarnej. Potwierdzenie nadania uprawnień będzie następowało w drodze zaświadczenia Ministra Sprawiedliwości na wniosek notariusza.

Ponadto notariusze zyskają prawo do wydawania notarialnych nakazów zapłaty. Będą one obejmować roszczenia w kwocie do 75 tysięcy złotych, jeżeli zasadność dochodzonego roszczenia nie budzi wątpliwości, w szczególności, gdy dochodzone roszczenie udowodnione jest dołączonym do wniosku:

  • dokumentem urzędowym;
  • zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem;
  • wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu.

W notarialnym nakazie zapłaty nakazuje się osobie zobowiązanej, żeby w ciągu dwóch tygodni od doręczenia tego nakazu uiściła określone w nakazie zapłaty należności w całości wraz z kosztami za wydanie nakazu albo w tym terminie wniosła sprzeciw do notariusza. Miesięcznie notariusz będzie mógł wydać nie więcej niż 200 notarialnych nakazów zapłaty.

Zmiany w KWU

Projekt wprowadza także zmiany w KWU. Projektodawca w następstwie zmian w PrNot proponuje, by rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych wyłączała także wzmianka o wniosku, złożona przez notariusza. Dodaje się przepis, zgodnie z którym wniosek o dokonanie wpisu w księdze wieczystej rozpoznaje notariusz, prowadzący kancelarię notarialną w obszarze właściwości sądu rejonowego, w którym prowadzona jest księga wieczysta.

Projekt trafił do opiniowania.