Spółdzielca nie będzie zobowiązany wykazać przychodu w źródle „inne przychody” z tytułu otrzymania zwrotu części ceny za okno ze środków funduszu remontowego spółdzielni. Tylko te wydatki, które nie są refundowane z funduszu remontowego, będą w razie wypłaty przez spółdzielnię, traktowane jako przychód podatkowy.
W znaczeniu ekonomicznym fundusz remontowy działa w ten sposób, iż członkowie spółdzielni mieszkaniowej w ramach comiesięcznego czynszu wpłacają środki, które zasilają wyodrębniony fundusz utworzony przez spółdzielnię mieszkaniową, określany jako remontowy. Służy on, jak z samej nazwy wynika, dokonywaniu remontów. W znaczeniu prawnym w treści art. 6 ust. 3 ustawy z 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 845 ze zm.; dalej: SpMieszkU), spółdzielnia tworzy fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych. Obowiązek świadczenia na fundusz dotyczy członków spółdzielni, właścicieli lokali niebędących członkami spółdzielni oraz osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali. Z kolei art. 4 ust. 41 pkt 2 SpMieszkU wskazuje „zarząd spółdzielni prowadzi odrębnie dla każdej nieruchomości: ewidencję i rozliczenie wpływów i wydatków funduszu remontowego, o którym mowa w art. 6 ust. 3; ewidencja i rozliczenie wpływów i wydatków funduszu remontowego na poszczególne nieruchomości powinny uwzględniać wszystkie wpływy i wydatki funduszu remontowego tych nieruchomości”.
Na podstawie powyższych przepisów można wskazać, że obowiązkiem spółdzielni jest utrzymanie zasobów mieszkaniowych ze środków gromadzonych na funduszu remontowym, a fundusz ten ma charakter „zwrotny” – zwrotny wobec potrzeb spółdzielców.
W sensie podatkowym (podatek dochodowy od osób fizycznych) należy zawsze rozważać – w kontekście powstania skutków podatkowych – czy otrzymanie środków od spółdzielni ma charakter przysporzenia majątkowego dla spółdzielcy. Innymi słowy, czy spółdzielca jako osoba fizyczna, otrzymuje korzyść, za którą musiałby w innych warunkach zapłacić – według ceny rynkowej.
Jeżeli przyjmiemy, na tym etapie analizy, że tak, to w grę wchodzić będzie źródło przychodu określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.; dalej: PDOFizU), czyli przychody z innych źródeł. Należy jednocześnie wskazać na treść art. 20 ust. 1 PDOFizU, gdzie ustawodawca podał przykładową listę przysporzeń, jednocześnie używając pojęcia” „w szczególności”. Użycie tego pojęcia wskazuje, że jest to katalog przykładowy, a więc inne przysporzenia muszą mieć charakter podobny do wymienionych w przepisie.
Dokonując analizy refundacji wydatków na wymianę okna do mieszkania należy wskazać, że:
– na spółdzielni ciąży obowiązek utrzymania zasobów spółdzielni – służy temu gromadzenie funduszu remontowego,
– środki wypłacane z funduszu remontowego nie mogą być uznane za przysporzenie majątkowego po stronie spółdzielcy, gdyż spółdzielnia wypłaca spółdzielcy środki, które wpłacał on (i inni spółdzielcy) w czynszu – spółdzielnia jest zatem tu pewnego rodzaju pośrednikiem.
Podsumowując, jeżeli refundacja – która w sensie ekonomicznym jest równoznaczna z wykonaniem prac remontowych przez samą spółdzielnię – jest finansowana z funduszu remontowego, na podstawie szczegółowego regulaminu używania lokali (taki regulamin oprócz regulaminu tworzenia i podziału funduszu remontowego musi występować w każdej spółdzielni mieszkaniowej), to po stronie spółdzielcy nie powstaje przychód podatkowy na gruncie PIT. Każda inna wypłata – poza środki funduszu remontowego i przy założeniu, że powstaje korzyść kosztem majątku innego podmiotu (osoby) – będzie stanowić dla spółdzielcy przychód podatkowy, wykazywany w źródle art. 10 ust. 1 pkt 9 PDOFizU.
(RA)