Zapisy uchwały rady gminy w sprawie dotacji na dofinansowanie wymiany urządzeń grzewczych

Wynika z nich, że finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o którym mowa w ust. 1 i 2, może polegać na udzielaniu dotacji celowej w rozumieniu przepisów FinPubU z budżetu gminy lub budżetu powiatu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji:

1) podmiotów niezaliczonych do sektora finansów publicznych, w szczególności:

a) osób fizycznych,

b) wspólnot mieszkaniowych,

c) osób prawnych,

d) przedsiębiorców;

2) jednostek sektora finansów publicznych będących gminnymi lub powiatowymi osobami prawnymi.

Ponadto, zasady udzielania dotacji celowej, o której mowa w ust. 4, obejmujące w szczególności kryteria wyboru inwestycji do finansowania lub dofinansowania oraz tryb postępowania w sprawie udzielania dotacji i sposób jej rozliczania określa odpowiednio rada gminy albo rada powiatu w drodze uchwały.

W kontekście podanej problematyki na szczególną uwagę zasługuje rozstrzygnięcie nadzorcze Kolegium RIO w Krakowie z 18.5.2022 r. (Nr KI.411.72.2022). W orzeczeniu tym organ nadzoru zakwestionował m.in. zapisy o treści:

Inwestor dokona zwrotu dotacji celowej w przypadku i na zasadach wymienionych poniżej:

1) powrotu w okresie trwałości projektu, do ogrzewania nieruchomości paliwem stałym bądź nieprzeprowadzenia likwidacji starego źródła ciepła;

2) zamontowania w okresie trwałości projektu, nowego źródła ciepła bez pisemnej zgody Gminy;

3) wprowadzenia w okresie trwałości projektu, zmian i przeróbek urządzeń i instalacji zamontowanych w ramach zrealizowanej Inwestycji bez pisemnej zgody Gminy;

4) przeprowadzenia modyfikacji kotła, umożliwiającej spalania odpadów;

(…)

Organ nadzoru wskazał m.in., że wspomniane zapisy zostały wprowadzone bez podstawy prawnej oraz w sprzeczności z art. 251–253 FinPubU. Przesłanki zwrotu dotacji udzielonej z budżetu gminy określają przepisy art. 251 i art. 252 FinPubU. Jak wynika z art. 253 FinPubU, tylko odrębne ustawy mogą ustanawiać dodatkowe przesłanki zwrotu dotacji do budżetu gminy poza już określonymi w art. 251 i art. 252 FinPubU. Nadto podkreślono, że ww. przesłanka zwrotu dotacji nie jest przesłanką wskazaną w art. 251–253 FinPubU. Jednocześnie zaakcentowano, że ustanawianie zabezpieczeń trwałości projektu jest dopuszczalne w umowie dotacji, a zabezpieczenia takie mogą przyjmować postać kar umownych, czy innych form odpłatności nawet w wysokości otrzymanej kwoty dotacji, jednak wówczas noszą one charakter zobowiązań cywilnoprawnych.

Podsumowując, w uchwale dotacyjnej nie można ujmować zapisów dotyczących zwrotu dotacji, w innych sytuacjach aniżeli wymienione w przepisach FinPubU. Dla przypomnienia, ze wspomnianych wyżej art. 251 i art. 252 wynika m.in., że:

Art. 251 [Zwrot dotacji niewykorzystanych]

1. Dotacje udzielone z budżetu jednostki samorządu terytorialnego w części niewykorzystanej do końca roku budżetowego podlegają zwrotowi do budżetu tej jednostki w terminie do dnia 31 stycznia następnego roku, z zastrzeżeniem terminów wynikających z przepisów wydanych na podstawie art. 189 ust. 4.

4. Wykorzystanie dotacji następuje w szczególności przez zapłatę za zrealizowane zadania, na które dotacja była udzielona, albo, w przypadku gdy odrębne przepisy stanowią o sposobie udzielenia i rozliczenia dotacji, wykorzystanie następuje przez realizację celów wskazanych w tych przepisach.

Art. 252 [Zwrot dotacji]

1. Dotacje udzielone z budżetu jednostki samorządu terytorialnego:

1) wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem,

2) pobrane nienależnie lub w nadmiernej wysokości

– podlegają zwrotowi do budżetu wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, w ciągu 15 dni od dnia stwierdzenia okoliczności, o których mowa w pkt 1 lub pkt 2.

Źródło: http://www.krakow.rio.gov.pl.