Omawiane rozporządzenie MEiN z 26.3.2021 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2021 r. poz. 561) uchyliło jednocześnie wcześniejszy akt prawny – rozporządzenie MEN z 12.8.2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 1389 ze zm.). Podobnie jak dotychczas, zawieszenie zajęć stacjonarnych może nastąpić bądź w stosunku do indywidualnej jednostki oświatowej, czy też funkcjonującego w niej oddziału – na podstawie decyzji dyrektora wydanej po uzyskaniu pozytywnej opinii inspektora sanitarnego, bądź z urzędu – w zakresie wskazanym w rozporządzeniu.

Jednostki oświatowe podlegające ograniczeniom

Aktualnie, od 29 marca do 11.4.2021 r. na obszarze całego kraju ograniczone zostało funkcjonowanie publicznych i niepublicznych:
1) przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego;
2) szkół podstawowych, w tym oddziałów przedszkolnych w tych szkołach;
3) szkół ponadpodstawowych;
4) placówek kształcenia ustawicznego i centrów kształcenia zawodowego;
5) ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych;
6) domów wczasów dziecięcych;
7) szkolnych schronisk młodzieżowych.

Powyższe ograniczenie nie dotyczy jednak:
1) przedszkoli specjalnych, oddziałów specjalnych w przedszkolach ogólnodostępnych oraz oddziałów przedszkolnych specjalnych w szkołach podstawowych;
2) szkół podstawowych specjalnych oraz szkół ponadpodstawowych specjalnych, funkcjonujących w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii;
3) internatów.

Warto zauważyć, że zgodnie z nowym aktem prawnym dyrektor przedszkola lub szkoły podstawowej albo osoba kierująca inną formą wychowania przedszkolnego, na wniosek:
1) rodziców dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego,
2) rodziców dzieci, którzy:
a) są zatrudnieni w podmiotach wykonujących działalność leczniczą,
b) realizują zadania dotyczące koordynacji ratownictwa medycznego,
c) realizują zadania publiczne w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19,
d) pełnią służbę w jednostkach zapewniających bezpieczeństwo i porządek publiczny,
e) wykonują działania ratownicze,
f) są zatrudnieni w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej w rozumieniu art. 6 pkt 5 PomSpołU,
g) są zatrudnieni w ogrzewalniach i noclegowniach, o których mowa w art. 48a PomSpołU,
h) są zatrudnieni w placówkach zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, o których mowa w art. 67 i art. 69 PomSpołU,
i) są zatrudnieni w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówkach opiekuńczo-terapeutycznych oraz w interwencyjnych ośrodkach preadopcyjnych,
j) są zatrudnieni w formach opieki nad dziećmi w wieku do lat 3,
k) są zatrudnieni w jednostkach systemu oświaty, o których mowa w art. 2 PrOśw, i realizują zadania na terenie tych jednostek
– ma obowiązek zorganizować zajęcia w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub innej formie wychowania przedszkolnego, do których uczęszczają te dzieci.

Natomiast w tych jednostkach, gdzie zajęcia stacjonarne zostały zawieszone, powinny być one realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość zgodnie z rozporządzeniem MEN z 20.3.2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 493 ze zm.). Jeżeli zajęcia te nie mogą być realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość – dyrektor powinien ustalić inny sposób ich realizowania.

Praktyczna nauka zawodu

Nowe rozporządzenie wprowadziło ponadto w okresie od 29 marca do 11.4.2021 r. ograniczenia w zakresie prowadzenia praktycznej nauki zawodu w szkołach i placówkach prowadzących kształcenie zawodowe. Tym samym, zajęcia te, również realizowane w formach kursowych, powinny odbywać się w tym czasie jedynie z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość – pod warunkiem, że z programu nauczania wynika taka możliwość.

Utrzymane zostały jednak regulacje dotyczące kształcenia w zawodach, dla których podstawa programowa kształcenia w zawodach przewiduje kształcenie zgodnie z wymaganiami określonymi w Międzynarodowej konwencji o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, 1978, sporządzonej w Londynie dnia 7.7.1978 r. oraz dotychczasowe regulacje dotyczące szkół kształcących w zawodzie technik pożarnictwa prowadzonych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Pracownicy młodociani

We wskazanym okresie – od 29 marca do 11.4.2021 r. – ograniczeniami objęto także uczniów branżowych szkół I stopnia będących młodocianymi pracownikami w zakresie zajęć praktycznych realizowanych u pracodawców na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego. Tym samym, na podstawie art. 15f KoronawirusU, we wskazanym okresie pracodawca powinien zwolnić młodocianego pracownika odbywającego przygotowanie zawodowe z obowiązku świadczenia pracy.

Pozostałe zmiany

Warto zauważyć, że pewne zmiany wprowadzono również we wspomnianym rozporządzeniu MEN z 20.3.2020 r. Pierwsza z nich dotyczy zakazu organizowania wypoczynku dla dzieci i młodzieży na zasadach określonych w art. 92a-92t i art. 96a OświatU w czasie wiosennej przerwy świątecznej roku szkolnego 2020/2021 (nowy § 11gh SzczegRozwOśwR).

Druga zmiana dotyczy fakultatywnego trybu przedłużania powierzenia stanowiska dyrektorowi jednostki systemu oświaty przed dniem 2.9.2021 r. (zmiana § 11ha ust. 1 pkt 1 SzczegRozwOśwR). Zgodnie z nowym brzmieniem przepisu, przedłużenie powierzenia stanowiska dyrektorowi przed 2.9.2021 r. będzie mogło nastąpić nie tylko po uzyskaniu pozytywnej opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny oraz po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i rady szkoły lub placówki, ale również po zasięgnięciu opinii zakładowych organizacji związkowych będących jednostkami organizacyjnymi organizacji związkowych reprezentatywnych w rozumieniu RadaDialSpołU albo jednostkami organizacyjnymi organizacji związkowych wchodzących w skład reprezentatywnych organizacji związkowych, zrzeszających nauczycieli, działających w jednostce systemu oświaty, w której przedłuża się powierzenie stanowiska dyrektorowi. Opinia ta powinna zostać wydana przez zakładową organizację związkową w terminie 14 dni od dnia otrzymania wystąpienia organu prowadzącego o wydanie tej opinii.