Wynagrodzenie kuratora spółki

Gmina B. wszczęła postępowanie wobec „A.” S.A. w sprawie podatku od nieruchomości. Podatniczka nie miała zarządu, ani majątku, z którego mogłaby zapłacić należność. Gmina B. wystąpiła do sądu o ustanowienie dla „A.” S.A. kuratora. Sąd wyznaczył kuratorowi zadania, zobowiązał go do zastępowania i reprezentowania „A.” S.A. w toczącym się postępowaniu podatkowym, a także podjęcia działań mających na celu powołanie zarządu spółki, zaś w razie ich bezskuteczności – rozpoczęcia procedury likwidacji. Sąd ustanawiający kuratora rozszerzył jego kompetencje, w stosunku do wniosku Gminy B., o reprezentację spółki w postępowaniu podatkowym. Kurator sprawował swoją funkcję przez kilkanaście miesięcy, aż do zwolnienia z tej funkcji przez sąd rejestrowy, który przyznał mu wynagrodzenie za sprawowanie kurateli. Sąd zobowiązał do jego wypłaty Gminę B. Zgodnie z art. 179 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, wynagrodzenie kuratora pokrywa się z dochodów lub z majątku osoby, dla której kurator jest ustanowiony, a jeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie pokrywa ten, kto żądał ustanowienia kuratora.

Rozpoznający apelację Gminy B. sąd II instancji skierował do SN pytanie prawne o następującej treści: „Czy kognicja sądu rejestrowego obejmuje ustalenie i przyznanie wynagrodzenia od organu podatkowego kuratorowi powołanemu na podstawie art. 42 § 1 KC, na wniosek tego organu oparty o art. 138 § 3 OrdPodU?”.

W uzasadnieniu pytania prawnego wskazano, że zgodnie z art. 178 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (t.jedn.: Dz.U. z 2017 r. poz. 682; dalej jako KRO), w zakresie nieuregulowanym przez przepisy, które przewidują ustanowienie kuratora, stosuje się do kurateli odpowiednio przepisy o opiece z zachowaniem poniższych przepisów. W ocenie sądu nie ma podstaw do kwestionowania tezy, że ponieważ art. 42 KC nie zawiera postanowień dotyczących wynagrodzenia kuratora powołanego dla osoby prawnej, w warunkach określonych w art. 42 § 1 KC, należy do wynagrodzenia takiego kuratora stosować art. 179 KRO.

Sąd Najwyższy uznał, że przepisy OrdPodU zawierają lukę, nie regulują bowiem kwestii zakresu kompetencji i wynagradzania kuratora. W ocenie SN sąd ma ogólną kompetencję do rozstrzygania spraw dotyczących kuratorów. Zatem nawet w przypadku gdy ustanawia kuratora w ramach postępowania podatkowego na wniosek organu podatkowego sąd określa zakres kompetencji i wysokość wynagrodzenia kuratora, a także podmiot zobowiązany do jego zapłaty.