W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 1696 opublikowano ustawę z 19.7.2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (dalej: ustawa o zapewnieniu dostępności).

Opis zmian

Ustawa wprowadza zmiany w innych ustawach, m.in. dotyczących ochrony środowiska. W art. 4 ustawy z 16.4.2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1614 ze zm.; dalej: OchrPrzyrodU) dodano ust. 4, zgodnie z którym organy administracji publicznej mają zapewniać dostępność, o której mowa w ustawie o zapewnianiu dostępności, form ochrony przyrody dla osób ze szczególnymi potrzebami, biorąc pod uwagę ograniczenia wynikające z potrzeb ochrony przyrody oraz uwarunkowania terenowe.

Zgodnie z art. 6 OchrPrzyrodU, formami ochrony przyrody są:

  • parki narodowe;
  • rezerwaty przyrody;
  • parki krajobrazowe;
  • obszary chronionego krajobrazu;
  • obszary Natura 2000;
  • pomniki przyrody;
  • stanowiska dokumentacyjne;
  • użytki ekologiczne;
  • zespoły przyrodniczo-krajobrazowe;
  • ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.

Natomiast w art. 9 ust. 1 ustawy z 9.10.2015 r. o rewitalizacji (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1398 ze zm.; dalej: RewitalizU), który określa przesłanki do uznania obszaru za zdegradowany, we wprowadzeniu do wyliczenia dodano, że obszar gminy można wyznaczyc jako zdegradowany także z uwagi na występowanie na nim wysokiej liczby mieszkańców będących osobami ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w ustawie o zapewnianiu dostępności. Dodatkowo, o uznaniu obszaru za zdegradowany decyduje wystąpienie jednego z negatywnych zjawisko, tj.:

  • gospodarczych – w szczególności niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji lokalnych przedsiębiorstw lub
  • środowiskowych – w szczególności przekroczenia standardów jakości środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub stanu środowiska, lub
  • przestrzenno-funkcjonalnych – w szczególności niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej złego stanu technicznego, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, a także po zmianie: niedostosowania infrastruktury do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w ustawie o zapewnianiu dostępności, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, niedoboru lub niskiej jakości terenów publicznych, lub
  • technicznych – w szczególności degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz niefunkcjonowaniu rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności, ochrony środowiska i – po zmianie – zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w o zapewnianiu dostępności.

W art. 15 RewitalizU określono treść gminnego programu rewitalizacji. Powinien on zawierać m.in. opis przedsięwzięć rewitalizacyjnych, w szczególności o charakterze społecznym oraz gospodarczym, środowiskowym, przestrzenno-funkcjonalnym lub technicznym, w tym m.in.

a) listę planowanych podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych, wraz z ich opisami zawierającymi w odniesieniu do każdego przedsięwzięcia: nazwę i wskazanie podmiotów je realizujących, zakres realizowanych zadań, lokalizację, szacowaną wartość, prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji, a po zmianie dodano: opis działań zapewniających dostępność osobom ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w ustawie o zapewnianiu dostępności, o ile dane te są możliwe do wskazania

 Komentarz

Ustawa o zapewnieniu dostępności określa środki służące zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami oraz obowiązki podmiotów publicznych w tym zakresie. Przy czym, osoba ze szczególnymi potrzebami to osoba, która ze względu na swoje cechy zewnętrzne lub wewnętrzne, albo ze względu na okoliczności, w których się znajduje, musi podjąć dodatkowe działania lub zastosować dodatkowe środki w celu przezwyciężenia bariery, aby uczestniczyć w różnych sferach życia na zasadzie równości z innymi osobami.

Natomiast w odniesieniu do dostępności, to mowa tu o dostępności architektonicznej, cyfrowej oraz informacyjno-komunikacyjnej, co najmniej w zakresie określonym przez minimalne wymagania, o których mowa w art. 6 ustawy o zapewnieniu dostępności, będącej wynikiem uwzględnienia uniwersalnego projektowania albo zastosowania racjonalnego usprawnienia.

Jak wspomniano wyżej, obowiązki w zakresie zapewnienia takiej dostępności ciążą przede wszystkim na podmiotach publicznych, do których ustawa o zapewnieniu dostępności zalicza:

1) jednostki sektora finansów publicznych (art. 9 ustawy z 27.8.2009 r. o finansach publicznych [t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869 ze zm.]);

2) inne, niż określone wyżej, państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej;

3) związki podmiotów wymienionych w pkt. 1 i 2;

4) inne, niż określone w pkt. 1, osoby prawne, utworzone w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym niemających charakteru przemysłowego ani handlowego, jeżeli podmioty, o których mowa w tym przepisie oraz w pkt 1 i 2, pojedynczo lub wspólnie, bezpośrednio lub pośrednio przez inny podmiot: finansują je w ponad 50% lub posiadają ponad połowę udziałów albo akcji, lub sprawują nadzór nad organem zarządzającym, lub mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego;

5) związki podmiotów, o których mowa w pkt. 4.