Najistotniejsza część projektowanej nowelizacji ustawy z 26.1.1982 r. Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm., dalej: KN), nad którą trwają obecnie prace, dotyczy zmian w sposobie prowadzenia postępowania dyscyplinarnego nauczycieli. W ocenie resortu edukacji, postępowanie w obecnym kształcie jest nieefektywne i długotrwałe. Dodatkowo pojawiła się konieczność wykonania przepisów europejskich, dotyczących rozszerzenia obowiązku przekazywania właściwym organom państw członkowskich UE informacji o osobach, które utraciły prawo do wykonywania zawodów związanych z edukacją małoletnich. W efekcie zmian najważniejsze regulacje związane z prowadzeniem postępowania dyscyplinarnego zostaną zamieszczone wprost w KN. W postępowaniu wprowadzonych zostanie też kilka zmian:

1) wprowadzona zostanie możliwość odwoływania się do sądu od prawomocnych rozstrzygnięć komisji dyscyplinarnych w sprawie zawieszenia w pełnieniu obowiązków nauczyciela – obecnie możliwość odwoływania się w tych sprawach do sądu jest często kwestionowana,

2) wprowadzony zostanie obowiązek jednokrotnego składania wyjaśnień przez ucznia, który nie ukończył 18 lat, chyba że wyjdą na jaw istotne okoliczności, których wyjaśnienie wymaga ponownego wysłuchania ucznia, a samo przesłuchanie tego świadka nie będzie mogło odbywać się w obecności obwinionego,

3) uregulowane zostaną przepisy dotyczące ogólnych zasad obsługi komisji dyscyplinarnych oraz wprowadzone zostanie upoważnienie do określenia, w drodze rozporządzenia, wysokości i sposobu wypłacania wynagrodzenia członków komisji dyscyplinarnych, rzeczników dyscyplinarnych i ich zastępców,

4) doprecyzowane zostaną przepisy dotyczące przedawnienia odpowiedzialności dyscyplinarnej przez wskazanie, że jeżeli postępowanie dyscyplinarne zostało wszczęte w okresie przed upływem 3 miesięcy od dnia uzyskania przez właściwy organ, przy którym powołana została komisja dyscyplinarna, wiadomości o popełnieniu czynu oraz przed upływem 3 lat od popełnienia tego czynu, karalność przewinienia dyscyplinarnego ustaje z upływem 5 lat od popełnienia tego czynu – co ma przeciwdziałać przewlekłości postępowania dyscyplinarnego.

Ważne

Projektowana nowelizacja przewiduje także utworzenie, z początkiem 2017 r., centralnego rejestru orzeczeń dyscyplinarnych wobec nauczycieli. Celem rejestru będzie gromadzenie danych o nauczycielach, którzy zostali prawomocnie ukarani karami wydalenia z zawodu nauczycielskiego, bądź zwolnienia z pracy z zakazem przyjmowania do pracy w zawodzie nauczycielskim w okresie 3 lat od ukarania.

Dzięki rejestrowi dyrektorzy łatwiej będą mogli weryfikować kandydatów na stanowiska nauczycielskie, w zakresie karalności dyscyplinarnej, bądź zawieszenia w pełnieniu obowiązków nauczycielskich. Podstawą wpisu w nowym rejestrze miałoby być pisemne zawiadomienie o prawomocnym ukaraniu nauczyciela karą dyscyplinarną zwolnienia z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczycielskim w okresie 3 lat od ukarania albo karą wydalenia z zawodu nauczycielskiego. Zawiadomienie to sporządzałaby właściwa komisja – pierwszego stopnia, bądź odwoławcza działająca przy ministrze. Po ewentualnym zatarciu kary, dane osobowe ukaranego nauczyciela byłyby usuwane z rejestru.

Projekt nowelizacji przewiduje także rozszerzenie na wszystkich nauczycieli, również tych zatrudnionych w niepublicznych jednostkach oświaty w wymiarze niższym niż 1/2 pełnego wymiaru zajęć, regulacji prawnych dotyczących nauczycielskiej odpowiedzialności dyscyplinarnej. W obecnym stanie prawnym w przypadku publicznych przedszkoli, szkół i placówek oświatowych prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego oraz niepublicznych przedszkoli, szkół i placówek oświatowych przepisy dotyczące odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli znajdują zastosowanie wyłącznie do nauczycieli zatrudnionych w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć.